Artigo
de Dolores Vilavedra en El País:
“(…) Mario Regueira ensaia en Outono aquí ese xénero escorregadío que é a novela curta. Mais tanto ten neste caso: a densidade da escrita tece moitos vimbios nun cesto de aparencia enganosamente modesta mais de contido ricaz. Temas aparentemente abstractos como a memoria ou a loita por atopar a propia identidade vertébranse de xeito fluído cunha trama ben enxebre, que mestura herdanzas, liortas veciñais e violencia; no trasfondo, a alienación por mor da desvertebración das formas tradicionais de vida, rurais ou urbanas. Personaxes anódinos, que pelexan por seren eles mesmos e que atopan, sobrevivindo no cotián, a súa grandeza. O comezo da novela, fortemente climático, sementa a inquedanza e permite xa intuír a potencia narrativa que o texto agocha. (…)
Volta Rexina Vega, demostrando aos escépticos que quere ser algo máis ca unha escritora ocasional. En Dark butterfly aposta por un rexistro ben distinto, aínda que seguimos a identificar a mesma vontade literaria, parello afán de atopar voz propia e singular no actual concerto narrativo. Vega asómase agora ao mundo da esquizofrenia, ensaia a escritura como terapia, como áncora de salvación, como botella ao mar. Optando polo collage de modelos discursivos como fórmula semiotizadora para a alienación da protagonista, Vega convídanos a unha viaxe cuxa fin podemos adiviñar mais non por iso menos impactante. Descenso aos infernos pautado por alustres de esperanza, con algunha concesión ao tópico (a absenta, o ambiente da escola de Artes e Oficios), o conxunto resulta desoladamente convincente. (…)”
Arquivos da etiqueta: Dolores Vilavedra
Dolores Vilavedra: Darlle a volta á identidade
Artigo 
de Dolores Vilavedra en El País:
“Visto o acontecido, se cadra temos que pensar que non é casualidade a aparición de Á beira de Beiras, unha homenaxe ao político co gallo do seu 75 aniversario, e X un común denominador. A esquerda da nación, de Martiño Noriega, libro este de aparencia moito máis modesta pero tamén de maior interese para o común da cidadanía. Sen ousar concluír que os libros formen parte dunha estratexia de proxección mediática (absolutamente lexítima, por outra banda), e estando disposta a aceptar que os andeis das librerías sexan espello dos intereses da sociedade, esa sintonía entre actualidade editorial e política é unha boa nova, síntoma do dinamismo do mundo do libro galego.
Ás veces teño a sensación, e o temor, de que a crise exerza tamén un efecto paralizante na creatividade, que a falta de expectativas de publicación inhiba as ansias escriturais. Só así se pode entender a relativa abundancia de colectáneas de artigos de prensa que, perdido o vencello coa actualidade que os inspirou, teñen un interese relativo. E empeza a enxurrada de obras sobre Paz Andrade e Celso Emilio Ferreiro, con achegas desiguais. Polo de agora, congratulámonos da recuperación de Valentín Paz Andrade. A memoria do século XX, un extenso libro de conversas entre o empresario e Tucho Calvo publicado en 1998 por Ediciós do Castro e felizmente recuperado por Biblos. (…)”
Vigo: presentación do número 192 da revista Grial, sobre Álvaro Cunqueiro
O 
mércores 25 de xaneiro, ás 20:00 horas, no salón de actos da Casa Galega da Cultura, en Vigo, preséntase o número 192 da revista Grial, dedicada a Álvaro Cunqueiro. No acto participan Víctor F. Freixanes, Dolores Vilavedra, Manuel Forcadela e César Cunqueiro.
Crear en 2011 (I)
Desde Cultura Galega:
“A crise económica tamén condiciona a creación. Cando menos iso é o que se desprende dos especialistas consultados nas áreas da literatura, a banda deseñada e a música. Nuns casos a pegada é positiva e noutra negativa, e mentres nas letras leva a unha visión máis conservadora, na música convida a que os artistas se impliquen máis nos procesos de control das súas obras, entre outras cuestións.
