Cuestionario Proust: Andrés Pociña

DesdeAndrés Pociña o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Andrés Pociña:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
-O optimismo.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
-A sinceridade.
3.– Que agarda das súas amizades?
-Afecto.
4.– A súa principal eiva?
-Non contar co tempo.
5.– A súa ocupación favorita?
-Dar clase.
6.– O seu ideal de felicidade?
-Estrear pezas teatrais.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
-Perder a miña compañeira.
8.– Que lle gustaría ser?
-Dramaturgo.
9.– En que país desexaría vivir?
-Dáme igual.
10.– A súa cor favorita?
-Vermella.
11.– A flor que máis lle gusta?
-A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
-O merlo.
13.– A súa devoción na prosa?
-Cervantes.
14.– E na poesía?
-Rosalía.
15.– Un libro?
Concerto de outono, de Luz Pozo Garza.
16.– Un heroe de ficción?
-Don Quixote.
17.– Unha heroína?
-Medea.
18.– A súa música favorita?
-A popular galega.
19.– Na pintura?
-Goya.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
-Federico García Lorca.
21.– O seu nome favorito?
-Aurora.
22.– Que hábito alleo non soporta?
-A envexa.
23.– O que máis odia?
-O finximento.
24.– A figura histórica que máis despreza?
-Franco.
25.– Un feito militar que admire?
-Ningún.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
-A fermosura.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
-De morte súbita.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
-Estar activo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
-Os derivados de faltas de coñecementos.
30.– Un lema na súa vida?
-Facer máis.”

Cuestionario Proust: Ricardo Carvalho Calero

DesdeRicardo Carvalho Calero o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ricardo Carvalho Calero, que reproduce a entrevista contida en Oficio de escribir (Edicións do Castro, 1990), co permiso do seu autor, Luís Rei Núñez:

“– Principal trazo do seu carácter?
– Non sei. Para min é un misterio que me interesa menos que o que representan outras persoas.
– ¿A cualidade que prefire nun home?
– A humanidade varonil.
– ¿A cualidade que prefire nunha muller?
– A humanidade, matizada de feminidade.
– ¿O que máis aprecia nos seus amigos?
– O que máis aprecio no home mesmo, no home en xeral.
– ¿O seu principal defecto?
– A espontaneidade, que me impediría ser un bo político.
– ¿A súa ocupación favorita?
– Dubido entre dicerlle que a observación da realidade humana na vida mesma ou a expresión desa realidade na obra artística.
– ¿O soño de ventura?
– Non teño ningún, porque sei que, como home, son esencialmente desventurado.
– ¿Cal sería a súa maior desgracia?
– Verme privado dalgúns seres humanos que no curso da miña vida me teñen axudado a vivir.
– ¿Que quixera ser?
– Considero inútil soñar con se-lo que non se é. Anque me encantaría ser creador musical, ou pintor, de non ser escritor.
– ¿En que país desexaría vivir?
– Hoxe, cando son cuase octoxenario, non teño que pensar en qué país me gustaría vivir, e para morrer é bo calquera país.
– ¿A color que prefire?
– Escollo o arco da vella.
– ¿A flor que prefire?
– Depende da tradición cultural. Na nosa, a rosa.
– ¿O paxaro que prefire?
– “O paxaro axul”, que é un símbolo da imaxinación.
– ¿Os seus autores favoritos en prosa?
– Os novelistas rusos. Non tanto Dostoievski -que é enfermizo, anque xenial, e escribiu folletóns sublimados- como Tolstoi, cunha visión da vida que me parece máis san. Tamén admiro a Stendhal, a Balzac, a Dickens…
– ¿Os seus poetas preferidos?
– O que sinto máis preto de min é Rosalía, que me enche plenamente.
– ¿Os seus heroes de ficción?
– Don Xoán, que representa a dificilísima relación do home coa muller. E Don Quixote, que representa a dificilísima relación do home co ideal.
– ¿As súas heroínas favoritas de ficción?
– As grandes namoradas: Isolda. E sinto simpatía por Fortunata, a muller oprimida que ha de abrirse camiño como pode.
– ¿Os seus compositores preferidos?
– Citemos un Vivaldi, un Brahms e un Beethoven… e o finlandés Sibelius.
– ¿Os seus pintores predilectos?
– Certos primitivos flamencos e italianos, polo que hai neles de residuo dese hieratismo bizantino da concepción da vida. E admiro a Miguel Anxo, Tiziano, Rubens e Rembrandt.
– ¿Os seus heroes da vida real?
– Os que desempeñaron unha función de servir ós demais. Nese sentido, e paradoxalmente -porque eu miro a vida política con grandes reservas- o político, que sacrifica a súa vida privada pola comunidade. Gandhi, por exemplo. E outras figuras de rango relixioso ou militar, como o papa Xoán XXIII, ou o Mariscal Mannerheim, que tivo que resistir en Finlandia a invasión soviética.
– ¿As súas heroínas históricas?
– As mulleres que desempeñaron un gran papel histórico. Golda Meir, Indira Gandhi, mesmo Margaret Thatcher.
– ¿Os seus nomes favoritos?
– Eu non son esteticista, e sempre me pareceu de pouca consistencia ligarse a un nome.
– ¿Que detesta máis que nada?
– A retórica.
– ¿Que caracteres históricos desprecia máis?
– Eu non desprecio nada humano, e así como diría Terencio que “son home home e non xulgo alleo a min nada humano”, para as debilidades e as vilezas procuro te-la comprensión de quen sabe que pode incorrer nelas.
– ¿Que feito militar admirou máis?
– Admiro moitísimo a resistencia de Inglaterra a Hitler.
– ¿Que reforma admira máis?
– A reforma realizada polo cristianismo, se cadra máis nas conciencias que na realidade, ao soste-la igualdade sustancial dos homes. E todas aquelas que tenden a uni-la democracia co liberalismo.
– ¿Que dons naturais quixer ter?
– O das artes, en xeral.
– ¿Cómo lle gustaría morrer?
– Espere vostede a que resucite, e ó mellor coa miña experiencia de resucitado poida responder algo xuicioso.
– ¿Estado presente do seu espírito?
– Hoxe levo unha vida máis feliz que cando era aprendiz de home, porque os vellos son máis felices cós mozos, porque aprenden a ser infelices.
– ¿Feitos que lle inspiran máis indulxencia?
– Diría que os relacionados co amor entre o home e a muller, se non considerase que a miña indulxencia nese aspecto é tan grande que non considero que mereza indulxencia ningunha conducta que ligue a un home cunha muller, porque neso non hai nunca a culpabilidade que está implícita en toda indulxencia.
– ¿O seu lema?
– “Vivir coa maior autenticidade”, podería ser.”

