Desde 
o Diario Cultural da Radio Galega:
““Eu sempre entendín que a actividade cultural e a política debían abrazarse”. Pilar García Negro recibe en Lugo a homenaxe A Escritora na súa Terra da Asociación Escritoras-es Lingua Galega. A profesora e ensaísta apunta respecto ao uso do galego que “Unha cousa é ser obxectivamente minoría e outra cousa é a aspiración a deixar de sérmolo”. Pode accederse á entrevista aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Entrevista a Olalla Cociña sobre Vestir a noite
Entrevista
a Olalla Cociña no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Pilar G. Rego entrevista a escritora lucense Olalla Cociña, que recolleu a semana pasada o XIV Premio de Poesía Afundación polo seu poemario Vestir a noite, que se publica na colección Arte de Trobar. Pode accederse á entrevista aquí.”
“Os Rábade-Villar: Catro artistas sentados á mesa”
Artigo
de Santiago Jaureguízar en El Progreso (foto: EP):
“Xesús Rábade Paredes (Cospeito, 1949) percibiu o poder da arte dende moi novo. Sendo un rapaz a mediados dos anos 60, o medio cento de veciños de Seixas descubriron que tiña tres cualidades notables na altura (oído, voz e memoria musical) e empezaron a contratalo para as foliadas. Xesús memorizaba os temas de Antonio Machín e os boleiros que soaban fugazmente na radio nos bailes de inverno para reproducilos a capela para que a xente bailase nas festas. A cambio, había bebidas gratis e a reputación de heroe local. “Fun moi precoz coas rapazas”, deixa caer o escritor con picardía.
Esa aura non tivo efecto en Helena Villar Janeiro (Becerreá, 1940), que estivera a un paso de ser cantante profesional de música culta e proviña dunha familia abundante en músicos semiprofesionais e requeridos na contorna de Becerreá.
Os seus fillos viviron a creatividade incesante da súa casa como un ambiente natural. Foi a comparación cos seus compañeiros de escola o que lles fixo ver que a normalidade era outra. Tanto a poetisa María do Cebreiro Rábade Villar (Santiago, 1976) como o pianista de jazz Abe Rábade Villar (Santiago, 1977) medraron entre partituras e primeiras edicións de libros.
María do Cebreiro padeceu ese contraste porque é “pudorosa”, unha característica que convive nela cunha concepción da escrita sincera. “Cando escribo vou en carne viva”, apunta; unha fereza que trata de compatibilizar cun afán de cercar o seu espazo familiar, porque “hai que protexer ese espazo”.
“Non tiven que ir buscar a vida literaria”, confesa, máis ben quixo “fuxir, pero foi imposible”. Ao cabo, logrou asumir que carecía de alternativa. “Levoume tempo reencontrarme coa miña orixe”, pero fíxoo con “amor e gratitude” por todo “o cariño e a xenerosidade” que recibira por parte dos seus pais.
A tamén doutora en Teoría da Literatura e profesora na USC subliña que “a independencia foi importante”. “Cando era nova irritábame, agora non pasa nada”, recoñece. Non quería “que se pensase que me apoderaba do capital dos meus pais. Non usar o apelido debeuse a iso”. (…)”
María Canosa: “Quero chegar ao corazón do lector”
Entrevista
a María Canosa en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Vostede xa fora finalista do Merlín. ¿Que significa ganar este premio?
– María Canosa (MC): É o cuarto ano consecutivo que era finalista polo que, como podes imaxinar, era xa case unha afronta particular con el… Gañalo foi decatarme de que os concursos son concursos, que ás veces gañamos, e ás veces non, por múltiples circunstancias. Pero para min foi como quitar esa espiña de estar chamando á porta moito tempo a un lugar, e que sempre falta algo para que cha abran de todo. Por fin se abriu a porta. Claro, que isto fixo que me emocionara moito ao recibir a nova… Non puiden evitar que me desbordara o momento. Con todo, o mellor de todo foi recibir o cariño de moita xente, máis do que eu agardaba. Moito máis. Esa é a segunda parte do premio, impresionante. Eu tomeino, ademais, como unha recompensa ao camiño que fixen desde que comecei, hai moito tempo, ata hoxe. (…)
– LVG: De que trata Muriel?
