O VI Concurso de microrrelatos da RAG e PuntoGal premia nove historias cheas de vida e de perda

Desde a Real Academia Galega:
“Setecentas trinta e oito palabras, apenas un folio por ambas as caras, pero con moito que dicir. Sobre querer e quererse, sobre a perda sentida e a real, sobre sentimentos de culpa e de acougo, e tamén sobre praceres cotiáns e mundos de fantasía. Estes son algúns dos temas que abordan as nove historias gañadoras no VI Concurso de microrrelatos da Real Academia Galega e PuntoGal, no que participaron máis dun milleiros de persoas de todas as idades con textos de ata 200 palabras. Casualmente dous dos tres premios da categoría de persoas adultas recaeron en docentes de secundaria do mesmo instituto, o IES Rego de Trabe de Culleredo: Nel Vidal, recoñecido co primeiro premio, e Mónica Fraga, co terceiro. O segundo galardón de persoas adultas é para a costureira e contacontos Nanda Misa, veciña de Nigrán.
Nel Vidal (Artes, Ribeira, 1980) fíxose co primeiro premio na categoría de adultos, á que se presentaron arredor de 450 relatos, con “Deberes de lingua”, un texto de 67 palabras. O seu microrrelato consegue acompasar o léxico de dous campos semánticos distintos, buscando certa correspondencia entre eles, para reflexionar sobre o que significa compartir a vida. O autor foi técnico de normalización lingüística do Concello de Carballo durante quince anos, presidente da Coordinadora de Traballadores/as de Normalización da Lingua (CTNL) e director do Culturgal, e na actualidade dedícase á docencia de Lingua Galega e Literatura. Este curso está a impartir aulas no IES Rego de Trabe de Culleredo, casualmente o mesmo centro onde exerce Mónica Fraga Rodríguez.
O segundo premio de persoas adultas é para Nanda Costas Misa (Vigo, 1978), veciña de Nigrán, por “A foto”, unha emotiva historia de 196 palabras que viaxa a tempos pasados nos que a fotografía foi máis ca nunca unha forma de inmortalizar os seres queridos. Costureira e contacontos, a autora deste relato non entende a vida sen creatividade, “en forma de puntadas ou de palabras”. Adora a lectura, os contos e as lendas, e as pequenas historias de “case medo”, unha paixón que de seguro deixou pegada no seu relato.
Mónica Fraga Rodríguez (A Laracha, 1974), na actualidade veciña de Oleiros, fíxose co terceiro premio na categoría de adultos co relato titulado “Zen”, que consegue arrincar o sorriso con só 46 palabras. Licenciada en Física, é profesora de Tecnoloxía do mencionado IES Rego de Trabe, do que é a directora. Escribe de cando en vez, sempre por pracer e ás veces por necesidade -conta-, cando precisa facer limpeza na cabeza.
Na modalidade xuvenil, á que concorreron case 400 mozos e mozas entre os 12 e os 17 anos, o xurado premiou as historias de tres mozas de Ames, Vigo e Teo. Andrea Bravo López (Ames, 2009), estudante do IES do Milladoiro, acadou a máxima distinción con “Querer”, o relato, con só 9 palabras, máis breve dos nove galardoados. O segundo premio é para Mencía Jorge Cabaleiro (Vigo, 2006), alumna do IES Castelao da súa cidade natal, por “Perda”, un texto de 191 palabras sobre o que vai quedando atrás na vida e a ferida que deixa; e o terceiro para Beatriz Martínez García (Teo, 2006), alumna do IES de Cacheiras, por “Cun pouco de azucre”, un relato que transmite unha chea de emocións desacougantes en só 85 palabras.
A categoría infantil contou coa participación de preto de 200 nenos e nenas de ata 11 anos. Ainhoa Valverde Silva (Baiona, 2012), alumna CPI de Cova Terreña, foi recoñecida co primeiro premio por “O meu irmán”, de 93 palabras; Arwen Fernández García (Nigrán, 2014), alumna do CEIP Humberto Juanes, recibiu o segundo por “O poema”, o segundo relato máis curto de todos os distinguidos, de só 11 palabras; e Mai Lemmen (Geldrop, Holanda, 2016), alumna do CEIP Castrelo de Miño, foi recoñecida co terceiro por “A gatiña saltarica”, de 40 palabras.
Os relatos presentados na modalidade de persoas adultas foron valorados polo xurado composto polo presidente da RAG, Víctor F. Freixanes; o presidente de PuntoGal e tamén académico de número, Manuel González González; a académica de número María Dolores Sánchez Palomino; o director xeral de PuntoGal, Darío Janeiro; e a xornalista Rosalía Macías Tarrío. O xurado das modalidades infantil e xuvenil integrárono o académico de número Gonzalo Navaza, a académica correspondente Celia Pereira Porto, a profesora da Universidade de Vigo e secretaria da xunta directiva de PuntoGal, Edita de Lorenzo, e o mestre e escritor Lois Pérez.
As persoas gañadoras recibirán distintos premios tecnolóxicos —ordenadores, consolas, lectores electrónicos de libros— e relacionados coa lectura nun acto público que se celebrará próximamente. Os relatos poderá lerse proximamente nunha edición dixital.”

