A dignidade do escritor, por Víctor F. Freixanes

ArtigoVíctor Freixanes 2 de Víctor F. Freixanes en La Voz de Galicia:
“Dous ou tres meses antes de morrer Neira Vilas recibiu a visita da Axencia Tributaria, que quería saber do seu estado de contas. Seica non lles cadraba que non recibise unha pensión de xubilación e que vivise tan austeramente dos seus dereitos de autor, que a Facenda considera rendas de traballo. Afortunadamente, todo estaba en orde, pero o sofocón foi o sofocón. E algunha discusión houbo. Cando en 1992 o autor de Memorias dun neno labrego fixou definitivamente a súa residencia en Galicia, tivo que renunciar á pensión que lle correspondía en Cuba («Cuba non paga divisas no exterior») e a súa economía fundamentábase no que lle producía a venda das súas obras, algunhas colaboracións na prensa e algunha outra axuda ocasional, entre elas a que lle concedeu no seu día a Fundación Barrié de la Maza. «Son un xornaleiro das letras», disque lle explicou ao visitante. «Teño 86 anos. Vivo do meu traballo. Mentres teña alento seguirei a escribir».
A cousa quedou en nada. Pero se Neira Vilas cobrase algunha pensión, e así llo advertiu a inspección, tería que responder por todo o seu traballo dende a data de xubilación, devolver o recibido, coa sanción correspondente, e o que é máis grave: tería que deixar de escribir. Ou a pensión, por cativa que fose, ou a produción literaria, que seica a partir dos 65 anos, por unha lei asinada no 2013, é incompatible coa xubilación retribuída, por máis que ao longo da súa vida laboral tivese cotizado escrupulosamente ao sistema.
A polémica que anda estes días nos xornais logo da denuncia dalgúns escritores que están a padecer semellante ignominia (Gamoneda, Eduardo Mendoza, Javier Reverte, Caballero Bonald), plantéase nestes termos: se o escritor, os creadores en xeral, pois tamén afecta aos pintores, músicos, etcétera, queren seguir producindo na madurez teñen que elixir entre continuar co seu labor, mesmo que teña retornos económicos ben escasos, ou manter os seus ingresos de xubilados. Penso en Miguel Delibes ou Francisco Ayala, por citar algúns nomes das letras españolas, xa falecidos, non digamos os que escriben ou producen en galego, como o caso de Neira Vilas. Os responsables da Facenda e do Ministerio de Traballo están moi preocupados porque a pensión dos escritores desestabiliza as arcas públicas.
A cuestión (o escándalo) non é tan grave polas consecuencias que medidas deste tipo teñen para a economía dos afectados, que son moi serias, como pola consideración que a cultura ten para os lexisladores e, en xeral, para a sociedade que consinte semellante situación.
Se o escritor está instalado nos éxitos de mercado (best sellers) aínda o pode ir levando, pero se o creador responde ás esixencias da propia creación, talante que caracteriza a esencia mesma da cultura, o único que lle queda é o silencio, ou a clandestinidade. Poucas contribucións tan valiosas (e tan xenerosas) para a cultura galega como a de Neira Vilas, que saliento nesta marea coma un exemplo práctico. Non se trata de facer comparacións, pero a alguén debería caerlle a cara de vergonza.”

Vigo: presentación de Xoguetes do tempo, de Xosé Luís Franco Grande

OXosé Luís Franco Grande xoves 21 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Casa do Libro de Vigo (Rúa Velázquez Moreno, 27), Xosé Luís Franco Grande presenta o seu poemario Xoguetes do tempo, publicado en Galaxia. No acto, xunto ao autor, participan Xesús Alonso Montero e Víctor F. Freixanes.

Compostela: Xornadas Ramón Piñeiro e Koldo Mitxelena no seu centenario, os 10 e 11 de decembro

Mitxelena PIñeiro 1Mitxelena Piñeiro 3Mitxelena Piñeiro 4

Pontevedra: actividades literarias destacadas do domingo 6 no Culturgal

DoCulturgal 4 ao 6 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, e con horario de 11:00 a 20:00 horas o domingo 6, ten lugar o Culturgal 2015. O prezo das entradas é o seguinte:
– Xeral: 2 euros (1 día) | 3 euros (3 días).
– Menores de 12 anos: 1 euro (1 día) | 2 euros (3 días).
– Menores de 3 anos: gratis.