– MC: Naceu da necesidade de dar voz á sinxeleza e complexidade simultánea de espir os sentimentos, ao calado, en voz baixa. Do mesmo xeito que fala o amor, a ledicia e a tristura. Con Muriel destaco tamén a combinación de fraxilidade e fortaleza dos que están tocados pola sensibilidade, os mesmos que se atreven a soñar e pintar un horizonte de cores. A amizade, e unha botella de leite une a todos os protagonistas, de diferentes xeracións e tamén entre humanos e animais.
– LVG: ¿Que xénero prefire?
– MC: Gústame probar, que é un xeito de probarme a min mesma. Cambiar é bo tamén porque me axuda a deixar unha obra e comezar outra nova, sen tantas interferencias. Pero si é certo que sempre volvo a escribir para a cativada. Por múltiples razóns. Primeiro, porque creo no importante que é a lectura nesa franxa da vida, porque son o futuro. Pero tamén porque me sinto cómoda non deixando de ser de todo unha nena eu tamén. Soñar é fermoso, e eu non sei deixar de facelo. (…)”
Xurxo Souto recupera “momentos coruñentos”
Entrevista
a Xurxo Souto en Sermos Galiza:
“(…) Este sábado 10 na libraría Berbiriana ás 12 horas e a terza feira 27 na Suévia ás 20.30 horas, Souto convida de novos aos seus lectores a descubrir unha cidade inédita para os medios de comunicación: a Coruña como unha cidade atlántica (onde sopra o vento de Nova York), enxebre e cosmopolita; como unha pedra chantada no océano; como unha cidade que naceu do mar e no mar ha ter o seu futuro. Haberá contada que rematará con música, como é habitual cando Souto se embarca nunha nova aventura.
‘Contos da Coruña é un primeiro e único manual de épica cascarilleira. Nel Xurxo Souto proclama, por exemplo, que “non é que Coruña e Vigo sexan cidades irmáns, non, é que son a mesma cidade, desde os ollos do océano son dous pontóns de recalada dun mesmo porto”. Ocorre, explica, “que na Coruña non sabemos nada de Vigo e en Vigo non saben nada da Coruña. Eu tardei moitos anos en saber onde quedaba Coruxo ou Beade ou Teis, pero descubrín que Teis era igual que os Castros, que Beade é igual que Labañou e que Coruxo é igual que a Agra do Orzán. Pero non nos dan esa oportunidade, porque hai unha incomunicación total”. E a proba definitiva disto de que A Coruña e Vigo son as mesma cidade, afirma, “é que Abel Caballero quere ser Paco Vázquez”.
“Este libro saiu da miña inadecuación entre a realidade e a imaxe da cidade, monolingüe en cstelán, e eu non sentía iso”, explica. “Entón descubrín que fóra desa imaxe tópica da Coruña monolingüe, cidade-estado á marxe do resto do país, existe outra realidade, pero quero insistir en que esa imaxe triunfou mesmona xente máis competente, nos sisudos analistas do país”.
O que vía pola rúas, insiste o escritor, “é que ademais de ser a cidade con maior número de galegofalantes de todo o país, o mapa de Galiza está no plano da Coruña: a maior parte da xente da zona dos Castros son xente que veu da parte de Lugo; a Costa da Morte está na Agra do Orzán… e logo descubrín o mundo do mar”.
“Esta é unha cidade chantada no Atlántico pero ninguén che explica nada, edúcannos como terricolas”, quéixase. “Subimos ao alto da Torre e vemos mar, pero o mariñeiro está vendo o Carpancho, os Aberrecidos, o percebeiro ve os Coitelos de Terra, os Coitelos de Mar, o Gueivouteiro… é como unha cidade invisible que está diante de nós e que hai que compartir. Iso foi o que fixemos”.”
Mercedes Queixas: “A miña esperanza está sempre na sociedade”
Entrevista
a Mercedes Queixas en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como avalías o estado actual do ensino galego?
– Mercedes Queixas (MQ): É complexo facer unha breve e, ao tempo, axustada descrición dunha realidade global tan diversa como é a que representa o ensino galego. A escola é una microsociedade e nos seus espazos internos espéllase todo o que acontece fóra dela a nivel familiar, colectivo, socioeconómico.
