Entrevista de Samuel Pernas a Pilar García Rego en Faro de Vigo:
(…) – Faro de Vigo (FV): Desaparecer é un título moi suxestivo. A que fai referencia esta desaparición?
– Pilar García Rego (PGR): O libro fala da desaparición como un proceso de crise vital. Chega un momento no que o corpo e a mente piden desaparecer, pero tamén é un proceso de loita e de recuperación. Se un se fixa, o título ten dúas intensidades diferentes. Fala dunha caída, pero tamén dunha reaparición. Non é un libro de autoaxuda, pero si fala dese proceso de superación.
– FV: Como naceu este proxecto? Foi traballado ao longo dos anos ou escribiuno nun período concreto?
– PGR: Escribino cando xa estaba saíndo dunha depresión. Durante esa etapa quería escribir, pero non era capaz. No libro aparecen fragmentos marcados como «audios», que eran notas de voz que gravaba no móbil e que logo borrei porque eran moi duras. A obra ten unha estrutura de diario porque está baseada nesas notas, nun intento de recuperar a miña propia voz.
– FV: Ademais de este chamado proceso de recuperación, que outros temas aborda?
– PGR: Cando pasas por unha crise así, inevitablemente reflexionas sobre moitas cousas: o sentido da vida, a morte, a identidade, a dor. O libro está dedicado á miña nai e ás persoas que a rodeaban. Pero tamén é unha homenaxe a todas esas mulleres que, ao longo da historia, tiveron que ocultar a súa dor e a súa culpa, porque non o puideron expresar, pero que estaba aí. Creo que a culpa é un sentimento moi feminino, moi ligado ao papel que tradicionalmente tiveron as mulleres ao longo da historia. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Marilar Aleixandre: “Hai persoas que nos cambian a visión, iso é o que fai Castelao cos seus libros e debuxos”
Llerena Perozo: “Hai moitas historias de mullerse rechamantes, pero poucas aínda das ninguén”
Entrevista de María Solar a Llerena Perozo Porteiro no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“María García é un nome común, o nome común dunha muller corrente, ou non tan corrente porque a vida está chea de historias extraordinarias de persoas normais. E esas son as historias que nos contrúen como sociedade.
Llerena Perozo Porteiro escribiu Os anos tranquilos desde as vivencias dunha muller que percorre un século de vida.
A entrevista pode verse aquí.”
Pura Tejelo: “Vestidos de organdí é a recuperación da dignidade”
Entrevista de Pilar García Rego a Pura Tejelo no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Hai tempo que non sei en que cidade estou,
unha campa deserta semiurbana.
Unha xornada de traballo
convertida nun espectáculo fantasma.
Son estes versos de ‘Fotografía nocturna’ un dos poemas que compoñen o último poemario de Pura Tejelo, Vestidos de organdí. Hoxe falamos con ela deste libro editado por Belagua. A entrevista pode verse aquí.”
Vigo: Os oficios do libro. Xurxo Souto
Betanzos: entrevista a Marta Villar en Celtas sem filtros
Manuel F. Rodríguez: “A realidade vai moito máis alá do que podemos ver”
Entrevista a Manuel F. Rodríguez en Diario Compostela:
“(…) – Diario Compostela (DC): A muller do muro combina elementos da tradición galega co misterio e o inexplicable. Como describiría a esencia desta novela?
– Manuel F. Rodríguez (MFR): Eu creo que, ás veces, a realidade que percibimos queda moi curta; vai máis alá do que vemos. Está chea de misterios e elementos que percibimos como inexplicables, cando non o son. Diso vai esta novela. Son unha persoa cos pés na terra, pero creo que ás veces hai que mirar máis alá. É unha mestura de misterio, fantasía, e procura de respostas.
– DC: O protagonista, Xenebrando Río, é xornalista, como vostede. Canto do seu propio mundo profesional está plasmado no personaxe?
