Artigo
de Carme Vidal en Sermos Galiza:
““Coma todos os anos reivindicamos que este lugar sexa laico e de uso público, con accesibilidade para que os nosos e as nosas escolares poidan vir a lle traer flores”, comezou o presidente da AELG, Cesáreo Sánchez Iglesias, na apertura dun acto no que reivindicou o dereito do alumnado de todo o pais a visitar este lugar que é símbolo onde mora quen, transgresora, soubo derrotar a desesperanza quen, en palabras de Curros, leva a estrela na fronte, a quen é guía aínda hoxe para o noso devir”, dixo o presidente da AELG.
“Debemos deixar que Rosalía fale por voz de cada unha de nós”, dixo Rosalía Fernández Rial no manifesto da homenaxe central que a AELG lle rendeu, un ano máis, en San Domingos de Bonaval. A outra Rosalía, a de Carballo, recoñeceu a pertenza a unha mesma comunidade poética e manifestouse Rosalía, a outra, por “compartir a identidade”, nesa vontade na que se recoñecía a filosofía da iniciativa que neste ano promoveu a AELG e que levou á rede moreas de razóns para sermos Rosalías.
“A súa obra transcende o seu tempo e dálle voz a aquilo que nos define aos galegos coma construtores dunha cultura nun idioma”, dixo Cesáreo e, desa condición, inundouse o acto de Bonaval, de expoñer ás condicións rosaliáns das persoas que desexan, en especial desde a literatura, un mundo de igualdade e xustiza.
Moitas Rosalías rularon pola rede nestes días e unhas cantas colleron o micro en Bonaval para faceren escoitar os seus versos, coas reivindicacións de hoxe, pola nosa lingua, contra a emigración, coas persoas desafiuzadas e as obrigadas a emigrar, as que manteñen o “atrevemento” de continuar a escribiren en galego. A voz de Rosalía sentiuse así próxima, coa actualidade dos temas dos que ela falou e que continúan a estaren infelizmente presentes.
Mercedes Queixas, Isabel Kerdudo, Viki Rivadulla, Paula Carballeira, Mónica Caamaño, Ledicia Costas ou Xurxo Souto -que impresionou cantando a capela un dos seus poemas- foron algunhas das voces que trouxeron á beira do Panteón de Galegos Ilustres os versos de Rosalía na homenaxe central da AELG polo seu aniversario que se fai o vindeiro 24 de febreiro. E os poemas de Rosalía cadraban con cada unha das reivindicacións, desta maneira, Isabel Kerdudo lembrou ás persoas desafiuzadas e obrigadas a emigrar, Ledicia Costas recoñeceuse Rosalía no feminismo e no orgullo da lingua ou Mercedes Queixas no atrevemento de escribir en galego, entre outras razóns para reclamar que continuamos herdando da poeta.
A coral Solfa e Uxía puxeron música ao acto. “Unha Rosalía rebelde, revuldeira, telúrica, comprometida coa súa terra, a Rosalía vixente que hoxe nos trae aquí”, foi a que reclamou Uxía na intervención musical na que estreou unha nova canción que interpretou coa arpa de Clara Pino.
“Coñecer a Rosalía é coñecer a historia do propio país. Recatala da manipulación, do ocultamento, que sexa coñecida e valorada significará que é un pobo que se coñece a si mesmo, que sabe cales son as causas que non lle permiten vivir do propio traballo na propia Terra que este pobo humanizou para poder recibir dela os propios alimentos unha terra abenzoada pola fertilidade, un mar de fartura do que vén o pan que de xeito rebordantemente humano ela cantou”, reivindicou Cesáreo Sánchez, á fronte dunha AELG que ten na data de nacemento de Rosalía unha das principais conmemoracións do ano e defende que sexa convertido na grande celebración literaria tanto no ámbito escolar como no social e institucional. O acto rematou cunha ofrenda floral e a interpretación conxunta do himno galego.”
Arquivo da categoría: Comunicados e manifestos
Compostela: acto central de #EuSonRosalía, no Panteón de Galegos Ilustres
PROGRAMA
Saúda do Presidente da AELG, Cesáreo Sánchez Iglesias.