Manuel Rivas, Xavier R. Madriñán, A cova de Eirós, Ugia Pedreira, Mónica Alonso, Chévere, Atalante e María Varela, Premios da Crítica de Galicia 2022

Os Premios da Cultura Galega recoñecen, entre outros, a Marica Campo, Gayoso e Melania Cruz

Desde Nós Diario:
“O xurado dos Premios da Cultura Galega, reunido esta terza feira en Santiago de Compostela, outorgou os galardóns da edición deste ano após unha xuntanza presidida polo conselleiro de Cultura, Román Rodríguez, que tivo lugar na Cidade da Cultura. Esta gala busca distinguir “a excelencia creativa, a capacidade de intercambio, a experimentación e a proxección do panorama cultural do país”.
Na categoría de Letras, a premiada este ano é Marica Campo. O xurado quixo premiar a súa prolífica traxectoria na literatura infantil e xuvenil. “Cunha singular e contundente voz literaria, destaca pola seu compromiso para achegar a lingua galega ás xeracións máis novas, o seu labor pola defensa da cultura galega e polo seu activo traballo para fomentar valores como o feminismo, o ecoloxismo ou a solidariedade”, xustifican.
En segundo lugar, o premio de Artes Visuais vai parar á filla de Ricardo Carvalho-Calero, María Victoria, historiadora da arte galega especializada en arte contemporánea, arquitectura e cidade. A organización deste certame salienta dela a súa “ampla bagaxe” na investigación académica e a difusión cultural da autora no que atinxe á arte galega do século XX.
Melania Cruz, pola súa parte, é a elixida na categoría de Artes Escénicas. Diplomada en Maxisterio pola USC e titulada en Arte Dramática pola ESAD da Galiza, Cruz iniciou a súa carreira de interpretación no teatro, en 2004, e debutou na gran pantalla unha década despois da man do director Ignacio Vilar con A esmorga. Conta con varios galardóns no seu haber.
En Audiovisual, o premio é para Xosé Ramón Gayoso, o incombustíbel presentador do Luar. “O seu rostro aparece desde o primeiro minuto da emisión da TVG, e desde entón mantense na pantalla nun dos programas máis lonxevos”, subliña o xurado.
O programa de cursos universitarios internacionais ‘Música en Compostela’ leva o Premio da Cultura Galega de Música. Nados en 1958, estes cursos “realizan un labor de preservación, coñecemento, formación e difusión do patrimonio musical”, precisan.
Manuel González González é premiado en Lingua, ao ser o filólogo “un dos intelectuais galegos máis relevantes do último século” pola súa “dedicación ao estudo, defensa e promoción da lingua galega”.
A asociación cultural Xacarandaina, que vén de celebrar o 40º aniversario, gaña na categoría de Patrimonio Cultural como “referente da recuperación e catalogación dunha base importante do legado artístico tradicional galego”.
Finalmente, o programa de divulgación científica ‘Conciencia’, impulsado pola USC, recibe o galardón de Proxección Exterior. “É unha plataforma de lanzamento da imaxe de Galicia cara ao exterior en base ao seu talento”, indica a organización.”

