A
cuarta feira 25 de marzo, ás 18:30 horas, na sala de actos da Biblioteca Pública de Santiago Ánxel Casal (Avenida Xoán XXIII s/n), en colaboración coa AGAL, terá lugar unha palestra sobre a vida e a obra do profesor Ricardo Carvalho Calero coincidindo com o 25º aniversario da súa morte: “Carvalho Calero: Alicerce de uma Galiza lusófona”. Participan José Luís Rodrigues, Elvira Souto e Eduardo Sanches Maragoto.
Entrevista
de Inmaculada Otero a María López Sández en Insula Europea:
“(…) – Inmaculada Otero (IO): Defendes que a creación dun imaxinario nacional nun sistema minorizado sempre se tenta desmitificar desde os sistemas hexemónicos, acusándoos de falsos, ficticios ou manipuladores, quizais porque non existe a consciencia de que os seus sistemas tamén naceron así. Pensas que se segue esta dinámica na actualidade? As lecturas da literatura galega que se realizan desde fóra fanse desde esta perspectiva?
– María López Sández (MLS): Habería que diferenciar dous niveis. O nivel máis teórico, do pensamento, dos intelectuais, e o nivel da ficción e dos lectores. Nas nacións asentadas, ese proceso de asentamento nacional a través dos textos foi anterior, e precisamente polo propio asentamento deixa de ser percibible o mecanismo, está naturalizado. Pero na propia historia da inclusión das literaturas nos plans de estudos, a perspectiva nacional que no século XIX se inseriu nos sistemas educativos é moi reveladora do papel que se lle deu á literatura como construtora de identidades. O que ocorre novamente é que no galego o proceso está moito máis próximo, ponse case en marcha trala morte de Franco e polo tanto a día de hoxe segue sendo visible. No plano dos lectores, eu creo que en boa parte dos receptores espontáneos non hai un pensamento tan explícito sobre estes problemas. O que pode haber é unha dificultade de que os textos en galego cheguen dunha maneira pouco contaminada a un número amplo de lectores.
Eu creo que se realmente houbese un mecanismo áxil e fluído de traducións, moitos textos galegos serían perfectamente recibidos sen apenas disonancias derivados de todo isto. E posiblemente fóra do Estado español sería máis doado porque hai maior distancia respecto a todas estas cuestións.
– IO: E que precisaría, na túa opinión, a literatura galega para darse a coñecer noutros
contextos?
– MLS: Unha aposta decidida polas traducións e tamén unha República das Letras máis universal. Agora mesmo creo que hai unha evolución nos programas de estudo, aínda tímida, pero ese mesmo paradigma do que se deu en chamar o posnacional e a perda da independencia curricular da literatura para fusionarse co lingüístico supuxo o desdebuxamento dese canon nacional tan estrito, e penso no ensino de literatura castelá. Cada vez se incorpora unha visión máis universal. No ámbito da literatura galega tamén se fai pero quizais aínda en menor grao, ao mellor porque aínda se percibe máis a necesidade de asentar iso que non está aínda totalmente asentando.
Pero si que houbo un dinamismo de tradución moi importante, entón, igual que aquí hai ese achegamento en galego a literaturas de fóra, debería suceder á inversa; que haxa máis circulación de textos, que poidan chegar a lectores de distintos espazos. Iso
lévanos a mecanismos de mercado, a apostas de editorias, con todo o problema que ten neste momento. Eu creo que esta propia iniciativa, facer recensións, presentar textos, facer circular ideas, podería ser útil. E igual tamén dependemos dese editor que atope unha faísca de interese e queira apostar por textos. Por exemplo, non vou mencionar Italia, pero sempre intuín que o meu texto funcionaría moi ben no mercado francés (…)”
Entrevista
de Carme Vidal a Fran Alonso en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Que mudanzas supón un proxecto como Poétic@ no proceso creativo da escrita?
– Fran Alonso (FA): Os cambios empezaron xa no papel, no proceso de escrita inicial. Pensei o poemario xa con estrutura de rede, con internet na cabeza. Nace desde esa intención e iso facilitou moitas cousas. Foi a primeira fase onde se crean todos os circuítos internos que fan remitir dunha cita a un poema, dun poema a outro… de forma fragmentaria. Tiven que asimilar o proceso online, das plataformas, botando man da tecnoloxía e dos expertos e entra aí unha nova dimensión que aporta novo valor, significados, recursos… outra forma de entender a relación co texto, que condiciona todo. Por exemplo, eu non tiña títulos en moitos poemas e tiven que poñelos porque cada páxina precisaba unha url distinta, é dicir, condicionaba o propio proceso creativo. Todo isto acontece na ciberescrita, que ten os seus condicionantes, mais témonos que afacer a traballar desta maneira.
