Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Reedición de todo un clásico da literatura bravú: O retorno dos homes mariños, de Xurxo Souto. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Darío Gil Arias: “O libro unha palabra: tenrura”
Entrevista a Darío Gil Arias en Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): Que lembra da súa nai [Xela Arias]?
– Darío Gil Arias (DGA): Xórdenme sempre moitos recordos de moi diferentes ámbitos cando penso na miña nai. A meirande parte deles teñen que ver coa vida cotiá, coa convivencia. Porén, tamén teño recordos das viaxes que facíamos a Formentera ou a Portugal con meu pai ou das actividades que levaba a cabo miña nai na Fundación Nautilus, relacionadas cos movementos Nunca Máis e Non á Guerra.
As lembranzas do seu labor literario son algo máis borrosas para min, aínda que si lembro vela traballar en varias traducións e incluso unha vez levoume a ver como dobraban ao galego un capítulo de Shin-Chan nun estudo en Vigo.
– ND: Como influíu o legado literario da súa nai na súa vida?
– DGA: Pese a que non sinto ningunha inquedanza por comezar unha produción literaria propia, as particularidades da miña nai, así como as do meu pai, leváronme a ter un profundo respecto por todas aquelas persoas que crean ou promoven cultura, e singularmente cando falamos da galega.
Tamén as numerosas visitas a museos e galerías, que tiven a sorte de facer cando viaxabamos fóra da Galiza fixo que tivera inquedanzas culturais diversas, non enfocadas cara a unha única disciplina, polo que o seu legado en min é un pouco o reflexo da súa obra, a mestura de múltiples disciplinas culturais nun diálogo entre iguais.
– ND: Que sentiu cando soubo que lle ían dedicar o Día das Letras Galegas 2021?
– DGA: Foi un orgullo tremendo. Aínda que esta época está irremediabelmente marcada pola pandemia e podíase pensar que iso desluciría o seu ano, o gran traballo das institucións e editoriais en tan pouco tempo, e cos condicionantes sanitarios tan restritivos, está facendo que todos os proxectos saian cara a adiante e se lembre e celebre o ano da miña nai o mellor posíbel. Toda a familia está encantada.
– ND: Que podemos agardar deste novo libro de Xela Arias [Non te amola!]?
– DGA: É algo especial publicar un inédito de modo póstumo, mais decidimos dar o paso porque ela xa o quixera publicar no seu tempo e por circunstancias externas non se deu.
Ela estaba orgullosa do seu traballo e consideraba que estaba á altura precisa para ser publicado, polo que nos permitimos de boa gana que vise a luz. É algo moi distinto aos seus outros traballos, xa non só por ser prosa, senón porque se trata de contos infantís, que pouco ten que ver coa súa temática habitual. Se houbese que resumir nunha palabra o libro, eu quedaríame con tenrura.
– ND: Como animaría o público a que afonde no traballo de Xela Arias?
– DGA: Por sorte, e grazas ao traballo de moitas persoas e editoriais, hai moita obra da miña nai dispoñíbel. Quizais a poesía non é o estilo máis popular á hora de escoller lectura, pero para todo aquel que lle queira dar unha oportunidade recomendaríalle que comezase con Darío a diario, xa que é un poemario curto, sinxelo, cunha visión diferente da maternidade e que pode servir de primeiro chanzo para familiarizarse coa obra de miña nai, e posteriormente seguir avanzando nela.
Con todo, para todas aquelas persoas afeitas a ler poesía, coido que Tigres coma cabalos é unha obra moi valiosa xa que pon en diálogo os poemas coas fotografías, sendo toda unha pioneira no seu momento.”
Reportaxe: Pablo Bouza gaña o Díaz Castro
Desde Terracha.xa:
“(…) O poeta, nacido en Fene e licenciado en Fiolosofía e Ciencias da Educación, séntese moi afortunado por ter obtido dito premio, e conta que cree ter “unha conexión espiritual coa chaira que parece que me da sorte”. Bouza gañou en cinco ocasións o Certame de Poesía de Vilalba, nos anos 2003, 2004, 2009, 2010 e 2013, e considera a vila a súa “praza poética”. Agora, despois de seis anos sen publicar, volverá ter nas súas mans un novo poemario que será editado por Espiral Maior. “Para poder publicar hoxe en día o máis viable é presentarse a certames cos que conseguir ese premio. Estes concursos vanlle dando firmeza á túa obra e permiten que se poida visibilizar. O de Guitiriz aínda é moi novo e hai que recoñecer que todos os premiados sempre son poetas de relevancia”. Esta obra sumarase aos seis libros que xa ten publicados, e o premio aos 13 galardóns que obtivo polo momento polas súas estrofas.