As actividades literarias destacadas do programa para o domingo 6 son:
12:00 h. Concerto de presentación do libro-disco Canta o Cuco. Uxía e Magín Blanco na casa de Manuel María. Con Guillerme Fernández (guitarra) e Santi Cribeiro (acordeón). Espectáculo de pago. Auditorio.
12:00 h. Cultura que une 2016. Fundación Vicente Risco. Espazo Foro.
12:00 h. Bailarete: autoedición do libro ilustrado. Espazo Libro.
12:30 h. Debate arredor do ensaio Marcas. Signo, comunicación e consumo na era da simulación, de Xavier Navaza, publicado por Xerais, co propio autor, Benigno Fernández Salgado e Manuel Bragado. Espazo Foro.
12:30 h. Presentación de 100 anos de traballo por Galicia, por Galaxia. Unha conversa moderada por Víctor F. Freixanes, director xeral de Editorial Galaxia, coa que se renderá unha homenaxe aos autores que xogaron unha peza clave na nosa historia e literatura. Con Henrique Monteagudo e Xavier Martínez Cobas. Preséntanse as fotobiografías de Ramón Piñeiro, Xaime Isla e Ramón Otero Pedrayo. Espazo Libro.
13:00 h. Presentación de O frío azul, de Ramón Caride, publicado por Urco Editora. Espazo Libro.
13:30 h. Presentación do libro e a web Pito Galego. Método práctico, de Moisés Quintas, publicado por Ouvirmos. Espazo Libro.
16:15 h. Faladoiro da Asociación Galega de Profesionais da Tradución e Interpretación (AGPTI): A tradución e interpretación nas industrias culturais. Espazo Foro.
16:15 h. Concerto-presentación de Un conto ao revés, de Chuches Amil, publicado por Galaxia. Espazo Carpa.
16:45 h. Presentación de Un cesto de mazás e Do gris ao violeta. Achegas á historia das mulleres de Pontevedra, do Concello de Pontevedra. Espazo Libro.
17:30 h. Presentación do libro de banda deseñada STRPTS, por Cinema Sticado. Espazo Libro.
17:30 h. Mamá Cabra presenta A bruxa Discordia, libro-disco publicado por Galaxia. Espazo Carpa.
18:00 h. Presentación de O Piloto, o último guerrilleiro, de Afonso Eiré, publicado por Hércules de Edicións. Espazo Libro.
18:00 h. Presentación de Balea, libro despregable de Germán González e Federico Fernández, nun espectáculo dirixido ao público máis pequeno. No Espazo Infantil.
18:15 h. Iniciativas do Ano Manuel María. Fundación Manuel María. Espazo Foro.
18:30 h. Caer de cu polo Universo. Contacontos e ilustración en vivo, con Estíbaliz Espinosa, publicado por Apiario. Espazo Infantil.
18:30 h. Mesa Compostela Literaria. Espazo Libro.
18:30 h.: Sinatura de María Reimóndez, Héctor Carré, Antonio Tizón, Diego Ameixeiras e Xoaquín Fernández Leiceaga. Stand de Xerais.
19:00 h. Debate sobre a novela negra organizado por Xerais. Participan: Héctor Carré, autor de Hai que matalos a todos; Antonio Tizón autor d’A antesala luminosa; Diego Ameixeiras, autor d’A noite enriba e Xoaquín Fernández Leiceaga, autor de Agosto de memoria e morte. Modera a xornalista Montse Dopico. Espazo Libro.
19:00 h. Sinatura de exemplares de Caer de cu polo Universo, por Estíbaliz Espinosa e Lucía Cobo, ilustradora do libro. No stand de Apiario.
19:30 h. Presentación de Traca-Traco. 24 cantigas de nanar, un aloumiño e un arrolo, de de Paco Rivas e Alfonso Otero Regal, publicado por Edicións do Cumio. Espazo Infantil.
19:30 h. Lectura de A música dos seres vivos, de María Reimóndez, publicado por Xerais. Con Mercedes Peón. Espazo Foro.

