Teresa Moure: Liberar a palabra

Entrevista a Teresa Moure en El País (Galicia):
“(…) O ensaio co que acaba de gañar o premio Ramón Piñeiro, Queer-emos un mundo novo. Sobre cápsulas, xéneros e falsas clasificacións, recolle o testemuño daquel outro título. Repensa a linguaxe, desta volta, da man da teoría queer para propoñer estratexias transformadoras non só dos xeitos de dicir, senón da sociedade. Porque non abonda, advirte, con repetir acriticamente o xesto ritual do “todos e todas”. Trátase de adestrar a nosa razón contra o sexismo lingüístico a todos os niveis. “Observaba certa complacencia, na política ou nos medios de comunicación por exemplo. Parece que con utilizar -os e -as xa está todo feito, sen que exista máis vontade transformadora de xénero”, explica. “O feminismo pensou xa moito sobre isto. Se as mulleres non se senten denominadas polo masculino xenérico, por que temos que cumprir as normas que nos ditan as institucións académicas?”. (…)
Moure percorre no seu libro, a historia da literatura galega desde unha óptica queer. “Non importa como é o corpo da persoa que escribe, nin cal é a súa orientación sexual. O que importa é se a obra cuestiona a heteronormatividade, se vai máis alá dela”, sostén. Así, no sentido do cuestionamento da sexualidade canónica, cita non só obras da literatura dos 80 ou dos 90. Nin só A esmorga, ou Rosalía de Castro segundo a interpretación de Francisco Rodríguez. Lembra, por exemplo, O maroutallo de Otero Pedrayo, para ela unha “reivindicación do desexo feminino alén das convencións”. (…)”

O Barco: presentación de Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón

A segunda feira 23 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Biblioteca Florencio Delgado Gurriarán, no Barco, preséntase Como defenderes os teus dereitos lingüísticos, de Carlos Callón, publicado en Xerais. No acto, organizado pola Mesa pola Normalización Lingüística participa o propio autor.

A Coruña: presentación de Mulleres na guerrilla antifranquista galega, de Aurora Marco

O xoves 19 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Fundación Novacaixagalicia (Cantón Grande) da Coruña, preséntase o libro Mulleres na guerrilla antifranquista galega, de Aurora Marco, publicado en Laiovento. No acto, no que intervirán xunto á autora Francisco Pillado e María Teresa Martínez, proxectarase un capítulo do documental As silenciadas, da autoría de Pablo Ces.

A Coruña: presentación de Guerra de grafias, conflito de elites, de Mário Herrero

O xoves 19 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Asociación Cultural Alexandre Bóveda (Rúa Olmos, 16-18, 1º) da Coruña, preséntase o libro Guerra de grafias, conflito de elites, de Mário Herrero Valeiro, publicado por Através Editora. No acto participa, xunto ao autor, Celso Álvarez Cáccamo.

Santiago: presentación de Moncho Valcarce. Un símbolo para Galiza. Diarios inéditos e outros textos

O mércores 18 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntase o libro Moncho Valcarce. Un símbolo para Galiza. Diarios inéditos e outros textos, de Victorino Pérez Prieto, publicado en Trifolium.

Ferrol: presentación de Xaime Quintanilla Martínez, de Carlos Pereira e Ana Romero

O venres 13 de xaneiro, ás 19:30 horas, na Galería Sargadelos (Rúa Rubalcava, nº 30-32) de Ferrol, preséntase o libro Xaime Quintanilla Martínez. Vida e obra dun socialista e galeguista ao servizo da República, de Ana Romero Masiá e Carlos Pereira Martínez, Premio Luís Tilve de Investigación e Divulgación Histórica 2011. No acto participan Cesáreo Fraga García, Xesús Mosquera Sueiro e os autores.