– MFR: Moito, por suposto. Agora non estou na primeira liña de combate, pero sigo sendo xornalista. Durante moitos anos vivín o oficio e quería que o protagonista tamén o fixese porque é algo que coñezo perfectamente. Sei como traballamos, a intensidade do día a día, as maneiras de buscar información… A novela necesita destes aspectos, e como sei ben de que vai a profesión, pensei que era necesario que a personaxe principal fose xornalista. Non podería poñer a un detective ou a un policía, porque habería moitas cousas do seu labor que se me escaparían. (…)”
Francisco X. Fernández Naval: “Meus fillos tiñan que saber”
Entrevista de Ubaldo Cerqueiro a Francisco X. Fernández Naval en Xornal da Coruña:
“Estas semanas, a Asociación pola Recuperación da Memoria Histórica, coa colaboración municipal, está instalando novos “stolpersteine” como lembranza ás vítimas do fascismo. Esas lastras douradas que se colocan en rúas de toda Europa que serven para que non esquezamos o noso pasado.
A Coruña é pioneira en Galicia, e no estado, na colocación destas “pedras de tropezar”, como lles chama Chisco Fernández Naval, porque son “discretas, pero visibles e notables, porque están un pouquiño subidas como para que tropeces con elas e te fixes que nesa casa naceu ou creceu unha vítima do fascismo”.
E se A Coruña é a primeira cidade galega en instalar estas lastras, en parte é por Chisco, ademais, por suposto de por Carmen Rodeja, presidenta da entidade. Chisco quedou impactado cando tropezou cunha destas lastras nunha viaxe a Alemaña, e pareceulle gran idea espallar este movemento mundial por Galicia en liña coa ARMH.
Entre os 17 “stolpersteine” que lembran as vítimas herculinas, un, o instalado o 19 de xullo de 2023 na rúa Porta dos Aires, lembra a Julio Martínez Arias. E precisamente Chisco Fdez. Naval (natural de Ourense, amante de Carnota e residente na Coruña), habitual colaborador da ARMH, publicou o ano pasado un libro, editado pola entidade, sobre a súa vida: Julio Martínez Arias. Da Porta de Aires da Coruña ao aire de Mauthausen, na mesma liña que o que escribiu contando a cinéfila historia do “Marrolas”, un dumbriés que comandou un grupo de fuxidos dende o Monte Pindo ata Bristol a bordo dun barco xeiteiro secuestrado na ría de Corcubión, e finado no Campo de Concentración de Gusen.
– Xornal da Coruña (XdC): Chisco, a túa longa obra está sempre vinculada á memoria, non?
– Francisco X. Fernández Naval (FFN): Sempre me mantiven próximo a este territorio, en todos os xéneros sempre ando arredor da memoria, porque é o que…. Unha vez, cando eu estaba escribindo o libro John Patrick Thompson, é un profesor de español e galego en EEUU, cando estaba escribindo o libro A novela galega e a Guerra Civil, e como eu tiña a novela O bosque das antas, que conta a historia do meu avó, quíxome preguntar por que eu escribía sobre iso. E eu lle contara que miña nai sempre me conta as cousas da guerra cando era pequeno. E díxome: “A min gustaríame preguntarlle porque unha nai lle contaba esas cousas tan terribles ao seu fillo”, porque meu avó estivo perseguido, agochado nas covas dos montes de Ribela e Oira, en Ourense.
Entón fumos á casa en Oira para entrevistala. Sentamos nunha pedra de 10 metros desas para sentarse a falar, John puxo a cámara e lle preguntou por que lle contaba esas cousas tan terribles a dous nenos pequenos. Miña nai mirou para a cámara e só dixo: “Porque os meus fillos tiñan que saber”. E eu débome a iso, a esa seguridade e firmeza da miña nai, que malia ser de esquerdas, era unha muller de igrexa, discreta… E por iso teño un compromiso coa memoria, coa historia do meu avó.
– XdC: En todo caso, hai pouca información para facer estes traballos biográficos de vítimas do fascismo?