Varsovia: XIII Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos, do 21 ao 24 de setembro de 2022

Nove microrrelatos con premio: da pandemia á perda da memoria e a descuberta infantil do galego

Desde a Real Academia Galega:
“Vidas roubadas, as feridas da vellez na memoria, a descuberta da lingua de acollida, mesmo unha coreografía astronómica e, sempre, a capacidade de cativar e abraiar. Estes son algúns dos ingredientes das nove historias gañadoras e finalistas do V Concurso de microrrelatos da Real Academia Galega e PuntoGal, que consolida o éxito de participación entre xente de todas as idades con máis de 900 contos presentados. Antonio Cepeda Fandiño (Santiago de Compostela, 1967), Antía Novas Arribas (Bueu, 2004), e Elena Pastoriza Cortizo (Bueu, 2012) fixéronse cos primeiros premios nas categorías de adultos, xuvenil e infantil, respectivamente. Os segundos premios son para Carlos Neira Suárez (Mugardos, 1950), Lucas González Pérez (Ourense, 2005) e Marina Cabrera Vives (2012), nada en Tarragona e residente en Castrelo de Miño; e os terceiros para Anabel Rodríguez Vázquez (Castro Caldelas, 1967), Carlota Alcalde Lorenzo (Noia, 2006) e Ximena Landeira Lista (Santiago de Compostela, 2010).

As persoas gañadoras do certame
O xurado da categoría de adultos –composto polo presidente da RAG, Víctor F. Freixanes; o presidente de PuntoGal e tamén académico, Manuel González González; a académica correspondente Olivia González; o director xeral de PuntoGal, Darío Janeiro; e a xornalista e membro do comité de redacción de Luzes Marta Otero– avaliou preto de 500 relatos de ata 200 palabras presentados por persoas maiores de idade residentes en Galicia, outras comunidades autónomas e países como Suíza ou Brasil.
Entre todos eles, resultou gañador do primeiro premio de adultos “Aire libre”, unha historia inspirada na pandemia, pero cun xiro inesperado, asinada por Antonio Cepeda Fandiño, profesor de Xeografía e Historia e responsable da área de documentación do Museo Pedagóxico de Galicia.
Carlos Neira Suárez, xubilado do sector naval, fíxose co segundo premio de adultos con “Cronoloxías”, un relato conmovedor sobre as pegadas do paso do tempo na memoria; e Anabel Rodríguez Vázquez, perruqueira e veciña de Ourense, gañou o terceiro da mesma modalidade con “Herdanza”, un conto sobre arelas infantís e perdas irreparables. Non é o primeiro galardón deste tipo que consegue, xa que acadou previamente en dúas ocasións o concurso de microrrelatos do Consello Xeral da Avogacía Española e resultou finalista noutros.

Xuvenil
As preto de 300 historias presentadas por nenos e nenas de ata 11 anos e as case 200 escritas por mozos e mozas de 12 a 17 anos foron avaliadas pola académica de número Fina Casalderrey; o académico correspondente Ramón Nicolás; a secretaria de PuntoGal, Edita de Lorenzo; Cristina Ríos, membro do equipo da mesma entidade; e Santiago Romero Quintas, membro do comité de redacción de Luzes.
Tras as deliberacións do xurado para as categorías de menores de idade, Antía Novas Arribas, alumna de 2º de BAC do IES Johan Carballeira de Bueu, resultou a gañadora do primeiro premio na modalidade xuvenil co relato “Sen”, unha historia estremecedora de pouco máis de 100 palabras. “Nacido con identidade propia”, un relato que conecta o valor do patrimonio natural coa consciencia de noso, valeulle o segundo premio na modalidade xuvenil a Lucas González Pérez, alumno de 1º de BAC do Colexio Marista Santa María de Ourense. E o terceiro premio da mesma categoría foi para o desacougante “Quen son?”, de Carlota Alcalde Lorenzo, alumna de 4º da ESO do IES Campo de San Alberto de Noia.

Infantil
O relato gañador máis curto, “O gran baile”, de tan só 16 palabras, é de Elena Pastoriza Cortizo, alumna do CEIP Montemogos de Beluso (Bueu), que se fixo co primeiro premio na categoría infantil cunha fermosa danza planetaria. O segundo premio da mesma categoría recaeu en “Lingua adoptiva”, un conto baseado na descuberta do galego da propia autora, Marina Cabrera Vives, alumna do CEIP Castrelo de Miño. A pequena instalouse coa súa familia non hai moito no Ribeiro procedente de Cataluña e o seu álter ego nesta historia anima a romper a falar en galego a todas as persoas para as que non é a primeira lingua.”

Compostela: presentación de Un galego no Camiño Portugués, de Xosé Benito Reza

O 24 de xuño, ás 18:00 horas, no Pazo de San Roque, en Santiago de Compostela, preséntase Un galego no Camiño Portugués, de Xosé Benito Reza, publicado por Edicións Fervenza. No acto, o autor estará acompañado de Manuel González e Valentín García Gómez.

