Entrevista a María do Cebreiro

EntrevistaMaría do Cebreiro a María do Cebreiro na revista Palavra Comum:
“(…) – Palavra Comum (P): Como entendes o processo de criação literária e, em geral, a artística?
– María do Cebreiro (MdC): Como un camiño cara ao coñecemento, o que non equivale a un xeito de saber, porque se soubese o que quero escribir non o escribiría. Como unha xanela aberta ao descoñecido, un modo de atoparme co que non sei de min ou de reconciliarme co que me asusta. Como unha pregunta que desencadea outra pregunta. Como un espazo de alegría e de liberdade.
– P: Qual consideras que é a relação -ou qual deveria ser- entre as diversas artes (literatura, música, artes plásticas, teatro, audiovisual, etc.)?
– MdC: Por unha banda semella que na contemporaneidade se lles outorga ás prácticas interartísticas un valor de seu, como se o feito de que un obxecto cultural sexa “híbrido” o fixese máis suxestivo ca outro que non o sexa. Con todo, tamén me pregunto se existe ou se algunha vez existiu a “pureza medial” nas artes. Na medida en que a nosa percepción e a nosa sensibilidade están mediadas por experiencias estéticas de natureza moi diversa (visuais, sonoras, táctiles…) o lóxico é que isto se traduza na tentativa de escribir dun xeito sensorial. E imaxino que os pintores ou artistas audiovisuais atoparán nas palabras potencialidades expresivas que lles pode resultar interesante e mesmo obrigado explorar. (…)
– P: Que visão tens sobre a literatura galega?
– MdC: Que goza dunha saúde excelente, sobre todo –e agardo que non sexa un xuízo de parte- no ámbito da poesía.
– P: Que perspectiva tens sobre a língua e a cultura galegas (e os vínculos com a Lusofonia e outros espaços culturais)?
– MdC: Penso que na actualidade o desafío é entender que calquera literatura, incluída a galega, circula nun contexto global. Cómprenos pensar colectivamente o que implica para unha tradición cultural como a nosa o proceso de mundialización, tanto nas posibilidades que abre (por exemplo, cada vez hai máis autores galegos máis traducidos ao inglés que ao castelán) como nos condicionamentos, quizais non sempre tan positivos (por exemplo, unha certa best-sellerización, que me parece cada vez máis operante no ámbito da narrativa). (…)”

Darío Xohán Cabana: “Hai dous ou tres anos da actividade poética de Manuel María que son un auténtico milagre”

Entrevista???????????????????????????????????? a Darío Xohán Cabana na Real Academia Galega:
“(…) – Real Academia Galega (RAG): Manuel María. Antoloxía poética é froito do traballo de dúas persoas, vostede e Amelia Outeiro. Foi difícil poñerse de acordo na escolma?
– Darío Xohán Cabana (DXC): Casualmente, coincidimos nos gustos dunha maneira case milagrosa. Durmimos e vivimos xuntos, e iso marca moito (ri). É unha escolma de lectores de poesía que levan máis de corenta anos lendo a Manuel María. Tanto eu como a miña muller lemos moita poesía e ela é mellor lectora incluso ca min, porque fai unha lectura máis lenta e reflexiva. Non tiñamos outra pretensión que escoller poemas moi bonitos, e punto. (…)
– RAG: Da escolla feita dedúcese que teñen predilección pola que chama no limiar liña lírica persoal.
– DXC: Gústanos tamén. Hai poemas do íntimo na primeira época, pero tamén en libros como Mar maior ou nos últimos que escribiu, fundamentalmente a partir do ano 1980, con versos que poñen os pelos de punta pola súa beleza e, sobre todo, pola súa intensidade emocional. Na última época Manuel María consegue unha intensidade emocional cunha economía de medios extraordinaria: poemas que parece que non son case nada son un mundo lírico. Por exemplo, “Alta tarde” (incluído n’A luz resucitada), que é dunha eficacia expresiva e unha densidade lírica milagrosa: “Déixome ir indo, na alta tarde, /cara á noite que me leva / como o río a folla vagamunda. / Non ofrezo resistencia: voume/ sulagando amodiño na dozura / da luz que me agarima / como se unha aza levísima / rozara os meus ensoños. / Camiño estantío cara á noite / coa certeza de que a miña / materia corporal ten de facerse / clara, sonora e transparente / como un fráxil vidro delicado. / A noite e o meu corpo son / un único latexo. Unha luz soia”. (…)
– RAG: Que lle pide daquela ao Día das Letras Galegas de 2016?
– DXC: Nada, porque va dar máis do que lle poda pedir. Probablemente a celebración do Día das Letras Galegas de 2016 sexa única no que eu alcanzo a ver, porque Manuel María estivo en toda Galicia e en gran parte dos lugares da emigración. Coñecía Galicia á perfección, entre outras cousas porque deu centos de recitais e conferencias, estivo en contacto con ducias de sociedades e entidades, en vilas e mesmo aldeas, porque a onde o chamaban ía. Ademais da súa función como escritor, tiña outra función única, a de ser unha especie de sacerdote ambulante do galeguismo. Ninguén deu tanto coma Manuel María á construción dunha cultura nacional, e vanllo pagar agora. Mágoa que el non estea para velo.”

