Desde o Diario Cultural:
“Daniel Landesa fálanos do seu libro Da casa nova. Os barrios vigueses de Coia e Navia escenarios deste poemario.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Xurxo Souto: “O mar vai estar sempre aí, é o noso futuro”
Xosé Ramón Freixeiro Mato: “O galego no século XXI perdeu máis falantes que en toda a historia anterior”
Entrevista a Xosé Ramón Freixeiro Mato en Radiofusión:
““A sociedade galega ten que decidir e optar: ou mantemos o galego ou o perdemos”. O dilema formúlao o catedrático das Áreas de Filoloxía Galega e Portuguesa da Universidade da Coruña Xosé Ramón Freixeiro Mato. Faino tras revelar o Instituto Galego de Estatística que o galego xa non é a lingua de uso frecuente da maioría da poboación. A Xunta valora positivamente ese dato a través da lente do bilingüismo e salienta “un aumento das persoas que se desenvolven habitualmente nas dúas linguas cooficiais de Galicia”. Porén, no que atinxe á lingua orixinal do país, o IGE informa de que en 2011 apenas o 44 por cento da cidadanía usa “sempre” o galego, cando hai dez anos ese dato era do 57 por cento. “Ás veces” fálano o 45 por cento e “nunca” o 11 por cento. Segundo Freixeiro Mato, en moi poucos anos o reparto entre galego e castelán inverteuse por completo e agora “a situación é moi preocupante e non podemos pechar os ollos á realidade”. (…)
“No mundo urbano e entre a xente nova o galego é unha lingua residual”, láisase o profesor, atribuíndo parte da responsabilidade ás políticas educativas e ao incumprimento do Plan de Normalización Lingüística por parte da Xunta. “30 anos son moitos para unha lei: a sociedade en 30 anos mudou moito”, reflexiona mentres pide que se respecte o marco lexislativo mentres se traballa por actualizalo.
Xosé Ramón Freixeiro Mato deu ao prelo con Xerais a primeira Estilística da Lingua Galega, que vén de merecer o Premio de Investigación dos Premios da Crítica 2014 pola “novidade e orixinalidade da proposta, que é a primeira deste tipo en lingua galega, e a concepción e enfoque amplo da Estilística ao abeiro doutras disciplinas lingüísticas”, segundo estableceu o xurado. O volume, que xa recolleu cualificativos como “monumental”, “imprescindbile” ou mesmo “un fito dos nosos tempos”, enche un baleiro para o sistema galego, xa que a estilística “era un oco que había na nosa filoloxía”, concede o autor.
A obra, cuxa metodoloxía de traballo supuxo a lectura de centos de obras para detectar os mellores exemplos do galego, supón tamén, confesa Freixeiro Mato, un “agradecemento” particular para os escritores e escritoras no noso idioma que “en tempos complicados, sen recoñecemento social”, foron quen de conseguir “unha lingua literaria de calidade, apta para a creación artística”.”
A entrevista completa pódese escoitar aquí.
Ledicia Costas: “A miña primeira novela escribina con 14 anos”
Entrevista de César Lorenzo Gil a Ledicia Costas en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Escarlatina é unha viaxe ao mundo dos mortos pensado para rapaces. Mortos cheos de humor pero que feden mal, que apodrecen. Como manexou o pudor de falar de determinados temas para o público infantil?
– Ledicia Costas (LC): Non. Non teño pudor cando escribo. Nos libros, tamén nos infantís, o único que hai que ter en conta é o respecto cara aos lectores. Non debemos pór barreiras ou limitar que temas son ou non son para nenos. Este é un libro de humor macabro. Quixen desmitificar a morte, falar dela con naturalidade e graza. Estraño aquelas historias de terror humorístico ou humor terrorífico que lía cando era pequena… O pequeno vampiro, por exemplo. (…)
– B: Como é o seu método: escribe todos os días?
– LC: Todos os días, ao redor de oito horas en cada xornada. Son moi metódica pero non escribo segundo un plan definido. Gústame ir construíndo a historia a medida que a vou escribindo. É o mellor xeito de que siga a ser divertido escribir. Pero tamén sei que o éxito para unha escritora, é dicir, conseguir escribir o libro que queres escribir, só se consegue con esforzo, con horas e horas diante do texto; primeiro creando e logo corrixindo. A corrección é o que menos me gusta do meu traballo pero é un labor ao que lle dedico moito tempo. Chega un momento no que xa practicamente sei de memoria o texto dos meus libros e até me farta telos diante e estou desexando mandalos á imprenta e esquecelos. Antes lía os libros unha vez publicados e incomodábame porque vía que aínda había cousas que se poderían ter corrixido. Escarlatina é o primeiro que non lin. (…)
– B: Tamén probou a escrita a catro mans con Pere Tobaruela. Que diferenzas encontrou a respecta da creación individual?
