Berta Dávila e Ledicia Costas, Premios Xerais 2021

“No Museo Meirande, Rande-Redondela, o sábado 11 de decembro de 2021, anunciouse o ditame da XXXVIIIª edición do Premio Xerais de Novela, a XIIIª edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil e a XXXVIª edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, os tres premios dotados con 10.000 euros cada un.

O neno de lume de Ledicia Costas
Premio Merlín de Literatura Infantil 2021
O xurado da XXXVI edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, dotado con 10.000 euros, ao que concorreron 26 obras e formado por Bea Campos (actriz e contadora), Marta Fernández Carneiro (mestra e membro da asociación Espazo Lectura), Irene Pérez (estudante e bookstagramer), Iván R. (ilustrador), Daniel Portela (estudante de xornalismo e coordinador dun club de lectura xuvenil) e Anaír Rodríguez (secretaria do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas: “Fóra a alma”, “O neno de lume” e “Protectora de espíritos”.
Despois da súa última deliberación, acordou por unanimidade declarar como gañadora a obra presentada baixo o lema «O neno de lume», que, despois de aberta a plica, resultou ser de Ledicia Costas e corresponde ao título O neno de lume.
O neno de lume en palabras do xurado:
O neno de lume conta a fascinante historia de Morgan, un neno peculiar que, cando era un bebé, apareceu dentro dunha cesta diante da casa da señora Culpepper xunto cunha enigmática nota que dicía: «Lévenme máis alá da néboa. Busquen a casa das tres irmás e díganlles que son O Neno de Lume». Sobre o seu ombro dereito sempre leva a Luminaria, unha pequena chama que só el pode ver e con quen pode falar.
Un día, a cidade aparece cuberta por unha mesta néboa con sabor a sopa que non levanta co paso dos días. Sen rastro do sol, Morgan sente como Luminaria se vai apagando. A señora Culpepper lembra a nota que traía Morgan na cesta, e o neno prepárase para iniciar unha viaxe máis alá da néboa. Cren que Luminaria só poderá sobrevivir se atopan a casa das tres irmás. O que non imaxinan é quen son en realidade esas mulleres.
O neno de lume sorprendeu ao xurado da XXXVI edición do Premio Merlín de Literatura Infantil pola súa eficacia narrativa (que lembra á dos contos clásicos), pola orixinalidade dos personaxes e pola plasticidade dos escenarios. Salpicada de efectivas doses de humor, tenrura e irreverencia, a obra mestura a realidade e a fantasía desbordante para falar, sen caer no didactismo e cunha extraordinaria sensibilidade, da busca das orixes, do valor das diferenzas, das inxustizas sociais e do incuestionable poder da amizade. (…)
Ledicia Costas ao coñecer o ditame do xurado dixo:
Recibir o Premio Merlín faime viaxar sete anos atrás, cando Escarlatina, a cociñeira defunta, foi recoñecida con este mesmo galardón e a miña vida mudou dun día para outro. Coido que por iso este premio é tan especial para min. Por todo o que me trouxo.
«O neno de lume» é unha novela ao xeito dos contos clásicos. Unha historia de néboa, sopa e nenas e nenos singulares. Creo que isto é o que máis me emociona: que o xuri premie unha historia coma esta.

Un elefante na sala de estar de Berta Dávila
Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil 2021
O xurado da XIII edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil, dotado con 10.000 euros, ao que concorreron 14 obras e formado por Antía Paz Cabezas (xornalista), Violeta Meléndrez Doval (bookstagramer), Damián Alonso Lorenzo (formador artístico) María Rúa Rodríguez (creadora de contidos e estudante), Nee Barros Fernández (dramaturgue, poeta e estudante) e Ramón Domínguez Veiga (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas: “Cráter”, “Elefante”, “Irracionais” e “Meirás”.
Despois da súa última deliberación, acordou por unanimidade declarar como gañadora a obra presentada baixo o lema «Elefante», que, despois de aberta a plica, resultou ser de Berta Dávila e corresponde ao título Un elefante na sala de estar.
Un elefante na sala de estar en palabras do xurado:
Un grupo de persoas que se vén afectadas por un suicidio intenta buscar o motivo ao tempo que se culpan e procuran o xeito de aceptalo.
O xurado destacou a sensibilidade coa que se trata o tema a través dun estilo limpo e coidado e dunha lectura amable que engancha dende o primeiro momento.
A orixinalidade da novela radica na reconstrución da historia da protagonista a partir de diferentes puntos de vista. A autora recrea diferentes voces (entre elas, familiares, amizades, doutoras…) perfectamente conseguidas que lle dan á novela un ton polifónico.
Sen selo, a autora constrúe unha novela coral de lectura doada, cargada de sentimentos, contradicións e cun xiro final sorprendente.

