Entrevista a Francisco Castro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Quen é Sara?
– Francisco Castro (FC): É una cativa de seis anos que non fala logo dun accidente traumático no que morreu o seu pai. A partir dese momento, só fala co fantasma do seu pai. En realidade é Sara quen escribe o libro porque está narrado en primeira persoa, non ten puntuacións, nin liñas de diálogo porque trato de escribir esta historia coma imitando a maneira de falar dos cativos. Repite moito as cousas e pasa dun tema a outro con total naturalidade. A esta nena estalle pasando algo moi gordo, o máis infernal do que lle poda pasar a un neno ou a unha nena dentro da súa casa.
– LVG: O feito de ser un libro ilustrado quere dicir que vai dirixido a un público infantil?
– FC: Eu escribín este libro para un público adulto; é un libro ilustrado para adultos. É algo que se fai moito en Francia e en Alemaña, pero que en España non é habitual; hai moita banda deseñada, pero no libros ilustrados para adultos. Eu cando escribo estou interpelando ao lector adulto. (…)
– LVG: Os seus libros teñen sempre un sentido moi social. Teñen algunha finalidade didáctica?
– FC: Intento que non, pero o resultado está aí. Eu diría que é un acto consciente político e social porque eu non son capaz de facer literatura só entretida, con todo o respecto e o recoñecemento a quen o fai. Eu entendo que quen temos un altofalante como é a literatura, ou os artigos que escribo en La Voz ou as miñas intervención na Radio Galega creo que temos unha certa obriga de que os nosos produtos artísticos poñan o dedo nas cuestións que creo que a sociedade ten que reflexionar. Neste libro falo da saúde mental infantil e tamén da violencia sexual contra os nenos e as nenas, e alguén podería dicir que deses temas feos mellor non sería, pero creo que a literatura si ten que ocuparse deles.
– LVG: Como foi a coordinación coa ilustradora Luz Beloso?
– FC: Como é un texto moi especial, eu sabía que necesitaba unha ilustradora moi especial por iso falei con Luz. Ela díxome inmediatamente que si, pero eu lle dixen que era mellor que lera o texto antes. Chamoume esa mesma noite e díxome que estaba moi emocionada e chorara moito lendo o texto. Se o libro termina sendo unha pequena alfaia será, sobre todo, polo traballo dela. Foime amosando bocetos de como quería levar o tema. Un dos personaxes é un fantasma, algo que non é doado de representar. Eu fun vendo as ideas que ela tiña, fómolas comentando e unha vez que tiñamos máis o menos claro cal era a música que queriamos xa foi o seu traballo. Quedou realmente espectacular. (…)”
Arquivos da etiqueta: La Voz de Galicia
Miguel Anxo Fernández: “A cultura galega chegaría moito máis lonxe sen leirismo”
Ramón Nicolás: “Reducir a don Paco a 140 páxinas non é xusto, foi todo un reto”
Entrevista de Ana Abelenda a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Cóntenos como se coñeceron nos 90.
– Ramón Nicolás (RN): Por volta do 90, decidín compilar textos xornalísticos de don Paco, que durmían no esquezo nas hemerotecas. El aínda non publicara o seu libro de memorias Un río no tempo. Comecei preguntándolle cousas que son inocentes, pero daquela eu non tiña o coñecemento, por exemplo, de si el tivera que ver coa aprobación do Día das Letras Galegas por parte da Academia. Ao lado da compilación de textos, quería facer unha parte biográfica. Mandeille unha carta e convidoume a ir á Penzol. Eu fixen o traballo, fixen tamén unha copia que enviei a un concurso e non resultou premiado. O premio foi coñecelo.
– LVG: Custoulle comprimir a longa e intensa vida deste «obreiro» da cultura galega?
– RN: Facer un libro sobre don Paco en 140 páxinas non é xusto! Merecía un libro de mil páxinas, e quedaría curto… Reducilo a 140 páxinas foi todo un reto para min.
– LVG: O seu galego, confesa, mellorou grazas a un libro de don Paco. Cal é?
– RN: Sendo eu moi noviño, caeu nas miñas mans o Vocabulario castellano-gallego, unha axuda para que todo o mundo fale galego con dignidade. Xa que o meu entorno non era galegofalante, ese libro resultou clave. El ten unha obra de carácter divulgativo moi importante, como ese Diccionario de escritores en lingua galega, que durante anos foi o único manual que había accesible, actualizado, sobre os escritores e escritoras galegos. (…)”
Antón Riveiro Coello: “A imaxinación do escritor está tocada sempre polos acontecementos”
Rianxo: presentación de Días de intemperie, de Antón Riveiro Coello
Rianxo: presentación de Diorama, de José Carou Rey
Ramón Nicolás: “Hai que preguntarse onde non estivo don Paco ao longo da vida de Galicia durante o século XX”
Entrevista a Ramón Nicolás en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Supoño, porque Francisco Fernández del Riego estivo en todos os grandes feitos do galeguismo do século XX.