– LC: A principal, que non se pode improvisar nin ir creando sobre a marcha. No traballo colectivo cómpre cinxirse a un guión previo e ir cumprindo cada un a súa parte. Foi unha iniciativa de Tobaruela e prestoume bastante inventar canda el esas historias negras para rapaces.
– B: As autoras de literatura xuvenil ou infantil adoitan ter maior contacto cos lectores grazas ás visitas aos centros de ensino. Tirou ideas destes encontros para futuros libros?
– LC: Tanto coma iso non. Falar cos rapaces é moi interesante para saber por onde respiran, que lles interesa, como esperan que sexan os personaxes das novelas. Aínda así, os meus libros son bastante libres. Gústame saber que opinan os lectores pero o principal é crear sen receitas, asumindo riscos. (…)”
Antón Dobao: “O relato esixe exactitude, contención e disciplina literaria”
Entrevista de Carme Vidal a Antón Dobao en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Os relatos de As ilusións estrañas recrean o mundo da aparencia, dunha realidade normal na súa cotidianeidade que desemboca en episodios desacougantes.
– Antón Dobao (AD): A ilusión é unha palabra polisémica que reflicte ben o que conta o libro. Fai referencia efectivamente a esa primeira aparencia que ten a realidade, con moitas capas das que se ve só unha, fai referencia á ilusión óptica coa que os nosos sentidos se enganan e tamén á fantasía. Na miña escrita hai unha reflexión arredor da necesidade de tomar contacto co que está máis alá da aparencia, do que vemos. (…)
– SG: A condición humana é entón materia literaria privilexiada na súa escrita?
– AD: Os materiais para a construción literaria son múltiples e a maior parte deles inesperados. Son froito da observación e o contacto coa realidade alén da reflexión arredor da nosa condición como humanos, da nosa propia existencia. Supoño que é unha reflexión que moitos autores poden facer en relación coas experiencias máis íntimas. Son materiais moi diversos e procedentes de múltiples lugares, mesmo literarios ás veces, e xogos intertextuais. (…)
– SG: Desde 2008 non publica, mais neste tempo elaborou e dirixiu varios filmes. Como se relacionan na súa traxectoria a creación literaria e audiovisual?
– AD: Compleméntanse ben porque do que se trata é de contar. Proveño do mundo da literatura, como lector e escritor e a miña participación no cine ten moita relación con esa orixe. Síntome moi escritor cando fago o guión, dirixo ou monto unha película. Esas películas formaban parte dun proxecto que relacionaba a literatura, a lingua e o audiovisual. En todas as cinematografías do mundo vemos que a adaptación literaria é un recurso habitual e enriquecedor, as dúas creacións retroaliméntanse.
– SG: Algúns dos relatos son especialmente visuais. A linguaxe do cine meteuse na súa obra?
– AD: A estas alturas non se entende a escrita sen que as imaxes se aparezan como unha pantalla de cine ou televisión porque xa nacemos e nos educamos no cine. En certos relatos nótase de maneira especial desde o punto de vista formal no tratamento de personaxes, en planos superpostos, en escenas que se alternan, en multiperspectivas…”
Cuestionario Proust: Luís Rei Núñez
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Luís Rei Núñez:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– A perseveranza.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A bondade.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Nada.
4.– A súa principal eiva?
– A lentitude para a euforia.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ler clásicos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Unha nación de iguais.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Perder o sentido, ou a vista.
8.– Que lle gustaría ser?
– Mago profesional.
9.– En que país desexaría vivir?
– Neste, sen bispos nin franquistas.
10.– A súa cor favorita?
– O mar de Muros.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A rosa.
12.– O paxaro que prefire?
– O paporrubio.
13.– A súa devoción na prosa?
– Eça, Tolstói, Pla.
14.– E na poesía?
– Rosalía, Machado, Yeats.
15.– Un libro?
– Guerra e paz.
16.– Un heroe de ficción?
– Jim Hawkins.
17.– Unha heroína?
– Lisbeth Salander.
18.– A súa música favorita?
– Beethoven e o Alalá das Mariñas.
19.– Na pintura?
