Desde Nós Diario:
“O presidente da Real Academia Galega (RAG), Víctor Freixanes, renovou o seu mandato á fronte da institución cunha chamada á responsabilidade dos poderes públicos e á sociedade ante a situación do idioma entre a mocidade, especialmente polos desequilibrios de competencia e coñecemento detectados nas contornas urbanas: “Algo está a fallar, non miremos para outro lado”, afirmou.
A Academia deu a coñecer o resultado dun rigoroso e profundo estudo sociolingüístico no que analiza o grao de competencia en galego e en castelán co que o alumnado remata os seus estudos no ensino secundario obrigatoria.
O informe reflicte un acusado desequilibrio, especialmente nas contornas urbanas. A pesar de que o alumnado galegofalante mostra un dominio similar en ambos idiomas, máis do 35% do estudantado castelanfalante presenta unha escasa competencia no idioma propio da Galiza.
Do mesmo modo, o documento constata a maioría de uso do castelán entre a mocidade. Así, o 70% das e dos participantes responderon que falan única ou preferentemente en castelán fronte a un 30% que se comunica en galego de forma prioritaria.
Nunha entrevista concedida a Europa Press, o escritor e docente reivindicou o papel exercido pola Academia para, a través deste tipo de investigacións e estudos, “chamar a atención” sobre “aqueles aspectos que deben ser reforzados”. Pola contra, lembrou que a institución “realiza propostas” na medida das súas posibilidades, mais a execución das medidas “depende da iniciativa civil e da iniciativa política”.
“Hai un universo de persoas e institucións que teñen que comprometerse, a lingua é algo de todos”, advertiu, para matizar que a potestade para regular a política lingüística do territorio está nas mans do Goberno galego. “Creo que hai que facer unha reflexión, que algo non estamos a facer ben”, considerou respecto diso.
O presidente da Academia insiste en que as cifras evidencian unha realidade moi clara: que boa parte dos “futuros cidadáns galegos” sae do sistema educativo sen competencia en ambos os idiomas e “sobre todo nos ámbitos urbanos”.
Neste sentido, instou a non mirar “para outro lado” ante a evidencia de que as formulacións unánimes plasmadas na Lei de Normalización Lingüística “non se cumpren” na actualidade coa normativa e o modelo implantado pola Xunta nos centros de ensino.
Outro dos membros do seu equipo e un dos impulsores do estudo, o académico Henrique Monteagudo, tamén advertiu esta semana de que o cambio na lexislación realizado polo Goberno de Alberto Núñez Feixoo, coa implantación do sistema plurilingüístico desde 2010 e a supresión da discriminación positiva do galego nos centros, acentuou aínda máis ese desequilibrio a favor do castelán.
Freixanes sinalou que “moitos pais denuncian” en zonas como Ames, Brión ou Bertamiráns que os seus fillos volven da escola “falando en castelán” e que “deixan de falar galego”, a pesar de ser a lingua coa que foron educados na casa e coa que os seus proxenitores se comunican con eles. (…)”
Arquivo da categoría: Sociedade
Xesús González Gómez: “A da Comuna non foi unha revolución socialista, senón obreira”
Vigo: charla-coloquio Diario dun mestre na pandemia
Vídeo da presentación en Vigo de Setenta ideas para a (pos)pandemia
Feministas piden que a loita das mulleres non se use para impedir que Meirás se dedique á memoria antifranquista
Desde Nós Diario:
“Mulleres representativas do ámbito do feminismo e a cultura fixeron hoxe público un manifesto para solicitar á Xunta que non utilice a súa loita como escusa para intentar evitar que o Pazo de Meirás se converta nun centro dedicado á memoria antifranquista.
As asinantes entenden que tras décadas de traballo para que o Pazo pasase a mans “do seu lexítimo propietario, o pobo galego” é o momento “de mudar o seu significado e convertelo no símbolo de restitución da memoria das vítimas e da loita emprendida pola sociedade civil para acabar coa impunidade”, que foi precisamente o obxectivo que perseguía esa loita.
O texto foi promovido por tres mulleres: a xornalista Montse Fajardo, a presidenta da A. C. Alexandre Bóveda, María Xosé Bravo, e a poeta Marta Dacosta e sae á luz respaldado por moitas outras, integrantes do mundo da escrita, o xornalismo, o teatro, o audiovisual, a filosofía, o ensino, o sindicalismo e nomeadamente a loita feminista, aé achegarse ao cento.
