Desde
Sermos Galiza:
“Trescentas catro páxinas hai en Manuel Antonio. Unha vida en rebeldía, nas que Xosé Luís Axeitos leva traballando toda a súa vida: “A medida que fun traballando e editando desde o ano 89 fun facendo recompilación de datos, de tal xeito que este libro é un resumo de toda a miña vida arredor de Manuel Antonio”.
Autor xa de moitos traballos anteriores sobre o poeta, estamos diante da biografía máis documentada: “Eu cando digo que Manuel Antonio era un rapaz loiro, podo dicilo, porque vin o seu cabelo, e cando digo que é un home alto para a súa época, porque medía 1,72, dígoo porque vin a acta na que aparece o seu talle na mili. Eu non poño nada que non estea documentado”. Esta é a biografía máis completa, afirma, pois é “froito dunha investigación de moitos anos en arquivos e tamén na Fundación Barrié”, a onde foi parar toda a documentación que Domingo García-Sabell gardou durante décadas.
Segundo o investigador, o libro achega “aspectos da súa vida totalmente descoñecidos, como a relación íntima que tivo coa familia, porque conseguín documentación dos seus tíos que eran cregos e de seus curmáns, como Roxelio Pérez”. No aspecto político esclarécese a súa “ideoloxía antiimperialista e anticolonial”. Pero a súa principal ruptura, explica, é “coa tradición literaria, co Manifesto Máis Alá, porque queda aí, nun terreo de ninguén, para dirixirse a un público e a un lector novo que lle permitise os experimentos que el fai”.
Ademais, no libro, Axeitos -que se presentará o 18 de agosto en Rianxo- fai un diario de todas as súas navegacións “practicamente día a día por onde andivo, os trafegos que facía a bordo, a súa vida”… E tamén afonda na súa enfermidade: “recompilei toda a información posible, incluído os seus recoñecementos na mili”.
O académico mergullouse ademais en todos os seus textos, nos máis de 800 poemas manuscritos que o poeta deixou, e atesoura “apuntamentos do poeta que entregaba nas navieiras cando quería embarcar, e tamén apuntamentos prostibularios”. E toda esta documentación que non entra na biografía será publicada noutro volume titulado Marginalia, “onde vou incluír todas estas cousas, incluído un texto inédito que apareceu posteriormente nas marxes dun xornal, por iso lle vou chamar así ao libro”.
Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza
Xosé Manuel Lobato: “O Pico Sacro sempre foi espoliado, é un gran símbolo pero non está protexido”
Desde
Sermos Galiza:
“Alvarellos e a Asociación Cultural Mestre Manuel Gacio veñen de publicar Pico Sacro. Ferido polo lóstrego e a lenda, un libro coordinado por Xosé Manuel Lobato -presidente desta sociedade- e Miro Villar, que reúne a obra de noventa autores e autoras arredor deste outeiro. Inclúe textos éditos desde Marcial Valladares até Murguía, Suso de Toro ou María Solar; e inéditos xuntados para a ocasión, asinados por autoras como Rosalía Fernández Rial, Xavier Queipo ou Emma Pedreira.
Todo partiu desta asociación, que leva ben anos defendendo e divulgando os valores culturais asociados a este cume. Lobato explica a orixe do proxecto: “Para min é unha experiencia vital porque eu nacín mesmo na aba do Pico Sacro e desde sempre nas miñas lecturas observaba que practicamente todos os autores se referían ao Pico Sacro nas súas obras. Ese foi o aliciente para empezar a investigar e ao final publicamos este libro no que fixemos unha escolma do que hai publicado sobre este monte”.
E hoxe segue a ser unha referenza, afirma Lobato, tanto en obras literarias de Galiza coma de fóra, “porque neste libro temos colaboracións de Portugal e tamén obras tamén en español que traducimos”. E, alén desta obra, Lobato apunta dous libros recentes con presenza importante deste accidente xeográfico: Bótame deste mar fóra, de Ricardo Losada, ou Once portas, de Héctor Cajaraville. Aínda que quizais foi no tempo das Irmandades e do Seminario de Estudos Galegos cando máis atención se lle prestou, Lobato defende que hai probas da súa importancia xa desde os romanos, aparece no Códice Calixtino… “Eu sempre poño o mesmo exemplo: no preito Tabera-Fonseca de 1526 practicamente máis do 8% das testemuñas que declararon nese conflito coñecían o Pico, e moitas eran de lugares ben apartados como Lugo ou Tui”.
