Arquivo da categoría: Historia

Francisco Rodríguez: “Neste país o que hai é moita desmemoria histórica”

Publicado o por

Entrevista a Francisco Rodríguez en Sermos Galiza:
“(…) Falamos con Francisco Rodríguez, un dos autores do monográfico Rebeldía galega contra a inxustiza: Salcedo, Oseira, Nebra, Trasancos, Sofán e Sobredo. Rodríguez escribe o capítulo ‘A revolta de Trasancos de 1918’, uns feitos aínda descoñecidos en grande medida, embora a súa importancia. “Nas revoltas pola carestía de 1918 en Barcelona participaron 500 mulleres. En Ferrol, con moita menos poboación, foron máis de 500. E con cortes de accesos e asaltos a trens, o que non se deu en ningún outro sitio”.
– Sermos Galiza: Como explica que uns feitos desta gravidade, cun número tan importante de mortes, puideran estar practicamente 80 anos agochados tanto na historia de Galiza como na memoria popular da comarca?
– Francisco Rodríguez: Dáse pouca importancia na historia de Galiza ao que é historia política, é dicir, os fenómenos sociais entendidos desde a súa dimensión ideolóxica e contestataria; interesa dar a imaxe de Galiza como país resignado. Nese esquema xeral para a historia de Galiza de ocultación, de agochamento, hai tres cuestións específicas neste caso particular.
Primeiro: todo o que acontece nesta comarca dentro da historia xeral de Galiza é moi pouco considerado, pártese do prexuízo de que isto é menos Galiza ou, se queres, que é unha finca do Estado español.
En segundo lugar, e derivado disto, Ferrol non pode relocer na historia de Galiza nin de España nada máis que naquilo que o coloque como apéndice de España.
E en terceiro lugar, a represión brutal que se deu e que acaba converténdose en autocensura social. Hai que ter en conta que houbo un golpe militar que afondou máis no esquecemento. Na II República ergueuse en Sedes un monumento aos mártires da Revolta de Trasancos e cando chegou o franquismo iso destrúese, o que acrecentou o temor que xa había.
Pero tamén teño que dicir que queda xente, pouca, que por tradición ou memoria familiar quedoulle a idea de que algo grave pasara, de que houbera mortos. (…)”

Justo Beramendi: “As Irmandades da Fala modificaron a dinámica política galega”

Publicado o por

Entrevista de Daniel Salgado a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
“Repensar Galicia. As Irmandades da Fala é o título do volume colectivo, coordinado por Uxío-Breogán Diéguez, Carme Fernández, Pilar García Negro, Xosé Manuel González Reboredo e Justo Beramendi que recolle as achegas ao simposio do mesmo nome organizado en novembro de 2016 polo Museo do Pobo Galego, a revista Murguía, o Grupo de Investigación Lingüística e Literaria Galega (ILLA) coa colaboración da Xunta.
Sermos Galiza disponibiliza agora os vídeos que rexistraron as intervencións nas xornadas. O historiador Justo Beramendi (Madrid, 1941) explica con concisión o papel fundamental das Irmandades da Fala para a Galiza contemporánea.
– Daniel Salgado (DS): Cal é a importancia histórica das Irmandades da Fala?
– Justo Beramendi (JB): É altísima. Por suposto foron moi importantes para a articulación do galeguismo político. E para o salto do rexionalismo a un nacionalismo pleno e moderno. Ademais, contribuíron a que se xerase en Galiza un espazo sociopolítico diferenciado e a apontoar un segundo Rexurdimento, coa consolidación da lingua e a literatura galegas.
– DS: A súa influencia excedeu o campo galeguista?
– JB: Aínda que o desenvolvemento do nacionalismo foi lento, ou non tan vizoso coma o vasco ou o catalán, aquí foi decisivo para a historia de Galiza. As Irmandades modificaron cualitativamente a dinámica política galega. Sen elas non se entende, por exemplo, a aprobación do Estatuto na II República. (…)
– DS: Que falta por saber das Irmandades?
– JB: En historia nunca se acaba, aínda que coas Irmandades eu creo que xa está cuberto o 80% do terreo. O que falta son cousas menores. Pero outra cousa é que este traballo chegue á xente.”

