Obxectivo de 2016: vincular o centenario das Irmandades co ano de Manuel María

Publicado o 14 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

Desde Sermos Galiza:
“Tras o xantar popular no que participaron ao redor de 500 persoas, representantes das Directivas dunha vintena de asociacións culturais de base participaron nun encontro que tivo lugar na propia carballeira de Santa Isabel de Outeiro de Rei para trazar as liñas de acción nas que traballarán o ano que vén. Entre os principais acordos aos que chegaron as persoas participantes destaca a vinculación da conmemoración do centenario das Irmandades da Fala coa elección de Manuel María como escritor ao que se lle dedicará o Día das Letras de 2016.
Precisamente, nunha conversa con Sermos Galiza (que pode consultarse no último número do semanario), Saleta Goi, presidenta da Fundación Manuel María de Estudos Galegos, sinalaba que “a Manuel María encantaríalle coincidir no tempo coa celebración do centenario do nacemento das Irmandades da Fala”. Tamén o ratificaba esta mañá Manuel Ferreiro, que como chairego representante do Padroado da Fundación tomou a palabra na ofrenda floral coa que as persoas participantes no convivio lembraron o poeta de Outeiro de Rei.
O segundo acordo adoptado na xuntanza desta tarde ten a ver coa necesidade de elaborar un estudo concreto -tanto sobre as Irmandades como sobre Manuel María– das actividades e persoas relacionadas coas vilas do país e socializalas a través de conferencias, roteiros…
Ademais, as persoas representantes das Directivas das entidades culturais que formaron parte do convivio determinaron editar a publicación co corpo central do manifesto das Irmandades da Fala, do que se salientou a súa actualidade tantos anos despois.
Tamén se resolveu conferirlle un enfoque didáctico para a escola ás accións que se desenvolvan en 2016, co fin de contar con unidades didácticas para traballar no ensino.
Co fin de avanzar no traballo acordado na tarde de hoxe e de estendelo a outras entidades que quixeren sumarse, as asociacións culturais marcaron un novo encontro para o mes de setembro.”

Outeiro de Rei: 2º Convívio da Cultura Galega, mañá sábado 11 de xullo

Publicado o 10 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

Ponse en marcha, por segundo ano consecutivo, o Convivio da Cultura Galega, coa colaboración da Federación Galiza Cultura e da Asociación Cultural e Musical Solfa de Compostela, o Convivio da Cultura Galega: será o sábado 11 de xullo, desde as 11:15 horas, durante todo o día, na carballeira de Santa Isabel en Outeiro de Rei. ao que por suposto tod@s estades convidad@s a acudir e de nos acompañar.
Será nun espazo tan fermoso e máxico como a Carballeira da Santa Isabel, onde o Ladra vai ao encontro do Miño, “o Pai de todos os ríos galegos”; o mesmo que naquel verán de 1949 lle serviu de marco de inspiración ao Manuel María para compoñer o seu primeiro poemario, Muiñeiro de brétemas, cando contaba só 19 anos, mentres coidaba das vacas da facenda familiar.

O programa será, con algunha posíbel variación de última hora, o seguinte:
– 11:15 h.– As bandas de música da A.C. Solfa (Compostela), Rábade e Begonte, e a Xuvenil da Escola de Música de Rianxo recíbennos na horta da Casa-Museo Manuel María.
– 11:45 h.– Saída a pé para a Carballeira da Santa Isabel, facendo paraxe no cemiterio de Outeiro para realizar unha ofrenda a Manuel María na campa onde repousan os seus restos.
– 12:15 h.– Xa na Carballeira, actuación da Banda de Música de Rábade e Begonte, dirixida por Armando Morales; Banda Xuvenil da Escola de Música de Rianxo, dirixida por Rafael Collazo; e a Coral e Banda de Música de Solfa, dirixidas por Francisco Tobar e Fernando Rey.
– 14:00 h.– Xantar demorado. Cada quen trae a súa comida. O espazo da Carballeira conta con algunhas mesas. A organización pon as cadeiras.
– 16:30 h.– Encontro aberto do asociacionismo cultural de base da Galiza: as directivas das entidades presentes (e quen quixer) reuniranse para articular posíbeis actuacións comúns para o vindeiro ano e para seguir creando rede de colaboración, diálogo e intercambio de experiencias entre elas. Este encontro está absolutamente aberto a todas as entidades de base do país que fan cultura en chave galega.
– 17:00 h.– Foliada aberta á participación de quen quixer cantar, tocar, bailar…no espazo da Carballeira. Anima a festa Xurxo Souto. Os grupos interesados en apuntarvos previamente ou en terdes máis información podédesnos contactar no teléfono 698 177 621 ou nos correos fundacion@manuelmaria.com/ conviviodaculturagalega@gmail.com

