Consúmase a dimisión de Xosé Luís Méndez Ferrín. A Real Academia Galega non cubrirá a súa vacante como numerario

Desde Sermos Galiza:
“O mércores 13 de marzo, ao rematar a sesión plenaria da Real Academia Galega, Xosé Luís Axeitos compareceu con outr@s académic@s para ler un comunicado de resumo da reunión, aprobado por unanimidade polo Pleno. Segundo dixo, o pleno da RAG lamenta a renuncia de Ferrín como presidente e valora como positiva a súa xestión, ao tempo que non aceptan a súa renuncia como numerario, polo que se decide non cobrir a súa vacante. Axeitos informou de que as contas de 2012 e o orzamento de 2013 tamén foron aprobados, e por unanimidade, polo plenario. (…)”

A RAG leva ante o Supremo o decretazo da lingua e denuncia a negativa ao diálogo da Xunta

Desde Sermos Galiza:
“A batalla xurídica contra o decretazo da lingua da Xunta do PP chega até as máximas instancias estatais. O presidente demisionario da Real Academia Galega (RAG), Xosé Luís Méndez Ferrín, anunciou dende a sede da rúa Tabernas da Coruña que a institución cultural presentou no Tribunal Supremo de Madrid un recurso de casación contra a sentenza do TSXG referente á polémica norma lingüística do actual goberno galego, da que só anulou dous puntos. “Pedimos a anulación total”, afirmou Ferrín, que tamén se mostrou optimista xa que, segundo as súas palabras, “falei con algúns avogados e dixéronme que presentamos un recurso moi bo e temos posibilidades de gañar e cambiar así a presente política cultural”.
“Nós temos unha boa relación coa Xunta, menos neste asunto”, afirmou Ferrín, que estivo acompañado por Xosé Luís Axeitos e Manuel González. Este último foi o que recoñeceu que o recurso de casación presentado pola RAG podería chegar a retirarse se o goberno do PP estivese disposto a sentarse a negociar unha mudanza da súa política lingüística. Ferrín denunciou o desleixo co que o Executivo de Feijóo tratou á Academia nesta cuestión: “Antes da elaboración do decreto, a RAG solicitoulle á Xunta poder exercer as súas funcións institucionais de defensa e promoción do idioma galego emitindo o correspondente informe preceptivo e non vinculante. Infelizmente a Xunta impediu que a RAG cumprira a súa función, o que nos obriga ao noso pesar a reivindicar de xeito legal a defensa do idioma, a única razón de ser desta Academia que fundou Murguía”.
“Vivimos nunha situación de diglosia, cun bilingüismo desigual que mantén o galego en inferioridade e con esta acción a RAG pretende que se actúe a prol da normalización, para a cal o sistema educativo é decisivo. Queremos que se volva á norma aprobada por unanimidade en 2004, cando Feijóo era vicepresidente. Teño saudade daqueles tempos nos que había consenso sobre o galego no Parlamento, agora hai disenso, no Parlamento e na rúa”, indicou o presidente da Academia, que lamentou que “a algúns que parece que non lles importe que se extinga o galego botarían as mans á cabeza se derrubaran o Pórtico da Gloria, cando o idioma é unha obra moito maior”. (…)”.