– FFN: Normalmente hai pouca información, porque morreron todos moi novos, ente o 20 eos 35 anos, coa guerra pola medio, polo que normalmente marcharon de casa moi pronto, as familias tardaron moitísimos anos que lles pasaran, e ademais non o podían contar… Entón para facer unha biografía quedan bastante ocos. (…)”
Antonio Reigosa, coordinador do caderno de Galicia Encantada: “Tapamos o baleiro que deixa a Xunta coa tradición oral”
Entrevista de Patricia Villarino a Antonio Reigosa en Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): Galicia Encantada fai agora 20 anos. Por que se embarcou neste proxecto?
– Antonio Reigosa (AR): A tecnoloxía ofreceu unha oportunidade para un aspecto do patrimonio inmaterial como é a literatura de tradición oral –a lenda, os contos, o mito e a poesía popular–; unha oportunidade porque o fai visíbel. Na transmisión oral é importante a voz, pero tamén a xestualidade e os tempos narrativos de cada xénero. Para min, Galicia Encantada é a última oportunidade que ten a literatura popular e tradicional galega de facerse visíbel e recoñecíbel. É tamén a gran posibilidade de conectar cos galegos no mundo, os que tiveron que marchar hai moitos anos e os seus fillos e netos. Internet ofrece esa posibilidade.
– ND: Que importancia teñen as novas tecnoloxías na conservación da tradición oral?
– AR Cando empezamos hai 20 anos había xa un pouco de todo, con blogs e páxinas web, pero nos iamos dando conta das posibilidades que naquel intre abría o uso máis xeneralizado de internet… e van alá 20 anos, eu creo que é unha oportunidade, neste caso para a literatura de tradición oral, pero en xeral para a difusión do patrimonio inmaterial. Poder comunicarse a longa distancia con todo tipo de formatos… (…)”
Carlos Taibo: “O Porto é uma cidade galega”
Entrevista de Tiago Alves Costa a Carlos Taibo en Quiasmo:
“(…) – Quiasmo (Q): Carlos, publicaste recentemente O Nosso Porto pela Através Editora. O que te levou a escolher a cidade do Porto como tema central desta obra?
– Carlos Taibo (CT): Sempre gostei do Porto. Creio que os escritos de Miguel Torga reproduzem de maneira razoável a minha visão da cidade. Além disso, boa parte do meu conhecimento da literatura portuguesa tem a ver com o Porto. E, ainda que às vezes os habitantes da cidade possam parecer antipáticos – algo comum nas cidades de cariz industrial e comercial –, eu encontrei sempre gente muito próxima.
– Q: Como foi o processo de pesquisa e escrita?
– CT: Foi uma combinação de conhecimentos pessoais adquiridos durante décadas e leituras mais ou menos especializadas. Descobri, ou vi com outros olhos, o Porto oriental, o da Manchester lusitana e as suas ilhas. Foi um processo que me permitiu redescobrir a cidade, não apenas como um espaço físico, mas como um lugar de memórias e identidades em constante transformação.
– Q: Sendo galego, sentes que vives o Porto de uma forma diferente?
– CT: Para mim, e por muitos conceitos, o Porto é uma cidade galega. Dessa visão participam a chuva e a névoa, mas está também presente uma velha ideia que tem a ver com a Gallaecia romana, o alicerce de tantas coisas, que terminava no Douro. Esta ligação histórica e cultural faz-me ver o Porto não como uma cidade estrangeira, mas como uma extensão natural do meu próprio território.
– Q: O livro aborda questões contemporâneas como a turistificação e os preços dos alugueres. Na tua visão, como a Galiza e o Norte de Portugal enfrentam estes desafios? Existe um caminho para equilibrar a preservação da identidade com as pressões económicas globais?
– CT: Suponho que existe, mas é difícil de encontrar. Parece-me que o velho Porto é irrecuperável. De qualquer maneira, o problema é mais geral e fala da necessidade de outorgar muito maior relevo à cultura e de defender, em muitos âmbitos, as práticas do decrescimento. Acredito que só através de uma consciência coletiva e de políticas que privilegiem o local sobre o global poderemos encontrar um equilíbrio. (…)”
