Entrevista
de Carme Vidal a Gonzalo Hermo en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): O título do seu novo libro [Celebración] deixa ver un entusiasmo e un optimismo moi pouco propios do noso tempo. Que se pode “celebrar”?
– Gonzalo Hermo (GH): Dubidei moito tempo pero logo apareceu como un flash e pareceume redondo. Nesta época de desánimo, de cambios repentinos que moitos non agardabamos, hai dúas opcións, ou nos lamentamos e nos dedicamos a chorar ou decidimos mirar para adiante e activarnos. O título tenta situar o libro nesa dinámica, nesa perspectiva crítica e esperanzadora, non inmobilista. Celebra, en ceta maneira, que estamos vivos. Neste tempo é moi fácil que nos deitemos no sofá a lairnos polo que foi e non puido ser mais eu estou con que o optimismo é revolucionario. A miña xeración está atravesada pola idea da estafa, da fraude. Nacemos nunha época de suposta bonanza, díxosenos que estudásemos que aos trinta anos teríamos traballo, piso en propiedade e parella formal. Todo iso era mentira. Aí hai dor e iso estaba reflectido no primeiro libro que publiquei mais hoxe vexo que esa actitude é perigosa porque pode levar ao inmobilismo. Este libro tenta ser a outra cara, a da activación. (…)
– SG: Como definiría entón esa liña poética?
– GH: Tentei facer unha poesía que dialogase consigo mesma, que atraese os lectores a entrar nun universo particular. Os poetas escribimos de determinados temas porque as condicións históricas son unhas e non outras e iso tamén está presente mais, de todas maneiras, o obxectivo foi crear un mundo literario propio, que procura a complicidade do lector.
– SG: Ese condicionante histórico fai política á súa poesía?
– GH: A cuestión é determinar que claves son as que fan unha literatura política que, ao meu ver, é a conciencia do momento histórico e unha toma de partido. Nese sentido, o libro é político, reclama non adormecer e activarse. Crac tiña referencias claras á guerra civil, era máis evidente. Agora non me interesaba repetir nesa clave. Defendo que o campo cultural debe ser autónomo do político. A literatura non ten que ser subsidiaria de ningún ideario nin proceso programático, tampouco o da construción nacional. O mellor que podemos facer é darlle asas á literatura e permitir que voe soa. No noso país aínda hai xente que pensa que un poemario vai cambiar a conciencia nacional. Ser produtores modernos e ofrecer obras de calidade é o que os escritores e escritoras poden facer polo país. En Galiza a literatura foi tradicionalmente o fetiche do nacionalismo e críase que a través dela se poderían mudar as cousas. A literatura galega é de calidade e temos que deixar que voe soa, sen que a política a planifique. (…)
– SG: Poeta que publica nun selo que botan a andar tamén dúas poetas. Neste tempo, por que continuar a loitar pola poesía?
– GH: A poesía fascina, atrapa e é difícil de deixar. Ten un poder de atracción moi grande. Danos algo que non ofrecen outros xéneros, falar da realidade de forma diferente e por iso non o podemos perder. Cando se reclama que sexas máis dixeríbel o que se está a pedir é que abandones a poesía e fagas narrativa en verso. O enigmático segue atraendo lectores.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Formig4s, unha colección de aventuras para coñecer as cidades do mundo
Artigo
de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“París e Nova York son as primeiras cidades que visitan a brigada formada por Formos4, Forx4n, Fornel4 e Form4il, catro personaxes que viaxarán por todo o mundo para botar luz sobre enigmáticos casos. Nacen do traballo conxunto do escritor Pere Tobaruela e o ilustrador Andrés Meixide que deron vida ás dúas primeiras fantásticas historias nos escenarios reais das dúas atraíntes cidades.
“Os personaxes presentarán a xeografía e historia deses lugares nun sentido pedagóxico e divertido a través dunha aventura de investigación e acción na que ten tanto peso a palabra como a imaxe”, explica Pere Tobaruela, dos dous primeiros números aos que seguirá Barcelona. Desde a tipografía á imaxe, da historia ás personaxes a colección nace con vontade de ofrecer un produto novo, atraínte para as primeiras idades mais que quere convidar a pegar neles a persoas de todas as xeracións. “Non sabería definilos. Son híbridos con vocación renovadora no mundo da edición, abrindo novos camiños. Trátase dunha viaxe metaliteraria, dicirlle aos rapaces, aquí estamos para conxugar todo”, afirma o escritor que defende tamén o papel do editor Manuel Bragado na xénese do proxecto. “Pódese dicir que foi a tres bandas. Súa foi a idea de iniciar unha colección con este perfil e a nós pareceunos unha iniciativa estupenda”, comenta coa seguridade de que no mundo editorial galego poden nacer proxectos novos non só para o noso mundo senón tamén con interese abondo para exportar a outras linguas.