Desde a web da Real Academia Galega infórmase tamén polo miúdo:
“A RAG agardou a reacción da Xunta de Galicia en relación coa sentenza que anulou varios puntos fundamentais do decreto. Como queira que a Xunta de Galicia presentou escrito de preparación de casación, con data 14 de decembro de 2012, e ratificouse no mesmo o 21 de decembro de 2012, e como tampouco abriu a posibilidade de modificar o Decreto para que sirva realmente para a normalización do idioma galego, esta Real Academia viuse obrigada a preparar escrito de casación, que rexistrou o 8 de xaneiro de 2013, e posteriormente presentou o recurso o 4 de marzo de 2013 para recorrer en casación pedindo a anulación total do Decreto da discordia. E isto por dous motivos:
1) Porque antes do inicio da elaboración do Decreto, a RAG solicitoulle á Xunta de Galicia poder exercer as súas funcións institucionais de defensa e promoción do idioma galego, emitindo o correspondente informe preceptivo e non vinculante. Actuou así para contribuir á elaboración da mellor norma posible para a normalización do idioma galego, obriga do goberno galego e mandato contido na lei de normalización que o decreto tiña necesariamente que desenvolver.
Ao tempo a RAG ofreceu e solicitou que se actuase co maior grao de acordo posible, recuperando consensos anteriores acadados no Parlamento de Galicia por unamidade.
Infelizmente a Xunta de Galicia impediu que a RAG cumprira a súa función e participara no proceso de elaboración do Decreto, o que nos obrigou -ben ao noso pesar- a reivindicar do xeito legal e democraticamente establecido a defensa do idioma, que é a única razón de ser desta Academia.
A RAG manifesta que o que quixo, quere e pretende é seguir defendendo a súa función de participar na elaboración de toda norma ou plan relativo ao mellor coñecemento e uso da lingua galega para acadar o seu uso normal.
2) En tanto a situación da lingua galega sexa de inferioridade, como ocorre de xeito evidente, entende a RAG que a Xunta de Galicia e todos os poderes públicos teñen a obriga constitucional, estatutaria e legal de promover con políticas activas a súa normalización. Isto é, estender o seu coñecemento e uso en todos os ámbitos da vida pública e social.
A ninguén se lle pode escapar que o sistema educativo é decisivo para asegurar un bo coñecemento do noso idioma e favorecer así a súa recuperación e uso en moitos ámbitos dos que foi excluído, e aos que aínda non retornou.
Neste sentido o decreto recorrido é un paso atrás: é o primeiro dos decretos sobre o sistema educativo en Galicia que se afasta do mandato normalizador.
Entende a RAG que o Goberno Galego, con independencia do partido que o asuma en cada momento, ten necesariamente que exercer a súa función de dirixir e impulsar a recuperación efectiva do que quizais sexa o principal elemento do patrimonio cultural colectivo dos galegos e das galegas: a lingua.
Queremos rematar facendo unha nova chamada ao esforzo colectivo para a recuperación do consenso no que é algo máis que un sinal de identidade do noso país.”

A Coruña: acto de ingreso de Xosé Fernández Ferreiro na Real Academia Galega

Na web da Real Academia Galega pode consultarse unha ampla crónica do acto, onde se recolle o discurso de ingreso de Xosé Fernández Ferreiro e a resposta de Manuel Rivas.
En representación da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega estivo presente no acto Mercedes Queixas.