Tres mulleres de Ourense, Lugo e Tui gañan o IV Concurso de microrrelatos da Real Academia e PuntoGal na categoría de adultos

Desde a Real Academia Galega:
“O xurado de adultos, composto polo presidente da Real Academia Galega, Víctor F. Freixanes; o presidente e o director xeral de PuntoGal, Manuel González González e Darío Janeiro; a académica Chus Pato e a xornalista Alba Tomé, decidiu conceder o primeiro galardón á historia titulada Non te gastes. A autora é a ourensá Paloma de Toro, profesora de inglés de profesión. Luca Chao Pérez, investigadora en ciencias sociais e profesora en prácticas de Historia, fíxose co segundo premio con Aves de paso, un relato de 113 palabras; e María Cabaleiro Alfaya, bióloga residente en Salceda de Caselas e investigadora predoutoral no campo da micoloxía, gañou o terceiro premio cunha historia de 198 palabras titulada Sara.
O xurado declarou ademais finalistas Insomnio, un relato de só 30 palabras asinado por Marta Isabel Villar Rodríguez (Malpica, 1973), xornalista de profesión; e Euloxio, de 200 palabras, co que concorreu Iria Ramos Mesía (Valdoviño, 2000), estudante de Xornalismo.
As persoas premiadas recibirán diferentes premios tecnolóxicos, libros e, no caso dos primeiros e segundos premios das categorías de adultos e xuvenil, un dominio .gal gratuíto durante un ano. A Real Academia e PuntoGal publicarán os textos seleccionados nas súas páxinas web e en relatos.gal, a páxina do concurso, onde se ofrece toda a información sobre a convocatoria. Luzes tamén os reproducirá e agasallará as gañadoras na modalidade de adultos cun lote de publicacións da revista, onde tamén se publicarán os relatos finalistas non premiados.”

A rosa de cen follas, de Cabanillas, obxecto dunha edición bilingüe en xaponés e galego a cargo de Takekazu Asaka

Desde a Xunta de Galicia:
“Takekazu Asaka, profesor da Universidade de Tsudajuku, tradutor de galego ao xaponés e embaixador maior da nosa lingua propia no Xapón, presentou hoxe no compostelán Pazo de San Roque a nova edición bilingüe de A rosa de cen follas, de Ramón Cabanilllas, ao xaponés-galego. Asaka, Takiño en Galicia, xa lle dedicara en 2013 a Cantata ao autor cambadés. O secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, participou na presentación, na que reiterou “o agradecemento infindo da lingua e da cultura galegas, de todas e todos os galegos, a Takekazu Asaka, que é aquí, en Galicia, un máis de nós e, alí, no país do sol nacente, o máximo expoñente da proxección do noso idioma propio”.
Participaron canda eles na presentación o coordinador científico do Centro Ramón Piñeiro, Manuel González; o presidente da Fundación Rosalía de Castro, Anxo Angueira, e o profesor e académico da lingua galega Francisco Fernández Rei, autor do limiar da obra.
Asaka dá ao prelo Hyakuyō ô bara/A rosa de cen follas. Breviario dun amor (2019), versión en xaponés do cancioneiro amoroso de Ramón Cabanillas que reproduce a editada polo cambadés en Mondariz-Balneario no ano 1927. Engádelle un vocabulario galego-xaponés co léxico dos poemas, acompáñao dun limiar da autoría de Francisco Fernández Rei, de Bibliografía e dunha coda na que el mesmo dá conta dos motivos que o levaron a traducir do galego ao xaponés e da dificultade para traducir ao Poeta da Raza, polos abundantes dialectalismos cambadeses, complexas metáforas e polimorfismos.
Anuncia, no peche, a vindeira edición dun cedé cos catro textos de A rosa de cen follas que conteñen partitura musical: IV Era un piniño novo, A capilla [VI A capilla adormíase nas sombras], Aureana do Sil [XXVIII As areas de ouro] e XXXII O Rei tiña unha filla.
Ilustrado por Ataque e impreso en Nishida (Osaka), conta cos patrocinios da Consellería de Cultura e Turismo, a través da Secretaría Xeral de Política Lingüística, e do Concello de Cambados. (…)”

Coñécense as obras gañadoras do II Certame de microrrelatos convocado por Punto.gal e a Real Academia Galega