Actuación da Coral da Asociación cultural e musical Solfa.
Lectura do Manifesto da AELG.
•Rosalía Fernández Rial, vogal da AELG.
Lectura de poemas rosalianos:
•Xosé Iglesias: “O mar castiga bravamente as penas”
•Viki Rivadulla: “Tecín soia a miña tea”
•Mónica Caamaño: “A xusticia pola man”
•Fran Barcia: “Nosa Señora da Barca”
•Xosé Mª Lema: “Nosa Señora da Barca”
•Ledicia Costas: Fragmento do prólogo de Follas Novas
•Fernando Patricio: “¡Mar!, cas túas augas sin fondo”
•Paula Carballeira: “Soia”
•Isabel Vaquero: “Miña casiña, meu lar”
•Xurxo Souto: “Mentres eu peno”
•Isabelle Kerdudo: “¡Pra a Habana!”
•Andrés Collantes: “Sin Niño”
•Mercedes Queixas: “Tal como as nubes”
Actuación da Coral da Asociación cultural e musical Solfa:
Actuación de Uxía.
Ofrenda floral.
Compostela: Polas fillas dos nosos fillos. Maniféstate pola Lingua, convocada por Queremos Galego
Os datos da última enquisa do Instituto Galego de Estatística sobre a situación do galego non nos sorprenden. Reflicten a realidade. A realidade é que cada vez hai menos xente que fala galego. A realidade é que a Xunta de Galiza demostra un total desleixo e desprezo pola lingua. A realidade é que é imposíbel vivirmos en galego con normalidade.
O maior descenso de falantes do galego coincide co lustro máis agresivo e lesivo para a normalización da nosa lingua e cunha situación na que o galego, non só non conta cunha oficialidade real, senón que é a propia Xunta quen ataca a oficialidade formal que acadou.
A lingua precisa xa de compromisos reais materializados en accións concretas. Esta non é a hora de enunciar falsos desexos, supostas declaracións de intencións, nin dubidosas manifestacións de amor, nas que se baseou até agora a política lingüística. É urxente actuar tomar medidas normalizadoras e pór todos os medios e remedios para para pararmos esta desfeita.
Moitas persoas educamos as nosas fillas e fillos en galego. Mantemos o galego cada día, entregámosllo ás máis novas e novos porque o defendemos e apreciamos. Facémolo con amor, esforzo e coidado, aínda que nos atopamos con dificultades permanentes, ás que lle temos que engadir o insulto e o desprezo mostrado polo presidente da Xunta na súa busca permanente de culpábeis da súa propia política.
O galego continúa perseguido e proscrito de diferentes ámbitos e usos. Impúxose un decreto para evitar o ensino en galego. Esta política lingüística ten responsábeis e cómplices. Precisase unha mudanza total. Hai que lles dar ferramentas ás xeracións novas. A televisión pública galega non emite debuxos animados de moda en galego. As mozas e mozos non poden escoller xogos, filmes e revistas xuvenís na nosa lingua, a moitos e moitas impídeselles a escolarización en galego
Necesitamos promover a nosa lingua. Lingua propia e común que nos une a todos e todas. Lingua, identidade e futuro de Galiza camiñan da man. Defender o futuro dunha lingua é defender o futuro dun pobo. A nosa lingua sítuanos no mundo e fainos donos e donas do noso porvir, que está en nós, nas nosas fillas e fillos, nas nosas netas e netos. Na transmisión xeracional e na súa reposición social.
Precisamos o galego para ser e existir. Temos esperanza, ilusión, vontade, compromiso para mantelo vivo, para superar prexuízos, para transmitir amor á nosa lingua, para manifestar orgullo, para dicir, polas fillas dos nosos fillos QUEREMOS GALEGO.
Rosalía de Castro aterece, proposta da Plataforma de Crítica Literaria A Sega
Desde
A Sega:
“E madía leva non aterecer! As razóns poderían ser evidentes: Rosalía de Castro é unha muller que morreu hai máis dun século e a quen durante longas décadas meteron nunha mortalla de cravos, sombras e prantos. Na maior parte dos casos o que o día a día nos devolve dela son imaxes de pedra, bustos e monumentos.