Un dos sucesos máis coñecidos arredor deste outeiro é a excursión de Castelao en xullo de 1924, cuxa crónica se glosa tamén no libro. E desde 2011 vense recuperando cun acto que a A. C. Vagalumes e O Galo organizan para lembrar esta visita (este ano será o 22 de xullo) e tamén o ‘Alba de Groria’ no que o rianxeiro dicía así: “Hoxe as campás de Compostela anuncian unha festa étnica, filla, tal vez, dun culto panteísta, anterior ao cristianismo, que ten por altar a terra nai, alzada simbolicamente no Pico Sacro (…)”.
A cultura galega conflúe por cuarto ano consecutivo no Convivio en Outeiro de Rei
Desde
Sermos Galiza:
““Recuperar o sentido comunitaria das antigas romarías, neste caso da romaxe de Santa Isabel, onde centos de persoas celebraban en torno á carballeira, un día de compartir, de partillar ilusións, un espazo de encontro para a cultura galega”, salientan desde a organización da IV edición do evento que conmemora a figura de Manuel María.
O tecido cultural e asociativo galego confluíu este sábado na Carballeira de Santa Isabel e na Casa das Hortas, sede da Fundación Manuel María, por cuarto ano consecutivo para celebrar o Convivio da Cultura Galega. Unha xornada festiva que busca emular o espírito popular das romarías, coa música como fío condutor, e que ten Outeiro de Rei, vila natal do escritor, como espazo de encontro para creadores e creadoras e para todo o asociacionismo cultural de base que se estende polo país.
Un milleiro de persoas, segundo informa a organización, encheron un ano máis a Carballeira de Santa Isabel, unha paraxe natural “onde as augas do Río Ladra encóntranse coas do Miño” e que conformou un dos espazos físicos e mentais predilectos da vida e obra do artista galego.
“Un día de festa por volta de Manuel María que, para alén da súa magnífica e polifacética dimensión literaria, gastou, literalmente, ‘o seu corpo nos camiños’ como incansábel activista cultural, como construtor imprescindíbel do primeiro asociacionismo cultural galego nacido aínda na clandestinidade obrigada do franquismo”, salientan os organizadores do Convivio, impulsado desde a Casa-Museo Manuel María xunto á federación Galiza Cultura de asociacións culturais galegas e a Asociación Cultural e Musical Solfa de Compostela.
“Para nosa sorpresa, despois de que o ano pasado supuxera un salto importante, tamén por ser o ano de Manuel María, o lóxico este ano é que baixara un pouco. Pero non foi así, nótase que o Convivio se consolida. Para nós iso é o máis importante. Incrementouse a participación, tanto en número de grupos que quixeron subir o escenario como da xente que participa no xantar, na festa e nas visitas á Casa-Museo, que non pararon durante toda a tarde”, di Alberte Ansede, representante da Fundación Manuel María.
“É unha mostra de que nos podemos divertir perfectamente coas nosas creacións artísticas, coas nosas creacións musicais, e que non hai que renunciar a unha tradición que é milenaria, que debería ser a protagonista nas nosas celebracións festivas”, reivindica Ansede. “Recuperar o sentido comunitaria das antigas romarías, neste caso da romaxe de Santa Isabel, onde centos de persoas celebraban en torno á carballeira, un día de compartir, de partillar ilusións, un espazo de encontro para a cultura galega, acompañado todo pola música. Manuel María sempre tentou recuperar ese espírito que, pouco a pouco, foi indo a menos e que hoxe queremos reivindicar”, sinala pola súa banda o guía da Casa-Museo, Antón Laxe.
A xornada comezou na Casa das Hortas co acto de acollida a cargo de Pilar García Negro e Alberte Ansede. A pé, saíron camiño a Carballeira de Santa Isabel, con parada no cemiterio onde están os restos do escritor para a habitual ofrenda foral. Actuacións musicais, entre outros da banda de música de Begonte-Rábade-Outeiro e da banda de música de Solfa, e un xantar comunitario amenizaron esta cita da cultura galega, que rematou con xogos populares e unha foliada aberta con actuacións de numerosos grupos musicais.”
Publícase Os papeis do vello mariñeiro, obra póstuma de Neira Vilas
Desde
Sermos Galiza:
“A editorial Bolanda vén de publicar Os papeis do vello mariñeiro, máis de 60 historias de mariños mercantes galegos que Xosé Neira Vilas recompilou e deixou inéditas.
