Miguel Ángel Alonso Diz: “Publicar baixo un selo editorial non engade ningún valor real”

Entrevista a Miguel Ángel Alonso Diz en Letra en Obras:
“Miguel Ángel Alonso Diz (Madrid, 1976) é un vigués licenciado en Economía que un día decidiu deixar a garavata das mañás grises e dedicarse a oficios menos retribuídos monetariamente pero tamén máis satisfactorios. Alonso Diz compaxina agora un traballo de formador co que realmente ama: a cultura en xeral e a literatura en particular. A súa axenda sempre ferve: é membro do colectivo literario A porta verde do sétimo andar, é un dos fundadores dos Cadernos Q de Vián, é un dos organizadores do Poetry Slam Vigo e aínda lle queda tempo para colaboracións radifónicas en Radio Allariz ou artigos xornalísticos nesta mesma casa de Letra en Obras. Mais unha das cousas polas que soa con forza o nome de Alonso Diz é polas súas dúas existosas incursións no mundo da literatura infantil. Apostando pola autoedición, o autor foi quen de colocar O cullarapo croque e A nena á que non deixaban ser feliz dentro da tabela de libros máis vendidos. Eis as respostas ao cuestionario que lle enviamos. (…)”

Manuel Gago e Manel Cráneo: “Galicia é un país cun vínculo tan forte coa Idade de Ferro que até Feijóo vive agora nun castro”

Entrevista de Alberto Ramos a Manuel Gago e Manel Cráneo en Praza:
“Entre a divulgación, a historia e fantasía móvense Manuel Gago e Manel Cráneo no seu novo proxecto conxunto. Trátase de Vento e Chuvia. Mitoloxía antiga de Galicia, un libro editado por Xerais no que os dous autores botan a vista atrás, até a Idade de Ferro. Gago levaba máis de vinte anos madurando a idea deste libro no seu caletre, unha idea que buscaba deitar luz sobre unha parte da cultura do país esquecida por todos ou case todos: os deuses da idade do ferro. Nesta obra. Gago descríbenos as dez deidades máis espalladas polo territorio e Manel Cráneo acompáñao na aventura cun feixe de ilustracións que procuran dar corpo a estes deuses e, tamén, recrear a época en que divinidades como Reve, Nauia ou Berobreos gobernaban o particular panteón da época neste recanto de Europa. Vento e Chuvia móvese nestas coordenadas, mais é moito máis ca un libro, é un proxecto que vai máis aló da palabra escrita nun libro. No web Vento e Chuvia ofréceselles aos lectores unha morea de contidos diferentes, dende making off, roteiros, mapas, gráficas até historias diferentes ás que veñen no libro. (…)
– Praza (P): Cantos deuses temos aquí?
– Manuel Gago (MG): En total, son dez: Reue, Bandua, Nauia, Cossue, Lugoue, Berobreos, Poemana, Bormanico, as Sulas Nantugaicas e o Vestio Alonieco.
– P: Por que eses e non outros?
– MG: Porque son os deuses máis estendidos. O Reve estivo moi espallado, Nauia estivo moi estendida tamén e Cossue, tamén. Eran os deuses máis implantados nos territorios de Gallaecia. E despois, hai outra cuestión interesante da que hai que falar: en Gallaecia está o 70% dos teónimos da península. Que se agocha detrás disto? Son deuses diferentes ou os nomes diferentes do mesmo deus? Son as dúbidas que trae Marco García Quintela no libro. En todo caso, estes dez son os máis estendidos na antigüidade. (…)”

Manuel Álvarez Torneiro: “Temos que ter o valor de darnos un futuro”