Xosé Henrique Rivadulla Corcón: “A Costa da Morte non tería a súa maxia sen os escritores”

EntrevistaX. H. Rivadulla Corcón AELG a Xosé Henrique Rivadulla Corcón en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Por que Moraime [Moraime, pequena vila do mar]?
– Xosé Henrique Rivadulla Corcón (XHRC): De Moraime o único que ten é o título. A vila da que falo é un lugar ficticio. Ao buscar o nome veume este nome porque eu son de Muxía, e Moraime é un lugar emblemático para min, unha referencia na miña vida. Alí íamos de cativos a entrar nos hortas, coller o millo para asalo… é un sitio mítico e moi especial. (…)
– LVG: E sempre coa Costa da Morte de pano de fondo. ¿Sería vostede hoxe un escritor se non existise a Costa da Morte?
– XHRC: Penso que non. A miña orixe literaria parte claramente de Muxía. Hai un feito moi concreto que me marca como escritor. En 1975, cando tiña 13 anos, descubrín a Rosalía de Castro dun xeito consciente a través da música de Amancio Prada. E foi a través dun mariñeiro, Alejandro O Fundador, que trouxo unha casete ao grupo de amigos, lamentablemente el xa non está. Así empezou a miña necesidade de escribir. ¿Pero sabes que?
– LVG: Diga.
– XHRC: Aínda que é certo que moitos escritores e artistas non o serían sen a Costa da Morte, a Costa da Morte non sería o que é sen os artistas. A través desa literatura, e tamén escultura e pintura, esta zona non tería esa maxia tan especial sen os escritores e demais artistas. Para min en Galicia iso acontece con outras dúas zonas como son a Terra Cha e o Courel.”

Antonio Tizón: “Aínda queda moito para superar o estigma da doenza mental”

EntrevistaAntonio Tizón AELG a Antonio Tizón en La Voz de Galicia:
“Periodista e profesor, Antonio Tizón (A Coruña, 1960) debuta na novela negra, «ou mulata», para vestir cos temas clásicos do xénero -crime, corrupción, impunidade…- a súa loita persoal contra o trastorno bipolar. O autor presentará esta tarde na sede de APEM en Carballo (Avenida da Cristina, 2, ás 18:00 horas) e acompañado polo psiquiatra Juan Carlos Díaz del Valle A antesala luminosa (Xerais), a primeira novela dunha tetraloxía cuxo segundo volume, Os incurables, verá pronto a luz.
(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Foi moi duro afrontar a parte autobiográfica?
– Antonio Tizón (AT): Si, porque está tratada de xeito sincero, honesto e incluso sen moito sentido do pudor porque conto as barbaridades que se fan na fase maníaca, na que perdes o pudor e o sentido do risco. (…)
– LVG: ¿Tivo algo de terapéutico escribir o libro?
– AT: -Está escrito para intentar averiguar por que se produce unha enfermidade mental deste tipo e tamén para desembazarme dos meus traumas. Que mellor forma de facelo que contalo publicamente. Só disimulei un pouco contando en primeira persoa a parte do inspector, da investigación que leva a cabo, e en terceira persoa aquela que é autobiográfica.”