Nela o autor dálle voz a un navegante galego alén mar: un personaxe dunha aldea do interior de Galicia, labrego, fillo e neto de labregos, que ao morrer deixa nun pallal esquecidos moitos dos recordos da súa vida de navegante.
Esta obra póstuma Neira Vilas ofrece, a través de entretidos contos e do personaxe do vello mariñeiro, unha clarificadora visión dun mundo moi descoñecido: o dos mariñeiros que pasan longas tempadas en alta mar percorrendo lugares do máis diverso e coñecendo países, xentes e culturas ben diferentes á propia. Experiencias que conforman unha forma de ser moi particular e que o autor transcribe nestes “papeis” póstumos para que poidamos coñecer mellor o vello mariñeiro galego e as súas peripecias polo mundo adiante nun tempo non moi afastado pero ben diferente ao actual. (…)”
Eva Mejuto: “Impactoume o sufrimento das crianzas trans”
Entrevista
a Eva Mejuto en Sermos Galiza arredor de 22 segundos:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Ti defendes que a literatura serve para axudarnos a entender a vida. Sen embargo, saíron voces críticas que dicían que na cultura galega hai exceso de literatura de valores e defecto de literatura a secas. Como ex editora e escritora, que opinas?
– Eva Mejuto (EM): A literatura é certo que ten que estar ben contada: personaxes ben construídas, unha acción, unha trama, que sexa crible, etc. Iso é fundamental, pero iso non quere dicir que non poida ter outras características: pode servir para entreter, para evadirse, para inventar mundos que non existen… pero sempre serviu tamén -e para min sempre servirá- para coñecernos primeiramente a nós mesmos e logo o mundo que nos rodea. E para min ese debate é absurdo, porque unha cousa non está ‘reñida’ coa outra. Se unha historia está mal contada non funciona, porque non vai conseguir aquilo que se pretendía. Pero os valores son intrínsecos, ti cando contas unha historia contas tamén unha ideoloxía, uns valores… Estas historias de fantasía, Harry Potter, etc. non están exentas de valores, aínda que non estean tan evidentes. Tamén conlevan comportamentos e roles de xénero. Un libro ten que estar sempre ben construído, ten que ser estimulante, ten que retar á persoa que o le, pero iso non quere dicir que non poida levar consigo ideas, valores e ferramentas que che axuden a ter unha perspectiva crítica da sociedade para que aprendan a pensar por si mesmos.
– SG: Esta é a túa primeira novela xuvenil, pero creo que tes máis proxectos na gaveta, o que quere dicir que chegas para quedar. Que nos podes contar dos teus vindeiros proxectos?
– EM: Si que é certo que teño moitas historias gardadas e teño gana de contalas. A verdade é que hai aí unha historia escrita, só lle faltan unhas voltiñas, e tamén teño un proxecto para público mozo que ten que ver coa recuperación da memoria. Si que me gustaría falarlles aos rapaces de partes do noso pasado que penso que non están contadas de todo, non aparecen nos libros de historia oficial e probablemente eles xa non teñan contacto con xente que o viviu. Estou agora nun proceso de investigación de varias historias que van acontecer en distintas épocas. Basicamente acontecen en distintos momentos da historia do noso país, vai nesa liña do que me apetece escribir. Tamén ten que ver coa tese de doutoramento á que lle dediquei moitos anos, que vai da literatura infantil como ámbito para o testemuño, e supoño que iso me influiu moito á hora de analizar os libros infantís. E resulta que unha das cousas que descubrín nos álbums ilustrados é que había moitos máis libros sobre a II Guerra Mundial que da Guerra Civil. Logo aparecen libros de texto que din que Lorca morreu accidentalmente, así que paréceme importante contar a historia desde distintas perspectivas. Había unha profesora vasca que dicía que ás veces a ficción serve para encher os baleiros da historia oficial, e esa idea gustoume moito. (…)
– SG: Como creadora e ex editora, como ves a industria editorial galega, que parece que non despega?