Entrevista de Montse Dopico a Manuel Álvarez Torneiro en Praza:
“- Praza (P): Recibiu o premio [Nacional de Poesía] como unha boa noticia para o galego. Dixo que, por fin, esta lingua comezaba a recuperarse. A que se refería?
– Manuel Álvarez Torneiro (MAT): Pois creo que o galego está recuperándose en gran parte grazas á cultura, á poesía…., e iso que a poesía é a cincenta da literatura. Que unha obra en galego gañe o Premio Nacional de Poesía dálle pulo ao galego, fai que se fale da poesía en galego en Almería, en Tenerife… É algo novo porque é a primeira vez, e temos que aproveitar o tirón… (…)
– P: Hai nos seus poemas moitas referencias a escritores, pintores, -vostede tamén pinta-, músicos… E empezou a publicar no tempo do que se chamou “culturalismo”. Que ten que ver Álvarez Torneiro con iso?
– MAT: Pois a verdade é que a min gustaríame ser pintor. E considero que a música é a arte das artes. Pero non se pode ser todo. Por iso cito moitos músicos, pintores… En canto ao que dis, eu creo que o que houbo foi un intento de superar un certo ruralismo, entendido como o discurso da miña aldeíña, todo moi pacato… Tiñamos que saír, buscar por fóra, encontrarnos con outras literaturas. Iso é culturalismo? Eu creo que, simplemente, é xente culta que escribe do que ve, do que le…
– P: Ferrín situouno na Xeración das Festas Minervais. Tamén o situaron, en concreto, coa Escola da Tebra. Vostede idenfícase, polo seu xeito de escribir, máis coa xeración dos 50, malia as diferencias entre os autores deste tempo?
– MAT: Podería dicir que estou cos dos 50… e cos do Século de Ouro español. Sempre é difícil establecer ese tipo de clasificacións. Son da xeración de Avilés de Taramancos, Bernardino Graña, Ferrín…, pero todos somos moi diferentes.
– P: Se cadra Os ángulos da brasa é máis directo, no seu estilo, que outros libros seus. Por que?
– MAT: Ten que haber unha crítica porque o que ves todos os días é que a xente está mal. Ves que a xente está descontenta, que sufre, que non atopa saídas… Os escritores non vivimos nunha torre de cristal. E, aínda que ás veces non apuntemos directamente á diana, temos que dicir as cousas. Aínda que non sexas moi directo, moi brusco, e lle deas voltas.
– P: Os seus libros están cheos, tamén, de reivindicación da palabra. E preocupación polo léxico e riquezas das imaxes utilizadas é unha das características que a crítica salienta da súa obra. Non será casualidade…
– MAT: É que creo na función da palabra, no sentido da palabra. Non debemos empregar as palabras con lixeireza. O poema non é dicir por dicir. Temos que explicar as cousas ben. A poesía, para min, é un xénero de rango superior. E ten que ver con isto, co traballo coa palabra. Coa procura da maxia, do misterio… (…)”

Eva Veiga: “Todas as mulleres somos dalgún xeito exiliadas de nós mesmas, aínda sen traspasarnos”

Entrevista de Marcos Pérez Pena a Eva Veiga en Praza:
“(…) “Como en todas as familias de Galicia, na miña tamén houbo emigrantes. E experiencias coma esta lévanche a descubrir a túa propia xenenaloxía”. Falamos coa poeta Eva Veiga, protagonista de A cicatriz branca, filme dirixido por Margarita Ledo que retrata a emigración da muller galega na década dos cincuenta. (…)
Este foi o primeiro filme para Eva Veiga, poeta e non actriz, que afirma que, en principio, non ten intención de recuncar: “Non creo, pero nunca se pode dicir desta auga non beberei. Eu non son actriz. Facendo este filme descubrín que a interpretación é un dos oficios máis difíciles do mundo”. “Algo fixera eu, pero na comparable con ter un papel nunha película” -di- “Tiña un pánico terrorífico que ía crecendo a medida que ía traballando no papel. Fun seguindo as instrucións de Margarita, deixeime dirixir”. Veiga confesa que se atreveu a facer o filme, entre outras cousas, “porque o personaxe ten algo que ver comigo. Non como emigrante, senón como suxeito dunha experiencia vital, extrema”.”

Begoña Lorenzo: “Con Tempo Catro quixemos cantar unha Rosalía máis viva e loitadora”

Desde Sermos Galiza:
“Despois da presentación en Ferrol, Tempo Catro xirará con Rosalía de Castro: Os ollos que falan por distintos teatros do país, dando a coñecer un disco que ofrece os Cantares Gallegos de Rosalía en clave de folk, música clásica, jazz ou tangos, unha variedade de rexistros que ofrecen unha maneira distinta de cantar á poeta.
Quen interpreta e dá voz a Rosalía é Begoña Lorenzo, unha artista que se mostra feliz e agradecida aos compañeiros de Tempo Catro por ter contado con ela para este novo traballo. “Tratei de retomar o que ela sentiu e deixeime levar tamén pola música. Compaxinei a lectura dos Cantares co ritmo da música mais interpreto a Rosalía que sinto, forte e entusiasta”, di Begoña Lorenzo do seu novo traballo.
Canda ela, os músicos Andrés Pazos, Suso Iglesias -autores da música-, Javier Cedrón, Antonio Romero e Pablo Salgueiro de Tempo Catro, danlle a nova sonoridade aos versos da poeta en once cancións que teñen como base outros tantos poemas de Cantares Gallegos, no 150 aniversario da súa publicación.
“Pareceume un proxecto precioso, un reto e unha irresponsabilidade que asumín encantada. A maioría temos en mente os poemas de Rosalía na voz de Amancio Prada que fixo un traballo importantísimo, mais cumpría darlle un ton máis positivo, máis loitador fronte á imaxe morriñenta e triste que aínda perdura”, comenta Begoña Pazos do novo traballo. (…)
O resultado contribúe, segundo di, a construír outra imaxe de Rosalía xa que “ a música canaliza, vai guiando e o disco ofrece esa poeta combativa e enérxica que se quixo negar, de forma moi próxima e comprensíbel, como un nexo entre Rosalía e o público” (…)”.