A nivel literario, o ano non achegou grandes novidades, e a crise deixouse sentir tamén na creación. Cando menos, así o sinala Dolores Vilavedra, crítica literaria e profesora de Filoloxía na Universidade de Santiago. “Semella que a literatura se contaxiou un pouco dunha certa perda de pulo que está a se ver tamén na sociedade. Faltaron novidades entusiasmantes, e estamos moi necesitados delas. É algo que nos volta a confianza na literatura e nas nosas posibilidades creativas”. Non é, no entanto, que non se producisen obras de valía, ou que non houbese lanzamentos, especialmente no campo da tradución, de importancia. “Houbo textos dignos de recibir unha acollida mais entusiasta, como a tradución de Murakami ou de Salma. Son esforzos notables que pasaron desapercibidos”. Apontalouse tamén neste período a certa crise que está a vivir a edición de poesía. “Houbo unha redución, tamén por cuestións económicas, e é o xénero que sempre sae máis prexudicado. En xeral os editores están con políticas restritivas, con apostas moi selectivas, e esa perda de entusiasmo afecta tamén aos creadores, que arriscan menos”. O ensaio é quizás, e a continuar tendencias de anos anteriores, o xénero que máis está a destacar. “Xa levamos uns anos moi bos, está a pasar o que tiña que pasar e abandonamos aquela especie de reciclaxe de investigación para facer ensaio puro, e estase a ver que é un xénero que, na medida no que se desenvolve apoiado na actualidade, ten éxito”. Finalmente, Vilavedra recoñece o traballo da editoras independentes á hora de anovar no panorama literario. “Ao non aspirar a grandes beneficios están menos pendentes do mercado e fan cousas moi interesantes, aínda que penso que hai de máis. Pero vese que algunhas consolidan unha liña e non publican ao chou, hai casos moi interesantes como o de Estaleiro ou o que publica Kalandraka en narrativa”. (…)”
Daniel Salgado: Cunqueiro para ben e para mal
Reportaxe 
de Daniel Salgado sobre Álvaro Cunqueiro en El País:
“(…) “A narrativa de Cunqueiro revalorizouse, sobre todo, nos noventa, grazas ao labor teórico de Xoán González-Millán”, considera a profesora Dolores Vilavedra, que recentemente publicou un mapa da cuestión, A narrativa galega na fin de século (Galaxia, 2010). E engade: “Esa revalorización tardou en producirse en parte por prexuízos ideolóxicos, en parte porque non había ferramentas teóricas para enxergar unha obra así, deuse unha incapacidade hermenéutica”. O paradigma dividíase, na atoutiñante prosa de posguerra, entre o existencialismo rebelde de Blanco Amor -non conceptualizado dese xeito- e o relato de fonte popular e tendencia fantástica de Ánxel Fole. Cunqueiro non cadraba en ningures. “O seu programa está fóra do tempo, tampouco ten relación coa literatura española”, explica Vilavedra, para quen o achegamento ao escritor dende a dicotomía realismo / fantástico “encorsetou a súa obra”.
Na súa gran triloxía en galego, esa que vai de Merlín e familia, pasa por As crónicas do sochantre e desemboca en Se o vello Sinbad volvese ás illas, non existe o eixo temporal, a mestura indiscriminada de tradicións culturais avanza estratexias melting pot, un pouso melancólico percorre todo o seu espiñazo e nas ansias por ser outras vidas e explorar outros mundos sedimenta o edificio narrativo. “O Sinbad é un libro para montar a vida nel, é para namorarse e é unha cabronada para un escritor”, sentencia Darío Xohán Cabana, aínda sinceramente abraiado, moitos anos logo do seu contacto cos repertorios do mindoniense, “pola capacidade de evocación da súa linguaxe”.
Mais o propio Cabana, que asegura volver unha vez e outra aos poemas de Herba aquí ou acolá, é consciente dos riscos de Cunqueiro. “A súa narrativa ten unha influencia enorme na literatura posterior”, di, “pero posúe uns xeitos que, se te achegas demasiado a el, podes acabar sendo unha caricatura”. O perigo do manierismo, do que tamén alerta a crítica Dolores Vilavedra e no que sitúa o menos produtivo da herdanza cunqueiriá. Non dubida en poñer exemplos: “O Xentiario (Galaxia, 2009) de Carlos Reigosa ten unha vontade de homenaxe explícita aos libros de semblanzas, pero se cadra aí se atope o menos interesante”. Pero tampouco detecta alternativas a esa liña, pegadas sutís, asimilacións fértiles: “Non as vexo”. (…)”.
No mesmo medio, pódense ver artigos de Quico Cadaval, Suso de Toro, Daniel Salgado e Iago Martínez.
Dolores Vilavedra: “Rosalía e as baleas”
Artigo 
de Dolores Vilavedra en El País (Galicia):
“Congratulémonos: de certo, Rosalía volve a estar no centro do interese da novas xeracións investigadoras, como aconteceu noutros tempos que deixaron estudos fundamentais para a interpretación da obra rosaliana. Oxalá aconteza desta volta outro tanto: polo de agora, vaian botándolle un ollo a Rosalía e Murguía na procura da patria soñada de Diego Pardo Amado, un útil repaso á recepción crítica da devandita obra entre 1857 e 1916, repaso que se completa cunha escolma das máis salientables achegas que se produciron nese tempo, entre as que se inclúen as Notas biográficas de González Besada, nas que durante ben tempo beberon todos os que falaron da vida da insigne escritora, ou o famoso discurso de Javier Vales Faílde, difícil de atopar para as persoas interesadas e exemplo senlleiro da manipulación de que foi obxecto a figura rosaliana. Neste liña, bótase de menos que, malia a ampla atención (non exenta dun certo alento reivindicativo que comparto no fundamental) que Diego Pardo lle dedica ao papel xogado por Murguía na construción da memoria da escritora, non se comente en ningún momento a corrección a que someteu algún dos seus poemas tras o seu pasamento. (…)”.
