Compostela: palestra de Ignacio Vilar sobre A esmorga, Adaptación dun texto narrativo a un audiovisual
Pontedeume: presentación de Oenach, de Marcos Abalde
Compostela: presentación de Fontán, de Marcos Calveiro
Carlos Seijo: “Neira Vilas era amigo de todo o mundo por enriba dos seus dogmas”
Entrevista de Montse Dopico a Carlos Seijo en Praza:
“Xosé Neira Vilas foi entrevistado moitas veces na súa casa de Gres. E non era difícil xa non empatizar con el, senón ficar prendado da súa xenerosidade. Mais o equipo do documental O espantallo amigo, dirixido por Carlos Seijo, quixo ir máis alá. Captar, nunha metáfora, a “esencia” do personaxe ou, máis ben, do creador e da persoa. E atopárona nun espantallo que quere ser amigo de todo o mundo. Tamén dos animais que van comer as froitas das árbores. E que quere, sempre, ser útil aos demais.
– Praza (P): Foi iniciativa de Neira Vilas ou vosa?
– Carlos Seijo (CS): O proxecto xurdiu un pouco da convivencia con el, do encontro con el, que partira da iniciativa de xente da súa contorna. Nun principio a idea era gravalo e entrevistalo. Pero xa estando con el o que tentamos foi buscar a súa esencia. Xa tiña moitas entrevistas feitas na súa casa, polo que o que nós queriamos era iso: buscar a esencia de Neira Vilas. Que non é fácil, porque é unha persoa cun gran percorrido vital e creativo. Así que, como capturar a esencia de alguén tan inmenso? Pensamos que coa metáfora. E repasando a súa bibliografía reparamos en Espantallo amigo, porque detrás dese personaxe está Neira Vilas. É un personaxe que está por enriba do seu dogma, que é escorrentar os animais. É un espantallo conciliador, amigo de todos os animais. Pois así era Neira Vilas. Unha persoa amiga de todo o mundo, por enriba dos seus dogmas. (…)
– P: Iso pode ter máis lecturas. Coma moitos outros emigrantes que fixeran moito pola cultura galega, volveu a Galicia sen nada. Outros tiveron menos sorte e pasárono realmente mal, porque este país é así e ninguén lles botou unha man.
– CS: Penso que niso foi elemental o seu don de xentes. El tiña esa capacidade de ser amigo de todo o mundo. O que teño claro é que tivo o control da súa vida en cada momento. El chamábame para dicirme que podía facer tal cousa ou tal outra no documental… Os artistas moitas veces teñen a tendencia a recollerse na súa esfera de creatividade e esquecer o demais, pero el non. E claro que existe esa historia negra do artista que quedou sen nada. Pero non era o seu caso por esa capacidade que tiña. El estivera en Cuba e participara da revolución, pero aquí tiña moi bos amigos que eran alcaldes do PP… Neira Vilas era amigo de todo o mundo por enriba dos seus dogmas. (…)
– P: “En galego síntome libre”, di.
– CS: Gústame esa parte. Di iso e abre as mans. E nós poñemos despois o espantallo cos brazos abertos. Quedou moi coreográfico… O galego é a súa lingua nai, algo nuclear para el. Emigrou pero mantivo un vínculo fortísimo coa lingua. Nunca deixou de lado o galego, pois seguiu sendo o centro da súa creación. (…)”
A Coruña: presentación de Uxía canta a Manuel María
Cuestionario Proust: Ricardo Carvalho Calero
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ricardo Carvalho Calero, que reproduce a entrevista contida en Oficio de escribir (Edicións do Castro, 1990), co permiso do seu autor, Luís Rei Núñez:
“– Principal trazo do seu carácter?
– Non sei. Para min é un misterio que me interesa menos que o que representan outras persoas.
– ¿A cualidade que prefire nun home?
– A humanidade varonil.
– ¿A cualidade que prefire nunha muller?
– A humanidade, matizada de feminidade.
– ¿O que máis aprecia nos seus amigos?
– O que máis aprecio no home mesmo, no home en xeral.
– ¿O seu principal defecto?
– A espontaneidade, que me impediría ser un bo político.
– ¿A súa ocupación favorita?
– Dubido entre dicerlle que a observación da realidade humana na vida mesma ou a expresión desa realidade na obra artística.
– ¿O soño de ventura?