Neste momento, despois da fortísima regresión vivida desde hai cerca dunha década, percibo unha Administración educativa galega con competencias nesta área que non é quen de contrarrestar nin cuestionar as actuacións negativas e anuladoras do Estado canto aos principios pedagóxicos e os valores da identidade galega.
Percibo unha escola propositadamente cada vez menos pública, menos laica, menos democrática, menos galega, menos comprometida coa diversidade e con menos oportunidade para competir desde a calidade. Constato unha escola galega que, contra todo criterio didáctico, deixa de asegurar a adquisición da lingua propia cumprindo un papel desgaleguizador máis propio doutro tempo.
Asemade, comprobo con decepción como unha parte do colectivo de profesionais do ensino e da sociedade actúa desde a resignación e o conformismo, procurando sobrevivir de xeito illado a tanta involución e precariedade.
Con todo, a imaxe que permanece para min deste tempo tan duro desde a perspectiva socioeducativa é a intensa capacidade de unión resistente ao longo de moitos anos nunha parte moi importante da comunidade, que foi capaz de facer fronte e mesmo parar actitudes e resolucións moito máis lesivas e agresivas para o ensino público galego. (…)”
Daniel Asorey: “É da carraxe de onde as comunidades tiran parte do seu futuro e da súa liberdade”
Entrevista
a Daniel Asorey en Lecturafilia:
“(…) – Lecturafilia (L): Nordeste é a túa estrea literaria, que supón para ti este fito?
– Daniel Asorey (DA): É a miña estrea coma novelista, é certo, aínda que xa publicara relato curto en distintas revistas e nalgunha publicación colectiva. Nordeste supuxo principalmente darme a coñecer ao público e á crítica, pola repercusión que o Premio Repsol ten no sistema literario galego. Por suposto, para min é un orgullo compartires o que soñas con outra xente e recibir tanto agarimo e tantos azos. Agora, coa nominación ao Premio San Clemente deste ano, un premio fermoso, porque o xurado son as mozas e os mozos de varios institutos, ese agarimo, ese orgullo e eses azos aumentan. Daquela, só teño gratitude para as lectoras e os lectores.
– L: Como xorde a inspiración para crear este Nordeste?
– DA: A inspiración é, en boa parte, o mesmo Nordeste brasileiro, terra que amo e que coñezo. Hai agora dez anos, na primeira viaxe que fixen a esas terras, nunha exposición no Centro Cultural do Dragão do Mar, na cidade de Fortaleza, vin a foto das cabezas decapitadas dos canganceiros e cangaceiras, que dá inicio a toda a historia e que aparece ao comezo do libro. Estiven moito tempo remoendo nela, angustiado, e sabía que había escribir algo con aquilo. Por suposto, detrás todos temos lecturas e eu non podo deixar de nomear os inmensos escritores nordestinos Graciliano Ramos, co seu Vidas secas, ou Rachel de Queiroz, co seu O quinze.
– L: O Nordeste aparece en toda esta novela como un sentimento e unha sensación na que se une Galicia cunha parte do Brasil. Podes explicarnos que quixeches conseguir con esta novela, merecedora do Premio Narrativa Breve Repsol 2016?
– DA: Quixen denunciar as realidades subalternas que existen e tentei amosar os abusos que comete o poder, tanto económico como político, para manter o statu quo. De aí que apareza Galiza, pero, desta volta, con voz propia, convertida nunha República, dona dun destino que nos roubaron hai xa quiñentos anos. Mais procurei advertir que o poder económico do capitalismo sempre asexa, polo que nunca hai realidades idílicas. Ademais, se quería denunciar opresión, tiña claro que habían ser as mulleres as que a protagonizasen a historia, porque son ese 50% da poboación silenciado e maltratado. Por último, dentro deses mundos enmudecidos estaría o Nordeste brasileiro. Este é un territorio depauperado e esquecido historicamente por todos os gobernos centrais do Brasil, ata que isto mudou coa chegada do presidente Lula e as súas políticas de xustiza social, que, como era previsto, se están a desfacer tras o golpe de estado perpetrado o ano pasado contra a presidenta Dilma. O cangaço, que aparece na novela, é o berro das desposuídas e dos desposuídos nordestinos aos que lles foi tirada a voz. (…)”
Tres alumnas do CEIP Alcalde Xosé Pichel entrevistan a Carlos Negro e María Solar
Desde Xerais:
“No derradeiro programa de radio do CPI Alcalde Xosé Pichel de Coristanco neste curso, tres alumnas entrevistaron a Carlos Negro e María Solar despois de ler Penúltimas tendencias, Masculino singular e As horas roubadas, a iniciativa da profesora Mercedes Queixas:
Nesta ligazón pode verse a visita de Carlos Negro ao centro, que participou no club lector. E noutrouta ligazón, vemos o peche da tempada radiofónica no centro.
