Samuel Merino: “Os recitais para min son, prioritariamente, un encontro”

Entrevista de Laura Piñeiro a Samuel Merino en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario: En Manual de Camuflaxe (Xerais, 2025) trata distintos temas que reflicten a autopercepción de calquera ser humano. De feito, Oriana Méndez, no limiar, considera que a propia estrutura da obra é un reflexo da vida, ao comezar con “Poema final” e rematar con “Poema primeiro”, símbolo do avance en espiral da vida que, ao igual que a poesía, “ábrese ao retorno e á revisión”. Destaca Méndez que non se trata dun retrato estático, senón que avanza conforme o fai a obra. Eran estas unhas premisas das que partía á hora de dar comezo ao poemario?
– Samuel Merino: A verdade é que non, non o eran. Non adoito escribir con premisas. O proceso [de escritura] foi case unha necesidade, ao decatarme de que levaba tempo dando voltas ao mesmo tema. Tamén é certo que, a medida que ía avanzando na miña obra, fun recorrendo a temas tratados noutros traballos, e compilándoas neste Manual de camuflaxe no que a idea era, e é, falar sobre o tema da identidade.
Non tiña unha vontade explícita de falar sobre este tema en concreto, mais se hai un concepto sobre o que xira, e, nunca mellor dito, xira, por esta concepción da obra como circular, é a identidade. Non se trata dunha busca da identidade, senón que é unha reflexión, en forma de poemas, acerca de como nos construímos, de como inflúen os demais na nosa autopercepción, na construción da nosa identidade, de como inflúe a linguaxe, as etiquetas que nos poñen…
En definitiva, non eran esas premisas das que eu partira, pero si que é certo que, como a miña obra ten un carácter autorreferencial e é amplamente reflexiva e intimista, facer esta viaxe ao pasado, resituarme no momento no que estou escribindo e proxectarme para un futuro no que a lectora vai atopar os versos e vainos ler, crea un xogo de tempos en constante movemento. Isto provoca que unha das interpretacións que se lle poida dar [á estrutura da obra] é esa que Oriana lle dá no limiar. (…)”

Miguel Anxo Fernán Vello: “Syra Alonso e Francisco Miguel tiñan gran capacidade para empatizar e explorar formas artísticas”

Entrevista de Pilar G. Rego a Miguel Anxo Fernán-Vello no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“‘O vello agoniza e o novo canta tarda en chegar!’. Con esta frase ábrese Diarios, o libro que recolle os textos de Syra Alonso unha das máis importantes cronistas da represión franquista en Galicia.
Neste primeiro programa da temporada de Zigzag falaremos da figura de Syra Alonso e do seu marido, o pintor Francisco Miguel, que este mes son os homenaxeados en Coruña. Para falarnos deles convidamos a Miguel Anxo Fernán Vello, especialista na figura deste dous artistas esquecidos. A entrevista pode verse aquí.”

Coplas do corazón de Antonio Tizón

Entrevista a Antonio Tizón en Radio Fene/Radiofusión:
“A editorial Elvira deu forma ao proxecto de Antonio Tizón e de todo o equipo artístico, coordinado por Eugenia Sanmartín, que o fixo posible. Está inspirado na figura de María Dominga Cordeiro García, unha muller analfabeta que gardaba centos de coplas na súa cabeza, unhas copras que lle cantaba ao seu neto preferido cando se sentaba con ela á beira da súa cama. Foi unha mera casualidade que o libro saía cando a Real Academia Galega lle adicou o Dia das Letras Galegas ás cantareiras. A entrevista pode escoitarse aquí.”

Iria Morgade Valcárcel, historiadora: “O activismo pola memoria cuestiona o sistema político, que non foi de ruptura”

Entrevista de Xacobe Ferreiro a Iria Morgade Valcárcel en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario: Como foi o proceso de recuperación de memoria democrática após a morte de Franco e que a actividades se desenvolveron nese sentido?
– Iria Morgade: A investigación amosa, en contra do relato dominante, que afirma que tras a morte de Franco se desenvolveu un consenso sobre o esquecemento ou do discurso sobre o pacto de silencio, que si existiu memoria. En definitiva, ambas as lecturas da transición negaron a existencia da memoria traumática no espazo público, tras a morte do ditador. O traballo certifica que nos primeiros 10 anos posteriores á morte de Franco desenvolvéronse accións memorialísticas. Neste sentido, a investigación arroxou o coñecemento dun rico ecosistema de accións da memoria cun rexistro de máis de 300 iniciativas, o que constata a existencia dun desexo de recordo nun tempo definido como o do esquecemento e do silencio. O que negou o relato do esquecemento foi a existencia de memoria. Parecía que non había nada, pero isto non era así. Os que fixeron memoria actuaron nunhas circunstancias moi complicadas, porque estaban cuestionando o relato dominante e porque a memoria cuestiona un sistema político que non foi de ruptura.
A represión contra o movemento da memoria foi moi dura neses anos, chegando a prohibirse a homenaxe a Bóveda en 1976. (…)”

Samuel L. París: “A influencia da música está presente sempre”