Monumentos, cemiterios, prazas ou rúas das cidades compoñen as imaxes á maneira de guía trotamundos, para convidar a ir desde o propio coñecemento dos seus autores. Pere Tobaruela visitou París e Andrés Meixide coñece Nova York e as súas visións sobre as cidades transmítense a través dos dous volumes. “Pensamos en que cidades poden potencialmente resultar atraín tes e as dúas foron as primeiras escollidas para chamar a atención no lanzamento mais logo visitarán máis e, quen sabe, ao mellor tamén veñen a Galiza”, aventura Pere Tobaruela dunha colección que pensa en rapaces e rapazas de arredor de dez anos mais que confía manterse nas librarías, como un produto de interese fóra tamén do circuíto educativo.
A colección evoca aquelas vellas series de personaxes infantís que engaiolaban ás crianzas de maneira intensa nos anos setenta e oitenta. Como en Formig4s, as aventuras e a afectividade cos distintos personaxes eran o xeito de engaiolar na lectura. “Todo está inventado e trátase tamén de recuperar esa complicidade cos personaxes. Buscamos esa identificación, os Formig4s baten sempre contra o mesmo elemento e queremos que haxa tamén unha relación intensa con Paumao, o malo da serie”, di un dos autores, o creador da parte literaria da colección. (…)”
Suso Lista: “No mar habería que facer unha revolución, igual que na terra”
Entrevista
de Montse Dopico a Suso Lista en Praza:
“- Praza (P): Contas nun dos relatos que escribes [Salseiros] o que che sae, sen pensar moito antes. Por iso esa frescura…
– Suso Lista (SL): É que non tiña ordenador na casa. Ía escribir, despois de traballar, ao local da Asociación de Veciños, e tiña moi pouco tempo antes de que pechasen. Ás veces ía xa no coche pensado un tema, pero nada máis. Non había planificación ningunha. As fotos servíanme de punto de partida, e escribía o que a foto me suxería.
– P: Creo que foi Manuel Lourenzo, que che daba aulas de teatro, outro dos de que te animaron a publicar…
– SL: El foi o primeiro, de feito. Xa antes de que eu tivese o blog. Eu ao principio o que escribía eran os contos que me contou miña avoa e cousas así. Manuel Lourenzo animábame moito, e así comecei a escribir máis cómodo. Sempre che gusta que a xente tan importante lle guste o que fas… Tamén Manolo Rivas: foi outro dos que me dicían que escribise… Aínda que eu non son nada vaidoso. Creo que o importante é que te divirta escribir, e eu paseino moi ben escribindo estes relatos. Se non te divirte, non ten sentido. Entendo que Suso de Toro decidise abandonar, por iso. (…)
– P: Cando se fala de mestura de realidade e ficción saen os tópicos: realismo máxico, Cunqueiro… Mais se cadra non é máis que a tradición de literatura oral, que é así.
– SL: Si, claro. É o tipo de historias que escoitabas. Ademais, eu non lera a Cunqueiro cando comecei a escribir. Despois lin As crónicas do Sochantre e quedei fascinado. Desde entón leo en galego sen problema. Como dicía antes, eu ao principio lía en castelán. De feito, comecei cando estaba embarcado como mariño mercante. Lía as novelas de vaqueiros de Estefanía. Despois xa comecei a ler outras cousas… Mais si, creo que á xente o que lle gusta, cando lle contan historias, é imaxinar. E eu tento escribir así, como se me estivesen contando a min unha historia. Despois, cada salseiro ten a súa gotiña…
– P: Nos relatos saen moitos temas relacionados contigo e con Corme. Como a túa loita pola pesca sustentable.