O Grupo de Investigación Rosalía de Castro estrea web
“O
Grupo de Investigación Rosalía de Castro, coordinado por María do Cebreiro Rábade e cun proxecto orientado ao estudo da obra narrativa rosaliana, anuncia a publicación do seu web, con información sobre produción e reunións científicas, bibliografía e máis datos.
O obxectivo do proxecto é emprender unha análise da obra narrativa de Rosalía de Castro dende tres claves metodolóxicas: historiografía literaria comparada, estudos de xénero e estudos de tradución. Asemade, o proxecto pretende contribuír á difusión social da literatura de Rosalía e participar do proceso de renovación dos estudos rosalianos.
Os membros do grupo son: Fernando Cabo Aseguinolaza (USC), Margarita García Candeira (Universidade de Huelva), Helena Miguélez Carballeira (Universidade de Bangor), Kirsty Hooper (Universidade de Liverpool), María López Sández (USC), Manus O’Duibhir (USC), María do Cebreiro Rábade Villar (USC), Mirta Suquet Martínez (USC) e Dolores Vilavedra (USC).” Vía Poesía galega.
Lalín: presentación das actas do curso da UNED Da Galicia de Balbino á Galicia de hoxe
O 
martes 13 de decembro, ás 20:30 horas, na Sala de Prensa do Concello de Lalín (Praza do Concello, 1), preséntanse as Actas do curso da UNED Da Galicia de Balbino á Galicia de hoxe, publicadas pola Deputación de Pontevedra. No acto participan Rafael Louzán, José Crespo, e os coordinadores do libro: Dolores Vilavedra, Luis Fernández, Román Rodríguez e Xosé Antonio Aldrey.
Vigo: faladoiro Álvaro Cunqueiro, xornalista
O 
xoves 1 de decembro, ás 20:00 horas, na Casa Galega da Cultura (Praza da Princesa, 2) de Vigo, terá lugar un faladoiro sobre Álvaro Cunqueiro, xornalista, organizado polo Consello da Cultura Galega, no que participan Víctor F. Freixanes, Dolores Vilavedra, Ramón Nicolás e Ceferino de Blas.
Crónica posterior en Galaxia.
Barcelona: Rosalía de Castro, unha musa fecunda
“O 
pasado venres 
18 de novembro celebrouse en Barcelona o seminario Rosalía de Castro. Unha musa fecunda, organizado pola área de Teoría da Literatura e Literatura Comparada da Universidade de Santiago de Compostela, o Centre Dona i Literatura e a área de Estudis Gallecs i Portuguesos da Universitat de Barcelona. A xornada contou coa presenza de investigadoras galegas e catalás como Margarita García Candeira, María do Cebreiro, Dolores Vilavedra, Helena Miguélez-Carballeira, Joana Masó ou Isabel Clúa. As sesións matinais estiveron dedicadas ao estudo da obra narrativa da autora galega e á análise da conciencia de escrita de Rosalía de Castro a partir das novas lecturas dende xénero. Pola tarde a gran protagonista foi Catherine Davies (The Nottingham University), que en 1987 publicou Rosalía de Castro no seu tempo, editado pola editorial Galaxia. Este ensaio erixiuna nunha figura fundamental nos estudos rosaliáns, despois de obter unha gran recepción entre a crítica. A autora someteuse, primeiramente, a unha rolda de preguntas que lle trasladaron María Xesús Lama e Dolores Vilavedra. A conversa distendida serviu para que relatase como foi a xestación deste ensaio, as trabas que atopou na procura de material, como chegou a Rosalía despois duns anos vivindo en Vigo, como aprendeu a lingua de Follas Novas co Gallego 1 e como, dende o Reino Unido, lle enviou o texto definitivo a Ramón Piñeiro que llo devolveu tempo despois en forma de libro. O seminario concluíu coa conferencia Rosalía de Castro no contexto do século XIX en España e Hispanoamérica, impartida por Catherine Davies. Ante unha sala chea debuxou o panorama político, social, literario e económico no que escribía a autora de Cantares Gallegos. Recoñeceu, finalmente, que, vinte e cinco anos despois de ter escrito Rosalía de Castro no seu tempo, rectificaría algunhas ideas e ofrecería unha lectura anovadora nalgúns aspectos.”