Pontevedra: actividades literarias destacadas do sábado 5 no Culturgal

DoCulturgal 4 ao 6 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, e con horario de 11:00 a 21:00 horas o sábado 5, e de 11:00 a 20:00 horas o domingo 6, terá lugar o Culturgal 2015. O prezo das entradas é o seguinte:
– Xeral: 2 euros (1 día) | 3 euros (3 días).
– Menores de 12 anos: 1 euro (1 día) | 2 euros (3 días).
– Menores de 3 anos: gratis.

As actividades literarias destacadas do programa para o sábado 5 son:
11:45 h. O recuncho do ebook. Espazo Foro.
12:15 h. Presentación revista cultural A Pedreira. Concello de A Lama. Espazo Libro.
12:30 h. Concerto presentación do disco libro Sira e o robot. Adventures on Titan, de Mark Wiersma e Miguel Mosqueira, publicado por Galaxia. Espazo Carpa.
12:45 h. Presentación de Romaría de historias, de Xosé Neira Vilas, publicado por Galaxia. Espazo Libro.
13:15 h. Recital e conversa con María do Cebreiro (autora de O Deserto) e Gonzalo Hermo (autor de Celebración), promovido por Apiario. Espazo Libro.
13:30 h. Presentación dos especiais da Revista Luzes sobre política e cultura. Espazo Foro.
16:15 h. Os modos do mármore + 3 poemas, de Ondjaki, publicado por Através Editora. Espazo Foro.
16:45 h. Mesa redonda: Literatura de fantasía en galego, promovida por Urco Editora. Espazo Libro.
17:00 h. Sinatura de exemplares de O Deserto, de María do Cebreiro e de Celebración, por Gonzalo Hermo. No stand de Apiario.
17:00 h. Sinatura de exemplares de De paseo con Crunia e De paseo con Paulo, de Cristina Corral Soilán. No stand de Edicións Embora (81b).
17:30 h. Recital poético de Isaac Xubín co poemario Tempo de exilio, de Joseba Sarrionandia, publicado por Kalandraka. Espazo Libro.
19:00 h. Recital poético A boca da terra, de Manuel Rivas, publicado por Xerais. Espazo Foro.
19:00 h. Presentación da Axenda Feminista 2016. Elas na ciencia, por Lila de Lilith e Observatorio da Mariña pola Igualdade. Espazo Libro.
19:00 h. Sinaturas de Érica Esmorís, Andrea Maceiras e Héctor Cajaraville. No stand de Xerais.
19:30 h. Conversa con Marcos Calveiro, autor de Fontán (Premio de Narrativa Breve Repsol), Manuel Portas, autor de Lourenço, Xograr (Premio García Barros) e Arantza Portabales (Premio de Novela por Entregas de La Voz con Sobrevivindo), publicados por Galaxia. Conduce o xornalista Tino Santiago. Espazo Libro.
19:30 h. Sinatura de Manuel Rivas. No stand de Xerais.
20:15 h. Conversa con Érica Esmorís, autora de Nena e o mar (Premio Merlín), Andrea Maceiras, autora de Europa Express (Premio Jules Verne) e Héctor Cajaraville, autor de De remate (Premio Xerais). Conduce o xornalista Tino Santiago. Xerais. Espazo Libro.
21:30 h. Dar de contar a quen pasa. Con Candido Pazó, Celso Fernández Sanmartín, María Lado e Lucía Aldao. Espectáculo de pago. Auditorio.

Pontevedra: actividades literarias destacadas do venres 4 no Culturgal

DoCulturgal 4 ao 6 de decembro, no Pazo da Cultura de Pontevedra, e con horarios de 11:00 a 21:00 horas o venres 4 e sábado 5, e de 11:00 a 20:00 horas o domingo 6, terá lugar o Culturgal 2015. O prezo das entradas é o seguinte:
– Xeral: 2 euros (1 día) | 3 euros (3 días).
– Menores de 12 anos: 1 euro (1 día) | 2 euros (3 días).
– Menores de 3 anos: gratis.