– SL: É un tema que sempre me preocupou, e máis cando fun patrón maior da confraría. É que no mar habería que facer unha revolución, igual que na terra. O mar é unha riqueza inmensa, e é incrible que a xente non poida vivir del e teña que marchar. Corme tivo case 5.000 habitantes no 1945. Agora somos uns 1.000. Teriamos que comezar de cero. Non é “deixar vivir”: hai que cumprir a lei, estar quietos cando é necesario, porque o mar ía agradecelo: a pesca, o marisqueo. Agora o que temos é un pobo case baleiro. Nós somos cinco irmáns e quedamos por aquí, e o traballo que hai é este: o mar. Aínda que sexa precario. E por suposto non defendo a precariedade. Mais temos que respectar o mar. (…)”
Pontevedra: Vermú entre libros con Ramón Caride
María Xosé Queizán: “Pídolle contas a Blanco Amor polo seu comportamento como gay”
Entrevista
de Jorge Lamas a María Xosé Queizán en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Vostede parte dun feitos máis ou menos coñecidos para tecer unha historia [A boneca de Blanco Amor].
– María Xosé Queizán (MXQ): Si, o que eu fago é recuperar unha personaxe que Blanco Amor deixa simplemente como o que ten a boneca. A boneca, que foi clave para min para escribir o libro, tamén é clave en A Esmorga. É máis que unha boneca porque suscita desexo dun dos esmorgantes que o leva a rachala e á violación, é dicir ten un papel moi importante, non así o seu dono. Pero eu recupéroo e convértese en fundamental na miña novela. (…)
– LVG: ¿Alude dalgunha maneira a Blanco Amor na novela?
– MXQ: Eu pídolle contas e dígolle o que non lle dixen en vida. (…)
– LVG: ¿Por non falar abertamente da súa condición?
– MXQ: Si, a homosexualidade marcou a súa vida, incluso tivo que marcharse de Ourense. Eu vivín o regreso de Blanco Amor a Galicia, coñecino cando xa era moi maior e puiden comprobar, e estiven en conversas con outros persoeiros galegos do seu tempo, como era o trato, como o feito de ser homosexual lle dificultaba moitas cousas. Moita xente falaba moi ben del pero logo non eran amigos como podían ser entre eles. Sempre estaba presente aquel estigma. El viviu iso con moita dor. A pesar de que era un home moi orgulloso non fixo o que eu penso que debería ter feito. (…)
– LVG: ¿Que lle pareceu a versión cinematográfica de A Esmorga?
– MXQ: Estiven na estrea en Ourense. Gustoume. Axústase moito á novela e resolve aspectos nada doados; o guion é moi bo, a interpretación é magnífica e os escenarios tamén. Eu que non son nada partidaria do cine nin galego nin español porque me gusta o cine ben feito, e non estou para volver a empezar, quero dicir que son bastante intransixente. Sen embargo, creo que esta é unha película exportable perfectamente e de gran interese porque a obra o ten, polos seus personaxes cheos de vida. Penso que podería concorrer perfectamente ao Oscar en idioma estranxeiro. (…)”
Entrevista a Eli Ríos
Desde
a revista Palavra Comum:
“- Palavra Comum (P): Que supõe para ti a literatura?
– Eli Ríos (ER): A literatura, para mim, é uma forma de apreender o mundo. A religiom, a história, a música, etc, sempre acompanha um conto (ou um poema ou uma cena teatral) porque a linguagem é um meio transmissor de ideias e culturas. Desde este ponto, as pessoas que criamos temos uma enorme responsabilidade e devemos ser conscientes de que a linguagem nom é inofensiva. Portanto, a literatura é uma forma reflexiva de compreender os processos vitais que acompanham esta aventura que é a vida. (…)
– P: Qual consideras que é -ou deveria ser- a relação entre a literatura e outras artes (fotografia, música, artes plásticas, etc.)? Como é a tua experiência nestes âmbitos?
– ER: Mas… existe a literatura sem outras artes? Se fazes uma descriçom duma paisagem a pessoa que está lendo construirá uma imagem mental duma pintura, duma fotografia ou duma cena fílmica. A linguagem tem significado e significante e com isso é com o que “brincamos” quem criamos. Desde este ponto de partida, as possibilidades literárias dum livro som inúmeras.