Os seres queridos de Berta Dávila
Premio Xerais de Novela 2021
O xurado da XXXVIII edición do Premio Xerais de Novela, dotado con 10.000 euros, ao que concorreron 44 obras e formado por María López Suárez (filóloga, correctora e tradutora), Iria Veiga Ramos (médica psiquiatra e divulgadora científica), Francisco Novo (xornalista da TVG), Irene Pin (xornalista e creadora audiovisual), Rosalía Grandal Montero (profesora de ensino secundario) e Xosé Manuel Moo Pedrosa (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas: “O negociador”, “Seres queridos” e “Tritón”.
Despois da súa última deliberación, acordou por maioría declarar como gañadora a presentada baixo o lema «Seres queridos», que, despois de aberta a plica, resultou ser de Berta Dávila e corresponde ao título Os seres queridos.
Os seres queridos en palabras do xurado:
«Unha nai recente é unha muller de loito por esoutra muller que deixa atrás». Desta rotunda afirmación dedúcese, sen dúbida, que a cerna da obra gañadora desta edición do Premio Xerais de Novela está conformada pola reflexión sobre a alienación, a fenda abisal que a sociedade crea negando a muller como persoa dende o momento en que se converte en nai.
A protagonista de Os seres queridos queda embarazada cinco anos despois de ter o seu primeiro fillo e toma a decisión de abortar. Neses momentos lembra o nacemento do neno como unha experiencia dolorosa debido á falta de adecuación da súa vivencia co relato dominante idealizado da maternidade. A crianza deriva en sensacións de culpa e arrepentimento, así como en dúbidas sobre os propios sentimentos cara ao fillo causadas fundamentalmente polo temor de ter que se defender do que os demais pensen sobre as súas decisións.
Estes recordos, xunto con abundantes reflexións sobre o proceso creativo literario como unha forma capaz de canalizar os seus pensamentos, entrelázanse cunha narración meticulosa dos acontecementos vitais que lle van ocorrendo e que van conformando a historia.
Cunha clara vocación de estilo e cunha prosa precisa, atraente e emotiva, a narradora protagonista configura un magnífico discurso autoficcional sobre os afectos e os vínculos entre persoas, sexan familiares ou non, e afonda no significado do amor maternal e nas arestas controvertidas da maternidade. (…)
Berta Dávila ao coñecer o veredicto dos xurados, dixo:
“Síntome agradecida e afortunada por recibir estes dous premios, porque significan moito para min e porque son o abrigo perfecto para dous libros singulares cos que convivín durante moito tempo de traballo intenso. Só podo darlle as grazas ao xurado do premio Xerais por escoller como obra gañadora Os seres queridos, un libro duro pero penso que tamén luminoso. E tamén ao xurado do Jules Verne: é realmente emocionante que a miña primeira novela para xente moza reciba este recoñecemento.”

Os libros gañadores dos tres premios chegarán ás librarías no mes de marzo de 2022.