Entrevista a Xavier Seoane sobre A dama da noite

DesdeXavier Seoane o Diario Cultural da Radio Galega:
“”Rosalía sempre nos vai esixir unha tensión intuitiva, emocional, intelectual moi forte”. Xavier Seoane novela a vida de Rosalía de Castro na obra A dama da noite, que publica edicións Laiovento. A entrevista completa pode escoitarse aquí.”

A Casa de Rosalía disponibiliza o seu arquivo informatizado

DesdeRosalía de Castro Sermos Galiza:
“A Casa de Rosalía vén de estrear o seu arquivo informatizado no que recollen boa parte do material recompilado polo Padroado así como documentos históricos vencellados á poeta.
Os traballos de catalogación e informatización contaron co apoio económico da Xunta de Galiza, que achegou 4 mil euros procedentes da Consellaría de Cultura, explican desde a Casa de Rosalía cuxo obxectivo foi xerar “un espazo aberto á investigación para que se coñezan e difundan os seus fondos por ben da cultura e da historia de Galiza”.
Así, “calquera persoa que acredite un proxecto de investigación terá acceso a estes arquivos e as súas bases de datos”, acrecentan.
Entre os fondos documentais, gráficos e mesmo sonoros salientan a serie de Correspondencia, na que se atopan as cartas intercambiadas cos responsábeis dos centros e colectivos galegos de Bos Aires, La Habana… e outras con personalidades ilustres como Otero Pedrayo, Castelao, Bouza Brey ou Valentín Paz Andrade.
Aliás, no arquivo atópanse as actas e documentos constitutivos do Padroado, informes e memorias da actividade que veu desenvolvendo desde a adquisición da Casa de Rosalía e mesmo dosieres de prensa.
Así mesmo, atópase un fondo gráfico con fotografías da autoria e a súa familia e documentos manuscritos da propia Rosalía.”