As actividades literarias destacadas do programa para o venres 4 son:
11:30 h. Encontro con Pere Tobaruela e Andrés Meixide, autores de Formig4s, publicados en Xerais. Espazo Foro. Actividade concertada con centros escolares.
12:45 h. Encontro con Ledicia Costas, autora de Escarlatina, a cociñeira defunta, publicada en Xerais. Espazo Infantil. Co ilustrador Víctor Rivas. Actividade concertada con centros escolares.
12:45 h. Sopa de estrelas. Urco Editora. Espazo Foro. Actividade concertada con centros escolares.
16:00 h. Asociación Galega da Crítica. Programa profesional. Aulas.
17:45 h. Presentación de Historia de Galicia, de David Pérez. Edicións do Cumio. Espazo Libro.
18:15 h. Presentación de Ostrácia, de Teresa Moure e Seique, de Susana Arins, publicados por Através Editora. Espazo Libro.
18:30 h. Presentación de Teño uns pés perfectos, de María Solar, publicado por Kalandraka Editora. A autora será entrevistada pola actriz e narradora Beatriz Campos. Espazo Foro.
19:00 h. Conversa ao redor do libro colectivo Tempos chegados? Sobre o futuro político de Galiza, publicado por Galaxia. Modera Víctor F. Freixanes, coa participación de Xavier Vence, Justo Beramendi, José Antonio Portero Molina e Joám Evans. Espazo Libro.
19:00 h. Sinaturas de Santiago Cortegoso, Elena Gallego Abad, Fran P. Lorenzo e Ledicia Costas. No stand de Xerais.
19:30 h. Presentación de Raclette, de Santiago Cortegoso, publicado en Xerais. Lectura dramatizada feita polo elenco da obra teatral. Espazo Libro.
20:00 h. Conversa con Fran P. Lorenzo, autor de Cabalos e lobos, e Ledicia Costas, autora de Un animal chamado néboa, publicados por Xerais. Conduce o xornalista Ramón Rozas. Espazo Libro.
20:30 h. Conversa con Antón Riveiro Coello, autor de Os elefantes de Sokúrov, publicado por Galaxia. Conduce o xornalista Ramón Rozas. Espazo Libro.

Centos de persoas despiden Neira Vilas

DesdeXosé-Neira-Vilas-150x150 Sermos Galiza:
“A igrexa de Gres, en Vila de Cruces, ficou pequena para acoller na tarde do sábado o funeral do escritor Xosé Neira Vilas, que finou a pasada sexta feira aos 87 anos de idade.
O féretro do autor de Memorias dun neno labrego foi recibido con sentidos aplausos na tarde do sábado no exterior da igrexa de Gres, onde comezaba a soar o Himno nacional. O crego que oficiou o funeral destacou de Neira Vilas o seu “corazón cheo de xenerosidade”. “Quería que os nenos e nenas como Balbino tivesen unha vida digna”. “Imos seguir convivindo con el porque a súa pegada é moi forte”, engadiu o párroco, quen subliñou que o escritor sempre foi fiel ás súas raíces, “nunca estivo tranquilo até que regresou”.
Participou no acto unha nutrida representación do mundo da política e da cultura. Entre moitas outras persoas atopábanse o presidente da Xunta, Alberto Núñez Feijóo; o conselleiro de Cultura, Román Rodríguez; o portavoz nacional do BNG, Xavier Vence; a deputada do BNG e candidata de Nós, Candidatura Galega, Carme Adán; o ex alcalde de Boimorto e candidato de Nós, Xosé Luís Rivas “Mini”; o alcalde de Lalín, Rafa Cuíña; o alcalde de Oleiros, Ángel García Seoane; o escritor e candidato de En Marea, Miguel Anxo Fernán Vello; o actor Cándido Pazó ou o editor Víctor Freixanes.”