Tamén quixeron apoiar o manifesto colectivos como o Soño de Lilith, Colectivo Feminista de Pontevedra, Colectivo Feminista Deza-Tabeirós, A Bella Otero ou Comanzo Mazá así como integrantes de Galegas 8M, a Marcha Mundial das Mulleres, 19 de Meirás, Escolas Asociadas da Unesco, AELG ou IGM.
As persoas que queiran sumarse poderán facelo a través desta ligazón, onde se pode consultar a listaxe de apoios.
As asinantes entran no debate sobre os usos de Meirás apoiando que se destine “á recuperación e a divulgación da memoria do pobo aldraxado e aniquilado e da súa loita antifranquista desde unha imprescindíbel perspectiva de país, clase e xénero, coa ollada posta tamén na restitución do recordo das mulleres que foron represaliadas (…) e que aínda así foron quen de ser solidarias co pobo perseguido, e resistentes na loita e na transmisión do verdadeiro relato”. Entre elas, citan as propias labregas de Meirás que participaron na revolta de 1933.
Como feministas, as asinantes entenden que cómpre facer visíbel a súa loita e traballar en prol da súa memoria e o manifesto –que fai un recoñecemento explícito á campaña “O feminismo non branquea o fascismo” iniciada semanas atrás nas redes– remata lembrando que o feminismo non agocha a memoria, está inzado dela.”
Compostela: Xornadas Literatura nas marxes. A creación alén do canon, do 16 ao 18 de marzo
Charla-presentación de O estrangulamento tecnolóxico de Galiza, de Diego Sande Veiga
Propostas de lectura e audiovisuais para a visibilización do labor das mulleres, no 8 de marzo, desde a AELG
Con motivo do 8 de marzo, desde a AELG recomendamos esta listaxe de materiais didácticos para coñecer nas aulas, ou por quen teña interese, o labor de mulleres senlleiras galegas dentro da literatura, da política e da vida. Propostas de lectura e audiovisuais para a visibilización do labor das mulleres e da súa liberdade e capacidade de seren elas propias, donas das súas vidas e destinos.
– Palabra de bruxa, por Andrea Barreira Freije.
A diversa importancia do feminismo de Emilia Pardo Bazán na Galiza
Desde Nós Diario:
“(…) Arredor da súa calidade literaria non hai sombras; arredor do seu posicionameto feminista non hai dúbidas no Estado español, mais esta última cuestión confronta na Galiza distintas visións, recollidas por Nós Diario, que se extraen do posicionamento feminista e da figura política e social de Emilia Pardo Bazán no contexto galego. A autora, que se autodefiniu como feminista radical, como ben lembran a escritora Marilar Aleixandre e a filóloga Mónica Bar, tamén estivo marcada por un posicionamento “clasista” que “compromete gravemente o seu feminismo”, segundo a política e profesora María Pilar García Negro, ou que “ocupa as voces das traballadoras galegas cun efecto máis cómico que empoderador”, na voz da tamén filóloga Helena Miguélez-Carballeira. (…)
“Foi unha grande escritora sobre a emigración galega, e a súa calidade literaria está claro que é altísima mais na calidade política a tese que sosteño é que tratou literariamente cuestións relacionadas coa Galiza encadrándoa cara a un consumo literario madrileño”, analiza Miguélez-Carballeira. Algo no que incide García Negro, ao lembrar que en “personaxes galegas, en Los pazos de Ulloa, La madre naturaleza, Morriña ou Bucólica, o tratamento das personaxes campesiñas ou criadas non teñen o menor contraste que nos permita asistir a unha figura humana con pensamentos e sentimentos propios”.
Fronte a estes, o argumento de Mónica Bar precisa que “o que non atopaba Pardo Bazán era unha lingua estruturada a través dunha academia definida, ela era europeísta e iberista, defendía que Galiza e Portugal estaban separados por unha fronteira artificial”. E engade que “ela ofrece a súa casa para crear a Real Academia Galega, propiciou o inicio da RAG”. Sobre o cuestionamento de “por que non escribía en galego”, Bar recalca que non é un requerimento que se lle faga aos autores masculinos, cuestión na que coinciden as catro intelectuais, mais García Negro engade, “ela foi vítima de toda unha mesta base de misoxinia e sexismo que a afectou, como en xeral, a todas as escritoras galegas e españolas no século XIX”. (…)”
“Rosalía. Dez anos dunha reivindicación”, artigo de Cesáreo Sánchez
Artigo de Cesáreo Sánchez en Nós Diario:
“En xullo de 2010, no cemiterio de Adina, iniciamos a conmemoración daquel 25 de maio de 1891 no que tivo lugar a translación do corpo mortal de Rosalía de Castro a San Domingos de Bonaval. Comezamos de novo a desandar a desolada realidade que para a nosa poeta reflectían as palabras doridas de Rodríguez Seoane: “O seu enterro cremos que non teña sido máis que a soidade que para moitos precede a tumba. Que doloroso é patria miña, o camiño que aínda despois de mortos teñen que percorrer teus fillos ilustres”.