Durante toda a tarde, as persoas que o desexaren poderán visitar a Casa-Museo Manuel María (con visita guiada).
Desde algunhas comarcas está xa confirmado que haberá autobuses gratuítos para facilitar o desprazamento a Outeiro de Rei ese día. Podédesvos ir anotando xa!
A Coruña: saída da Praza da Palloza ás 10 da mañá. Contacto: 698 177 621 (fundacion@manuelmaria.com).
Ferrol: Luísa (Medúlio): 646 571 168 (vaiporelas@gmail.com).
Compostela: Lucía (Solfa): 676 675 030

Alberte Ansede: “Que se coñeza a obra de Manuel María e se visite a Casa Museo son obxectivos para o ano do Día das Letras”

Publicado o 8 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

Entrevista de Carme Vidal a Alberte Ansede en Sermos Galiza:
“Se hai un espazo que deberá ser referente o vindeiro ano arredor da conmemoración do Día das Agardaban desde a Fundación que a Academia declarase a Manuel María como autor ao que se lle dedicará o Día das Letras Galegas do 2016?
– Sermos Galiza (SG): Agardaban desde a Fundación que a Academia declarase a Manuel María como autor ao que se lle dedicará o Día das Letras Galegas do 2016?
– Alberte Ansede (AA): Nin agardabamos nin deixabamos de agardar. Sabiamos que calquera das persoas propostas merecen a celebración das Letras Galegas e, posibelmente, a polémica xerada pola última decisión fixo que a Academia buscase unha persoa con potencial e consenso social para tentar restaurar dalgún xeito unha celebración ampla para as Letras Galegas. Recibimos a decisión moi serenamente e con total humildade, tratando de seguir o espírito de Manuel María que valoraba máis o que permanece no tempo que aquilo máis conxuntural e puntual. Como el dicía, o das modas é o máis efémero. Unha celebración como a das Letras ten que servir para afortalar o que permanece no futuro que é a presenza a súa obra na sociedade e non só unha homenaxe temporal.
– SG: A súa foi unha actividade intensísima, non só percorreu o país en distintas actividades senón promoveu unha morea de iniciativas no ámbito da cultura, desde a Nova Canción a propostas editoriais… Marcará esta condición tamén a dimensión da conmemoración?
– AA: No libro que publicaremos de Camilo Gómez Torres verase iso reflectido porque ten rexistrado como ninguén ese activismo cultural que sinala por data e lugar. Resulta impresionante. Nalgúns anos saen a unha media de dous actos por día fóra da súa localidade e hai que lembrar que el non dispuña de auto. Non puña condicións para nada e poderíamos velo non só en escolas senón nun teleclube, nun espazo cultural institucional, nunha entrevista de radio, nunha asociación de veciños… estaba en toda parte á que o chamaban e iso fai que sexa unha persoa moi querida. A súa desaparición recente fai que moita xente aínda o lembre e iso xunto con moitos lectores que recitaron e memorizaron os seus poemas fai que haxa esa identificación. O propio Convivio da Cultura Galega que se desenvolverá este sábado na Casa Museo será unha homenaxe do asociacionismo de base a súa figura.
– SG: A escritora Mercedes Queixas dicía que moita xente ía querer tentar devolverlle todo o que el deu este ano…
– AA: E a distintos niveis, un do asociacionismo cultural e outro da propia amizade. Moitas das visitas que temos son neste sentido, queren devolverlle a amizade, volver a quedar con el dalgunha maneira e chegan con grande familiaridade, relatando cantidade de episodios como se volvesen revisitar un tempo anterior. (…)”