– Vermeer, Velázquez, Klee.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Mandela.
21.– O seu nome favorito?
– Atlántico.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A petulancia.
23.– O que máis odia?
– O autoodio dos nosos.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– A batalla de Stalingrado.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O sentido da música.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Durmindo, sen dar traballo.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Entre a terra e o ceo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que nacen do asombro.
30.– Un lema na súa vida?
– ¡Ollo á boia!”
Manuel Forcadela autoedita Nunca se sabe
Entrevista a Manuel Forcadela no Diario Cultural da Radio Galega:
Cuestionario Proust: Mercedes Leobalde
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Mercedes Leobalde:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– É difícil. Ser avogada de preitos pobres, iso dixeron sempre meus pais. As amigas cren que o carácter pausado e transmitir seguridade. Eu non sei cal pode ser ese trazo principal, se é que o hai.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– A solidariedade e a intelixencia, entendida como capacidade de comprensión.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Un intercambio. Que me queiran como son e que compartan gustosamente, non o que teñen, senón o que lles pasa e o que pensan. Se ademais diso me fan rir, serei incondicional.
4.– A súa principal eiva?
– Certa tendencia obsesiva. Ser moi metódica para algunhas cousas e terriblemente desorganizada para outras.
5.– A súa ocupación favorita?
– Ultimamente, ver películas e durmir.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Poder dedicar a viaxar todo o tempo que agora dedico a traballar.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– O sufrimento das miñas fillas.
8.– Que lle gustaría ser?
– Máis despreocupada. E en canto a profesións, neurocientífica e pianista, por dicir algo.
9.– En que país desexaría vivir?
– Nun país cun respecto incuestionable por si mesmo e polos demais.
10.– A súa cor favorita?
– Tiro polos vermellos.
11.– A flor que máis lle gusta?
– As que arrecenden: gardenia, rosa, xasmín… A flor do dafne ten un aroma delicioso.
12.– O paxaro que prefire?
– Calquera. Todos voan.
13.– A súa devoción na prosa?
– Os relatos de Cortázar, os de Borges, Cunqueiro todo.
14.– E na poesía?
– Algunhas poetas nosas actuais, de Pilar Pallarés a Chus Pato pasando por tantas outras… Somos moi afortunados.
15.– Un libro?
– O que está por ler.
16.– Un heroe de ficción?
– Un heroe como tal non se me ocorre, pero sempre me gustaron as historias de Robin Hood e mais as lendas artúricas.
17.– Unha heroína?
– Pippi Langstrumpf, creo que a moitas nos marcou a infancia.
18.– A súa música favorita?
– Vai por épocas. Quizais Bach e o jazz sexan a constante, pero menos reguetón, black metal e flamenco escoito de todo.
19.– Na pintura?
– Non son entendida. Gústanme as cores do expresionismo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Calquera muller maltratada que erga a cabeza e se enfronte. Calquera persoa que loite cunha doenza grave. As avoas e avós que estiran a pensión ata o milagre para alimentar fillos, noras e netos. Meus pais, que sacaron catro fillas adiante co soldo dun obreiro.
21.– O seu nome favorito?
– Non teño un nome favorito. Encántanme moitos topónimos nosos: Amil, Altamira, Mercuín, Nebrixe, Anceis, Crendes, A Abrigosa, Montecelo, Belvís, Altamira, Taramuño, A Atalaia, O Xirimbao… Son pura música.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A displicencia, fáiseme odiosa. A competitividade enfermiza aplicada ao cotián. Tamén me irrita a xente que pretende gobernarche a vida, mesmo se o fai desde o cariño.
23.– O que máis odia?
– O fascismo. A tortura. A crueldade cos meniños. O machismo, incluído o que se nega a si mesmo.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Hitler, seguido de cerca por Franco, Pinochet, Videla e algún máis que tamén merecería podio.
25.– Un feito militar que admire?
– Confórtame a participación do exército portugués na Revolução dos Cravos. Polo demais, non sei moito de feitos militares.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Unha voz fantástica que me permitise cantar calquera cousa. Tamén a posibilidade de desconectar de cando en vez o cerebro.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– En paz e a poder ser sen decatarme, e se non, abrazada por alguén que me queira.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Ocupada, sempre ocupada, mesmo tirada no sofá me sinto así. Non paro de barallar.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que derivan da miseria.
30.– Un lema na súa vida?
– Vive e deixa vivir.”