– SG: Unha das cuestións que se presentan é cando se remata a obra. Na edición en libro era fácil, cando saía publicado. Poderíase estar modificando sen límite…
– FA: A xente di que é inabarcábel, que unha ligazón leva a outra, que comezas a xogar e desviarte e acabas navegando de forma caótica, deixándote absorber polo propio xogo. Iso mesmo sucedeume como creador. Iso comentáballo a Cris de Estudi1Llimona, de Palma de Mallorca, con quen traballei na elaboración do soporte. Tiñamos unha xuntanza semanal a través de skype e dicíalle que era terríbel, que arrastraba. Mesmo agora podería seguir engadindo algo. O libro poderíase manter vivo. (…)
– SG: Hiperlibro de poemas, instalación poética, poesía dixital, transmedia, electrónica… que definición acae mellor a Poétic@?
– FA: Atopar as palabras xustas é complexo neste ámbito tecnolóxico no que o corpus léxico medra a toda presa e incorpora novas palabras que temos que estar continuamente consultando. Non sabería dicilo ben mais está claro que é un hiperlibro porque non só está o que que fago, a través del podes descubrir outras persoas que son autoras, de poesía e doutros ámbitos.
– SG: O soporte permite, poño por caso, que o público lector se poda atopar non co texto senón mesmo co propio poeta recitando ao vivo os seus versos…
– FA: No libro aparezo en varios planos. Un deles é audio no que versiono algúns dos poemas, logo hai ligazóns a outros arquivos de audio que non son do propio libro e logo están os vídeos nos que aparezo. Son complementares á linguaxe poética que non é só textual senón tamén audiovisual e mesmo iconográfica xa que están incorporados os emoticonos. O libro fai unha reflexión ácida e corrosiva sobre a propia poesía e os seus mitos e non podería ser crítico se non o fose comigo mesmo. Ese é o outro plano no que aparezo, rindo de min mesmo.
– SG: Por vez primeira na entrevista aparece o contido da obra, non teme que o peso da arquitectura sobarde a condición literaria da obra?
– FA: Penseino. Polo seu carácter novidoso pode suceder que o texto fique solapado e agochado en función da forma. Pode suceder, quizais tamén polo seu carácter informal, por ese humor pouco habitual do texto, que nin sequera é normal para min. (…)”
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“María Lado fálanos do seu novo libro de poemas oso, mamá, si? publicado por Xerais. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Eva Veiga:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A empatía.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– De cada amizade agardo aquilo que pode dar.
4.– A súa principal eiva?
– Das que eu saiba, a dispersión.
5.– A súa ocupación favorita?
– Pasmar. E tamén unha boa conversa.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Non teño un ideal, atesouro instantes de felicidade que aconteceron e agardo outros que a bo seguro virán.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A que poida acontecer aos meus seres queridos.
8.– Que lle gustaría ser?
– Bailarina.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nunha Galicia sen minifundio mental, sen feudalismos.
10.– A súa cor favorita?
– Vermello.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A flor da cerdeira.
12.– O paxaro que prefire?
– A xílgara-
13.– A súa devoción na prosa?
– Maurice Blanchot. Lawrence Durrell. Coetzee.
14.– E na poesía?
– Rumi. Celan. Luísa Villalta.
15.– Un libro?
– Tristram Shandy.
16.– Un heroe de ficción?
– O principiño.
17.– Unha heroína?
– Non sei se se pode considerar heroína de ficción: esa nai do poema “A xustiza pola man” de Rosalía.
18.– A súa música favorita?
– Bach, Pergolesi, John Coltrane.
19.– Na pintura?
– Alfonso Costa.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Malala. E tantas mulleres anónimas que nas peores circunstancias levan adiante a vida dos seus.
21.– O seu nome favorito?
– Sara.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A prepotencia e a insensibilidade.
23.– O que máis odia?
– A explotación de seres humanos, en todas as súas formas. E a hipocrisía.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Calquera ditador arrepíame.
25.– Un feito militar que admire?
-O acontecido na Revolução dos Cravos.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Saber cantar.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Consciente e serena.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Optimista realista.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que derivan da falta de oportunidades para aprender.
30.– Un lema na súa vida?
– Vivir cada instante coma se fose o primeiro.”