– Ramón Nicolás (RN): Dende o mitin que deu na súa vila natal en 1931, cando tiña 18 anos, o seu compromiso foi total. Está en todo, nas Mocidades Galeguistas, no Partido Galeguista, No Seminario de Estudos Galegos, Ultreia, na Asociación de Escritores en lingua Galega, estivo como representante galeguista no Estatuto de Autonomía. Foi colaborador en A Nosa Terra, Nós, Alento, etc. E logo, na posguerra está presente en todo o que foi a reconstrución do galeguismo, desde a fundación de Galaxia á creación da Penzol, pasando pola creación do Día das Letras Galegas ou a presidencia da Real Academia. Realmente hai que preguntarse onde non estivo Fernández del Riego. Ata nese tempo estivo dúas veces no cárcere por exercer ese labor de difusión cultural. Arriscou moito da súa propia vida.
– LVG: Sempre se lle recoñece a don Paco o seu papel como activista. Pero como é o seu traballo literario?
– RN: Á marxe de todo iso el construíu unha gran obra literaria. Pero esa obra, en gran parte, está enfocada cara ao ensaio, que é un xénero de minorías. Pero é moi rico e valioso porque el, como ensaísta ou autor de libros de crónicas e viaxes ten un estilo propio moi facilmente recoñecible. Eu creo tamén que el sacrificou unha obra creativa de amplo espectro, como pode ser a narrativa, en función de todos eses traballos silenciosos e o traballo de recuperación da memoria. De feito só nos deixou unha novela, O cego de Pumardedón, e un par de relatos pequenos. Pero si deixou unha grande cantidade de traballos extraordinarios e artigos xornalísticos, como os que fixo durante vinte anos en La Voz.
– LVG: Ademais, fixo traducións.
– RN: Si, ademais da súa faceta como ensaísta, narrador e ser un gran orador, Del Riego fixo varias traducións tanto para Galaxia como para a revista Grial. Hai que entender esa labor dende o punto de vista de tratar de normalizar a presenza do idioma galego na literatura coa presenza de textos traducidos. É curioso porque xunto con Plácido Castro mantiveron unha relación coa BBC británica, na que organizaban emisións radiofónicas.
– LVG: É certo que recuperou a Cunqueiro para a literatura?
– RN: Si. A Cunqueiro xa o coñecía da mocidade porque el era de Vilanova de Lourenzá e Cunqueiro de Mondoñedo, e ían xunto a examinarse a Lugo. E si foi clave na recuperación de Cunqueiro tras a guerra. Cunqueiro recoñeceu que o Merlín non sería tal se non fose pola insistencia de Francisco Fernández del Riego. Tamén lle pasou con Longa noite de pedra, que apareceu despois dunha reunión entre Del Riego e Celso Emilio Ferreiro escolmando os poemas. Mesmo foi el que suxeriu o título. Incluso detrás dos grandes escritores da posguerra está el como editor, corrector ou incitador. É unha figura total. (…)”
Xosé Antón Cascudo: “Non estamos tan lonxe do modelo da serie Mad Men como cremos”
Miguel Anxo Fernández: “Soutelo debe localizar a espada de Santiago Apóstolo para o Xacobeo”
Afonso Becerra, dramaturgo: “Prefiro as luces de Becerreá que as de Vigo”
Entrevista a Afonso Becerra en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Que é o Pandrama?
– Afonso Becerra (AB): O pandrama, así mesmo, vai máis aló do que entendemos por un drama clásico, sería máis ben o posdrama. Escollín este nome para o libro porque o certo é que a pandemia de covid-19 foi un drama para todos nós, e quixen xogar co seu significado. Non houbo ninguén que puidese escapar do pandrama. Trátase dun libro breve de contos con pezas teatrais. (…)
– LVG: Como ve o panorama cultural no eido rural?
– AB: Está todo un pouco adormecido, pero é certo que cada vez hai máis asociacións, como Rente o Couce, As Candelas ou Abrente en Ancares, que fan moito por manter viva a cultura. Eu mesmo alucinei coa decoración de Nadal deste ano, porque é todo artesanal. Eu, que vivo en Vigo, o parque temático das luces, prefiro antes as de Becerreá. Teñen máis identidade. (…)”