Mais debaixo da pedra fría nosoutras sabemos que latexa unha obra viva, rebelde e mesmo temeraria. Unha obra que apela a todas nós porque fala de nosoutras, fala das que cantamos, das que traballamos, das que rimos, das que padecemos, das que queremos un mundo onde a violencia non sexa tolerada. Ela ensinounos a camiñar mentres outros ladran, a buscar amores que nos queiran ben, ou a convivir coa soidade. Abriu a porta para que as que hoxe somos poidamos escribir o que nos pete, dende o patrón dunha chaqueta ata unha novela.
Por todo iso estamos certas de que Rosalia de Castro (RdC) non pode ficar máis á intemperie. Debémoslle polo menos a calor que nós aínda temos como vivas herdeiras do seu xenio. Ela ensinounos que todas sabemos cousas, que a nosa voz é importante. De aí que dende A Sega fagamos esta convocatoria aberta a todas as mulleres que queiran unirse a ela. O obxectivo é ben simple: cubrir todas as estatuas de Rosalía de Castro do noso país que sexamos capaces con obras tecidas polas nosas mans. Porque a pedra será fría pero moito máis grande é a nosa calor.
Descrición da actividade
A proposta da nosa actividade é moi sinxela:
– A nivel individual ou colectivo animamos a todas as mulleres a tecer calquera peza, dende unha bufanda a un chal que poida cubrir un busto ou estatua de Rosalía de Castro na súa vila ou lugar próximo.
– O día 24 de febreiro, día do nacemento de RdC, sairemos cubrir as estatuas en todos os lugares. Se as participantes queren organizar algún acto como unha lectura ou convidar a algunha escritora, cantante ou artista para acompañalas A Sega pode botar unha man á hora de organizar estes actos.
– As participantes deberían facer unha foto de cada unha das estatuas para poder despois darlles difusión a través das redes sociais e facer un mural con todas elas.
– As participantes poden solicitar permiso ao Concello correspondente para vestir a RdC, se ben os Concellos non adoitan poñer problema ante este tipo de accións (simplemente retirarán o “vestido” unha vez pase o acto se as participantes deciden deixalo no lugar concreto).
– Para calquera dúbida podedes contactar con nós no 606274507 (Susana).
A Sega.”
O galego dá vida, pola vida do galego, declaración institucional da Real Academia Galega
Chamamento de ProLingua aos partidos políticos
Este 
ano electoral de 2015 debe ser o da decisión colectiva de mudar un rumbo catastrófico para o noso idioma, medio de comunicación habitual dunha boa parte do país e fundamento da cultura galega contemporánea. ProLingua avaliou con suma preocupación, sabemos que compartida por milleiros de persoas, sexa cal sexa a súa adscrición partidaria, as últimas cifras sobre o uso da lingua.
Por iso pensamos que a nosa responsabilidade cívica, como plataforma plural e non dependente de organización ningunha, é realizarmos un chamamento ás forzas políticas galegas, tanto as que contan con presenza institucional coma as que aspiran a acadala nos próximos comicios, para poñer fin a unha etapa nefasta, sen dúbida a peor na Historia recente do idioma.
Non é este momento nin lugar para un relato polo miúdo do que se leva destruído en tan pouco tempo. Calquera persoa, calquera familia que intente desenvolver a súa vida en galego pode achegar detalles. Os resultados desa suma de agresións sociais, pedagóxicas, culturais etc. son públicos e causan escándalo polo que expresan en si e polo cinismo con que boa parte das administracións, especialmente a autonómica, ollan para outro lado. Mentres afogan a lingua e a cultura cunha man visten a outra con luva branca, presiden cerimonias e invocan quen sabe que tipo perverso de galeguidade.