Na súa nova creación, Coma o ruído que fan as portas das igrexas ao pecharse, os lectores divisarán a liña de escritura característica de Bouza “nas miñas obras hai un fío común que é a memoria, para min é algo que nos fai imperecedoiros. Sempre escribo referencias ao fogar, establezo diálogos coa memoria persoal e colectiva, ademais de tratar os grandes temas da historia universal: o amor, a morte, a fraxilidade da vida…”.
Ademais de manter un dos recursos que máis caracteriza a súa poesía, a metáfora, o galardoado trata de transmitir imaxes aos lectores dende as súas verbas “non só sonoras ou orgánicas, senón de dor e desasosego, unha poesía transparente, sen medo”. O propio título da obra pretende provocar esa reacción no lector, “que a xente atope o que lle transmiten a cada un as igrexas, soidade, amor… Hai un poema no que explico o que significou para min nun momento dado”.
Ademais de ter familia numerosa, Pablo Bouza exerce de xefe do servizo de Cultura e Educación no Concello de Culleredo, pero non compaxina con horarios a súa vida laboral e familiar e a súa paixón. “Son un poeta moi pouco racional, son moi inspirado e os poemas chéganme como lanzas. Recollo os versos e logo se converten en poemas e despois en libros. Non programo, nin compaxino, vou escribindo e cando sinto que teño un libro rematado preséntoo nalgún certame. Trato de atopar a poesía nas cousas da vida cotiá, os libros van xurdindo e chegan como eles queren”.”
Antonio Reigosa: “Perdemos a nosa capacidade para interpretar o simbólico”
Entrevista a Antonio Reigosa en Xornal da Mariña:
“(…) – Xornal da Mariña (XM): Como nace a idea de publicar este libro [Cen historias máxicas pola Mariña encantada]?
– Antonio Reigosa (AR): Pois é unha idea vella. Eu son de Mondoñedo e levo moitos anos investigando a literatura de tradición oral. Unha das necesidades ou ilusións que tiña era traballar o material da Mariña. Este libro é unha especie de antoloxía, non é un inventario. É o primeiro manual sobre o lendario dos quince concellos das tres Mariñas. Había esa necesidade, esa ilusión, e deuse a circunstancia de que Libros Lar estaba interesada en publicalo e Neira Brochs en ilustralo.
– XM: Vostede utiliza o “fértil campo de lendas ritos e mitos” da Mariña. Pensa que a nosa mitoloxía non é demasiado coñecida ou mesmo que non hai demasiado interese por ela?
– AR: Aquí xúntanse varios asuntos. O interese xérase na medida na que a xente coñece o patrimonio como este, intanxible e complexo de entender pola súa simboloxía e que non forma parte do currículo escolar. Todo o mundo sabe onde hai unha catedral, unha igrexa románica ou unha ponte interesante, pero pouca xente sabe onde hai lendas que merecen a pena salvo no seu entorno.
Eu creo que o interese polo patrimonio inmaterial hai que xeralo e hai que facelo divulgando, axudando a entender un pouquiño o que significan os mouros, os encantos, os tesouros, as doncelas, as sereas… (…)
– XM: Hai algunha distinción significativa ou dato salientable na mitoloxía da Mariña comparado con outras zonas de Galicia?
– AR: En xeral non. Os personaxes son os mesmos. A condición de ser beiramar inflúe comparado con outras comarcas que non teñen mar, loxicamente, pero todo o folclore relacionado coas augas, coas pontes, pozos, cos ríos, é moi parecido en toda Galicia. Están as singularidades do nome. Sereas que se chaman Maruxaina só hai unha, Pardo de Cela só hai un, pero digamos guerreiros medievais mitificados hainos por toda Galicia, como Pedro Madruga, por poñer un exemplo da mesma época. Non hai máis singularidades que a localización expresa en lugares patrimoniais da Mariña e que moitas veces os nomes son, claro, únicos e exclusivos dese lugar ou zona. Os comportamentos de mouros, encantos ou a mitoloxía arredor da morte sempre é moi parecida en todas partes.