Outeiro de Rei: 2º Convívio da Cultura Galega, este sábado 11 de xullo

Publicado o 7 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

As asociacións culturais prometen que Manuel María terá un Día das Letras “memorábel”

Publicado o 6 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

Artigo de Carme Vidal en Sermos Galiza:
“O escritor Manuel María acompañou asociacións como a Mesa pola Normalización Lingüística (MNL), a Asociación Socio-Pedagóxica Galega (AS-PG) ou a Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega (AELG) así como todo o tecido cultural do país que o vindeiro sábado se xuntarán, como xa estaba previsto, na sede da fundación que leva o seu nome en Outeiro de Rei.
“Este ano debe servir para pór de novo Manuel María de plena actualidade (nunca deixou de estar). Quero dicir que á marxe dos estudos que sobre a súa obra se poidan levar a cabo a homenaxe que supón a dedicatoria do Día das letras ten que poñer o poeta de novo en todos os centros educativos, mais cando ninguén, como el, fixo literatura que pode utilizarse en todos os niveis do ensino, cantada, lida ou dramatizada. Iso, xunto co seu compromiso polo idioma, fai que o ano 2016, ano tamén do centenario das Irmandades, abra un abano de posibilidades de traballo e divulgación que non se dan en ningún outro autor”, sinala o presidente da AS-PG, Xoán Costa, a pouco de se coñecer que Manuel María é o escritor ao que se lle dedicará o Día das Letras Galegas de 2016. (…)
“A sociedade vaise volcar, entre outras cousas, porque estamos en débeda con Manuel María que sempre acompañou a todo o mundo. Tense que visualizar toda a forza que hai na sociedade e que responderá a todo o que el xenerosamente deu en vida. Será un ano de festa e eu creo que podo aventurar que o único referente próximo é cando se celebrou o ano de Lois Pereiro que tamén houbo unha resposta social grande. Servirá para darlle un novo impulso a unha figura imprescindíbel”, comenta Mercedes Queixas, vicepresidenta da AELG, que malia se ter incorporado á directiva da entidade ao anos seguinte da morte de Manuel María coñece ben as razóns que levaron á entidade a outorgarlle as máximas distincións como nomealo socio de honra e dedicarlle a letra E. “O arquivo da AELG testemuña que acompañou desde o seu nacemento a vida interna da asociación e por iso para nós será un orgullo moi grande involucrarnos cunha figura á que lle temos moito respecto”, engade.
A nivel persoal, Mercedes Queixas asegura que o coñeceu de moitas maneiras, desde que se achegou a súa casa como estudante para a elaboración dun traballo e saíu sorprendida co trato e a xenerosidade, logo como docente, cando Manuel María asistiu ao seu centro de ensino coa súa voz rexa que engaiolaba ao alumnado e finalmente en infinidade de actividades do movemento asociativo.
“É unha persoa tan popular que vai ser celebrado por canto movemento asociativo hai no país. Non hai concello que non tivese pisado e a súa voz estivo presente sempre que foi chamado. Terá o recoñecemento que a el lle gustaría: popular de unión do pobo e será tamén un ano para nos atopar cun referente literario da segunda metade do século XX e primeira do XXI de lectura imprescindíbel e tamén para mostrar o moito que o valoramos e agradecemos a súa viaxe polo país acompañando as causas xustas”, comenta Queixas quen fai fincapé nunha faceta, ao seu ver, imprescindíbel, a súa condición de pioneiro da literatura infantil con obras de referencia como Os soños na gaiola.
Da infinidade de actos da Mesa pola Normalización Lingüística (MNL) nos que Manuel María participou, o presidente da entidade, Marcos Maceira destaca o seu compromiso anual co Correlingua, a carreira na que a rapaciada festexaba correndo a súa lingua. “Percorreu moitísimos centros de ensino e tanto el como a súa obra traballaron arreo pola normalización a nosa lingua po riso quero destacar a oportunidade como autor para seguir contribuíndo aínda hoxe á defensa do galego, nun momento en que tanta falta fai”, afirma Marcos Maceira quen lembra tamén que a súa obra foi lema de varias convocatorias de Queremos Galego, a plataforma pola lingua, como “O idioma é a chave coa que abrimos o mundo”.
“A súa obra será reeditada e estará con máis intensidade nos centros de ensino co que imos comprobar que o país e a lingua son eixos fundamentais da súa creación. Manuel María é o primeiro autor novo que publica en galego despois do levantamento militar e a forza que a lingua ten na súa obra vai ser moi útil para a loita pola normalización”, explica e, como Xoán Costa, insiste en que a feliz coincidencia co ano das Irmandades da Fala fai que agarde o 2016 “con moito optimismo, moi propicio para a lingua, para recolocala no sitio que lle corresponde”.”