Vigo, 11 de decembro de 2021″

Finalistas dos Premios Xerais 2021

“O venres 3 de decembro tivo lugar a primeira reunión dos xurados dos Premios Xerais 2021 para seleccionar as obras finalistas. O sábado 11 de decembro, a partir das 12:00 horas, farase público o veredicto dos Premios Xerais 2021. O acto de veredicto e entrega será emitido en streaming.
O xurado da XXXVIII edición do Premio Xerais de Novela, dotado con 10.000 euros, ao que concorren 44 obras e formado por María López Suárez (filóloga, correctora e tradutora), Iria Veiga Ramos (médica psiquiatra e divulgadora científica), Francisco Novo  (xornalista da TVG), Irene Pin (xornalista e creadora audiovisual), Rosalía Grandal Montero (profesora de ensino secundario) e Xosé Manuel Moo Pedrosa (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas: “O negociador”, “Seres queridos” e “Tritón”.
O xurado da XIII edición do Premio Jules Verne de Literatura Xuvenil, dotado con 10.000 euros, ao que concorren 14 obras e formado por Antía Paz Cabezas (xornalista), Violeta Meléndrez Doval (bookstagramer), Damián Alonso Lorenzo (formador artístico) María Rúa Rodríguez (creadora de contidos e estudante), Nee Barros Fernández (dramaturgue, poeta e estudante) e Ramón Domínguez Veiga (secretario do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas: “Cráter”, “Elefante”, “Irracionais” e “Meirás”.
O xurado da XXXVI edición do Premio Merlín de Literatura Infantil, dotado con 10.000 euros, ao que concorren 26 obras e formado por Bea Campos (actriz e contadora), Marta Fernández Carneiro (mestra e membro da asociación Espazo Lectura), Irene Pérez  (estudante e bookstagramer), Iván R. (ilustrador), Daniel Portela (estudante de xornalismo e coordinador dun club de lectura xuvenil) e Anaír Rodríguez (secretaria do xurado), en representación de Xerais, con voz e sen voto, acordou declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas: “Fóra a alma”, “O neno de lume” e “Protectora de espíritos”.”

Vigo: presentación de Unha voz, moitas voces Xela Arias tradutora

Pontevedra: Culturgal 2021, do 26 ao 28 de novembro

Antonio Manuel Fraga: “As historias arrepiantes lévannos a territorios inexplorados pola razón”

Entrevista de Selina Otero a Antonio Manuel Fraga en Faro de Vigo:
“De neno adoraba as historias da Santa Compaña. Aqueles contos que escoitaba na casa aterrorizábanme e atraíanme á vez”, conta o autor. Con Papá Caníbal (Xerais) Antonio Manuel Fraga (Nogueirosa, Pontedeume-1976) crea unha historia “disparatada, enxeñosa, macabra e tremendamente divertida” incluso na estrutura: hai varios finais posibles, é o lector quen escolle. E parte dun detalle ben significativo: unha nena que está farta de que un abusón se meta con ela…
– Faro de Vigo (FV): Como definiría este libro?
– Antonio Manuel Fraga (AMF): Trátase dunha comedia moi fedella e un chisco macabra cuxo punto de partida é unha situación de bullying. Evidentemente non é casual que ese sexa o comezo, porque é un problema moi frecuente nas escolas e, ollándoo con certa sensibilidade, quixen que fose o detonante da acción de Papá Caníbal.
– FV: A protagonista é quen de darlle a volta inventando un pai caníbal?
– AMF: Se o inventa ou non é algo que non descubriremos até o final (e até aquí podo ler). Respecto ao de darlle a volta, Fedora consegue nun inicio frear os ataques do Vinagre, o abusón que lle amarga a vida. Mais o asunto complícase cando entra en escena un policía apartado do servizo a quen todo o mundo coñece na vila como o Efebeí. Devagar, a lea do papá caníbal medra coma unha bola de neve que estoura na mesma noite do Samaín.
– FV: Que agocha esta estratexia? É posible que un golpe de efecto así poida axudar a saír de situacións de abuso?
– AMF: Fedora bota man do enxeño para tentar saír desa situación. Cando lle di ao Vinagre que seu pai é un caníbal faino sen pensar nas posibles consecuencias, procurando o que ti dis: un golpe de efecto que free o abuso que está a sufrir. Parte un pouco da desesperación da nena, que é nova na vila, na escola e, aínda por riba, ten que aturar o abusón da súa clase. Malia a diferenza física, Fedora non se achanta.
– FV: Cre que é un tema que hai que tocar polo alcance que ten hoxe en día?
– AMF: Por suposto. Calquera tema é susceptible de ser tratado na literatura infantil, sempre que se faga coa óptica adecuada. O abuso (tristemente) aconteceu, acontece e acontecerá nas escolas. Tratar este tema nas ficcións non vai facer que desapareza como por arte de maxia, mais se axuda a reflexionar sobre este tipo de situacións estou convencido de que axudará dalgún xeito a que exista unha maior conciencia. (…)”