Consenso para que Ferrín continúe na Academia cando menos como numerario

Desde Sermos Galiza:
“Desde que Xosé Luís Méndez Ferrín anunciara nun correo emitido o día 25 de febreiro a súa vontade de abandonar a Academia, non só como presidente senón tamén como membro numerario, non deixan de sumarse voces para solicitar que un dos nomes claves da nosa historia literaria continúe a ter presenza na institución. Boa parte de académicos e académicas manifestaron publicamente o seu desexo de a Academia non ficar sen un escritor de referencia como é Ferrín. Alén de transmitir o seu apoio ao presidente, algúns dos consultados deixaron ver que a idea de que abandone o edificio de Tabernas sería unha má noticia para a literatura, a cultura e a propia RAG.
En primeiro lugar, foron un grupo de escritores e escritoras os que, a título individual, fixeron público a través das redes, de maneira imediata, o seu desexo de que Ferrín continuara na Academia. Seguiron logo as asociacións profesionais, a Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega e o PEN Clube ao se dirixir directamente a Ferrín e solicitarlle que repensase a súa dimisión e o abandono da RAG. A excepcionalidade da decisión tomada polo autor de Con pólvora e magnolias puña nunha situación complexa á Academia ao se tratar dunha figura de indubidábel presenza na nosa literatura e cun claro ascendente nunha parte do panorama literario.
A entrada de Xosé Luís Méndez Ferrín na Academia produciuse tarde, hai apenas doce anos e, dalgunha maneira, foi vista como un chanzo máis no proceso de apertura e modernización da institución que iniciara Francisco Fernández del Riego e continuara Xosé Ramón Barreiro. Singularmente tamén, a proposta de Xosé Luís Méndez Ferrín estaba asinada por dez académicos, unha circunstancia de novo excepcional, xa que a práctica totalidade das persoas numerarias entran avaladas só por tres persoas. Francisco Fernández Rei, Constantino García, Manuel González, Xesús Ferro Ruibal, Xosé Ramón Barreiro Fernández, Ramón Lorenzo Vázquez, Antón Santamarina, Xesús Alonso Montero, Xosé Luís Franco Grande e Salvador García-Bodaño poñen a súa rúbrica á agardada entrada o 30 de setembro de 2000 de Xosé Luís Méndez Ferrín como académico. No seu discurso de ingreso, Ferrín destacaba o feito de entrar no ano no que a RAG conmemoraba a Manuel Murguía, o presidente fundacional da institución que el tardaría arredor dunha década en presidir.
Tamén foi un membro de Brais Pinto e amigo de novo de Ferrín o encarregado de darlle resposta no acto solemne da Academia. O lingüista e escritor Ramón Lorenzo recollía o mesmo sentir na súa intervención, o significado de que o escritor atravesase a porta da institución da rúa Tabernas como membro numerario. “Por fin, entra na Real Academia Galega unha das figuras máis excepcionais da cultura galega da segunda metade do século, a quen lle correspondía desde hai moito tempo ocupar un lugar na nosa Institución. Por iso, se en moitos discursos de contestación que se fixeron na Academia se repetiu máis dunha vez que era un día grande e de xúbilo a entrada do novo membro, con moito máis motivo debo repetir en que hoxe é un día grandioso para esta vella Institución”, sinalaba Ramón Lorenzo, naquela sesión na que o mundo da literatura, o mesmo que agora reclama a súa permanencia, aplaudía a entrada de Ferrín na Academia.
Este sábado 9 de Marzo presidirá a entrada doutro membro de Brais Pinto, o escritor Xosé Fernández Ferreiro ingresará co discurso Breves reflexións sobre os escritores e os xornalistas, ao que lle dará resposta o tamén xornalista Manuel Rivas, o escritor vivo máis lido da nosa literatura e que precisamente se incorporou á Academia baixo a presidencia de Xosé Luís Méndez Ferrín.”