Teresa Moure: “O amor de mãe tópico tem uma leitura antipolítica”
Entrevista de Montse Dopico a Teresa Moure en Praza:
“(…) – Praza (P): A intervención utilizava os diários para contar a história desde diferentes pontos de vista. Algo semelhante passa em Uma Mãe Tão Punk. Por que?
– Teresa Moure (TM): Utilizo muito o dos diários, sim. No caso de Uma Mãe Tão Punk porque a acção começa quando Sara está morta. Tem, assim, algo de thriller, de romance policial, pois tenta explicar o que se passou. Interessava-me colocar a personagem do ponto de vista do fim, da derrota. Como está morta, a única maneira de aceder à sua voz é através do que deixou escrito, do diário. A personagem de Sara procede de uma obra de teatro, Cínicas, onde já ficou escrito que ela queimava a casa e morria. Em A intervención os diários sim que eram um modo de contar a mesma história desde diferentes perspectivas. (…)
– P: Nos teus romances há muitas personagens que se situam nas margens, por diferentes motivos. É um modo de chamar à rebelião, de alguma maneira?
– TM: Pois a verdade é que não é um projecto consciente, como sim o é nos meus livros falar da maternidade ou pôr as personagens femininas em prelacão a respeito dos masculinos. Não é algo que planifique, mas sim é evidente que muitas das minhas personagens se situam nas margens. Será porque eu são assim. Minha mãe dizia-me que eu era uma menina rebelde. Dizem-me muitas vezes nas entrevistas que falo continuamente em liberdade ou em rebeldia. Pois é. (…)
– P: Politicamente incorreta recolhe reflexões de O natural é político e de Queeremos um mundo novo. Que alarga com outros temas. Num formato se calhar mais divulgador.
– TM: Eu sempre tento fazer ensaios literários, não técnicos. Já nos ensaios anteriores. Mas é verdade o que dizes. Como são professora, e o meu estudantado às vezes quer citar-me nos seus trabalhos, eu queria que não tivessem que citar um ensaio meu que estivesse noutra normativa. Esse foi um dos motivos de recolher fragmentos doutros ensaios em ‘Politicamente incorrecta’. Também mostrar que a normativa reintegracionista não serve apenas para falar de língua. E abrir um debate entre ecologismo, feminismo, independentismo… Buscar interseções entre conjuntos diferentes, que queria tratar juntos. (…)
– P: Neste livro, e em geral na tua obra, reivindicas o corpo. Dizes que há algo de auto-ódio em renegar do corpo pelo feito com que que seja reduzido a objecto pelo patriarcado. Vem a conto, por exemplo, do debate sobre as Femen.
– TM: Esse é um tema que entronca com a literatura galega contemporânea, sobretudo com as poetas que reivindicam o erotismo feminino. Defendo os ludo-feminismos, -algo semelhante ao ludo-reintegracionismo-, porque acho que é um erro situar-se sempre na posição de estar chateada… Para além disso, o prazer é uma das reivindicações clássicas do feminismo. Não quero um feminismo malhumorado. (…)”
Lara Rozados: “O caderno amarelo nace dun tempo de precariedade e hiperactividade”
Entrevista de Carme Vidal a Lara Rozados en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Por que titula o seu primeiro libro O caderno amarelo?
– Lara Rozados (LR): A obra é dispersa e foi escrita nun caderno de tapas amarelas co que me agasallara a miña tía e que non me atrevía moito a escribir nel. Só tiña a entrevista con Euloxio Ruibal que fixera para o A Fondo de Sermos Galiza e algunha cifra para guitarra. Unha noite comecei a escribir o que me rebumbiaba na cabeza pensando moito o que facía, case sen borróns e en dous meses naceu o libro. A coincidencia coa obra e Doris Lessing, O caderno dourado, gustoume. (…)
– SG: Os premios abren novos camiños?
– LR: Abren. Editar é complicado, non sendo que recorras á autoedición ou edición independente. Dalgunha maneira é o poemario dunha principiante mais desde entón non parei de escribir. Aspiro a formar unha linguaxe propia de meu e seguir escribindo.
– SG: Que características ten que ter esa linguaxe propia que desexa?
– LR: Gustaríame moito definila, mais será á volta do tempo. O que sei é que estou na mesma coordenada que outra xente do meu tempo e o meu contexto. Trátase de escribir unha poesía cunha linguaxe moi clara, moi directa, que tire máis polo colectivo que polo persoal. Quero depurar a linguaxe o máis que poida sen demasiados adornos. Teño a norma de eliminar adxectivos e que os poemas sexan contundentes. (…)”