– Non teño ningún, porque sei que, como home, son esencialmente desventurado.
– ¿Cal sería a súa maior desgracia?
– Verme privado dalgúns seres humanos que no curso da miña vida me teñen axudado a vivir.
– ¿Que quixera ser?
– Considero inútil soñar con se-lo que non se é. Anque me encantaría ser creador musical, ou pintor, de non ser escritor.
– ¿En que país desexaría vivir?
– Hoxe, cando son cuase octoxenario, non teño que pensar en qué país me gustaría vivir, e para morrer é bo calquera país.
– ¿A color que prefire?
– Escollo o arco da vella.
– ¿A flor que prefire?
– Depende da tradición cultural. Na nosa, a rosa.
– ¿O paxaro que prefire?
– “O paxaro axul”, que é un símbolo da imaxinación.
– ¿Os seus autores favoritos en prosa?
– Os novelistas rusos. Non tanto Dostoievski -que é enfermizo, anque xenial, e escribiu folletóns sublimados- como Tolstoi, cunha visión da vida que me parece máis san. Tamén admiro a Stendhal, a Balzac, a Dickens…
– ¿Os seus poetas preferidos?
– O que sinto máis preto de min é Rosalía, que me enche plenamente.
– ¿Os seus heroes de ficción?
– Don Xoán, que representa a dificilísima relación do home coa muller. E Don Quixote, que representa a dificilísima relación do home co ideal.
– ¿As súas heroínas favoritas de ficción?
– As grandes namoradas: Isolda. E sinto simpatía por Fortunata, a muller oprimida que ha de abrirse camiño como pode.
– ¿Os seus compositores preferidos?
– Citemos un Vivaldi, un Brahms e un Beethoven… e o finlandés Sibelius.
– ¿Os seus pintores predilectos?
– Certos primitivos flamencos e italianos, polo que hai neles de residuo dese hieratismo bizantino da concepción da vida. E admiro a Miguel Anxo, Tiziano, Rubens e Rembrandt.
– ¿Os seus heroes da vida real?
– Os que desempeñaron unha función de servir ós demais. Nese sentido, e paradoxalmente -porque eu miro a vida política con grandes reservas- o político, que sacrifica a súa vida privada pola comunidade. Gandhi, por exemplo. E outras figuras de rango relixioso ou militar, como o papa Xoán XXIII, ou o Mariscal Mannerheim, que tivo que resistir en Finlandia a invasión soviética.
– ¿As súas heroínas históricas?
– As mulleres que desempeñaron un gran papel histórico. Golda Meir, Indira Gandhi, mesmo Margaret Thatcher.
– ¿Os seus nomes favoritos?
– Eu non son esteticista, e sempre me pareceu de pouca consistencia ligarse a un nome.
– ¿Que detesta máis que nada?
– A retórica.
– ¿Que caracteres históricos desprecia máis?
– Eu non desprecio nada humano, e así como diría Terencio que “son home home e non xulgo alleo a min nada humano”, para as debilidades e as vilezas procuro te-la comprensión de quen sabe que pode incorrer nelas.
– ¿Que feito militar admirou máis?
– Admiro moitísimo a resistencia de Inglaterra a Hitler.
– ¿Que reforma admira máis?
– A reforma realizada polo cristianismo, se cadra máis nas conciencias que na realidade, ao soste-la igualdade sustancial dos homes. E todas aquelas que tenden a uni-la democracia co liberalismo.
– ¿Que dons naturais quixer ter?
– O das artes, en xeral.
– ¿Cómo lle gustaría morrer?
– Espere vostede a que resucite, e ó mellor coa miña experiencia de resucitado poida responder algo xuicioso.
– ¿Estado presente do seu espírito?
– Hoxe levo unha vida máis feliz que cando era aprendiz de home, porque os vellos son máis felices cós mozos, porque aprenden a ser infelices.
– ¿Feitos que lle inspiran máis indulxencia?
– Diría que os relacionados co amor entre o home e a muller, se non considerase que a miña indulxencia nese aspecto é tan grande que non considero que mereza indulxencia ningunha conducta que ligue a un home cunha muller, porque neso non hai nunca a culpabilidade que está implícita en toda indulxencia.
– ¿O seu lema?
– “Vivir coa maior autenticidade”, podería ser.”