O audio da entrevista radiofónica pode escoitarse ou descargarse nesta ligazón.”
Santiago Logo, Manuel Lourenzo González e María Canosa gañan os premios Xerais
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Santiago Logo, Manuel Lourenzo González e María Canosa gañan os premios Xerais. Pode accederse ás entrevistas aquí.”
Manuel Esteban: “A ira dos mansos naceu como un cabalo de Troia para falar da síndrome de Down”
Entrevista
a Manuel Esteban en Palabra de Gatsby:
“(…) – Palabra de Gatsby (PG): De onde vén o seu interese pola literatura?
– Manuel Esteban (ME): Penso que o camiño é sempre o mesmo e pasa por ler. Ler moito e de todo. A paixón pola lectura, descubrir a capacidade que outorga para comprender o mundo, para tomar perspectiva, é a base mínima sobre a que se sustenta calquera exercicio literario. Pero a iso debe sumarse unha intención comunicadora, a necesidade de explicar a outros a visión propia do mundo. Esa necesidade non sempre existe e, na miña experiencia, acostuma a ser consecuencia de feridas interiores nas que agroma a necesidade de falar, de explicar, de resarcir.
Por outra banda creo que a novela, dentro da literatura, cumpre ademais unha función simbólica para o autor. Como eses xogos dos nenos nos que se proxectan e subliman mediante monecos as frustracións, os desexos, as aspiracións ou as necesidades dos rapaces. A novela é un xeito adulto e elaborado de facer o mesmo: construír personaxes e poñelos contra as cordas para facer aquilo que non podes facer na vida real. Darlle unha válvula de escape ás tensións interiores.
– PG: Que supuxo escribir A ira dos mansos para Manuel Esteban?
– ME: Un alivio. Coido que precisaba botar fora moita carraxe tras o nacemento do meu fillo maior, que ten síndrome de Down. Cando empecei a poñelo sobre o papel non sabía que estaba a escribir unha novela (diso decateime ao final, cando a xente da miña contorna mo fixo ver). O que estaba a facer, como dicía ao principio da entrevista, era xogar cos personaxes, proxectar nesa construción as miñas pantasmas para conxuralas. Foi un autotratamento, se se quere ver así. De feito se te das conta as dúas historias falan de dous pais de rapaces con síndrome de Down. Un deles paradigma do rexeitamento e o outro do contrario, ao seu xeito. E no medio, o inspector Manso, alleo a todo pero intentando atoparlle o sentido a todo iso. Quería librarme de moita morca e contarlle á miña contorna a visión que eu tiña sobre a discapacidade intelectual.
– PG: Por que decidiu acudir ó xénero da novela negra?
– ME: Por tres motivos. Por unha parte o xénero era un vello coñecido meu como lector. Coñecía os códigos e o canon. Por outra banda eu pretendía quebrar a arbitraria regra de medir o que valen as persoas e propoñer eu unha nova unidade de medida. Quería desfacer moito paradigma relacionado coa falsa “normalidade” dunha sociedade aferrada a simplificacións morais e estéticas. Para iso a novela negra ou policial pareceume un territorio axeitado: as convencións morais non aguantan ben nesa fronteira na que para atrapar a un asasino tes que cometer ilegalidades. Nese contexto é máis doado desfacerse dos arquetipos cómodos que funcionan ben cando nada os abanea. (…)”