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“A memoria e a lingua son o centro de Antípodas, o novo libro de Xosé Vázquez Pintor que publica Xerais. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“A Fundación Barrié e a Real Academia Galega presentan o epistolario de Manuel Antonio, un volume co que conclúe a edición da obra completa do autor de Rianxo.” A entrevista completa pode escoitarse aquí.
Desde
Sermos Galiza:
““A nai de todos os obxectivos é conter a lingua galega como emblema da nosa cultura”, conclúe o Manifesto Galego do Día Mundial do Teatro que este ano ten como autor ao escritor Xurxo Borrazás, encargado tamén de ler o texto no Teatro Rosalía Castro da Coruña a vindeira quinta feira 26 de marzo, a víspera do Día Mundial do Teatro. (…)
Na cerimonia entregarase o Premio de Honra Marisa Soto a Vicente Montoto e daranse a coñecer os nomes gañadores nas 14 categorías, ás que concorren un total de 16 espectáculos. A tempestade, de Voadora, con 10 nomeacións; Perplexo, de IlMaquinario Teatro, con 9, e Ultranoite no País dos Ananos, con 7 son as que compiten a máis premios da Asociación de Actores e Actrices de Galicia.
Manifesto Galego do Día Mundial do Teatro
Autor: Xurxo Borrazás
Ser … basicamente, é ser outro.
Desde cativos xogamos a ser trastes e a ser quen non somos, e no marco dese xogo xogamos outros xogos dramatizados, teatro dentro do teatro, coma se non houbese límites. Xogamos despois a construír o personaxe en escenas de familia, de amor, de revolta, de desamor… Buscamos papeis de adulto e disfrazámonos de adulto para resultar críbeis. Xogamos a ser traballadores, ou pais e nais, sen estar moi convencidos de que eses sexan os papeis da nosa vida. Dicimos que a vida en parella é teatro, que a oficina é teatro, que unha voda, un xuízo, un discurso ou un funeral son teatro. Preguntámonos que facemos aquí e afirmamos que toda a vida é teatro…
Quen lle dera!
No teatro non se perde o norte. Na vida, quen máis quen menos cae no erro de tomarse en serio. E que ocorre cando alguén se toma demasiado en serio? Primeiro que os demais o toman a broma, segundo que o serio se radicaliza e tenta prohibir as bromas. E para non caer no ridículo de prohibir unicamente as que lle fan a el, ou ela, prohíbeas todas, a ver se así non se nota.
No escenario máis extremo, nas dictaduras e as teocracias, prohíbese non só a escola, senón bailar e cantar, disfrazarse, a risa pública, a festa, a caricatura, e por suposto o teatro enteiro.
Aquí non.
Aquí somos civilizados e as autoridades non prohiben a festa, “sempre que sexa sá”, nin a protesta, “con tal que sexa construtiva”. Non se leva a ninguén ao cárcere por protestar, simplemente se lle mete unha multa de cabalo para que a próxima vez o pense dúas veces antes de dar un couce.
Da mesma maneira non se persegue o teatro, só se adurmece ninguneando as iniciativas ou menosprezando as compañías, racaneando o acceso ás salas, arrombándoo nas programacións culturais, desecando os orzamentos para a formación e o teatro público, subindo impostos para que o prezo actúe de barreira, renunciando á promoción… Ao teatro non hai que cortarlle os pés senón darlle patadiñas nas canelas e regalarlle ás de chumbo para que non voe, obrigar a que cada representación se convirta nunha epopea de actores e actrices que ao tempo deben ser directores, produtores, representantes, iluminadores, músicos, transportistas, maquilladores, escenógrafos, xastres, cobradores… e por suposto ter un traballo aparte que os manteña. O obxectivo último é impedir que o espectáculo se normalice e poida converterse en medio de vida digno, atraente e non desilusionante para quen se apaixone por el.
Aqueles que se toman en serio son sistemáticos. A mesma medicina aplícanllela á literatura, aos medios, mesmo á música… se é en galego, porque a nai de todos os obxectivos é conter a lingua galega como emblema da nosa cultura. Os serios non teñen nada contra o polbo á feira, a praia da Lanzada, o Pórtico da Gloria, o albariño de Cambados ou a romaría da Franqueira. Son os primeiros en chorar cando escoitan unha gaita. O que non aturan é a diferenza da lingua. De maneira que a representación de Galiza prefiren deixala en mans de Enrique Iglesias, David Meca, ou Marina Castaño.
E aínda así no teatro seguimos adiante, escachamos coa risa e fervemos cada vez que se descorre o pano e o público aplaude.
Que frío vai no mundo!
Que ben se está no teatro!“
