Entrevista de Ana G. Liste a María Álvarez Landesa en Praza:
“(…) – Praza (P): Quería que o libro funcionase como un lugar ao que regresar para non esquecer?
– María Álvarez Landesa (MA): Cando algo é moi duro, moi moi duro, é necesario evocar os momentos que non o son. Por iso hai moitas referencias amomentos felices da infancia. Escribín moitas veces pensando na infancia e tendo moi en conta situacións familiares, celebracións… momentos de moito calor. Non escribín un libro terapéutico. Non fixen un libro por terapia. Só sentía a necesidade de contar o que estaba vivindo, case como un tributo á miña nai. De feito, foi algo que lle expresei a ela en vida. Daquela aínda non tiña un libro consistente, non lle podía ensinar nada, pero ela, que xa non podía falar, fixo un xesto indicando que estaba tola. Eu díxenlle que non, que ía ser un bo poemario.
Agora penso que quixen expresar esa especie de burbulla que eu sentía entre nolas dúas. Había moita máis xente presente, estaba meu pai, miña irmá, meus fillos, miñas rías, amigas e amigos… pero quería reproducir esa especie de burbulla que experimentei e esa sensación que despois chega no momento da morte de ser cigoto, é dicir, de ser un todo as dúas –miña nai e mais eu– no proceso da enfermidade. É un proceso que nos cambiou a todas as persoas que estivemos con ela.
– P: E funcionoulle? A pesar de toda a dureza, non parece un libro do que saes derrotada, é máis como recibir unha aperta.
– MA: É un grazas, para min o libro é un ‘grazas, mamá’. Un ata sempre. Grazas por todo porque tamén neste proceso aprendín moitísimo de ti. Vou ser a muller que son dende agora grazas a poder vivir contigo este proceso. Aprendeume a amar a vida incluso cando vén revirada. Tamén creo que é importante salientar que agora parece que a sociedade invita a fuxir da pena e penso que hai que saber estar triste, permitirse estar triste e saber deixar que a dor nos atravese para renacer e empezar doutro xeito, máis sabias.
– P: Descubriu algo sobre a súa infancia escribindo Os pozos elegantes das clavículas?
– MA: Non tanto descubrir, pero si que apreciei moito máis que tiven unha infancia marabillosa. Agora que son nai diría que tiven unha infancia chea de momentos moi sinceros e estupendos a nivel familiar. Pasaba os veráns en Liméns de acampada coa miña familia, naquel momento era camping libre e fago referencia a iso no poemario porque os meus fillos viaxaron e coñecen moitos sitios do estranxeiro, pero non tiveron eses momentos de familia. Era consciente dese privilexio, pero escribindo fun moito máis consciente.
Tamén descubrín que son moito máis forte do que pensaba, e igual non está ben que o diga eu, pero é moi forte acompañar nun proceso de enfermidade así e moi esixente a nivel mental. Penso que atopei as ferramentas e tiven moita axuda, descubrín a persoas que estaban ao meu carón e souberon acompañarme. (…)”