Entrevista de Belén Regueira a Samuel L. París no Diario Cultural da Radio Galega:
“Samuel L. París publica neste 2025 a súa primeira incursión na narrativa, a colección de artefactos Pifostio (Xerais) e mais o poemario O tenro é o salvaxe (Galaxia), no que leva os seus versos a un territorio máis íntimo. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
José-Maria Monterroso Devesa: “Son ‘pesioptimista’, sei que se fala menos galego, pero non teño tan claro que estea retrocedendo”
Entrevista de Marcos Pérez Pena a José-Maria Monterroso Devesa en Praza:
“(…) – Praza (P): Que destacarías da túa traxectoria? Ollando cara atrás, de que cousas estás máis orgulloso?
– José-Maria Monterroso Devesa (JMMD): Eu sempre insisto en que son un amador da cultura. Todo o que fixen xiraba ao redor da filosofía de divulgar de forma directa a cultura e a lingua galega, o tema dos apelidos, dos topónimos… Para iso valinme da prensa, das charlas, dos libros… É difícil resumir 50 anos. Ademais agora eu levo un tempo un pouco á marxe, porque adoito pasar varios meses ao ano no Uruguai. O último libro que publiquei foi en 2023 na editorial Medulia e foi unha escolma de 70 artigos en prensa que van dende os anos 70 sobre diversas materias. Ese libro reflicte ben o que foi a miña actividade nestas décadas. (…)
– P: Este ano, ademais, vaise celebrar o 75 aniversario do Sempre en Galicia, o programa radiofónico iniciado en 1950 en Radio Carve e que segue a ser a emisión radiofónica en galego máis lonxeva. Haberá que celebralo como se merece?
– JMMD: Si, eu aí colaborei esporadicamente e é algo realmente excepcional. Hai moita xente en Galicia que non valora suficientemente o valor de que se manteña durante tantos anos un programa en galego, unha audición que foi fundada polos galeguistas históricos en 1950, pero que desaparecidos estes seguiu o seu camiño a través das seguintes xeracións, o que lle dá aínda máis mérito. Hoxe, grazas ás novas tecnoloxías, o programa colleu máis pulo e é raro o domingo que non entrevistan a través do whatsapp a persoas novas da Galiza que son importantes. É un programa que está moi vivo.
– P: Ti dedicaches boa parte da túa vida ao estudo e difusión da cultura e da lingua galegas. Es optimista de cara ao futuro da lingua?
– JMMD: Como dicía Amaro Orzán, do doutor Álvaro Paradela, eu son ‘pesioptimista’. Para sobrevivir e superar os problemas que estamos a pasar neste mundo, hai que ter un optimismo innato, porque doutro xeito é imposible. Eu sei perfectamente que agora se fala menos galego, pero non teño tan claro que estea retrocedendo noutros ámbitos: vexo outros campos nos que o galego está máis presente que antes, por exemplo nos carteis e na publicidade. É un uso interesado ou litúrxico? Non o sei, pero hai cousas que permiten ser optimistas.
Sempre dixen que o galego debía beber do portugués no que atinxe á norma escrita; ningunha lingua ibérica ten a transcendencia mundial que ten o galego a través do portugués, aí estamos desperdiciando unha oportunidade. (…)”
Samuel Merino: “A infancia produce máis dor vista dende a adultez”
Entrevista de Pilar G. Rego a Samuel Merino no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“‘Aquí / no medio da noite/ nesta calor animal hai un poema‘
O poema ten pulsión e avanza, gabea polas páxinas do libro ata converterse nun Manual de camuflaxe. Falamos do último poemario de Samuel Merino. De como nos construímos, de como nos adaptamos á contorna, do desexo de ser visto ou de ser invisible que ás veces nos confunde…, de todo isto, creo que fala este poemario. A entrevista pode verse aquí.”
Yolanda Castaño: “Este libro foi escrito nunha crise persoal profunda”
Samuel L. París: “Cando acabei o poemario quitei un peso de enriba, foi como se marchase algo meu”
Entrevista de Olalla Bouza a Samuel L. París en Diario de Arousa:
“(…) – Diario de Arousa (DA): A súa poesía ten bastante de posicionamento político, segue O tenro é o salvaxe nesa mesma liña?
– Samuel L. París (SLP): Nunca considerei que o que fago é moi político, senón con certa conciencia social. Entendo que estaría a miña obra máis ben nese terreo. E esta liña mantense, pero fixen o esforzo de indagar noutros temas que, ao principio, costábame máis meterme. Fixen esforzo por entrar nos temas máis persoais. Amoso unha parte que xa estaba algo apuntada no anterior traballo, O único e verdadeiro deus das cousas que están feitas un cristo, pero neste fun a por todo.
– DA: E cales serían eses temas nos que afonda?