Entrevista con Teresa Moure

Entrevista con Teresa Moure na web da editorial Galaxia:
“- Galaxia (G): É a segunda vez que gañas este premio. Dende o primeiro galardón a hoxe, a voz de Teresa Moure cobrou unha forza notable dentro do sistema literario galego e tamén como ensaísta. Como valoras estes anos entre un e outro premio no que á túa traxectoria se refire?, hai unha liña de continuidade entre a autora de A palabra das fillas de Eva e a actual?
– Teresa Moure (TM): Non resulta doado para alguén que escribe valorar a súa produción. Escribir é expresarse dalgunha maneira e quizais o obxectivo de achegar ideas ao debate xeral da cultura e lograr que sexan comprendidas é algo que non se dá feito sinxelamente. Quero dicir con isto que non vexo a literatura como un espazo para obter prestixio, ou para definir traxectorias. E canto á continuidade, si, para min todos os textos que levo publicados son parte do mesmo macrotexto. Véxoos profundamente interconectados.
– G: Tense comentado que o teu ensaio vai xerar polémica por esa aproximación á literatura galega desde a teoría Queer que o xurado comentou que hai no libro. Cal é a túa impresión sobre isto?, cres que vai darse esa polémica?, e por que?
– TM: Si, xa se están a dar polémicas a partir de certas críticas rápidas. Creo que debemos pór moito coidado á hora de transmitirmos as ideas dun ensaio como este á prensa porque poden xerarse malentendidos. O meu ensaio ocúpase fundamentalmente de cuestións lingüísticas. Nos últimos anos o masculino xenérico (tipo “todos os galegos”) foi reemprazado nalgúns contornos sociais, tampouco en todos, por formas alternativas que incluísen o feminino (”todos os galegos e todas as galegas”) porque sentimos como necesario visibilizar as mulleres. Con todo, creo que corremos o risco de que estes esforzos lingüísticos sexan malinterpretados. As persoas máis novas tenden a avalialos como politicamente correctos e no ensaio inténtase esculcar sobre a capacidade transformadora da linguaxe. Por iso arguméntase en favor do uso de formas como galeg@s, galeg*s ou galegXs, aínda pouco instaladas entre o sector máis normativo e, especialmente, en favor de formas como “o pobo galego”, “as persoas da ciencia” ou “accionariado”, “cidadanía” ou “alumnado”. Desta maneira evitamos o binarismo (non todos os seres humanos son decididamente homes ou mulleres) e cuestionamos unha educación que nos predispón a pecharnos en cápsulas.
Dentro desta reivindicación de superarmos os xéneros, de transcendelos, traballo na teoría queer, un modelo moi vivificante chegado da filosofía e que entronca con traballos que fixen noutros momentos: eu doutoreime cunha tese sobre filosofías non-discretas, ou sexa sobre a defensa de modelos alternativos ao “ou branco ou negro”, defensores dunha gama de grises. Neste sentido, só dentro dun debate moito máis xeral, abordo a cuestión da literatura galega como literatura queer. Mais eu non estou argumentando sobre a orientación sexual das autorías ou dos personaxes. A literatura galega é queer porque é a literatura dunha nación sen estado, feita sobre unha lingua minusvalorada e, neste sentido, é un produto subversivo, desafiante e incómodo. (…)”.

A fascinación pola contundencia e a voz de Isidro Novo dá pé a un estudo

Artigo de Santiago Jaureguízar en El Progreso:
“José Luis Calvo confesa que unha das primeiras cousas que o impresionou de Lugo non foi unha paisaxe, como adoita, senón un son. O escritor e investigador ovetense arribou á cidade en 1989, pero tomou conciencia físíca cinco anos máis tarde, na Noite dos Tolos, a celebración que organiza o club Clavicémbalo. Naquel evento, sentiu un recitado telúrico de Isidro Novo; «impactáronme a contundencia da súa voz e a forza das súas imaxes». Aínda lembra o título do poema que estaba lendo o poeta, Crise. A partir de aí entrou en contacto, unha canda outra, coa persoa e coa obra. A fascinación foi medrando e encauzouse nunha reflexión que quedou plasmada en Xograr da gravidade, que Calvo presentou onte xunto co autor estudado e Carlos Gegúndez en Lugo. O experto asegurou que o título está tirado dun poema que dedicou a Novo en Definitivo territorio -«un libro dedicado a Lugo»- e que fai referencia ao escritor «como xograr moderno e que ten gravidade por esa contundencia da súa voz e esas imaxes pouco comúns». (…) José Luis Calvo definiu a lírica de Isidro Novo como «un reflexo da desgraza humana», pero, a diferenza da visión opaca do parente, «sempre amosa un atisbo de esperanza». Reiterou que «trata temas moi duros, fai crítica social, pero o lirismo sempre está presente». A seguir citou ao poeta analizado para exaltar que «a poesía é a grande emoción», unha idea que lle valeu para anotar que «ten que existir esa beleza que sae do home, que aínda que escriba unha poesía dura, como no caso de Isidro, ten unha noción de canto musical, como acontecía con Neruda ou con Celso Emilio». Isidro Novo recoñeceuse «abafado» pola xeira de José Luis Calvo e «abrumado» porque ten conseguido ofrecer en Xograr de gravidade unha concepción da súa obra «moi parecida» á que ten el, sobre todo, na súa consideración da poesía «coma a magna arte». «Como poeta non son prolífico porque me dedico con devoción a cada libro», afirmou o escritor.”

A Coruña: presentación de Cartografías do derrubo, de Carme Adán

O mércores 4 de xaneiro, ás 20:00 horas, na Casa-Museo Casares Quiroga (Rúa Panadeiras, 12) da Coruña, preséntase Cartografías do derrubo, de Carme Adán, publicado por Difusora. No acto, acompañando á autora, participan Lucía L. Bayo, Xabier P. Docampo, Pilar García Negro e Xavier Paz.