Todos pendentes de Méndez Ferrín

Desde La Opinión:
“”Ninguén quere que se vaia Ferrín e dende logo unha inmensa maioría dos académicos tenlle pedido persoal e publicamente que continúe ó fronte da Real Academia Galega“. Con esta declaración el escritor y académico Darío Xohán Cabana resume el sentir de sus compañeros que piden a Ferrín que no deje la presidencia de la RAG. “A Academia e o mundo da cultura quere a Ferrín presidindo a Academia”, remarca. Todos están a la espera de la decisión final que tome el escritor, y confían en que ante la avalancha de adhesiones en torno a su figura opte por agotar mandato, le queda un año. “Penso que todo se pode solucionar. Ferrín estao facendo moi ben como presidente e creo que pode mudar de opinión”, declaraba ayer la académica Luz Pozo.
Por el momento, Ferrín guarda silencio. Su mutismo es absoluto y sus más próximos dicen desconocer sus intenciones, pero aguardan que al final continúe al frente de la RAG. El pleno del próximo sábado en el que Xosé Fernández Ferreiro ingresará en la RAG será otra oportunidad para que los académicos trasmitan a Ferrín la apuesta por su continuidad de forma informal en los pasillos, aunque no en la propia reunión, pues es una ceremonia solemne con un orden pautado.
Hace once días que Ferrín anunciaba su dimisión como presidente de la Real Academia Galega y como académico de la institución en una carta en la que denunciaba que académicos y personas externas le “fixeron sentir” que la RAG no era su sitio. El secretario de la Academia, Xosé Luís Axeitos, fue quien concreto la acusación al sostener que desde el Consello da Cultura Galega y el Instituto da Lingua Galega se pretendía “colonizar” la RAG, y en el marco de esta polémica atribuía las filtraciones a un periódico de Madrid de supuestas denuncias de enchufismo.
Desde entonces se sucedió una escalada de peticiones para que Ferrín reconsidere su decisión. Coinciden en que abrió la Academia a la sociedad, impulsó su modernización con la página web y el lanzamiento del diccionario online y consiguió financiación estatal y autonómica para la institución. Los primeros en salir a escena fueron los académicos Darío Xohán Cabana, Manuel Rivas, Manuel González, Salvador García-Bodaño, Xosé Neira Vilas, Luz Pozo, Xosé Luís Regueira, Francisco Fernández Rei, Rosario Álvarez, Ramón Lorenzo, Margarita Ledo y Andrés Torres Queiruga.
En los últimos días, también se han pronunciado Arcadio López Casanova, Andrés Fernández Albalat y Xesús Alonso Montero, también académicos. El respaldo de este último ha sido especialmente significativo para los afines a Ferrín, que saben de sus encontronazos ideológicos y culturales con el presidente de la RAG. Ya son quince de un total de 26 académicos, los que han salido a la luz pública para alabar su gestión y apostar por su continuidad.
Ninguno ha pedido su dimisión. Incluso Henrique Monteagudo, académico de la RAG y profesor en el ILG, que ha sido el más crítico con Ferrín, declaraba ayer a este diario que “el mandato en líneas generales” le parece “positivo”, aunque le pide “más transparencia en las cuentas”, y por ello cree que “debe agotar mandato y nunca darse de baja como académico”. Sobre las opciones reales de cerrar la crisis, asegura que “la reconcilación para ser real tiene que pasar por la retirada de declaraciones y párrafos”.
La Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega y PEN Clube de Galicia también piden a Ferrín que no deja la RAG.”

Manuscritos: Rosalía de Castro I (vídeo)

Desde o blogue Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.
“En abril de 2006, a persoa que daquela detentaba o cargo de presidente da Real Academia Galega, Xosé Ramón Barreiro Fernández, seleccionaba algúns dos fondos máis salientables da biblioteca da Academia para Culturagalega.org, quen gravou algúns deles. Traio aquí o que se corresponde a uns, emocionantes, inéditos de Rosalía de Castro (fonte Consello da Cultura Galega)”.

A demisión de Ferrín deixa á vista unha grave crise na RAG de desenlace incerto

Desde Sermos Galiza:
“Como reacción “desbordada” cualificaron algúns dos académicos a demisión de Ferrín, despois da xuntanza do plenario onde se lle pediron contas á executiva máis unha explicación pública ás acusacións de nepotismo por contratación de familiares. Mentres, outro sector do que forman a corporación de Tabernas, en especial o literario, optou por demandar ao presidente que reconsiderase a súa demisión. Tamén a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) e o Centro PEN Galicia fixeron pública a súa vontade de que o escritor máis recoñecido da nosa literatura contemporánea seguise a presidir a institución da rúa Tabernas.
Se ben é certo que ninguén manifesta ter visto con bos ollos a demisión de Ferrín, non todo o mundo coincide á hora de facer a diagnose da situación. O pleno mostrara dúas posicións distintas e as posteriores declaracións do secretario da RAG, Xosé Luís Axeitos, agudizarían o desencontro. (…)”.

