Lugo: Polavila Xabier P. DoCampo. Na memoria, o 3 de abril

Polavila DoCampo é unha homenaxe pública e itinerante ao mestre e escritor Xabier P. DoCampo, que terá lugar cada ano nunha provincia e cidade distinta, por volta do 5 de abril, coincidindo coa data do seu nacemento.

Este ano ten lugar a segunda edición, que se vai celebrar o 3 de abril no Pazo de San Marcos. Deputación de Lugo, na cidade de Lugo.

O Programa previsto é o seguinte:
– 19:00-19:15 horas. Apertura da Polavila nos xardíns (no caso de choiva, na Sala de exposicións do Pazo).
– 19:15-19:45 horas: Lectura pública e continuada de textos de Xabier P. DoCampo, en especial da novela A nena do abrigo de astracán, a cargo das súas amizades, nos xardíns (no caso de choiva, na Sala de exposicións do Pazo).
– 20:00- 22.00 horas: Gala Polavila DoCampo 2025, no salón de actos da Deputación de Lugo.
Conducida por Lois Pérez e Antonio Reigosa.
Contará coa presenza de Pepe Coira e Paco Martín.
Escoitaranse os poemas de Mans na voz de Daniel Puente Bello, ao que seguirán as voces das poetas Beatriz Dourado, Marica Campo e Xosé Miranda.
Rematará a gala cunha rolda de contos de Ana Carreira, Celso Sanmartín e Benxamín Otero.
A música correrá a cargo da cantora Xiana Lastra, acompañada doutra integrante d’A banda da Loba e Benxamín Otero.

Organizan a Iniciativa Polavila Docampo, a Deputación de Lugo e a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, coa colaboración de da Asociación Galega do Libro Infantil e Xuvenil (Gálix) e ProLingua.

Antonio Reigosa, coordinador do caderno de Galicia Encantada: “Tapamos o baleiro que deixa a Xunta coa tradición oral”

Entrevista de Patricia Villarino a Antonio Reigosa en Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): Galicia Encantada fai agora 20 anos. Por que se embarcou neste proxecto?
– Antonio Reigosa (AR): A tecnoloxía ofreceu unha oportunidade para un aspecto do patrimonio inmaterial como é a literatura de tradición oral –a lenda, os contos, o mito e a poesía popular–; unha oportunidade porque o fai visíbel. Na transmisión oral é importante a voz, pero tamén a xestualidade e os tempos narrativos de cada xénero. Para min, Galicia Encantada é a última oportunidade que ten a literatura popular e tradicional galega de facerse visíbel e recoñecíbel. É tamén a gran posibilidade de conectar cos galegos no mundo, os que tiveron que marchar hai moitos anos e os seus fillos e netos. Internet ofrece esa posibilidade.
– ND: Que importancia teñen as novas tecnoloxías na conservación da tradición oral?
– AR Cando empezamos hai 20 anos había xa un pouco de todo, con blogs e páxinas web, pero nos iamos dando conta das posibilidades que naquel intre abría o uso máis xeneralizado de internet… e van alá 20 anos, eu creo que é unha oportunidade, neste caso para a literatura de tradición oral, pero en xeral para a difusión do patrimonio inmaterial. Poder comunicarse a longa distancia con todo tipo de formatos… (…)”

Crónica fotográfica do acto do Día de Rosalía de Castro 2025 en Lugo

Estas son algunhas das fotografías do acto en Lugo do Día de Rosalía de Castro 2025, que tivo lugar o 21 de febreiro, ás 11:30 horas, no Parque de Rosalía de Castro, organizado pola AELG, coa colaboración da Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo. O acto consistiu na lectura do Manifesto da AELG, elaborado neste 2025 por Marga do Val, a lectura pública da obra de Rosalía de Castro por alumnado do CEIP Veleiro Docampo de Castro Ribeiras de Lea e escritoras/es da cidade de Lugo, e unha ofrenda floral en homenaxe á autora. A crónica fotográfica completa pode verse aquí.