A Academia refírese á elección de Manuel María, homenaxeado do Día das Letras de 2016, como “gloriosa” e “eficaz”

Publicado o 6 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

Desde Sermos Galiza:
“(…) Non foi até as 13:48 h. cando o presidente da RAG comezou a rolda de prensa co esperado anuncio. Fíxoo despois de desculpar a tardanza no inicio da comparecencia. “A personalidade literaria á que se lle dedicará o Día das Letras Galegas de 2016, coincidindo co centenario das Irmandades da Fala, será Manuel María”, comezaba Alonso Montero, flanqueado polos membros numerarios que presentaron a proposta da candidatura, Margarida Ledo e Darío Xohán Cabana á esquerda, e Fina Casalderrey, Víctor Freixanes e Xosé Luís Regueira á dereita. Dos membros numerarios defensores de Manuel María só Manuel Rivas faltaba na posterior rolda de prensa.
O presidente da Academia salientou que “calquera das tres persoas heteroxéneas –o propio Manuel María, Xela Arias e Carvalho Calero– serían dignas da condecoración”. “Dito isto, co máximo respecto, Manuel María é un dos poetas máis cantados da literatura galega, non tan cantado coma Rosalía, pero si coma Curros ou coma Celso Emilio”, sinalou. Neste sentido, puxo de manifesto a “eficacia” de Manuel María na sociedade galega, “e non só na escola”, e prognosticou que a súa elección “vai ser un triunfo para a Academia e para a normalización”. Este éxito prognosticado polo presidente da RAG contrasta coa polémica suscitada pola elección de Filgueira Valverde como homenaxeado no Día das Letras Galegas do ano en curso. Informou, para rematar, de que viña de comunicarlle a Saleta Goi, viúva de Manuel María, o resultado da votación.
Ás preguntas dos medios sobre o resultado das votacións, Monteagudo, entre o público que asistía á comparecencia -xunto con Luz Pozo, Bernardino Graña, Torres Queiruga e Ferro Ruibal- explicou que o nome do homenaxeado se dirimiu en segunda volta entre o propio Manuel María e Carvalho Calero, pois Xela Arias non pasou da primeira volta das votacións. Porén, malia llo preguntar xornalistas, os membros da Academia rexeitaron informar sobre o número de votos e tan só sinalaron que o homenaxeado gañara as votacións “cunha maioría moi ampla”.
A continuación, Margarita Ledo tomou a palabra para subliñar as distintas facetas de Manuel María “en todas as esferas”, nomeadamente como articulista de prensa en A Nosa Terra e en El Correo Gallego. Tamén fixo alusión ao festival Lúas de Outono que cada ano lembra o escritor e enxalzou o labor da Fundación Manuel María na catalogación e difusión da súa obra. “Manuel María, sempre moi querido, falaba da amizade como unha fror rara e marabillosa”, concluía Margarita Ledo. Fina Casalderrey, pola súa banda, expresou que a literatura infantil e xuvenil moito lle debe a Manuel María e destacou o “poder normalizador” da súa obra.
Víctor Freixanes, ao igual que Alonso Montero, fixo fincapé na eficacia “didáctica, pedagóxica e social” da elección de Manuel María como homenaxeado de 2016, “desde a música de María Manuela, pasando pola de Suso Vaamonde ou a de Fuxan os Ventos”. Pola súa banda, Darío Xohán Cabana quen ocupou a cadeira de Manuel María na Academia, cualificou o elixido como “poeta de vangarda”, sen esquecer o seu labor como autor de teatro que coñecía a dinámica da comunicación teatral. “É un xigante”, engadiu Darío Xohán Cabana, quen salientou a inmensa calidade da obra de Manuel María e a súa “superabundancia”. “A súa obra en conxunto é excelsa e abundante”, reiterou, para logo definilo como un “xornalista literario cunha obra inmensa”. Ao igual que Xosé Luís Regueira, sinalou que “vai ser un ano glorioso, pois Manuel María vai entrar en sitios onde a outros élles difícil entrar”. (…)”

