Arquivo da categoría: Entrevistas

Cuestionario Proust: Francisco Antonio Vidal

Publicado o por

DesdeFrancisco Antonio Vidal o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Francisco Antonio Vidal:

“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Introvertido.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Decencia.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Amizade.
4.– A súa principal eiva?
– Timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– Charlar cos amigos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Que o tempo sexa rendible.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Ser arredado dos meus.
8.– Que lle gustaría ser?
– Científico.
9.– En que país desexaría vivir?
– Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– Azul.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Chorima.
12.– O paxaro que prefire?
– Pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cunqueiro.
14.– E na poesía?
– Rosalía.
15.– Un libro?
– Cien años de soledad.
16.– Un heroe de ficción?
– Odiseo.
17.– Unha heroína?
– Ursula Iguarán.
18.– A súa música favorita?
– A Alborada de Veiga.
19.– Na pintura?
– A Venus do espello, de Velázquez.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Stephen Hawking.
21.– O seu nome favorito?
– Adrián.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Que se mollen sopas nunha fonte común antes de que se sirvan todos.
23.– O que máis odia?
– O engreimento.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– A revolución dos caraveis.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Capacidade de retentiva.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen ver vir á morte.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Reflexivo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A ignorancia.
30.– Un lema na súa vida?
– Non deixes para mañá o que poidas facer hoxe.”

Ramón Caride: “Se fose estadounidense escribiría series de televisión”

Publicado o por

EntrevistaRamón Caride de César Lorenzo Gil a Ramón Caride en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): É noticia ver un autor coma vostede, consagrado, habitual nas grandes editoras, publicando nun selo pequeño e relativamente novo como Urco. Teño entendido que foi vostede quen lle ofreceu á editorial o proxecto Flash-Black 13.
– Ramón Caride (RC): Certo. Son lector e comprador de Urco, unha editorial que me parece moi interesante, un proxecto de autoxestión, cunha imprenta propia, cunha filosofía orixinal nas letras galegas: achegar o libro aos novos; que non renuncia á súa identidade un tanto freaky, leais ao idioma galego. A miña simpatía con eles ten a ver tamén coa miña propia vivencia. No Ourense da década do 1980 eu curtinme como veterano do activismo cultural. Paréceme de seu que este libro, que entra dentro dos seus temas centrais: a literatura fantástica e a ciencia ficción, apareza nas súas coleccións. (…)
– B: Vostede defende e cultiva os xéneros literarios populares, os que buscan entreter: novela policial, fantástica… Mais a día de hoxe a audiencia deses contidos non está algo afastada dos libros? Non compiten polo mesmo público que o cinema, os videoxogos ou as series de televisión?
– RC: Se eu fose estadounidense, escribiría series de televisión. O que pasa é que en Galicia temos un gran déficit de formatos de expresión, especificamente os audiovisuais. Sempre digo que se a literatura popular feita en galego, a que se escribe para chegar a públicos habitualmente non compradores de libros no noso idioma, tamén fracasa na conquista do público é porque utiliza formatos desfasados. Esa narrativa non é patrimonio do libro, debería existir noutras formas, noutras canles. Non é lóxico que teñamos un canal de televisión propio, público, que emite en galego, e case non se fagan series pensadas para a xente nova. Na última edición da revista Tempos Novos publícase un traballo moi interesante sobre as series da Galega. O PP intentou desde o primeiro día rematar coa serie Matalobos,a pesar de que conseguía boas cifras de audiencia. Por que? Porque non encaixa nun sistema de valores que unicamente busca a satisfacción das capas de maior idade de Galicia. De aí que se espreman os formatos decimonónicos, antiquísimos de Padre Casares ou Pazo de familia. Paréceme unha pésima idea afastar o público novo da TVG a mantenta.
En canto ao debate de se a literatura de xénero, a popular, ten vixencia, coido que a pesar de todo, si. A literatura segue a ser a base de todos eses contidos. As ideas prenden mellor sobre o papel; o ideal sería que logo outros as retomen e as adapten a outras linguaxes. (…)
– B: Aínda que na súa bibliografía hai moitas novelas, o relato é un dos seus formatos preferidos. Vostede ten reflexionado incluso sobre o proceso creativo. Escoiteino dicir que o ideal do relato curto é que tanto na lectura coma na escritura responda a un acto único, que empeza e acaba sen interrupcións.
– RC: É certo. O relato ten que funcionar como unha unidade de redacción e de lectura. Outra característica fundamental é que o relato ten un antes e un despois que non coñecemos, de aí a súa intensidade. O relato é o chispazo da literatura. Ao contrario do que pensan moitos creadores e críticos, para min é a novela a que ten que inspirarse no relato: unha boa novela é aquela que consegue imitar esa intensidade do relato, que se vai sucedendo a base de episodios que conseguen manter o lector preso porque en cada páxina hai esa chispa da que falaba. Para min, o maior pracer da literatura é porse a escribir un relato, cando sabes que todo o que elucubraches no deseño previo se mestura con ese pouso irracional que non tiñas previsto e queda o resultado sobre o papel: cando sabes que o texto xa está, xa existe.
– B: Vostede é un dos veteranos das letras galegas contemporáneas, cunha ampla obra detrás. Como se sente tratado pola crítica?
– RC: Depende. Coido que a xornalística me trata habitualmente ben; a académica penso que se achega á miña obra con preconceptos. En xeral, esa crítica “a longo prazo” tivo unha relación comigo baseada en dous conceptos: un é responsabilidade miña, xa que ao cultivar determinados xéneros que non estaban de moda para a crítica canónica, pois as miñas obras acabaron maltratadas. A visión da crítica ás veces é limitada, néganse a apreciar nada literario en determinados xéneros ou temas. Outro factor ten a ver coas relacións persoais, que eu non cultivo especialmente nese ámbito. (…)”