Antonio Reigosa, 20 anos de Galicia Encantada: “A Costa da Morte é porto de partida para viaxar ao Paraíso”

Entrevista de Ubaldo Cerqueiro a Antonio Reigosa en Que pasa na Costa:
“(…) – Que pasa na Costa (QPC): Cales son as lendas vinculadas á nosa comarca que máis che prestan?
– Antonio Reigosa (AR): A Costa da Morte é moi rica en lendas de todos os tipos e temas que poidamos imaxinar. Hai ducias de santuarios e fontes milagreiras, pozos, castros, mámoas, pedras e montes, e todos estes lugares están habitados por mouras e mouros, tesouros, trasnos, bruxas e ánimas.. e toda a nómina de seres do noso imaxinario popular.
Na web Galicia Encantada temos varias desas lendas. Cóntase da Sala do Perello (demo), en Pel, próxima ao santuario da Barca (Muxía). A dos bois de Gures, illotes que están a carón da desaparecida Duio (Fisterra), e a da meiga dos dentes verdes, que anda por Carballo, as lendas do castro de Oca (Coristanc), ou a do crego de Limiñoa (Ponteceso) que era quen de colgar a sotana dun raio de sol, os benéficos efectos curativos do carballo de San Fins, en Cambeda (Vimianzo) e as historias da Orcavella, do Vákner e de Pepa, a Loba, a ladroa que andou esas terras, roubando e metendo medo como en tantos outros lugares de Galicia. Coas lendas do monte Pindo abondaría para encher unha enciclopedia fabulosa.
– QPC: Cóntame que cres que define a maxia da nosa comarca.
– AR: Xa o nome, Costa da Morte, evoca a maxia. Que poder haber máis máxico que poder contemplar como se deita o sol cada solpor!
As historias que sucederon e que se contan sobre naufraxios ou sobre as viaxes ao Paraíso só se poden escoitar na Costa da Morte. Ademais, eu creo, que dentro de cada un de nós hai algo, un sentimento, unha crenza, un saber que nos dí des que nacemos que, sexamos de onde sexamos, non nos queda outra que visitar, sequera na hora final das nosas vidas, a Costa da Morte. (…)”

Galicia Encantada: 20 anos de travesía virtual

Desde Galicia Encantada:
“O vindeiro 5 de marzo de 2025, a web Galicia Encantada: Enciclopedia da Fantasía Popular de Galicia cumprirá 20 anos de travesía virtual.
Galicia Encantada naceu en marzo de 2005, aproveitando as posiblidades que ofrecía xa daquela a rede internet, para comunicar, estudar, divulgar e preservar para o futuro o noso patrimonio oral inmaterial, centrándose especialmente na literatura de tradición oral.
Galicia Encantada foi concebida desde os seus inicios como un ferramenta interactiva e dinámica, colaborativa e aberta gratuitamente a todas aquelas persoas de calquera parte do mundo que tivesen interese en coñecer a nosa cultura oral. Recibiu e recibe milleiros de consultas.
Desde os inicios publicáronse máis de 3000 arquivos e contamos coa colaboración de varias ducias de colaborador@s que desinterasadamente foron achegando textos e notas de interese para os obxectivos da web.
Nestes 20 anos, foi consultada por milleiros de persoas de todo o mundo, foi usada como recurso didáctico para manuais escolares e nas aulas, tanto polo profesorado como polo alumnado de numerosos centros. Serve, ademais, como arquivo documental para proxectos creativos moi variados, desde o deseño de xogos baseados na nosa mitoloxía popular e na literatura galega de tradición oral até traballos universitarios.
O creador e coordenador do proxecto, o escritor e investigador, Antonio Reigosa, conta desde os inicios co impagable apoio técnico da empresa Desarrollos Lugonet e coa excelente colaboración gráfica de Noemí López.
Galicia Encantada non contou nin conta con patrocinio de ningún tipo, nin público nin privado.
Sobre os contidos de Galicia Encantada impartíronse varios relatorios en diferentes xornadas e cursos de formación, tamén se publicaron numerosos artigos e dous libros: Galicia Encantada. O país das mil e unha fantasías e Guía de campo da Galicia Encantada. Dos seres míticos e dos lugares que habitan. (…)”

Crónica fotográfica da Gala dos Premios Mestra e Mestre da Memoria 2024


A Gala dos Premios Mestra e Mestre da Memoria 2024, actividade da AELG, contou co apoio da Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo. A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega recoñecer como Mestra e Mestre da Memoria 2024 respectivamente a Camiño Noia Campos e Henrique Peón, polas súas achegas á mesma ao longo das súas vidas, contribuíndo así a manter viva unha parte fundamental da nosa memoria colectiva e o saber popular.
As distincións entregáronse no marco da IX Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria, a celebrar en Lugo, co apoio do Concello de Lugo, que terá lugar o 18 de outubro, no Centro Cultural Vello Cárcere (Praza da Constitución, s/n).
No acto, conducido por Eva Teixeiro, participaron Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, Antonio Reigosa, quen lerá a laudatio de Camiño Noia Campos, e Pilar García Negro, quen lerá a laudatio de Henrique Peón Mosteiro, co acompañamento musical de Su Garrido Pombo e coa intervención de Celso Fernández Sanmartín.

Poden verse a continuación varias fotos do acto, podendo consultarse a crónica fotográfica completa aquí.