– EM: Unhas van e outras veñen. Eu veño de estar na pasada fin de semana na Festa dos Libros de Pontevedra e a verdade é que foi fantástico, con moito público, moitos libros, moitas librarías… Se cadra é unha illa, pero cando ves que hai lectorado, libros de calidade…. dá moito ánimo. Pero si que é certo que o sector leva pasando por unha etapa complicada máis tempo do que se debera. Houbo editoras e librarías que quedaron no camiño, e cunhas políticas públicas que non o fan demasiado ben, entón é complicado e duro, así que as editoras teñen que controlar bastante o que editan porque hai que minimizar riscos. Por iso é tan importante a literatura infantil e xuvenil, porque crearmos lectores novos é fundamental. Ou nos aseguramos que temos unha produción que atope un público ou a cousa complicase moito. Eu teño esperanza, pero co realismo de saber que o sector está a sufrir moito. Pero, por outra banda, hai creadores e creadoras fantásticas, un caldo de cultivo interesante e creo que fan falta iniciativas que unan esa produción literaria co público interesado, ademais de formar para que o resto do público se achegue, que hai moito reality na televisión e moita Internet, que ocupa tempo de máis, e esquecemos o importante que son os libros na nosa vida para conformármonos, para formar o noso pensamento e tamén para reflexionar. Hai que pararse neste mundo tan rápido. O tempo de parar, de poñerse a ler, de gozar e de pensar é algo que como sociedade temos que replantexarnos.”
María Reimóndez: “Vivimos un momento paradoxal”
Entrevista
a María Reimóndez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Como avalías o estado actual da cultura galega?
– María Reimóndez (MR): Dende a miña visión concreta creo que vivimos un momento moi paradoxal. Estamos nun estado de efervescencia con grandes creadoras, mediadoras e público pero que cada vez se move nun contexto máis minguante. A base de todo isto é, sen dúbida, a situación da lingua. Ao perder a lingua perdemos tamén a capacidade de buscar os nosos propios referentes e atopamos que a poboación vive cada vez máis descentrada, máis desconectada do lugar onde vive, e cos ollos máis postos na hexemonía. Por exemplificalo moi claramente, en Galicia é máis doado saber que pasa na vida de Isabel Pantoja que coñecer a actividade de calquera colectivo cultural. As barreiras para chegar á cidadanía teñen tamaños moitas veces xigantes. Mais nós, sobre todo as creadoras, estamos moi afeitas a gabear mentres nos tiran pedras.
– SG: Que evolución agardas da cultura galega a cinco anos vista?
– MR: Dado que á cultura non se lle pode pedir que solucione problemas como a presenza da lingua galega no ensino ou en calquera espazo da vida, creo que o único que lle podemos pedir é que se constitúa nun espazo biodiverso, onde a variedade de voces sexa quen de promover unha cidadanía crítica, en particular dende o punto de vista feminista, da ecoloxía e da xustiza social. (…)”
Farruco Graña: “Temos que converternos no centro do noso mundo e facernos con el”
Entrevista 
a Farruco Graña en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vés de publicar o teu terceiro libro, Badaladas de Anllóns (Edicións Embora), no que volves á túa terra natal para contar novas historias.
– Farruco Graña (FG): Volvo á comarca de Bergantiños, onde o seu referente principal é Carballo, o concello onde nacín, aínda que a trama e os distintos relatos que conforman o libro fan referencia tanto a parroquias do concello de Carballo como da Laracha ou Ponteceso. E fai un salto cara á Mariña luguesa a raíz dunha peza musical de Rogelio Loureda que é ‘Campanas de Anllóns’.
– SG: Hai algún fío que una os relatos ademais do Anllóns?
– FG: O fío fundamental é o río Anllóns, as xentes do río, as campás do senfín de igrexas que van coroando todas as parroquias en torno ás cales se van desenvolvente o curso dos distintos afluentes que conforman o río. Ese é o fío fundamental, pero cada unha das historias ten entidade por si mesma, pero si que é certo que todas elas foron xurdindo segundo fun tendo ocorrencia de cada unha das historias, e acaban compartindo un certo ar de familia que poderiamos sintetizar no reto que foi para as nosas xentes dos dous últimos séculos ir afrontando os cambios que se lle presentaban, cambios derivados da transformación dunha sociedade netamente rural de finais do século XIX a unha sociedade cada vez máis urbana, ben sexa na cidade mesma ou nas vilas de referencia, pero tamén chegan eses cambios ás nosas aldeas. Nese sentido, o reto que supón afrontar eses cambios sen perder sinais de identidade dalgunha maneira van dando sentido aos distintos relatos. Os relatos parten, o primeiro deles, ‘O talismán’, do século XVI, que é un pouco a excepción, até os nosos días. Pero a maioría están ambientados no século XIX e XX, e tamén ten unha mirada singular ao mundo da emigración, sobre todo á europea. Procurei buscar o lado positivo ante a miseria e a pobreza que asolaba as vidas de moitas das nosas xentes, buscar o reto da aventura. Nese sentido, o fío condutor é o reto da aparición da transformación da nosa sociedade, cada vez máis urbana e tamén como conservar os sinais de identidade, porque ás veces ese ar de urbanidade, de nos deixamos levar polos tempos, pode acabar desembocando en abandonar as nosas raíces, e iso nunca. E iso dalgunha maneira procuro representalo nas diferentes vivencias que teñen as persoas que dan vida a estas historias. (…)
– SG: Levas escribindo desde a universidade, e agora compaxinas a escrita coa docencia e co teu labor político, tamén no terreo da xestión cultural. Como ves o sistema literario galego desde todas esas perspectivas?