Historias da Coruña. A memoria da cidade, organizadas por A. C. Alexandre Bóveda e a AS-PG, do 27 de xaneiro ao 8 de febreiro

Publicado o por

HISTORIAS DA CORUÑA. A MEMORIA DA CIDADE
Días 27 e 31 de xaneiro, 5 e 8 de febreiro de 2018
Lugar: A. C. Alexandre Bóveda (Olmos 16. A Coruña)

Programa
Sábado 27 de 11:30 a 13:00 h.
Roteiro: As mulleres das Irmandades da Fala. CEN anos marcando o camiño. Guían o roteiro Mercedes Queixas Zas, secretaria da AELG e María Xosé Bravo, presidenta da A. C. Alexandre Bóveda.
Hai 100 anos nacía na Coruña a primeira Irmandade da Fala, considerada por moit@s a primeira iniciativa consciente de normalización do idioma galego mais as Irmandades  non se ocuparon só da lingua, crearon un xornal, fundaron o Conservatorio Nazonal de Arte Galega,  crearon as Escolas do Insiño Galego, impulsaron a creación de coros, traballaron arreo para a creación do Partido Galeguista… Á Irmandade da Coruña pertenceron máis de 200 mulleres e o seu papel foi básico no teatro, na creación de editoriais, nas escolas… Lembraremos neste roteiro a Micaela Chao Maciñeiras, a Elvira Bao Maceiras, a María Miramontes, a Amparo López Jean…

Mércores 31 de 19:30 a 21:30 h.
María Barbeito. Unha vida dedicada á escola e aos escolares. Ana Romero Masiá, historiadora, investigadora e ensinante.
María Barbeito Cerviño (1880-1970) foi unha destacada mestra e pedagoga coruñesa que desenvolveu o seu traballo nas Escolas da Garda desde 1901 ata que foi desposuída de todos os cargos a raíz do levantamento do 18 de xullo de 1936. O seu recoñecido prestixio estaba baseado nas experiencias que levou a cabo e na introdución de novos métodos pedagóxicos, ademais do labor que realizou en favor dos nenos e nenas das escolas públicas a través das cantinas e comedores escolares. A República destacouna nomeándoa un dos 10 mestres seleccionados en toda España co título de inspectora, o que concitou envexas que non a desanimaron  a continuar co seu labor. Retirada forzosa do ensino, refuxiouse no traballo de traducir autores franceses.

Luns 5 de 19:30 a 21:30 h.
Da Cidade da Ilustración ao Polígono de Elviña: unha historia urbana da Coruña. José María Cardesín Díaz, sociólogo, profesor da UDC e investigador do Grupo Estudos Territoriais.
Entender as transformacións que experimentou a nosa cidade no curso de máis de dous séculos esixe combinar dúas perspectivas: a macro, encadrando as mudanzas no proceso de transición da cidade moderna a contemporánea en Europa; a micro, desenvolvendo unha metodoloxía baseada na cartografía histórica que nos permita analizar como aquel proceso cobrou corpo na Coruña.

Xoves 8 de 19:30 a 21:30 h.
Umha panorámica geral da historia do movimiento obreiro na cidade e as greves. Carlos Velasco, historiador, investigador e profesor da UDC.
No início da década de 1870 surgem na Corunha os primeiros gromos organizativos da classe operária  vencelhados à Internacional (AIT), no contexto do Sexénio Democrático (1868-1873). Ultrapassada a fase mais duramente repressiva decorrente da implantaçom do regime da Restauraçom, o sindicalismo proletário de cariz mormente anarco-sindicalista consolida-se a partir da década de 1890, momento em que se produzem as primeiras greves de importância. Será na II República que o obreirismo corunhês alcance a sua maturidade, vertebrado maioritariamente em torno da Federaçom Local Obreira da CNT. Depois virá o desmantelamento por conta do fascismo e a recuperaçom na década de 1970.

Solicitada a homologación á Concellaría de Educación por 8 horas lectivas.
A actividade é de entrada libre para todo o público. Os/ as ensinantes terán dereito a certificado homologado e para iso deben inscribirse na web www.as-pg.gal apartado de formación. Hai unha reserva máxima dun 30% para aquelas persoas que nunca traballasen como docentes para a Consellería de Educación.

Organizan: AS-PG e A. C. Alexandre Bóveda