É a hora de recuperar o consenso na dobre dirección de fortalecer os dereitos das persoas galegofalantes e garantir o dereito das castelanfalantes a aprenderen e valoraren o idioma propio de Galicia. Só así se pode escoller en liberdade, só ese consenso (reflectido no Estatuto de Autonomía, que se saiba, aínda en vigor) responde ao que sente a maioría social: a nosa maior creación como pobo, o esteo básico sobre o que se asenta a cultura e identidade galegas debe ter futuro. Un futuro que está nas nosas mans, nas das persoas que falan galego habitualmente e nas das que o fan en castelán, pero que comparten un obxectivo común: nin queren nin están dispostas a permitir que o idioma galego siga nun devalo que nos borraría do mundo como pobo diferenciado.
ProLingua chama por un acordo global das forzas políticas, pero xa non hai tempo para declaracións baleiras. A mellor forma de basear firmemente unha futura converxencia acerca do destino da lingua é situala nos programas ao nivel que a súa importancia merece; un nivel que asegure a súa transmisión e continuidade, que fomente as actitudes positivas e garanta o seu uso real en calquera situación.
Abonda de decorado folclórico e de rituais grandilocuentes: cómpre concreción, asunción de compromisos ante a cidadanía e mecanismos para que o recollido no programa vaia máis alá do ámbito do virtual. Se a galeguidade é un valor, tentar apropiarse dela para beneficiarse dos votos constitúe unha fraude contra o patrimonio común, fágao quen o faga.
ProLingua solicítalles daquela ás direccións e ás militancias do conxunto dos partidos -por suposto na Comunidade autónoma galega, mais tamén naquelas limítrofes onde os dereitos lingüísticos simplemente non existen- que debatan e expliquen con claridade cal é a súa proposta para un consenso nacional sobre o idioma e cales as medidas que urxe tomar.
Quizais non sexa dabondo para lle asegurar un futuro de vida á lingua propia de Galicia, mais o que parece claro é que sen el non haberá futuro ningún.
Poñan mans á obra, por favor.
Galicia, 8 de xaneiro do 2015“
Manifesto O xenio criador do Pobo galego. Lingua, cultura e literatura
Desde Sermos Galiza:
“As asociacións culturais con máis persoas asociadas e maior actividade do país asinan o manifesto común O xenio criador do Pobo galego. Lingua, cultura e literatura no que manifestan a vontade de manter o carácter de unión e festivo do Día das Letras, en especial, “nun momento de ataques á nosa lingua sen precedentes na etapa democrática como o que padecemos na actualidade”.
A Mesa pola Normalización Lingüística, Associaçom Galega da Língua, Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Asociación Socio-Pedagóxica Galega, Comités, Confederación Intersindical Galega- Ensino, Coordinadora de Traballadoras e Traballadores pola Normalización Lingüística, Federación de Asociacións Culturais Galegas-Galiza Cultura e Liga Estudantil Galega son as entidades asinantes do comunicado no que rexeitan a decisión da Academia de dedicarlle o Día das Letras a Filgueira Valverde, unha figura que, segundo din, “non pode unir a ninguén”.
“O seu papel destacado dentro da estrutura dun réxime como o franquista que perseguiu a lingua e cultura galega e as súas figuras máis relevantes, silenciándoas, exiliándoas ou facéndoas presas, fan del o contrario do que debe ser exemplo á sociedade galega e por iso só podemos considerar profundamente desafortunada a decisión tomada pola RAG”, explican no comunicado, nacido da xuntanza mantida a pasada quinta feira en Compostela, cinco días despois de que a Academia fixera pública a designación de Filgueira como figura a homenaxear o vindeiro Día das Letras Galegas.
Anuncian tamén que van dedicar o 2015 a homenaxear o “ xenio creador do pobo galego a través da súa lingua e a súa literatura, o seu exemplo cívico e de compromiso co país mesmo nas peores circunstancias”, como primeiro paso “dunha camiñada conxunta e partillada con toda a cidadanía” que iniciará a súa andaina a partir de setembro cando se vaia materializando a proposta das asociacións culturais.
Apostan nunha data para festexar a lingua que nos une e darlle á nosa literatura a difusión social que merece. Son asociacións que tradicionalmente organizan actos e programacións arredor do 17 de maio e que se xuntarán de novo despois de setembro para artellar as súas actuacións cara á un Día das Letras en que, por vez primeira nos cincuenta e un anos de historia, optarán por unha conmemoración diferente, á marxe da figura escollida pola Academia.”