– XM: Comentaba que en certos concellos había tal vez un maior interese por desvelar ou acercar estas figuras mitolóxicas. Como obtivo a información de cara á elaboración do libro? Foi a través de entrevistas orais ou libros?
– AR: Houbo un pouquiño de todo. Primeiro hai concellos nos que houbo xente que xa traballou as lendas como Chao Espina ou Cunqueiro, que sen ser un etnógrafo, tirou da lenda do San Gonzalo ou da balea xigante. Na Mariña dende o punto de vista intelectual e de investigación houbo moitísimo potencial pero tamén é certo que, por exemplo en Trabada, fun eu facer o traballo de campo, un traballo intensivo e breve, porque non había absolutamente nada publicado. Foi a base de entrevistas e de contactos con persoas que me contaron as historias que están no libro. (…)”
Daniel Salgado: “Ás veces é a historia a que parece que non cambia e a natureza a que se transforma”
Entrevista de Montse Dopico a Daniel Salgado en Praza:
“Os paxaros e outros poemas (Xerais) é, como todos os poemarios de Daniel Salgado, un libro atravesado por tensións non resoltas. Desta volta, unha relaciona a transformación incesante da historia cunha suposta –que se revela falsa– inmutabilidade da natureza. Outra é o “marasmo da política emancipadora fronte á hiperactividade do capital”, co mundo do traballo e a organización de clase, “as dificultades de esculcar un horizonte emancipador ou a incapacidade para ler politicamente o presente” de fondo. O autor respondeu as nosas preguntas por correo electrónico.
– Praza (P): Comeza o libro cun poema sobre a realidade que se nos escapa, sobre a humildade da materia que nos vence. Por que?
– Daniel Salgado (DS): O poema, titulado Oración, e os tres poemas da sección final –Coda– funcionan dalgunha maneira en paralelo. Poden lerse como mapa, sumario ou caixa de ferramentas. Ou como todo o contrario. En todo caso, o último verso de Oración -“Vence, digamos, a humildade da materia”- é un verso nuclear para o libro e os seus significados.
– P: Na parte titulada ‘Os paxaros’ están presentes -en realidade, en todo o libro- distintas especies de paxaros. E a voz poética fala de como interromper a ética da aceptación. Da ignorancia sobre o proceso histórico. Coma Dos tempos sombrizos, remite a unha sensación de fracaso, a unha, quizais, parálise da loita de clases, cunha clase obreira en proceso de desintegración. Que ten que ver Os paxaros e outros poemas con isto?
– DS: Os paxaros e outros poemas foise construíndo nun intre que eu percibo como de restauración de certa orde cuestionada tras os sucesos históricos acontecidos entre 2008 e 2012. Ese foi o medio ambiente en que escribín estes poemas. A maiores, neles respira unha conciencia da longa duración histórica. Aí talvez entren consideracións sobre o mundo do traballo e a organización de clase, as dificultades de esculcar un horizonte emancipador ou a incapacidade para ler politicamente o presente. Pero máis que a temática do libro, entendo que eses son elementos do medio ambiente en que o escribín e que tal vez emerxen nos poemas.
– P: Por que tanta presenza dos paxaros?
– DS: Os paxaros que aparecen no libro -paxaros comúns, que se poden ver en calquera lugar do país- son os paxaros que observaba desde a fiestra do cuarto onde traballei en boa parte dos textos. Provocaron os poemas. (…)”
Ánxela Gracián, tradutora de Bruxas: “Hai catro estereotipos de mulleres que molestan porque non van polo rego; as mulleres maduras, por exemplo”
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Entrevistamos a Ánxela Gracián, tradutora ao galego do ensaio Bruxas: a foza invencible das mulleres, de Mona Chollet. Trátase do terceiro volume da colección Púrpura de Hércules de Edicións tras publicar obras en galego de Rebecca Solnit e Mary Beard. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Pablo Bouza: “Os certames danlle firmeza á túa carreira e visibilizan a túa obra”
Entrevista a Pablo Bouza en El Progreso:
“”Os cartos logo desaparecen, pero os libros son a vida dun escritor”, asegura o poeta Pablo Bouza á hora de valorar o que supón gañar o V Premio Díaz Castro de Poesía, dotado con 2.000 euros e coa publicación do poemario, na primeira vez que se presentaba.