Manuel María, un Día das Letras da xente e mais da fala

Publicado o 6 Xullo 2015 por asociacionescritoras-es

Reportaxe de David Lombao en Praza:
“(…) Tras a polémica escolla do pasado ano as figuras que compuñan a terna desta volta, Xela Arias, Ricardo Carvalho Calero e Manuel María, auguraban un panorama carente de grandes controversias. Finalmente, unha votación en segunda volta ditaminou que a figura sinalada fose a de Manuel María, unha lembranza do tan prolífico como comprometido autor chairego que augura un vindeiro Día das Letras centrado, en boa medida, na defensa da lingua propia, e no que, no entanto, o número de homes homenaxeados ascende xa a 52, mentres que no caso das mulleres o contador segue conxelado en 3.
“Recuperar a Manuel María é recuperar valores democráticos, o amor á terra e a defensa da lingua”, afirmaba hai tres anos a cantante Uxía Senlle na presentación de Andando a Terra, o traballo no que percorre parte do amplo traballo do poeta da Terra Chá, comarca lucense que “se non a inventou, polo menos definiuna e remarcouna para sempre”, en verbas de Alfonso Blanco Torrado, crego de Pardiñas. Os versos chairegos do Manuel nado en Outeiro de Rei no 1929 salfiren toda a súa obra e tamén o seu discurso de ingreso na Academia que agora o homenaxea: A Terra Chá: poesía e paisaxe.
A construción poética da Terra Chá e dos seus lugares ata o máis miúdo, como o regato do Cepelo, é un dos compoñentes máis senlleiros da enorme obra de Manuel María, autor que dende moi novo comezou a entrar en contacto con persoeiros como Carvalho Calero, Luís Pimentel, Ánxel Fole ou o seu amigo Uxío Novoneyra. Os anos de instituto achegárono aos faladoiros intelectuais de Lugo, como o do Méndez Núñez, e no tempo da ‘mili’ en Compostela no do Café Español, polo que tamén transitaban escritores, intelectuais e activistas políticos da clandestinidade de diversas procedencias e xeracións, dende o xornalista Borobó a Ramón Piñeiro, de Fermín Bouza Brey a Celso Emilio Ferreiro ou Xosé Manuel Beiras.
Todos eses contactos e influencias serviron para fortalecer un compromiso político que xa exercía a finais dos anos 50, cando comezou a exercer como procurador dos tribunais e cando xa era fundador da Editorial Xistral, a mesma que lle daría nome á libraría que mantivo aberta en Monforte xunto á súa dona, Saleta Goy. O movemento da Nova Canción Galega, a UPG, o BN-PG e, máis tarde, o BNG, foron os espazos nos que desenvolveu labor político mentres, simultaneamente, ofrecía apoio a multitude de iniciativas culturais de base. A política está, obviamente, tamén moi presente nas súas letras, tanto na lírica como no ensaio ou nas súas colaboracións con diferentes medios de comunicación.
Ata o seu falecemento na Coruña, en setembro de 2004, Manuel María recibiu multitude de homenaxes no país e tamén fóra del. Dende 2007 a figura e a obra do autor presérvase e espállase dende a fundación que leva o seu nome, que dende 2013 desenvolve a súa actividade dende a Casa Museo Manuel María, en Outeiro de Rei.”