O xenio criador do Pobo galego. Lingua, cultura e literatura.
“Desde a súa institución o 28 de abril 1963 até o pasado 5 de xuño de 2014, a Real Academia Galega escolleu para ser homenaxeada no Día das letras Galegas unha ”figura autora dunha obra relevante en galego e persoa de calidade cultural e humana que mereza propoñerse como exemplo á sociedade galega de hoxe”, tal e como se recolle na acta da sesión onde se decidiu estabelecer esta data tan relevante para a nosa lingua e cultura e que celebra a saída ao prelo da obra mestra da literatura galega contemporánea, Cantares Gallegos, de Rosalía de Castro.
Ao longo destes 51 anos as persoas homenaxeadas nesta data caracterizáronse por seren autoras e autores cunha obra de calidade e un compromiso e achegas claros en defensa da nosa lingua e da nosa cultura fóra de toda dúbida, alén das súas posicións máis ou menos progresistas, máis ou menos conservadoras, máis ou menos relixiosas ou ateas.
Estes dous elementos: lingua e compromiso co país, fixeron do Día das Letras Galegas unha data de reinvindicación da nosa lingua e de festa para a nosa ampla literatura, capaz de unir todo o pobo galego nunha soa voz, sendo xunto co Día da Patria Galega o máis sinalado de Galiza.
As entidades asinantes, que traballamos día a día para a defensa, dignificación e normalización plena da nosa lingua e cultura en centros de ensino, vilas, cidades e todos os recunchos do país, queremos que o Día das Letras Galegas siga a ser a data para festexar a lingua que nos une e darlle á nosa literatura a difusión social que merece.
Queremos que siga a manter o carácter integrador e de unión que sempre tivo, e que debera ser reforzado nun momento de ataques á nosa lingua sen precedentes na etapa democrática como o que padecemos na actualidade.
Filgueira Valverde non pode unir ninguén. O seu papel destacado dentro da estrutura dun réxime como o franquista que perseguiu a lingua e cultura galega e as súas figuras máis relevantes, silenciándoas, exiliándoas ou facéndoas presas, fan del o contrario do que debe ser “exemplo á sociedade galega” e por iso só podemos considerar profundamente desafortunada a decisión tomada pola RAG.
O xenio creador do pobo galego a través da súa lingua e a súa literatura, o seu exemplo cívico e de compromiso co país mesmo nas peores circunstancias, debe ser hoxe e sempre o homenaxeado o Día das Letras Galegas, e a el dedicaremos o 2015 como primeiro paso dunha camiñada conxunta e partillada con toda a cidadanía que pretendemos explorar a partir de setembro.
Galiza, 14 de xullo de 2014.
A Mesa pola Normalización Lingüística
Associaçom Galega da Língua
Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
Asociación Socio-Pedagóxica Galega
Comités
Confederación Intersindical Galega- Ensino
Coordinadora de Traballadoras e Traballadores pola Normalización Lingüística.
Federación de Asociacións Culturais Galegas- Galiza Cultura
Liga Estudantil Galega.“
Día das Galegas nas Letras
Desde A Sega:
“Hai quen senta e observa mentres outros tentan dicirnos quen son dignos e quen non son dignas de entrar no concepto que temos de literatura e de país. Hai quen se laia, hai quen concorda, hai quen simplemente nin atende. E logo estamos as que collemos o foucín, arrefuzamos as mangas e botamos o sombreiro ancho para saír de Sega.
Nese espírito, dende A Sega convocamos o I DÍA DAS GALEGAS NAS LETRAS que busca celebrar a figura dunha muller que contribuíse de forma sobranceira á cultura en xeral e á literatura en particular. Escollemos o día 15 de agosto como data central dos actos de celebración por ser o día DA NOSA SEÑORA (das letras galegas). A nosa convocatoria será sempre aberta e participativa.
Este ano 2014, a muller a quen renderemos homenaxe é Dorothé Schubarth, compiladora do Cancioneiro Popular Galego. Nos vindeiros días darse a coñecer o programa completo de accións de celebración.