Ramón Caride: “A literatura galega ten grandes obras pero non unha novela de nivel de consumo con referentes propios”

Publicado o por

EntrevistaRamón Caride de Montse Dopico a Ramón Caride en Praza:
“(…) – Praza (P): Dis neste libro [Flash Black 13] que o fantástico non é paralelo ao cotián, que non está por enriba nin por debaixo, senón conectado, tanxente. Por que?
– Ramón Caride (RC): Vivimos nunha dimensión de rutina, de monotonía. Pero iso sucede só no plano de aparencia. Cada persoa ten a súa percepción do mundo, e a fantasía é un modo de velo. Quero dicir, que de maiores perdemos o sentido da marabilla que teñen os nenos. Non nos decatamos de que todo é abraiante. Pois aos que conservamos esa certa inxenuidade da mirada, iso non nos pasa. E iso é a literatura fantástica: ver o que hai detrás. Porque o que nos contan da realidade é unha ficción, un invento. Que é a prima de risco? Ou a Troika? Iso é literatura, ficción, personificacións do que goberna a nosa vida. Pois a xente acepta eses mitos como se fosen realidades. E despois chócalle que alguén fale de mundos paralelos. Nun mundo no que, por exemplo, o diñeiro non é real, pois a economía é un número nun programa informático. (…)
– P: Hai tempo que se tenta facer literatura para todos os públicos e non só grandes obras. Mais tamén hai, na actualidade, un debate sobre a “normalización”. Hai que facer certos tipos de literatura para cubrir ocos?
– RC: Cada escritor ten que facer a literatura que quere e que lle sae. En calquera sitio, ten que haber literatura que funcione a varios niveis, e aquí temos, como dicía, grandes obras, pero non unha literatura de nivel de consumo con referentes propios. Da mesma maneira que precisamos un audiovisual máis potente con referentes galegos. O poder político bloquea esta forma de expresión, é verdade. O diñeiro público é movido por persoas cunha determinada orientación ideolóxica. O modelo da televisión é o Luar. Programas para xente maior, do rural… Unha serie como Matalobos non quixeron mantela porque falaba do narcotráfico e daba “mala imaxe”. A televisión debera ter programas que transmitan a idea de que o galego é unha lingua para todas as idades. Mais se a programación que hai á xente nova non lle di nada…
– P: Comentas que é máis fácil reeditar cousas de xénero negro que de literatura fantástica. Tamén porque o policial está un pouco como de moda, supoño. Mais é curioso o que dis, tendo en conta desde a tradición de relato fantástico ata Cunqueiro ou toda a literatura que agochou a crítica ao franquismo baixo o fantástico. Daquela, ser “realista” era unha rareza.
– RC: Xusto hoxe estou coa xente de Urco, que se gaña a vida editando literatura fantástica en galego. Para a xente nova, o fantástico é referente. Mira o cinema, que ben funciona nel a fantasía e a ciencia-ficción. Na literatura galega hai unha infravaloración do que non sexa realista. Se un libro fai socioloxía, ou fala da diglosia, ou da represión do 36… xa se valora máis, independentemente do seu valor literario. Fernando Cimadevila ten unha triloxía, a de Basilius Hoffman, que está funcionando moi ben coa xente nova. Pero como non é literatura realista non se lle dá moita importancia. Este tipo de libros están a atraer lectores para o galego, mais a crítica non se de decatou do que está a pasar. (…)
– P: Algo máis que queiras contar sobre Flash-Black 13?
– RC: É como un repertorio do fantástico. Recolle moitas liñas: ciencia-ficción, distopía que fai crítica social, terror… Falta o conto tradicional de medo. Son relatos eu creo que tecnicamente bos, de distintos estilos. Un libro variado, que fala da realidade de distintas maneiras.”