Entrevista de Inés Pena Franco a Samuel L. París en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Os seus inicios no mundo escritor remóntanse a xa hai preto de 20 anos e sempre cunha obra que non deixa de sorprender, pero, quen dirías que é hoxe Samuel L. París? Como se definiría artisticamente?
– Samuel L. París (SP): Pois así como cando empecei era moito máis referencial e trataba de tirar abaixo certas cousas, pois estaba no fondo da aula da creación da literatura soltando chanzas e sinalando cousas que non me gustaban; a día de hoxe estou máis no labor de crear. De conformar as cousas desde un punto de vista máis positivo para poder facer o que aínda non está feito. Igual a evolución na que estou agora mesmo é esa: construír no canto de deconstruír.
Artisticamente definiríame como unha persoa que intenta divertirse en todo o que fai, que trata de estar conectado cos proxectos. Tampouco me insiro nunha cousa en concreto, ao final fixen música, diferentes literaturas… Creativamente a cabeza vaime levando por diferentes sitios que me gusta probar, nuns asento e noutros saio correndo, mais sempre trato de probalos todos. Gústame moito xogar cos formatos, entendelos, experimentar…. Así que si, ese probar cousas novas xunto co humor posibelmente sexa o que máis e mellor me defina.
– ND: Aparentemente xa o título da súa última peza poética, O tenro é o salvaxe, é moi potente, como nace esa tensión antonímica de enfrontar “tenro” e “salvaxe”?
– SP: Pois un pouco do que somos a naturalidade de cada un de nós. Polo menos desde o meu lado, xa no mesmo día a día e mesmo en horas conviven esa parte máis tenra e vulnerábel que agochamos baixo a tona con esa parte máis salvaxe que pretende saír. Ao final a vida está cargada de moitos tenros e salvaxes, e precisamente é iso, para nada as vexo como opostas ou á marxe, senón bastante identificadas. (…)”

Xosé Lois García: Letras con resistencia

Entrevista de Héitor Picallo a Xosé Lois García en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Este sábado, 6 de setembro, recibe en Chantada unha homenaxe por mor do seu compromiso co país e a súa produción cultural e literaria. Que supón para vostede e quen anda na organización?
– Héitor Picallo: Para min significa vitalizar resistencia e cederlle a palabra aos que poidan facer o que eu non fixen, que foi pouca cousa. A non ser o galopar diante dos grises do ditame. Os meus 80 anos levan a coita, pero tamén levan a memoria e o compromiso, e isto vouno practicar e coidar até que me metan no asador. (…)
– ND: Como ve o panorama literario actual na Galiza?
– XLG: Ben, a pesar de estar nun momento deplorábel, no que respecta as mudanzas de pensamento político, e de incontinencia depredadora que se manifesta nas tráxicas actuacións de intolerancia e agresividade que proclaman os neonazis, que tratan de descarrilar a apoteose dunha literatura de embate que localizamos activa. Isto non é saudábel para a creatividade literaria, tan cargada de vulnerabilidade que, con frecuencia, tratan de desestabilizar a liberdade humanista e democrática, asaltando a realidade do outro, do diferente ao que eles pretende alienar. (…)”

Samuel Merino: “Os recitais para min son, prioritariamente, un encontro”

Entrevista de Laura Piñeiro a Samuel Merino en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario: En Manual de Camuflaxe (Xerais, 2025) trata distintos temas que reflicten a autopercepción de calquera ser humano. De feito, Oriana Méndez, no limiar, considera que a propia estrutura da obra é un reflexo da vida, ao comezar con “Poema final” e rematar con “Poema primeiro”, símbolo do avance en espiral da vida que, ao igual que a poesía, “ábrese ao retorno e á revisión”. Destaca Méndez que non se trata dun retrato estático, senón que avanza conforme o fai a obra. Eran estas unhas premisas das que partía á hora de dar comezo ao poemario?
– Samuel Merino: A verdade é que non, non o eran. Non adoito escribir con premisas. O proceso [de escritura] foi case unha necesidade, ao decatarme de que levaba tempo dando voltas ao mesmo tema. Tamén é certo que, a medida que ía avanzando na miña obra, fun recorrendo a temas tratados noutros traballos, e compilándoas neste Manual de camuflaxe no que a idea era, e é, falar sobre o tema da identidade.
Non tiña unha vontade explícita de falar sobre este tema en concreto, mais se hai un concepto sobre o que xira, e, nunca mellor dito, xira, por esta concepción da obra como circular, é a identidade. Non se trata dunha busca da identidade, senón que é unha reflexión, en forma de poemas, acerca de como nos construímos, de como inflúen os demais na nosa autopercepción, na construción da nosa identidade, de como inflúe a linguaxe, as etiquetas que nos poñen…
En definitiva, non eran esas premisas das que eu partira, pero si que é certo que, como a miña obra ten un carácter autorreferencial e é amplamente reflexiva e intimista, facer esta viaxe ao pasado, resituarme no momento no que estou escribindo e proxectarme para un futuro no que a lectora vai atopar os versos e vainos ler, crea un xogo de tempos en constante movemento. Isto provoca que unha das interpretacións que se lle poida dar [á estrutura da obra] é esa que Oriana lle dá no limiar. (…)”