ATURUXO POR DOROTHÉ SCHUBARTH
Manifesto d’A Sega para a celebración do
DÍA DAS GALEGAS NAS LETRAS
Dende tempo inmemorial a escrita fixo de si unha maneira de perdurar. De traspasar a morte. De manter e alimentar un pobo, unha lingua, unha cultura. Cada palabra mantida alén da memoria finita dos seres humanos, cada texto que se foi gardando no acervo das bibliotecas e dos arquivos construínos dun certo xeito. Mais entre todas as súas liñas naceron fondos silencios. Silencios que durante tempo nos quixeron facer crer que contiñan o nada. Mais como calquera boa musicóloga sabe, o silencio é parte fundamental da música e contén tanto valor coma o son.
Neses silencios da literatura escrita estivemos sempre nosoutras. Nun tempo breve por analfabetas. Noutro moito máis longo que perdura ata a actualidade por descoñecidas e minusvaloradas. Mais en todo momento, nunca deixamos de falar. Escribimos nas nosas voces as historias das nosas vidas, dos nosos pensares, saberes e coñecementos. O noso humor, a nosa maneira de arrepoñernos aos papeis dados. A nosa letra estivo sempre viva, e así continúa.
Vimos dunha estirpe de mulleres que crearon textos para cantalos, que compuxeron música de palabras. Elas, que foron feitas silencio polo peso dunha tradición patriarcal que ditamina para eles os nomes e para elas o anonimato do “colectivo”.
Ata que chegou ela. A primeira que ousou poñer os nosos nomes a cada unha das composicións. Facernos por fin visibles. Facernos donas mediante ese simple xesto dunha tradición cooptada, como tantas outras. E haberá quen diga que a tradición é un “ben común”, mais este non pode sosterse mantendo de xeonllos ás mulleres, unha vez máis. Porque para nosoutras, as que cantamos e escribimos hoxe, saber que foron outras as que antes cantaron e escribiron non é un feito menor. Dános unha lexitimidade que está moi lonxe de entender a autoría como autoridade e propiedade senón máis ben como o acceso á condición de suxeitAs, á condición de persoas con dereito a ter a nosa propia voz recoñecida na sociedade. Dela, da voz, emanan o resto dos dereitos, o dereito ao noso corpo, á nosa liberdade, á nosa vida mesma. A que ninguén nos diga: cala que ti diso non sabes. Ou aquilo de “non hai mulleres que…”.
Hai quen di que os seres humanos seremos unicamente quen nos lembre. Seremos quen garde os nosos nomes, quen aturuxe os alalás cos que demos saída ao pasar dos días, ao humor, ao sentir, ao pensar, ao coñecer, ao que sabemos e aprendemos. Quen garde, en definitiva, o texto dos nosos afectos. Ese foi o traballo de Dorothè Schubarth.
Igual que facemos o corro para bailar, igual que as voces das cantareiras enganchan as unhas coas outras, quen hoxe escribimos debémoslles ter o noso nome propio, a nosa voz inscrita mesmo nas marxes da literatura a aquelas que cantaron antes. A aquelas que construíron o maior acervo literario de lingua galega: a lírica popular. Se nós temos voz é porque houbo quen foi quen de conservala e aínda máis importante, quen foi quen de recoñecela como de nosoutras, lonxe deses discursos da “comunidade” nos que as mulleres ficamos invisibles. Ese foi o traballo de Dorothè Schubarth que hoxe celebramos, vindicamos e recoñecemos.”
Neses silencios da literatura escrita estivemos sempre nosoutras. Nun tempo breve por analfabetas. Noutro moito máis longo que perdura ata a actualidade por descoñecidas e minusvaloradas. Mais en todo momento, nunca deixamos de falar. Escribimos nas nosas voces as historias das nosas vidas, dos nosos pensares, saberes e coñecementos. O noso humor, a nosa maneira de arrepoñernos aos papeis dados. A nosa letra estivo sempre viva, e así continúa.
Vimos dunha estirpe de mulleres que crearon textos para cantalos, que compuxeron música de palabras. Elas, que foron feitas silencio polo peso dunha tradición patriarcal que ditamina para eles os nomes e para elas o anonimato do “colectivo”.