Fran Alonso: máis ca un escritor… un creador

Publicado o por

EntrevistaFran Alonso de Carlos Loureiro a Fran Alonso en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Nas túas novelas o real e o ficticio soen ir moi da man… Será que esta nosa sociedade camiña ben máis cara ao ficticio afastándose da realidade?
– Fran Alonso (FA): En boa medida, realidade e fantasía son indisolubles. Na vida real a ficción é necesaria para soñar, para crear, para comunicar, para desenvolverse, para innovar, para vivir. E iso sucede desde os tempos das cavernas.
Os límites entre realidade e ficción, ao abeiro das novas tecnoloxías, é o tema que abordei en Ninguén, incluída a cuestión pola que preguntas, a de se a nosa sociedade camiña cara ao ficticio afastándose da realidade. Nós, ata o de agora, entrabamos desde o mundo real ao plano da ficción a través da creatividade e do soño. Agora, coas novas plataformas lúdicas e de comunicación, a ficción entra nas nosas vidas, moitas veces sen pedir permiso, e instálase nelas, facéndose difícil distinguir entre o que é real e o que non o é. Os hoax, por exemplo, responden a esa nova realidade, e eu mesmo tiven que avisar a varias persoas que me enviaban mensaxes por Facebook de que as mensaxes que estaban a difundir, en nome da solidariedade, era en realidade, ficción. E se a miña filla, por exemplo, se lesiona esquiando sen saír da casa, como pode suceder, eu teño que levala ao médico, iso non quere dicir que nevase onde vivo senón que os videoxogos (a wii, neste caso), fan que a ficción lle provoque unha lesión real. E iso, literariamente, é moi atractivo.
Por outra banda, os novos xeitos de control do pensamento e do comportamento e as simulacións a través das novas tecnoloxías, os perfís persoais e o avatar sitúannos nun plano próximo á ficción, onde a imaxe e a proxección dunha realidade fabricada ten tanta importancia que acaba sendo asumida como certa. Camiñamos, para ben ou para mal, cara a esa confusión. Camiñamos cara un tempo distinto, a sociedade dixital. (…)
– NG: E entramos na túa abundante literatura infanto-xuvenil. O que primeiro nos chama a atención é o teu interese en empregar este tipo de narrativa para achegar aos lectores máis novos á propia literatura galega (María Mariño, Novoneyra, a propia poesía…). Se xa é difícil escribir para estas idades, moito máis ter a sensibilidade e intuición para megullalos na propia literatura, non cres?
– FA: As biografías de María Mariño e Uxío Novoneyra foron algo máis circunstancial na miña obra, das que aprendín moito. Meterte na pel doutra persoa real, distinta, é unha aprendizaxe de humildade. A poesía infantil interésame moito e cada vez máis. O meu gato é un poeta trata de explicala, en boa media, e de forma lúdica. Eu mesmo trato de explicar a poesía no meu espectáculo de animación poética A poesía é un globo. Para min é un reto asumir un certo enfoque divulgativo. Creo que o que a cultura galega máis precisa nestes momentos é, precisamente, capacidade de divulgación. Pero escribir para esas idades –sen esquecer a especificidade do destinatario– non é máis difícil que escribir para adultos. É unha cuestión de sensibilidade, simplemente. Ademais, as fronteiras son difusas: O brillo dos elefantes está publicado nunha colección infantil e Cartas de amor está publicado nunha colección xuvenil, pero ambos os dous libros poderían estar publicados nunha colección de adultos. Quen define hoxe o que é e o que non é a literatura infantil é o destinatario. (…)
– NG: Rematamos cerrando o círculo e volvendo ao mundo editorial. Como ves o mundo editorial en galego nestes momentos transitorios onde ten que compartir espazo coa literatura na propia rede?
– FA: O problema da industria editorial en Galicia non son as pantallas. Eu non son apocalítico, como Philip Roth. As pantallas son o futuro e hai que aprender ese futuro. O gran reto da industria editorial galega é a lingua na que se expresa. E iso sábeo moi ben o poder político reaccionario, por iso ataca no punto débil. A rede, a estas alturas iniciáticas da historia, é unha oportunidade, e unha oportunidade que non debemos desaproveitar nin, por suposto, menosprezar. Eu xa estou aí. Levo máis dun ano traballando exclusivamente online. Foi un proceso esgotador, un proceso moi duro e caro, pero que me anovou o entusiasmo. Precisamos entusiamo. E eu creo que o resultado dese proceso creativo é un primeiro paso relevante de literatura electrónica para a cultura galega. Estou moi contento co resultado. As pantallas son futuro inevitable. (…)”

María Solar fala sobre o seu libro O meu pesadelo favorito

Publicado o por

DesdeMaría Solar o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“O programa ZigZag Diario recibe a visita da xornalista, escritora e presentadora da TVG María Solar, gañadora do Premio Lazarillo 2014 polo seu último libro infantil, O meu pesadelo favorito, que ten como protagonista un neno con febre a quen os antitérmicos que lle subministran os seus pais lle provocan o efecto secundario de producir uns soños do máis fantasioso e cheos de personaxes pintorescos. A entrevista completa pode verse aquí.”