Manuel Rivas: “Teño que repensar se quero continuar na Academia nesta situación”

Entrevista a Manuel Rivas en La Voz de Galicia:
“(…) «A circunstancia actual da institución non é a mesma que cando eu entrei e este cambio obrígame a repensar se debo ou non permanecer como académico», apunta Rivas.
O escritor considera, «aínda que sexa algo inxenuo», que debe quedar algunha esperanza para resolver a situación porque, declara, «eu pediría que Ferrín agotase o seu actual mandato». Rivas asegura sentirse incómodo «con algunhas acusacións vertidas desde o anonimato por académicos» e pide que se abandonde o «cainismo que tantos estragos causa no país para adoptar isto que antes se chamaba altura de miras».
O escritor tamén considera que hai unha «considerable desproporción entre as cuestións que son motivo de polémica e as repercusións das mesmas». Rivas lembra que non sucedeu «nada ilegal» e que pode ser «necesario que a Academia poña en marcha un regulamento para establecer contratacións públicas». Igual que outros consultados, o escritor sinala que a valoración do presidente e da súa xestión «é globalmente boa e esta circunstancia aínda fai máis difícil entender por que a situación acaba en dimisión». Na opinción de Rivas «a situación debería reconducirse desde unha confianza básica, desde unha certa unidade que pense no país e que abandone comportamentos cainitas que non benefician á cultura galega nun momento moi grave para a mesma». (…)”.

O ILG súmase ao Consello da Cultura e nega ter presionado á Academia

Desde Sermos Galiza:
“O ILG agardou para se manifestar o tempo preciso que marcan as convocatorias oficiais da entidade. Despois da xuntanza do Consello Científico desenvolvida na mañá deste xoves, a entidade da Universidade de Santiago afirma que “desexa desmentir categoricamente as imputacións” formuladas por Xosé Luís Axeitos ademais de expresar a vontade de “seguir colaborando de maneira activa e leal coa Real Academia Galega, sen máis pretensión que a de contribuír solidariamente ao estudo, desenvolvemento e promoción da lingua galega”.
Lembra que os membros do ILG que forman parte do plenario da Academia están alí a nivel persoal e non actuan como colectivo no seu funcionamento interno. En canto á posición sobre o decreto do plurilingüismo, o ILG lembra que xa ten manifestado a súa “firme e manifesta oposición” facendo seus “en todos os seus aspectos a análise elaborada pola Real Academia Galega”. Reafirma o ILG a súa “lealdade e compromiso” coa Academia, e deixa ver que a entidade non presentara recurso xa que “carece de personalidade xurídica propia e non pode acudir aos tribunais” mais, de todas maneiras, sinala que “non mudou a súa posición nin, por suposto, promoveu ningún tipo de acción para orientar ou condicionar as decisións da RAG”. Chama finalmente á colaboración de institucións e entidades que teñen como obxectivo a defensa, promoción e difusión da cultura e lingua galega.”

Ferrín di que informará “ao seu debido tempo” sobre se repensa a súa dimisión

Desde La Voz de Galicia:
Xosé Luís Méndez Ferrín asistiu este mediodía na sede da Real Academia Galega ao primeiro acto público desde que o pasado luns anunciou a súa dimisión como presidente da centenaria institución.
Ás insistentes preguntas dos xornalistas sobre a súa decisión de abandonar a Academia, Ferrín respondeu unha e outra vez cun rotundo «non hai comentarios». Só se limitou a responder que informará «ao seu debido tempo» sobre a posibilidade de repensar a súa dimisión ante as mostras de apoio de destacados académicos, como Manuel Rivas e Darío Xohán Cabana, e de entidades como a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega e o Centro PEN Galicia, que pediron expresamente que continúe no seu cargo ata esgotar o seu mandado en xaneiro do 2014. Ante a pregunta de como estaba dixerindo o conflito na Real Academia Galega sinalou: «Moi enxeñoso. Ben, grazas».
Méndez Ferrín fixo estas declaracións tras presidir, na sede da Real Academia Galega, a presentación do Dicionario de alimentación e restauración, acto no que interviron tamén o secretario xeral de Política Lingüística, Valentín García, e Manuel González, tesoureiro da Academia e coordinador desta publicación.”