– FG: O sistema literario galego salta á vista que está atravesando anos difíciles. De feito, no libro eu falo de que estes son tempos similares aos dunha guerra. Non hai mortes tan evidentes, nin edificios derrubados, pero no plano inmaterial hai moitísimos lazos, moitísima actividade que desapareceu e parece que pasou por aquí a apisonadora dunha guerra e, posteriormente, a consecuente represión do bando vencedor. Cal é o vencedor nesta ocasión? É o sálvese quen poida e quen non, que se apañe, a insolidariedade… Nese sentido a destrución foi importante e reconstruír todos eses lazos e lograr reconducir a actividade cultural está costando. Iso si, tamén espertou moito a imaxinación, non tanto no plano literario, senón no mundo do espectáculo, en maneiras de facer, en como os grupos musicais se van reestruturando e se foron combinando entre si para facer máis asequible a súa oferta. A xente non quedou parada, moveuse, pero foron anos duros. Eu no labor institucional como concelleiro de Cultura só levo dous anos, pero anteriormente na asociación Francisco Lanza de Ribadeo, decatábaste de que era era moi difícil. Mesmo aínda que haxa vontade política, os recursos minguaron moito, e o do libro é unha situación difícil. Eu non quero ser pesimista e quero mirar para adiante e achegar o meu minúsculo grao de area, pero hai que potenciar o libro galego e a nivel comarcal e local temos un papel importante que cumprir porque se non, pintan bastos. Pero quero ser optimista, iso si, co traballo de todos os días, non optimista de sentar e agardar a que pase o temporal. Non, movéndonos, facendo cousas e aventurándonos.”
Susana Villamor e Cruz Martínez, gañadora e finalista do V Concurso de micro-relatos OZOCOgz
Desde
Sermos Galiza:
“OZOCOgz entregou en Pazos de Arenteiro (Borobás) os premios do seu concurso literario de micro-relatos, que este ano facía a súa quinta edición. A gañadora do primeiro premio foi Susana Villamor, unha viguesa residente en Moaña (Morrazo) desde hai 26 anos e que xa sabe o que é gañar un concurso de micro-relatos: o da Lonxa Literaria de Moaña. Recibiu un diploma, un vale para a estancia dunha noite na casa de turismo rural Aldea Pazos de Arenteiro, unha camisola OZOCOgz, un lote de libros obsequio da deputación ourensá e un agasallo da asociación de diminuídos psíquicos Aaspadisi do Carballiño.
Cruz Martínez foi finalista e recibiu diploma, unha camisola OZOCOgz, lote de libros obsequio da Deputación de Ourense e agasallo da xente de Aspasidi. Nada en Armenteira (Meis) é colaboradora habitual de Sermos Galiza e Praza Pública. Gañou diferentes premios literarios, entre eles o XXII e o XXVI Certame Rosalía de Castro de poesía.
Antes da entrega de premios houbo un pequeno recital de música e poesía no que interviron Rochi Nóvoa, Quico Valeiras, Alexandre Cabanelas, Dani Soldevilla e Puntxa Rivers.”
Henrique Alvarellos: “Hai que facer libros cos que un non se acorde das redes sociais cando os ten diante”
Entrevista
a Henrique Alvarellos en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): A obra dun editor é o seu catálogo, claro. Como definirías ti o teu catálogo?