Xosé Vázquez Pintor: “Na sala de Urxencias, a literatura permíteche seguir a voar”

Publicado o por

EntrevistaXosé Vázquez Pintor de César Lorenzo Gil a Xosé Vázquez Pintor en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Comentou vostede que Antípodas nace cando “estaba baixo mínimos”, logo dun infarto. Cónteme.
– Xosé Vázquez Pintor (XVP): O libro foi unha luzada de optimismo e forza, da esperanza, das urxencias positivas. Coido eu… Tamén puido ser resultado da ciencia, xa que chegou despois dunha resonancia magnética. Da outra resonancia magnética, a que vai máis alá, cara ao profundo da ensoñación, das liberdades e das luces. Sempre debera ser así: un lóstrego.
– B: Fálase moito da literatura como terapia. É comparable o esforzo mental dunha novela ao esforzo que se require para rehabilitarse dun problema físico?
– XVP: Na miña circunstancia, non houbo esforzo senón a curación por dentro, libertaria ela, unha luminaria de formigas, o ruxe-ruxe coas palabras dende o íntimo. Na sala de urxencias o noso mundo creativo é coma un paspallas que canta e que voa alén das circunstancias adversas. Aparcamos as derrotas físicas e químicas a prol da resistencia. O importante é seguir voando cara ao paraíso da creación, creación literaria, no meu caso. (…)
– B: Antípodas é unha novela na que o soño ten tanto valor coma a realidade. Como concibe vostede o valor da literatura como evasión das dificultades da vida? A pregunta é para o Vázquez Pintor escritor mais tamén para o lector.
– XVP: Un séntese cómodo cando pode facer un sol das liberdades ensoñadas. A poesía é un fulgor. E cando non se pode é un fiasco. Cando imos avanzando chega un momento no que nos sentimos cómodos co que facemos ou ben optamos pola renuncia. Velaí o fulgor ou a caída. Dáse unha pelexa interior: o valor que ten na propia vida a palabra, a escrita e polo tanto a literatura. Aínda que o tempo avanza, o importante é non desesperar, non renunciar á dignidade. A sorte sempre se achega a botar unha man. Do lado de abaixo, nas lameiras da vida, quedou a desesperación. (…)
– B: Vostede é un heterodoxo na literatura galega, apegado ás súas propias obsesións, case nunca en comuñón con modas ou tendencias. Tamén o é nas referencias? Quen son os autores-motores responsables de que vostede decidise pórse a escribir?
– XVP: Aquela música oral da lingua é o fiadeiro das imaxes que eu sempre recibín dos meus: avós, pais, familia labrega na Terra do Medio; e aínda despois o mar de Cangas, Bueu, Moaña. E aínda máis despois: Vigo, Cambados, Pontevedra. O noso mundo en vidas e palabras. Aí sempre cómpre estar. (…)
– B: Nos seus textos xornalísticos hai tamén a pegada do contacto humano directo. É vostede home de agarimos e conversa. Quizais hoxe os escritores e os xornalistas (aínda que pareza estraño) escoitan pouco a xente na rúa?
– XVP: Foron máis de trinta anos de colaborador na maoría dos xornais de Galiza. O sol que nunca se apaga en min. Que sempre soñei. Cadro un chisco nesa apreciación da falta de contacto suficiente dos xornalistas coa xente na rúa. O mundo de hoxe é de amargor en moitas casas nas que só queda ruína e baleiro. E xornalistas e escritores temos que seguir a ser portavoces necesarios e honestos desa realidade.”

Carlos Callón presenta o poemario Atravesar o fantasma

Publicado o por

DesdeCarlos Callón o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Carlos Callón fai unha peneira da poesía que escribiu desde a súa adolescencia ata os 35 anos, debruzándose sobre dous temas centrais na vida de calquera ser humano: o eros e o tánatos. A ausencia do pai, a pegada na infancia, a descuberta da sexualidade, o tabú da morte e a homosexualidade constrúen unha obra que é finalista dos Premios Ánxel Casal, Atravesar o fantasma. A entrevista completa pode verse aquí.”