Ata que chegou ela. A primeira que ousou poñer os nosos nomes a cada unha das composicións. Facernos por fin visibles. Facernos donas mediante ese simple xesto dunha tradición cooptada, como tantas outras. E haberá quen diga que a tradición é un “ben común”, mais este non pode sosterse mantendo de xeonllos ás mulleres, unha vez máis. Porque para nosoutras, as que cantamos e escribimos hoxe, saber que foron outras as que antes cantaron e escribiron non é un feito menor. Dános unha lexitimidade que está moi lonxe de entender a autoría como autoridade e propiedade senón máis ben como o acceso á condición de suxeitAs, á condición de persoas con dereito a ter a nosa propia voz recoñecida na sociedade. Dela, da voz, emanan o resto dos dereitos, o dereito ao noso corpo, á nosa liberdade, á nosa vida mesma. A que ninguén nos diga: cala que ti diso non sabes. Ou aquilo de “non hai mulleres que…”.
Hai quen di que os seres humanos seremos unicamente quen nos lembre. Seremos quen garde os nosos nomes, quen aturuxe os alalás cos que demos saída ao pasar dos días, ao humor, ao sentir, ao pensar, ao coñecer, ao que sabemos e aprendemos. Quen garde, en definitiva, o texto dos nosos afectos. Ese foi o traballo de Dorothè Schubarth.
Igual que facemos o corro para bailar, igual que as voces das cantareiras enganchan as unhas coas outras, quen hoxe escribimos debémoslles ter o noso nome propio, a nosa voz inscrita mesmo nas marxes da literatura a aquelas que cantaron antes. A aquelas que construíron o maior acervo literario de lingua galega: a lírica popular. Se nós temos voz é porque houbo quen foi quen de conservala e aínda máis importante, quen foi quen de recoñecela como de nosoutras, lonxe deses discursos da “comunidade” nos que as mulleres ficamos invisibles. Ese foi o traballo de Dorothè Schubarth que hoxe celebramos, vindicamos e recoñecemos.”
Conclusións do encontro Galeusca editores, do 13 xuño de 2014
Os
editores en lingua catalana, galega e euskera reuníronse en Igeldo os dias 11, 12 e 13 de Xuño nos encontros GALEUSCA de editores, organizados pola Euskal Editoreen Elkartea, en colaboración coa Associació d’Editors en Llengua Catalana, a Associació d’Editors del Pais Valencià e á Asociación Galega de Editores. Os editores en Galeusca, que aglutinan a 185 empresas editoras, cuxa producción anual se achega aos once mil títulos nas tres linguas, chegaron durante as xornadas ás seguintes conclusións:
1. Estamos preocupados pola evolución descendente do mercado e reivindicamos a nosa aportación ao sostemento da diversidade cultural fronte ás tendencias uniformizadoras do goberno do Estado español.
2. Nese senso, reclamamos unha colaboración máis decidida das Administracións públicas. A experiencia está a demostrarnos que son posibles incrementos dos orzamentos públicos compartindo riscos co sector editorial.
3. A edición dixital require dun novo marco legal e unha concienciación social que permitan a xerazón dun modelo de negocio sostible.
4. Compartimos que os diferentes modelos de préstamo dixital que se están a pór en marcha marcha por parte das redes de bibliotecas públicas deben ser acordados co noso sector e avaliados períodicamente. Tamén consideramos que os recursos públicos deben destinarse principalmente á adquisición de contidos.
5. Consideramos que non hai cultura sen tradución. Constatamos que existe un déficit na incorporación da literatura universal ás nosas linguas. A publicación de traducións require dun apoio decidido das Administracións, co fin de poder ser editadas en condicións de igualdade competitiva.
6. O estímulo da lectura debe ser a orixe e principal esforzo dos poderes públicos, fomento que debe centrarse na creación de hábito lector a partir da escola, e no apoio ao sector editorial e libreiro.
7. É imprescindible a implicación de todos os sectores que interveñen na cadea de valor do libro, no diálogo coas Administracións públicas para conseguir políticas culturais eficientes. Constatamos e lamentamos que, nalgúns territorios, as políticas lingüísticas afectan negativamente á edición na lingua propia, e esiximos que iso sexa corrixido.