Pontevedra: mesa redonda sobre o libro A Galicia urbana
O mércores 27 de xaneiro, ás 20:00 horas, no salón de actos da Casa das Campás de Pontevedra (Rúa Don Filiberto, 9-11, a carón do Teatro Principal), o Ateneo de Pontevedra e Edicións Xerais organizan unha mesa redonda arredor do libro A Galicia urbana, coordinado por Rubén C. Lois e Daniel Pino, quen participarán no acto xunto a Manuel Bragado e Xaime Toxo.
Entrevista a Jesús Castro Yáñez no Diario Cultural
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Jesús Castro Yañez fala do libro Os nomes e os himnos, co que gañou o Premio Pérez Parallé de poesía. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
Cesáreo Sánchez Iglesias: “A incompatibilidade dos dereitos de autor coas pensións é unha agresión á cultura”
Entrevista a Cesáreo Sánchez Iglesias en Sermos Galiza:
“Nos últimos meses, autores e autoras veñen recibindo cartas da Seguridade Social nas que lles pide que devolvan as pensións que cobraron á vez que cobraban dereitos de autor. Para Cesáreo Sánchez, presidente da AELG, trátase dun “chanzo máis no proceso de agresión á cultura e aos creadores en xeral”.
Desde 2012, calquera profesional da creación maior de 65 anos que queira continuar a súa actividade ten dúas opcións: cobrar a súa pensión mais renunciando a cobrar polos dereitos de autor, conferencias, artigos ou cursos se con iso supera o Salario Mínimo Interprofesional anual bruto -9.000 euros- ou ben cobrar os dereitos de autor, conferencias, artigos ou cursos, mais renunciando a cobrar a súa pensión.
Coas modificacións aprobadas polo Partido Popular cando lle deu luz verde á coñecida como “xubilación flexíbel”, os creadores e creadoras só poderán cobrar os dereitos cando estean en activo, pero non cando se xubilen. Isto tamén afecta aos premios, porque o autor ou autora debería elixir entre o premio ou a pensión. “Falamos tamén de pagamentos dun mínimo de dignidade como son o combustíbel para o vehículo ou o xantar ou do cobro de dereitos dun libro publicado hai trinta anos”, advirte o presidente da Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG), Cesáreo Sánchez.
O presidente da AELG explica que nos primeiros anos de aprobación da normativa os casos de escritores e escritoras afectadas, nomeadamente cataláns, íanse resolvendo un a un. Porén, nos últimos meses, aumentaron os casos de multas e de retirada de pensións, sobre todo en Catalunya, “no caso galego non hai tal grao de profesionalización económica dado o menor grao de normalidade e dado que non contamos cunha industria editorial forte, mais isto significa o empobrecemento de todo o sistema no Estado e, en consecuencia, tócanos a nós”.
Cesáreo Sánchez advirte de que detrás desta operación se atopa “o concepto do que significa un escritor na sociedade e do papel que desenvolve”. “Para min non é un disparate, pois é algo totalmente coherente cos poderes públicos do Estado, que se afanaron en atacar de maneira profunda a cultura, primeiro co canon e despois co 21% do IVE. Isto é un chanzo máis nesa política contraria á cultura”, denuncia.
O presidente da AELG afirma que “os creadores molestan, na medida en que emiten un pensamento que non concorda; por iso se entra nunha etapa de silencio, amordazamento e censura”. “Este ataque aos pensionistas é unha auténtica inmoralidade porque nos ataca na última fase da nosa vida, na fase na que somos máis vulnerábeis humanamente e na que podemos necesitar da axuda doutras persoas”, salienta. O presidente da AELG considera que medidas como esta promoven “o desarme cultural da sociedade, e seguir baleirándoa de contidos culturais”.
Aínda que na Galiza poucos escritores e escritoras poden vivir do que crean, Cesáreo Sánchez sinala que cada vez son máis os autores e autoras que recorren á AELG para resolver as dúbidas respecto á imposibilidade de cobrar a pensión e os dereitos do que escriben ou escribiron, “na Galiza a profesionalización é difícil pola falta do apoio á industria cultural. Só hai que lembrar que a cultura na Galiza representa un peso de só o 2% do PIB, mentres que no conxunto do Estado ascende ao 5%”.
O presidente da AELG reunirase nas próximas semanas co servizo xurídico de CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos) para determinar os camiños a seguir nesta cruzada da Seguridade Social contra os creadores e creadoras.”