Entrevista a Mercedes Queixas, autora de Labrego con algo de poeta

EntrevistaMercedes Queixas 3 a Mercedes Queixas en Galaxia:
“- Galaxia (G): Por que este título para este libro [Labrego con algo de poeta. Biografía de Manuel María]?
– Mercedes Queixas (MQ): Procurei un título que achegase ao público lector unha definición totalizadora do autor e pareceume que eses versos seus tirados do poema titulado “Carné de identidade” o eran. A íntima conexión coa Terra e a necesidade de pulsar incansabelmente o convivio coa Poesía foron a cerna do ser e do sentir vital de Manuel María.
– G: Cal foi a principal dificultade coa que te atopaches á hora de encetar este traballo?
– MQ: Manuel María aínda é sentido en presente, non o vemos, mais a súa obra, tan popularizada en vida, segue nas lecturas e relecturas de moita xente, así como a emoción das lembranza de vida compartida.
A Manuel María nada lle era alleo no seu tempo, as claves da súa vida e da súa escrita, camiños paralelos, están marcadas pola acción, pola implicación, o que explica a súa presenza e acompañamento en multitude de actos ora de xénese literaria ora formativa, divulgativa ou reivindicativa, xunto á súa necesidade de percorrer o País para o coñecer e, ao tempo, se coñecer a si mesmo e a súa tribo, o que o levou a manter contacto con multitude de persoas, colectivos, asociacións, etc. que o seguen a lembrar como memoria viva.
Manuel María era un gran conversador e un brillante orador, é difícil non sentirmos aínda en nós a súa voz penetrante e segura, o discurso do intelectual comunicador próximo ao auditorio.
É unha figura tan viva, tan apreciada, que quixen que nesta biografía tivesen voz propia algunhas persoas que testemuñasen a relevancia do noso autor como poeta e como cidadán amante do seu pobo, comprometido co seu presente e futuro.
Non poder dar cabida a moitas máis voces nese coro para min tan necesario, xunto á necesidade de sintetizar unha vida tan intensa no plano individual e colectivo do autor do maior corpus literario desde 1950, foi sen dúbida a maior dificultade.
Saleta Goi, a compañeira e confidente do poeta, quen me transmitiu toda a confianza necesaria para este traballo e a quen debo a maior das gratitudes. (…) Sigue lendo

Marilar Aleixandre: “A ciencia tamén é cultura galega”

Entrevista Marilar Aleixandrede R. Castro a Marilar Aleixandre en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Volvendo á Academia, parece que está a intentar compensar o déficit histórico coas mulleres. Agora son cinco de trinta, e en breve seredes seis…
– Marilar Aleixandre (MA): É un avance, mais as feministas o que pedimos é a metade de todo. O lóxico é que sexamos a metade das listas electorais, a metade dos postos elixibles, a metade dos representantes públicos, a metade das académicas… E nese momento estaremos chegando á igualdade. Eu son profesora na USC e as mulleres como docentes son a metade, pero son moitas máis nos postos máis precarios, no profesorado interino, que son mileuristas. Porén, catedráticas somos o 20%. Isto mostra que a promoción non se fai por igual. Porque cando unha muller é escollida para un posto, parece que se espalla a idea de que é porque hai unha cota. E cando é un varón dáse por suposto de que é polos seus méritos. E eu nego isto. As mulleres que chegaron a algún sitio normalmente tiveron que esforzarse máis que os homes en chegar aí.
– SG: Que supón para ti substituír a Neira Vilas na Academia?
– MA: É algo que ten un factor emocional grande, porque eu tíñalle moito cariño e el a min. Era un home entrañable, compartiamos moitas cousas. Ambos valorabamos a literatura infantil e xuvenil, non é unha literatura menor. E valoro tamén o seu compromiso social e político, sempre estivo a carón da xente que sufría inxustizas e eu síntome moi identificada con el. (…)
– SG: Cales son os teus obxectivos na Academia? En que ámbitos che gustaría deixar pegada?
– MA: Aínda é un pouco cedo para falar disto, porque en todas as entidades colectivas hai que ir con actitude de cooperación. Eu sei o que me gustaría pero teño que ver o que se agarda de min. Eu hai un ámbito que eu creo que podo achegar, que é o do feminismo, e xa hai persoas feministas na Academia, e iso é algo que debe ser reforzado neste momento. Hai feminismo moi interesante que se está a facer aquí, tanto a nivel de ensaio como no activismo, e eu espero achegar algo nese sentido. E tamén supoño que no ámbito nas ciencias, porque é unha situación que debería estar totalmente normalizada e non o está. E aí hai dúas cousas: a ciencia tamén é cultura galega. Non só é cultura galega a literatura e a música. Hai que incorporar toda a actividade científica que se está facendo tanto sobre Galiza e sobre outras cuestións máis universais. Temos que facer un esforzo para que se considere parte da cultura galega e, por outra parte, e que as científicas recoñezan que se pode dar ciencia en galego. E, por outra banda, que se rectifique ese decreto. (…)
– SG: Para rematar, cóntanos dos teus próximos proxectos literarios. Todo o que publicaches ultimamente foi para público infantil e xuvenil…
– MA: Neste intre estou cun libro de poesía que lle prometín ás miñas amigas de Apiario, que é un proxecto editorial marabilloso. Pretendo que estea rematado en maio, pero non sei porque hai moitas identidades están aí competindo. E tamén comecei un libro de relatos, pero que vai algo máis atrasado.”