Cuba na literatura galega, por Marcelino Fernández Mallo

DesdeSobre-Cuba-en-Ferrol-300x263 o blogue A trenza, de Marcelino Fernández Mallo:
“Entre os días 13 e 15 de novembro, celebrouse no senlleiro Ateneo Ferrolán o Congreso Ferrol-Cuba-Galiza: Historias Comúns. Na derradeira sesión, tiven a honra de compartir mesa redonda con Xavier Alcalá para falarmos sobre a presenza de Cuba na literatura galega. A nosa conclusión foi común: a presenza é minúscula se a comparamos co material inxente que pon á nosa disposición o moito acontecido.
Eu mencionei repetidamente Gallego, a novela de Miguel Barnet e propuxen que, non sendo galega senón cubana, a adoptásemos para o noso sistema literario. Barnet, etnógrafo e home fundamental da cultura cubana, escribiu o mellor relato sobre o paso dos galegos na Illa caribeña. Mencionei tamén Pallarega, claro! A miña novela percorre o ciclo completo do emigrante: aldea (Pallarega), tempo de transición (Morgade, Madrid), travesía (no Marqués de Comillas), anos no lonxe (La Habana) e regreso (A Coruña). Pallarega fai un retrato dun caso concreto que desbota a melancolía e a miseria para celebrar a loita por unha existencia pletórica allea no posible ás condicións da contorna.
A presenza de galegos en Cuba remóntase á propia fundación de La Habana. Durante séculos, os galegos fomos utilizados para poboar a terra colonizada sendo tratados en demasiadas ocasións como escravos. Así o confirma o ensaio Galegos da Habana elaborado por Ángela Oramas e publicado por Sotelo Blanco en 2005. Contra o final do século XIX, empeza a formarse unha conciencia de galeguidade que non fará máis que medrar ata a Revolución castrista. 1880 é un ano importante: edítase en La Habana o Follas Novas de Rosalía (“Galicia está probe i á Habana me vou, ¡Adeus, adeus prendas do meu corazón!”).
Deste tempo habemos citar a Ramón Armada Teixeiro, fundador con Lugrís Freire de A Gaita Gallega, primeira publicación da emigración en galego. Armada escribiu a obra de teatro Non máis emigración recollendo parte da realidade dos galegos no século XIX, a cal constituíu a primeira obra en galego representada fóra de Galicia. Deixounos tamén o poemario Caldo de Grelos no que esmiuzou esa particular ligazón entre Cuba e Galicia.
Durante as primeiras décadas do século XX, a presenza galega, aínda ben precaria, aumenta notablemente. Calcúlase que son arredor de 200.000 os galegos chegados durante ese tempo á Illa. A revista Galicia que se edita en La Habana (son máis de 60 as publicacións que chega a crear a colectividade galega) afirma en 1915: “Por onde queira que un viaxa sempre atopa un galego. Hainos traballando no campo, na fábrica, no taller, na oficina, na cátedra, na bodega… hainos en todas partes”.
Sobre esta etapa, haberemos mencionar a novela póstuma A nova vida de Lois Tobío que localiza a súa historia en torno ao final dos anos 30. Habemos subliñar, por suposto, a Ramón Cabanillas, o poeta da raza, que na Habana publica No desterro (1913); a Antón Vilar Ponte que crea a obra de teatro Almas mortas (1922); ou a Xosé Francisco Lesta Meis que publica a novela Estebo (1927). Inda que sexa narrativa en castelán, débese citar igualmente a novela La Gallega (1927) do polémico periodista e escritor cubano Jesús Masdeu, que relata a malfadada experiencia dunha emigrada a principios do século.
Os anos 40-50 supoñen o desenvolvemento de Cuba, ou máis ben de La Habana, da man dos clans ianquis que converten a capital caribeña nunha sorte de casino e cabaret, cando non de prostíbulo. Nesta etapa encádrase Pallarega e a maior parte da obra de Neira Vilas, máis crónica ca novela, entre a que cómpre subliñar os tres tomos de Memoria da Emigración. Cun carácter máis atemporal debemos incluir nesta selección de obras da literatura galega con Cuba de argumento, o Habana flash de Xavier Alcalá mentres que en Verde oliva o mesmo autor describe a aventura dunha galega que se quixo integrar no exército rebelde. (…)”

Cuestionario Proust: Ánxel Fole

DesdeÁnxel Fole o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ánxel Fole, que reproduce a entrevista contida en Oficio de escribir (Edicións do Castro, 1990), co permiso do seu autor, Luís Rei Núñez:

“– Principal trazo do seu carácter?
– Teño propensión á melancolía e á meditación.
– ¿A cualidade que prefire nun home?
– A honradez.
– ¿A cualidade que prefire nunha muller?
– A discreción.
– ¿O que máis aprecia nos seus amigos?
– A fidelidade.
– ¿O seu principal defecto?
– Quizais sexa un tipo desordenado e confuso.
– ¿A súa ocupación favorita?
– Escribir era unha ocupación que me gustaba moito antes, cando estaba ben da vista.
– ¿O soño de ventura?
– Conformaríame cunha boa saúde. Que a tiven moito tempo, e dábame optimismo.
– ¿Cal sería a súa maior desgracia?
– Pois non sei…
– ¿Que quixera ser?
– A min paréceme a profesión máis interesante a que teño: a de escritor.
– ¿En que país desexaría vivir?
– En calquera; pero gústame moito o campo.
– ¿A color que prefire?
– A verde.
– ¿A flor que prefire?
– Gústanme máis as árbores cás flores.
– ¿O paxaro que prefire?
– O ouriol. Primeiro porque canta mellor ca un merlo e dá uns sons máis alegres. E segundo porque me pasou un milagre estético con el como lle puido pasar a Berceo. Estaba eu escribindo, nunha terraza cuberta, sobre un velador antigo, uns versos que dicían: “Ouriol, dame tu pluma, / Ouriol, para que escriba / un cantar de luz y espuma / con estrofas de agua viva”. E cando os escribía entrou por alí un ouriol, que bateu no vidro da xanela e caeu sangrando polo peteiro enriba da mesa. Eu arrinqueille unha pluma, talleina cunha navalla, botei a voar ó ouriol, e continuei escribindo coa nova pluma.
– ¿Os seus autores favoritos en prosa?
– A literatura é o mundo da admiración, e non sabe ún por onde empezar. Gústame moito a prosa de Gabriel Miró.
– ¿Os seus poetas preferidos?
– Aí si que non hai por onde empezar. Para min o mellor poeta español é Antonio Machado. Rosalía e Teixeira son as outras constantes da miña admiración.
– ¿Os seus heroes de ficción?
– Eso, moitos. Eses seres xordos que están detrás do relato, como Avinareta.
– ¿As súas heroínas favoritas de ficción?
– Hai personaxes de novela que se confunden coa realidade, pero son moitos.
– ¿Os seus compositores preferidos?
– A miña admiración máis centrada é Beethoven. Da música do século XX, Ravel, Stravinski e Falla.
– ¿Os seus pintores predilectos?
– Monsieur Henri Matisse.
– ¿Os seus heroes da vida real?
– Calquera pobre diaño pode ser un tipo admirable.
– ¿As súas heroínas da vida real?
– Hai moitas mulleres seductoras.
– ¿Os seus nomes favoritos?
– Búscoos todos no galego. Por exemplo, estralampar, que é cesa-los raios.
– ¿Que detesta máis que nada?
– En bloque, o oído paréceme feo.
– ¿Que caracteres históricos desprecia máis?
– Non meditei neso.
– ¿Que feito militar admirou máis?
– As guerras da Independencia.
– ¿Que reforma admira máis?
– Tódalas que están ligadas ós inventos. A historia dos inventos é a que máis me gusta.
– ¿Que dons naturais quixer ter?
– Comunicarme a distancia coas persoas.
–¿Cómo lle gustaría morrer?
– Sen darme conta, quedando durmido, é a opción que lle pido a Deus.
– ¿Estado presente do seu espírito?
– A actualidade, con tanto atraco, tanto morto, tanto disparo, tanta puñalada, dáme horror. La historia contemporánea tiene unos capítulos espantosos.
– ¿Feitos que lle inspiran máis indulxencia?
– O roubar para comer.
– ¿O seu lema?
– Son un home sen lemas.”

Basilio Losada: “Galicia é o único país mantido en vida polos seus poetas, e cunha muller á cabeza deles”

DesdeBasilio Losada a Real Academia Galega:
“”Decidín finalmente falar aquí de Rosalía de Castro porque Galicia é, teño para min, o único país do mundo construído e mantido en vida polos seus poetas, e cunha muller en cabeza deles. Interesábanme especialmente as razóns que a levaron a escribir poesía en galego despois de iniciar a súa obra en castelán, e de facelo centrada sobre todo na narrativa”, xustificou Basilio Losada, nomeado académico de honra en recoñecemento ao seu labor incansable na defensa e na difusión da nosa cultura. (…)
Losada agradeceu a Academia o nomeamento e comprometeuse a continuar a traballar en clave galega. “Seguirei pensando en Galicia todo o tempo que me quede de vida, e traballando polo país desde o meu campo de actividade”, asegurou. (…)
O Basilio Losada tradutor (de case douscentos volumes) mereceu tamén atención. “Moitos lectores que hoxe en España, e fóra de España, gustan da literatura galega chegaron a ela da man de Basilio“, salientou Alonso Montero da man de Basilio Losada, tradutor de voces moi representativas da nosa narrativa, do noso teatro e da nosa poesía”, recoñeceu Alonso Montero. Como activista cultural, promoveu ademais encontros entre escritores galegos e cataláns, traduciu textos dun idioma a outro e levou a literatura galega por primeira vez, en 1967, a unha enciclopedia da literatura universal en español. (…)
Nesta ligazón pode descargar o discurso de ingreso na RAG de Basilio Losada Castro e a resposta de Xesús Alonso Montero.”

A Coruña: recepción como académico de honra de Basilio Losada Castro

OBasilio Losada sábado 3 de outubro, ás 12:00 horas, no salón de actos da Real Academia Galega (Rúa Tabernas, 11), na Coruña, celébrase o acto de recepción como académico de honra de Basilio Losada Castro, quen dará lectura ao discurso Reflexións sobre as primeiras novelas de Rosalía de Castro. Responderá en nome da Academia o seu presidente, Xesús Alonso Montero.