Ás portas de Bonaval, onde entrabamos libremente, en representación da AELG e de todos os colectivos que apoiaron o acto de reivindicación de Rosalía, dicía “vimos hoxe e viremos unha e outra vez a San Domingos porque non nos resignamos, porque non renunciamos a Rosalía, porque non renunciamos á patria galega”. En cumprimento do mandato que asumimos, o 24 de febreiro de 2011 convocamos as xentes do noso país para reivindicar a nosa poeta nacional e erguer a reivindicación dun Panteón, laico e público, de xestión e de propiedade pública.
Hoxe, após 10 anos, o aceso ao Panteón segue a ser tutelado pola Igrexa: “concedemos a autorización solicitada, recordándolles que o edificio de San Domingos de Bonaval non é un espazo multiusos, e os actos que se celebren alí han de respectar a natureza relixiosa do templo”.
Desde aquel día de celebración seguimos a honrala, a reivindicala, pois sofre hoxe, na práctica, un silencioso ocultamento: Bonaval segue a ser unha calada prisión que a cobre cun manto de silenciosa sombra e que pode propiciar a indiferenza, a calada anulación.
Os apoios ao Día de Rosalía foron levedando por toda a Galiza. Foi determinante o activismo do profesorado por todos os centros escolares do país e os concellos, xa 60, que recoñeceron en pleno o Día de Rosalía, así como tres das catro Deputacións Provinciais, que o incorporaron ás súas programacións. Coa inestimábel axuda da base asociativa da AELG, foi imprescindíbel o apoio do tecido cultural das agrupacións culturais das distintas cidades e vilas galegas así como das bibliotecas públicas, museos e asociacións de veciños. Este ano foi solicitada a súa declaración ao Parlamento Galego.
As propostas que se fixeron ao longo dos anos, desde o consello directivo da AELG, foron as máis diversas. Ademais dun fermoso e clarificador manifesto que as e os escritores galegos elaboraron e que foi lido por todo o país, fixéronse propostas para o ensino e para os concellos. Á par, xurdiron outras en centros escolares e culturais, nos concellos ou na sempre activa Fundación Rosalía. Fixéronse lecturas da obra de Rosalía, concursos de poemas sobre ela e a súa obra, gravacións en todos os soportes audiovisuais ou de telefonía móbil de poemas lidos ou dramatizados. Realizáronse palestras sobre a súa obra e a súa persoa, sobre feminismos. Puxéronse pancartas con texto de Rosalía nos balcóns de institucións, graffitis cos seus poemas nos muros das nosa vilas, pintáronse murais coa súa figura e outras moitas iniciativas.
Celebramos neste 2021 a autora cuxa palabra fundadora ten a vixencia de seguir a ser capaz de soportar o peso todo das aspiracións nacionais e sociais da Galiza, alén de saber ler as íntimas mensaxes que levamos na alma colectiva de galegas e galegos. Que sexa coñecida, significará que somos un pobo que se coñece a si mesmo e sabe das causas da súa prostración.
Ao ler as pensadoras feministas da África ou do Brasil ou da India, creo que a obra de Rosalía sostén hoxe a análise destas pensadoras do Sur global, defensoras dun feminismo cultural e economicamente anticolonial e de clase, que pide ter en conta as desigualdades entre as mulleres, a dupla invisibilidade das mulleres racializadas, a precarización dos seus dereitos, a xenofobia contra das migrantes. Esa segue a ser Rosalía hoxe, no s. XXI.
Ímoslle ler poemas e levar flores como llas levamos aos seres queridos porque, non o esquezamos, ela é a muller que acolleu á escritora xenial, a muller que amou e foi amada, a muller coa calidade de alma de aquela a quen obrigaban as dores alleas, das que fixo as propias dores.
Tamén a que trae o poema que é canción sanadora en tempo de desasosego, a que nos dá arrimo cos seus doces cantares, aos que nos convoca o manifesto da escritora Anna R. Figueiredo.”