Gala dos Premios Mestra e Mestre da Memoria 2024


A Gala dos Premios Mestra e Mestre da Memoria 2024, actividade da AELG, conta co apoio da Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo.

A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, Xosé Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega recoñecer como Mestra e Mestre da Memoria 2024 respectivamente a Camiño Noia Campos e Henrique Peón, polas súas achegas á mesma ao longo das súas vidas, contribuíndo así a manter viva unha parte fundamental da nosa memoria colectiva e o saber popular.

As distincións entregaranse no marco da IX Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria, a celebrar en Lugo, co apoio do Concello de Lugo, que terá lugar o 18 de outubro, no Centro Cultural Vello Cárcere (Praza da Constitución, s/n) a partir das 18:00 horas, con entrada libre até completar capacidade.
No acto, conducido por Eva Teixeiro, participarán Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, Antonio Reigosa, quen lerá a laudatio de Camiño Noia Campos, e Pilar García Negro, quen lerá a laudatio de Henrique Peón Mosteiro.
Acompañamento musical de Su Garrido Pombo e coa intervención de Celso Fernández Sanmartín.

Camiño Noia Campos
Foi catedrática de Literatura Galega na Universidade de Vigo e agora é catedrática emérita. Na súa longa vida académica ten publicado libros e artigos sobre diferentes temas da literatura galega, como a Nova Narrativa Galega, a poesía de mulleres e de Cunqueiro, a narrativa de Casares, etc. Leva anos dedicada á clasificación do conto galego de tradición oral. Neste ámbito ten publicado os libros Contos galegos de tradición oral (Vigo: Nigratrea, 2002), que tivo dúas edicións en galego e unha versión reducida en castelán, Cuentos gallegos de tradición oral (Vigo: Nigratrea, 2003). En 2010 publica o Catálogo tipolóxico do conto galego (Universidade de Vigo: Servizo de Publicacións), unha extensa obra de máis de 1000 páxinas. Desde o ano 2004 pertence ó Groupe de Recherche Européen sur les Narrations Orales (GRENO), e ten participado en xornadas de traballo en diversos países: Francia, Cataluña, Grecia, Portugal, Galicia, Baleares… Froito da xuntanza organizada en Galicia (Mondariz e Santiago) en 2012, sae o libro Imaxes de muller. Representación da feminidade en mitos, contos e lendas (Servizo de Publicacións da Universidade de Vigo), do que foi coordinadora.

Henrique Peón Mosteiro
Nado na Coruña o 1 de novembro de 1963 e veciño na actualidade do concello de Oza-Cesuras, Henrique Peón Mosteiro (Quique Peón) é folclorista, coreógrafo, investigador, intérprete, docente e director escénico no ámbito da música e o baile tradicional de Galicia. A súa actividade profesional céntrase na investigación etnográfica cun extenso labor de recollida de campo, restaurando e recuperando centos de bailes, danzas, músicas, traxes, costumes e tradicións, gañando innumerables premios a nivel estatal e internacional dirixindo o Grupo de Música e Baile Tradicional Xacarandaina da Coruña:
– Xornadas de Folclore galego de Santiago de Compostela: Medalla de Ouro – 1983, 84, 85 e 87
– Mellor bailarín de Galicia – 1985 e 1988
– Programa Gente Joven TVE: Primeiro premio – 1983, 84 e 85.
– 1º Premio no concurso Dances et traditions Populaires de Chatomeauf du Fao (Francia)
– 1º Premio no concurso internacional de Zemplen (Hungría)
Creador de distintos espectáculos folclóricos:
– Costumes e saberes dun pobo
– Unha viaxe por noutrora
– Ribeirana
– Atruto
– Dengue
– Camiño do Sul
– Galicien Amerika line
– Patrimonio Inmaterial
– Endaterra (actual)
No 2008 crea a súa propia compañía profesional de Danza Galega, “Quique Peón Cía.”, na que desenvolve as súas inquedanzas creativas e coreográficas.
Premios:
– 2º Premio de Coreografía no XXI Certamen de Danza Española y Flamenco de Madrid.
– Premio do Conservatorio Superior de Danza “María de Ávila” de Madrid.
Producións:
– Ovay (2008)
– Alendacroa (2010)
– Seisdecatro (2011)
– Amizade (2012)
– O Poder do Arcabuz (2016)
No apartado folk liderou o grupo de música “Radio Cos”, con dous traballos discográficos no mercado e foi grupo oficial do Womex 2018. Na actualidade forma parte do Grupo OFB (Os do Fondo da Barra) que sacaron ao mercado o seu primeiro traballo discográfico chamado BâNZô.