Desde a Real Academia Galega:
“”A fiestra” é historia gañadora do primeiro premio na modalidade de adultos do II Concurso de microrrelatos da Real Academia Galega e PuntoGal. A súa autora, Jessica Rodríguez, veciña de Visantoña (Mesía) de 35 anos, só precisou 85 palabras para crear o impactante relato que abre a publicación dixital que xunta os nove textos gañadores da convocatoria, á que concorreron preto de medio milleiro de propostas. Os galardóns foron entregados na tarde de onte no salón de actos da RAG, onde a logopedista e as demais persoas galardoadas foron convidadas a ler cadansúa narración, dispoñibles nesta ligazón. O presidente da RAG, Víctor F. Freixanes, e o presidente de PuntoGal, Manuel González, agradeceron a súa participación e a de todas as persoas que concursaron nun certame que ten como obxectivo reforzar a presenza da lingua e da identidade propias no mundo dixital.
Alén da publicación na Rede dos microrrelatos, o concurso inclúe diferentes premios de perfil tecnolóxico, desde un MacBook Air a libros electrónicos e, no caso dos primeiros e segundos premios de cada categoría, un dominio .gal gratuíto durante un ano. Os premios contan ademais coa colaboración da revista Luzes, onde tamén se publicarán os nove relatos galardoados.
Víctor F. Freixanes salientou que a irmandade entre a Academia e PuntoGal na convocatoria desde concurso é un exemplo de que o compromiso da RAG se estende alén do coidado e a actualización permanente do idioma. “Hai que traballar tamén para que lingua sexa un vehículo de modernidade, para vivir na contemporaneidade e nas novas tecnoloxías da información e a comunicación”, expresou. “Se algunha razón ten de ser .gal, é a de reforzar a nosa identidade no mundo. Querémoslles dicir a todas as persoas cando abren un dominio .gal, sexa nos Estados Unidos, no Brasil, na Arxentina, no Xapón, na India, que existe unha lingua galega, unha cultura galega”, engadiu Manuel González.
Xunto aos responsables de ambas as institucións, na entrega dos premios tamén participaron a académica correspondente Mercedes Queixas e o director xeral de PuntoGal, Darío Janeiro, todos eles membros do xurado. Darío Janeiro animou os gañadores a seguir creando en lingua galega e a facelo desde os seus propios dominios .gal e a escritora agradeceulles a todos os concursantes “o inmenso pracer da lectura”. Mercedes Queixas quixo recoñecer ademais o “labor mediador” das persoas que convidaron a escribir e a mostrar, especialmente nas categorías de infantil e xuvenil.
O primeiro premio na modalidade xuvenil foi para o relato “Cacería nocturna”, do coruñés Óscar Fernández Freire, alumno de bacharelato do Colexio Eirís. A súa é unha historia de 116 palabras que non é o que parece e que consegue arrincar un sorriso final. Claudia Martínez Asenjo, alumna de sexto de primaria do CEIP Monte dos Postes de Santiago de Compostela, mereceu pola súa parte o primeiro premio da modalidade de infantil por “O valor dos nomes”, 192 palabras sobre a importancia de lles dar na infancia nome propio a aquelas cousas que máis se aprecian.
Na modalidade de adultos, o segundo premio foi para “A primeira palabra”, un texto que mira o futuro da lingua con optimismo asinado pola química e divulgadora científica Ángela Arnosa Prieto, veciña de Naraío (San Sadurniño) de 22 anos; e o terceiro foi para Eduardo Cameselle Iglesias, vigués de 75 anos e enxeñeiro técnico xubilado, por “Black Friday”, unha historia que denuncia as traxedias vitais que se repiten arredor da chamada inmigración irregular.
Martina Lois Cuns, estudante de bacharelato do Colexio La Salle de Santiago de Compostela, mereceu o segundo premio na modalidade de xuvenil por “Un día máis”, apenas 83 palabras que colocan o lector desde a primeira persoa na pel dunha vítima de abusos sexuais; e Cristina Fojo Rubio, alumna do bacharelato do Colexio Calasanz Padres Escolapios da Coruña, gañou o terceiro con “O amigo mar”, un drama con final feliz.
O xurado tamén distinguiu co segundo e o terceiro premio da modalidade de infantil os relatos “A fada Every”, de Alba Díaz Mera, alumna de sexto de primaria do CEIP A Gándara de Narón; e “O can enxesado”, de Pablo Mirás Sánchez, estudante do mesmo curso no CEIP de Rebordáns de Tui.”