A minha experiência, neste âmbito, é um prazer. Em Maria (O Figurante edicións) a imagem há momentos que completa o que o texto deixa no ar, em Anamnese há um poema que nunca consegui recitar depois de que Ugia Pedreira o musicasse (agora só o tenho na cabeça com a sua voz, nom como foi criado), em Diario de fotogramas começo o poemario com umha cita de Charles Chaplin que marca o ritmo dos versos e a estrutura e, no próximo, que sairá em maio, Doe tanto a tua ausencia, mestura-se a poesia com o teatro e a música. É uma decisom mui pessoal mas, no meu caso, nom som quem de ilhar disciplinas. Tampouco o faço, por exemplo, com o caldo. Nom separo as verças do compango e como sabe! (…)
– P: Que caminhos (estéticos, de comunicação das obras com a sociedade, etc.) estimas interessantes para a criação literária hoje -e para a cultura galega, em particular-?
– ER: O caminho da liberdade criativa, mas, para isso, é preciso que muitos “agentes” mudem. Há uma grande parte da nossa sociedade que nom pode nem apresentar textos a certames nem editoriais… ergo, som invisíveis. Enquanto continuemos defendendo os nossos marcos sem fazer um processo de reflexom nom se pode evoluir. Por que posso fazer público um texto com trechos em latim ou esperanto, mas se leva um -nh- já nem se valora o seu peso artístico?
Outro caminho que espero com ânsia é uma escrita aguilhoante, essa que dói, a que faz pensar, sobretudo, na literatura infantil e juvenil. A minha filha para ler a palavra “clítore” ou “cona” tem de procurar noutros sistemas literarios. Acredita! Uma adolescente que nom encontra no léxico literario galego as palavras que logo vem nas aulas ou entre as colegas. Que lhe digo? Que é o seu dever conhecer todos os nomes de pássaros, árvores e mitologia de todas as cores mas que o seu corpo é proibido? Logo, vêm as lamentaçons de que a gente nova nom lê… eu tampouco o faria! Para que? Se nom me aporta nada no meu presente! Quando quero saber coisas do aborto, da eutanásia, do período, das violaçons, do sexo, etc, todo é adoçado e irreal.
A sociedade nom é a mesma do que há nem dez, nem cinco, nem quatro anos atrás… E a escrita é preciso que acompanhe se nom queremos ficar atrás. (…)”
Cuestionario Proust: Samuel L. París
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Samuel L. París:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– O entusiasmo?
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– O sentido do humor.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Que non descubran a persoa que realmente son.
4.– A súa principal eiva?
– Difícil escoller, pero gustaríame ser menos agonías.
5.– A súa ocupación favorita?
– Divertirme co que sexa.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Unha pachanga na praia de San Francisco de Louro no verán e despois darme un baño e beber unha birra ben fría.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Deixarme ir.
8.– Que lle gustaría ser?
– Diría algo como “unha persoa nova cada día” (e, en parte, é verdade), mais realmente gustaríame ser insultantemente rico.
9.– En que país desexaría vivir?
– Son quen de ser feliz e infeliz en calquera sitio e papahostias hainos en todas partes, así que tanto me ten.
10.– A súa cor favorita?
– Todas.
11. – A flor que máis lle gusta?
– A da Kritikal Bilbo.
12.– O paxaro que prefire?
– Calquera cociñado con bo gusto.
13.– A súa devoción na prosa?
– Non son devoto de ninguén, a verdade.
14.– E na poesía?
– Tampouco. Non hai poesía á que lle teña fe cega.
15.– Un libro?
– Un pobo só prosperará cando na educación primaria se obrigue a ler Pulir de Nacho García.
16.– Un heroe de ficción?
– Dhalsim, do Street Fighter II da SNES. Ía lento e cuspía lume.
17.– Unha heroína?
– Mandy Cohen, do filme “Life of Brian”.
18.– A súa música favorita?
– Calquera que me faga suar.
19.– Na pintura?
– Miguel Noguera.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Xulia Mintoni.
21.– O seu nome favorito?
– Micaela.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Odio a goma de mascar e a calquera persoa que a teña na boca a menos de cinco metros de min.
23.– O que máis odia?
– Aburrirme.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Ningunha especialmente.
25.– Un feito militar que admire?
– O 11-S.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Axilidade, porque son unha toupa.
27. – De que maneira lle gustaría morrer?
– Ao final dun redobre de tambor levándome por diante a toda a humanidade.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Optimista.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Todos os que nacen do medo.
30.– Un lema na súa vida?
– Meu pai: Lema.”
Manuel Núñez Singala fala sobre Instrucións para tomar café
Entrevista a Gonzalo Hermo sobre Celebración
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“O escritor rianxeiro Gonzalo Hermo fálanos de Celebración, o seu segundo poemario, co que se presenta un novo selo: Apiario. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