Francisco Castro, da Asociación Galega de Editores; Izaskun Arretxe, da Asociación de Editores en Lingua Catalana; e Jexuxmari Mujika, da Asociación de Editores en Lingua vasca.
Rianxeiras vivas fronte a rianxeiros mortos, comunicado da Plataforma Literaria A Sega
Rianxeiras vivas fronte a rianxeiros mortos
Seguramente
en Rianxo tamén se fixo e pode que se siga facendo a sega. Porén, resulta difícil sabelo porque semella que o único que queda desta vila mariñeira son os nomes dos rianxeiros mortos. Homes ilustres. Mais mortos. Pouco máis se sabe e se fala a día de hoxe de Rianxo, se ben ao arredor dos seus monumentos hai unha fermosa vila viva pola que camiñan rianxeiras tamén vivas, non só a que vai pola ribeira, senón as que falan con seseo e cheísmo e din cousas como “cando ti mamabas eu xa roía codia”.
Coa nosa literatura por veces semella pasar o mesmo que acontece en Rianxo. Sábese moi pouco de quen non son homes ilustres e sábese sobre todo dende parámetros que non só ignoran senón que estigmatizan a escrita e a lectura coñecedora do 50% da humanidade. Estes son os motivos que levaron á creación d’A Sega hai agora un ano, dacabalo entre o mes que celebramos unha autora que de vello se dicía que escribía coma un home ou que era unha chorona corpórea da “patria” e o mes que as mulleres tomamos para falar de nós e para saír as rúas de todo o mundo.
A eses rianxeiros mortos cómpre lelos con novos ollos. E cómpre que non ocupen todo e todos os espazos. Aquí, na Sega, impórtanos que a literatura do 50% da humanidade sexa visible e teña un tratamento digno. Mais tamén sachamos en cuestións que van alén da superficie e tentamos reformular dende as nosas intervencións case semanais o propio concepto do coñecemento. Nosoutras cremos nos coñecementos plurais, non só daquelas que teñen o recoñecemento institucional ou do patriarcado. Practicamos o coñecemento das mans que segan e das mans que pescan, dende o noso monte e os nosos mares rexeitamos conceptos elitistas e pechados de quen debe falar e quen calar. Sobre todo porque ao final falan e calan sempre os mesmos e as mesmas, respectivamente.
Nas nosas mans que segan e que pescan o coñecemento reformúlase como un espazo ético e de aprendizaxe. Por iso se cadra o máis interesante acontece mentres segamos. Nos debates que mantemos no interior da nosa crecente estrutura horizontal e aberta, na que segadoras de diversas latitudes e parámetros aprendemos e medramos, damos saída ás nosas curiosidades e visións converxentes ou diverxentes dos textos. O noso non é o traballo solitario da crítica que busca marcar un canon dende o poder hexemónico, nin sequera o traballo meritorio de moitas bitácoras que buscan a divulgación. Na Sega experimentamos, argumentamos, colaboramos e cantamos mentres imos botando gabela a gabela as nosas visións sobre libros e outros formatos da cultura.
Seguramente, como lles pasa ás mulleres que segan e pescan, o noso traballo non sexa recoñecido, seguramente non levaremos premio ningún nin cobraremos xornal de ningún medio de comunicación polo noso pensamento. Mesmo hai quen hai pouco falaba destes espazos da crítica en internet coma “nichos”, fronte a, puidemos entender, a crítica “como deus manda”. Nosoutras cremos nos nichos só para quen está morta, o noso espazo na rede, ben ao contrario, está vivo e vizoso e permítenos existir mentres os mundos do “como deus manda” nos exclúen. Mais que ninguén se alporice, hai sega alén de internet! Este ano prometemos accións vizosas dende os cantos de quen sega co riso na boca pero sen esquecer o foucín da man. Seguramente nin nosoutras nin moitas das autoras das que falaron entrarán no panteón de rianxeiros ilustres mais nós seguiremos traballando polas vivas, rianxeiras ou non.