– SLP: A vulnerabilidade, a capacidade para equivocarme e revolcarme, temas familiares nos que ata agora nunca entrara… Non participara niso, nese tipo de poesía. Agora abordo temas máis vivenciais, como unha mirada sobre a infancia. Cando vas gañando anos, permíteste botar a mirada atrás para ver que pasou aí. Nesta ocasión entrei nese tipo de temáticas, que ás veces están nun primeiro plano e outras máis desdebuxadas. (…)”
Branca Trigo: “A Residencia Mariñán permitiume sentirme poeta e non autónoma”
Entrevista a Branca Trigo Cabaleiro na revista A Movida:
“(…) – A Movida (AM): Que cres que achegan estas residencias ao tecido cultural galego?
– Branca Trigo (BT): Achegan comunidade, algo moi difícil de conseguir hoxe en día. Cremos que vivimos conectadas grazas ás redes, pero non é o mesmo que a convivencia persoal. Tamén achegan circunstancias materiais; por exemplo, non tiven que pensar en cociñar ou facer facturas. Deixas de lado as pequenas tarefas que quitan tempo da creación e sénteste realmente poeta e non autónoma.
– AM: Empezaches a escribir moi nova e gañaches o teu primeiro premio con só doce anos. Cando soubeches que querías dedicarte á poesía e como foron eses primeiros pasos?
– BT: Sempre souben que quería facer algún tipo de arte, pero que sería a poesía sóubeno hai catro ou cinco anos. Crecín nunha familia artística: o meu pai é ilustrador e pintor, a miña nai era encadernadora artesanal; a min tocábame ser escritora. De feito, con sete anos escribín o contiño La cosa negra que pasó por mi ventana —aí aínda era castelanfalante—, o meu pai ilustrouno e publicouno unha editorial. Na adolescencia escribín pouco, inclineime máis pola música, e volvín escribir ao entrar na carreira de Ciencias da Linguaxe. Realmente a falta de recursos económicos para elixir outra universidade tivo moito que ver na escolla. De vivir en Pontevedra, probablemente agora estaría pintando cadros. (…)
– AM: Es coeditora, xunto a Alfredo Vázquez, do selo independente Malafera. Cal é a súa filosofía?
– BT: Malafera naceu para autoeditar Coñecemento do Medo, o meu primeiro poemario, porque tiña moi clara a estética que quería darlle e prefería ilustralo e editalo eu mesma. Son bastante maniática co deseño gráfico e as tipografías dos libros. Tamén era consciente de que había moitas persoas escribindo cousas que non encaixaban no sistema tradicional e gustounos a idea de ser «casa» para quen o precise e queiramos ver en papel. Levamos desde 2021 e temos só oito libros publicados. Creo que en Galicia ás veces se publica demasiado, desde logo máis do que se le, e presúmese do número de títulos, non da calidade. Nós non vivimos de Malafera, polo que non temos metas de produtividade. (…)”
Helena Villar Janeiro. Os oficios do libro
Alberto González-Garcés: “O pasado está modificado, o presente escápase das mans e o futuro é o que imaxinamos”
Entrevista de Óscar Ulla a Alberto González-Garcés en El Ideal Gallego:
“(…) González-Garcés ten claro que, como o que lle custaba máis era escribir poemas, o salto cara o relato non foi complicado. “Divírteme moito escribir relatos, custoume máis traballo escribir a poesía”, aínda que matiza que tampouco foi unha tarefa doada, xa que detrás de Somos o que imaxinamos hai moita documentación e moitas lecturas, sobre todo de clásicos, entre os que o autor cita a Odisea ou a Divina Comedia.
“Partindo dunha realidade, a base de imaxinación van saíndo os relatos, mestúrase o pasado, o presente, o futuro, a realidade, a ficción…”, enumera González-Garcés, que para explicar o corpus da súa obra menta a Borges e a Delibes. “Delibes é moi realista, Borges é a imaxinación. Pero os dous chegan á conclusión de que as cousas suceden como suceden, as cousas poderían acaecer de calquera maneira, pero, ao final, suceden como suceden e todas ocurren agora e me ocurren a min, é moi curioso”, explica cun sorriso.
A raíz destes dous autores e da súa propia nova creación, o escritor teoriza sobre o tempo. “Na proposta do libro, todo vén dun pasado, pero, cando o recordamos, seguramente non foi como o estamos a recordar, está modificado polo recordo. O presente, chega e marcha. E, entre o pasado e o presente, estamos planificando o futuro, para nós e para o noso entorno, incluso para máis alá da nosa existencia. É todo curiosísimo: o pasado está modificado pola imaxinación, polo falseamento dos recordos; o presente escápase das mans e o futuro é o que imaxinamos”, comenta. (…)”
Manuel Ferreiro. Universo Cantigas
A Catapulta. Conversa de Estíbaliz Espinosa con Samuel L. París, o 16 de xuño