– Henrique Alvarellos (HA): É a cultura galega expresada en galego ou en castelán, neste caso. Eu como autor se cadra só publicaría en galego, pero como editor a idea é a partir de contidos galegos chegar, como fan outras editoriais que o conseguiron con moito éxito, como Kalandraka por exemplo, a todos os públicos que poidamos. Acabamos tamén de comezar unha colección infantil para traer autores de fóra e traducilos ao galego. Esa é a idea. A editorial defínese polo asentamento na nosa cultura e despois intenta unha transversalidade total nos temas. Definímonos polas cousas que non facemos: non facemos libro de texto, nin novela contemporánea, tampouco infantil e xuvenil, aínda que agora empezamos. E logo: moito ensaio, poesía, diarios, gústanme moito os temas de non ficción, ou a prosa realista ficcionada. O que pasa é que hai que buscar un equilibrio entre o que lle gusta a un e nesa parte máis pragmática está Marta -a miña muller – dicindo: “tranquilo, porque che gusta moito como lector pero como editor se cadra non funciona”. Ese equilibrio é o que teño que andar buscando sempre, hai cousas que me gustan como lector moitísimo, pero despois… tiven fracasos por aí importantes. Ás veces un cre que é imposíbel que determinados títulos non se vendan, pero é así. Xa non digo miles de exemplares, pero pasar dos mil… E pasar dos mil hoxe en Galiza é complicado. E nós hoxe temos o 80% do mercado aquí.
– SG: Sodes unha editorial diferente no mercado: clásicos esquecidos, gastronomía antes de que fose mainstream… Case diría que fostes buscando ocos.
– HA: Si, iso é. Tamén queriamos facer libros diferentes esteticamente. O libro como obxecto estético, agora hai que facer libros que un non se acorde das redes sociais cando os ten diante, que queira telo na casa, na mesiña de noite, no andel da libraría, que esteticamente aguanten ben. E con moito aparato gráfico. (…)”
Cesáreo Sánchez: “A cultura galega está vencellada inequivocamente ao idioma”
Entrevista 
a Cesáreo Sánchez Iglesias en Sermos Galiza:
“- Sermos Galiza (SG): Como avalías o estado actual da cultura galega?
– Cesáreo Sánchez (CS): O estado da cultura galega está vencellado inequivocamente ao estado do idioma, máis é a cultura como ferramenta de creación, tamén de idioma, a que ten que axudar a subvertir as tendencias de asfixia institucional do noso idioma. A cultura ten que ser unha creadora de espazos de normalidade para o idioma. É un tempo de organizar unha ampla base social, con potenciación de plataformas existentes ou creación de novas, que a defendan activamente coa súa capacidade de construcion dunha sociedade crítica para coas dinámicas de colonización cultural. Estando como está, a nosa cultura, neste tempo tan duro, tan á intemperie institucional, (no libro galego en galego, o descenso entre 2005 e 2015, en axudas á edición, foi de 80%) con algunhas illas en concellos e algunha deputacion, con persoas á fronte con sensibilidade cultural, comprobamos a capacidade que temos de anovar, en tempo presente, con fonda raíz no patrimonio cultural onde beber das fontes da propia tradición. A globalización, tan depredadora, non nos derrotou. Podemos velo na escrita, en todos os soportes, tamén no cinema ou na música. As novas xeracións están a ter un peso determinante e coa aportación tan importante das novas creadoras.
– SG: Que evolución agardas da cultura galega a cinco anos vista?
– CS: A evolución virá dada polas propias dinámicas que nós sexamos capaces de desenvolver para que a situación de regresión cultural reverta. Sempre se construíu cultura, mesmo sen termos un poder político verdadeiramente galego. Non podemos agardar pola normalidade política-institucional para construír xa hoxe a normalidade cultural. Coa capacidade creadora de mozos e mozas, e a experiencia contrastada dos menos novos, agardo un salto cualitativo cara adiante na evolución da nosa cultura. Será importantísimo ir incorporando as experiencias culturais que con humildade de medios se están a producir dentro do tecido cultural e social, verdadeiras experiencias de investigación cultural, para incorporalas de xeito extensivo na dinamización cultural en toda a Galiza. Neste punto Sermos Galiza terá unha función importante, xa o está a ter. É determinante que sexa tomado coma prioritario o valor estratéxico da cultura na construción da nación, no día a día, e no que subxazan estratexias claras para o medio e longo prazo. E digo que sexa considerado o seu valor estratéxico de xeito efectivo pola administración, que a iso está obrigada. Nunca fixo efectivo, por exemplo, o recoñecemento do sector do libro galego como sector estratéxico para a Galiza, como se recoñece na actual Lei do Libro. Mais tamén ten que ser asumido pola propia sociedade galega máis consciente e xa organizada. (…)”