– El Progreso (EP): Que sentiu ao recibir a chamada?
– Pablo Bouza (PB): Unha grande emoción. Recibir un recoñecemento ao teu traballo dáche forza e confianza para seguir escribindo, comprobas que estás en boa liña. Viña duns anos de secano en canto a publicacións e con este premio terei a oportunidade de volver publicar e cunha editorial de referencia. Somos moitos os poetas que nos presentamos a estes certames, xa que case é a única maneira de poder ver a túa obra publicada.
– EP: Leva unha boa colleita de premios, a experiencia altera a sensación?
– PB: A emoción e ledicia é a mesma que co primeiro. E neste caso, vendo a solvencia e a categoría literaria do xurado, a satisfacción é maior.
– EP: Que supoñen este tipo de convocatorias para os escritores?
– PB: Levo máis duna ducia de premios que se reflicten en seis libros individuais, algúns colectivos e publicacións en revistas especializadas. Os certames van dándolle firmeza á túa carreira literaria e permiten visibilizar a túa obra. Teñen moito mérito os concellos e as institucións que os convocan. No caso de Guitiriz, que faga un esforzo notable convocando un certame da calidade do Díaz Castro é moi loable e amosa unha especial sensibilidade da súa corporación. Ademais, Guitiriz é un facho poético en Galicia co importantísimo labor da NPG (Nova Poesía Guitirica) e o seu traballo cos grupos poéticos de base, o certame de Vilariñas, os poemas pendurados nas farolas, a edición da Gazeta.gal, o traballo de investigación sobre Os Vilares de Pas Veres ou a poesía da magnífica Luz Campello.
– EP: Cal é a sensación ao ver un libro seu publicado?
– PB: Telo nas túas mans é unha das grandes emocións que ten un escritor. Ao fin e o cabo, escribes para comunicar e compartir. O poema non deixa de ser un proceso comunicativo. Ademais ese libro, e sobre todo no caso da poesía, clónase en moitos máis: as interpretacións e versións que cada lector fai do que ti lles amosas. (…)”
Tomás Rivera: Pegadas de Búfalo
II Festival Virtual do Libro de Galicia (FLIV 21): programa previsto para os 27 e 28 de marzo
“Vivimos no medio do mar”
Desde Radiofusión:
“Edicións Xerais vén de reeditar o libro de Xurxo Souto O retorno dos homes mariños de 1999, vinte anos despois. Unha ocasión perfecta para falarmos de historias do mar recollidas neste libro e noutros como Contos do mar de Irlanda e o último A gran travesía de Chiruca Macallás. Para falarmos con el das personaxes que manteñen vivas esas historias, entre reais e mitolóxicas, que logo el verque no seu quefacer musical, radiofónico ou literario. Os seus informadores xorden por todas partes, mesmo en Fene, de onde saíu a historia de Cociña, o seu acordeón e o azafrán que escondeu dentro del mentres navegaba e cantaba en pleno océano Atlántico, rumbo á Arxentina.
Xurxo Souto sabe tanto do mar que o converteu na súa obsesión literaria desde que publicara O retorno dos homes mariños hai vinte anos, a súa obra iniciática. Explica o autor coruñés que na escola nunca nos falaron do mar e iso que vivimos onde vivimos, rodeados de mar. Como dixo Steffan Morling: “Non vivimos na fin da terra. Nós vivimos no centro do mar”. A tradición oral sobre o mar é inmensa, e queda moito por contar. Xurso Souto aproveitou o regalo de tempo que lle deixou a pandemia para seguir indagando nestas historias a cabalo entre o real e o mítico, tal e como ocorreron, ou como nos contan que ocorreron. Despedímolo co berro Medre o mar!.
A entrevista pode escoitarse aquí.”