Parlamento das Letras: Manuel Portas

Entrevista de Armando Requeixo a Manuel Portas no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo: ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Manuel Portas (MP): Fáltalles promoción e internacionalización. Se por exemplo encargásemos un estudo de mercado para unha empresa do sector da transformación da madeira, diríanos con toda seguridade que temos unha materia prima magnífica e unha manufacturación moi boa, mais que cumpriría promocionar adecuadamente os móbeis que fabrica no mercado interno e tentar abrir o produto a novos mercados no ámbito internacional. Pois ben, a promoción interna da nosa cultura está sendo esganada, porque a literatura na lingua propia é vista como potencialmente sediciosa, en calquera caso perigosa, polos poderes políticos e económicos. Mellor asfixiala e ocultala, reducila aos cenáculos galeguistas, ás covas céltigas, ás aulas de lingua e aos discursos pomposos nos Días das Letras. Mesmo prefiren promocionar os aparadores e os dormitorios feitos noutras latitudes, por moito que só teñan calidade fimapán. E, no que respecta á procura de mercados externos, seguimos considerando os países de expresión portuguesa -parafraseando a Castelao- como máis estranxeiros que os de Madrid. Por outro lado, a política de tradución das nosas obras carece de apoios e convértese en algo excepcional, sen canles estábeis que permitan a súa perduración no tempo. Con este panorama, o sector cultural en xeral, e o da literatura en particular, mantense en pé cunha teimosía propia dos resistentes do Medulio, ou da aldea gala de Asterix e Obelix, se o queremos ver cun pouco máis de humor. (…)
– AR: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– MP: Creo que o momento creativo é magnífico, multicolor, cunha polifonía de xéneros e de voces e cunha calidade similar á que podemos achar en calquera dos mundos culturais da nosa contorna. Niso non somos nin mellores nin peores que os demais. Na parte negativa, quizá a delicada situación económica pola que atravesan as estruturas que traballan o produto literario.

Xabier López: “Cadeas é unha novela que se cuestiona a si mesma”

Entrevista a Xabier López en Radiofusión, desde Xerais:
“Radiofusión publica unha entrevista a Xabier López López sobre Cadeas (…) O autor asegura que Cadeas é unha novela que se cuestiona a si mesma. A entrevista pode escoitarse nesta ligazón.”

Antonio Manuel Fraga: “Creo que lle collín gusto a escribir”

Entrevista a Antonio Manuel Fraga en La Voz de Galicia, desde Xerais:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Que conta a obra que gañou o premio da editorial Xerais [Merlín]?
– Antonio Fraga (AF): En principio parece unha historia moi triste, porque é dun rapaz que fica orfo de nai e que ten o pai lonxe, inda por riba cóidano unhas tías que o maltratan. Todo lle vai mal ata que entra na súa vida un personaxe máxico, o castañeiro, o rapaz duda da realidade porque o ve en pleno mes de abril. (…)
– LVG: ¿Que significou o premio?
– AF: Pois a confirmación de que podo seguir escribindo de xeito máis ou menos profesional, xa que o primeiro libro naceu casi por casualidade: meu irmán tivo un cativo e ocorréuseme regalarlle un conto, que finalmente se publicou e ao que lle seguiu o meu segundo libro que xa gañou o Merlín.
– LVG: ¿Como ve a literatura infantil galega?
– AF: Hai variedade e calidade, pero ainda temos que facer unha labor para agochar certas barreiras que fan que se siga a facer menosprezo deste xénero.”

Xabier López: “O mundo reinvéntase con cada libro”

Entrevista a Xabier López no Faro de Vigo, desde Xerais:
“(…) – Faro de Vigo (FdV): O punto de arranque de Cadeas é a anécdota dun escritor que descobre na praia unha muller nova que está a ler unha novela súa. Trátase dunha experiencia real? Que tipo de curiosidade se suscita en Vde. ante a presenza dun descoñecido que está a ler un libro seu?
– Xabier López (XL): Non, non é unha experiencia real, aínda que podería entrar dentro do posible. Na fin de contas, cando un suma xa algún anos no asunto, sabe que circulan por aí certo número de exemplares co seu nome na capa. Porén, quitando as presentacións e os actos públicos é ben estraño ver alguén cun libro dun entre as mans. Non sendo que sexas un deses best-seller que rematan por poñer a lei de probabilidades da súa parte, claro. Polo demais, un arranque como ese non deixa de ser unha das moitas materializacións dunha pescuda –consciente ou inconsciente- que emprende o escritor dende o primeiro: a busca do lector, do seu lector tipo, a outra “peza” do invento. Outra cousa é, e con isto contesto a segunda parte da pregunta, que toda busca responda en verdade a un desexo real de atopar o que se persegue. De darse o caso, con toda certeza reaccionaría cun pudor extremo. E marcharía na punta dos pés, case seguro. (…)
– FdV: Coa obtención do Premio Xerais, copa Vde. un bo feixe de premios conseguidos ata o de agora. Os premios son fundamentais para a boa saúde da literatura galega actual ou ben se podería prescindir dalgúns deles?
– XL: Ben, iso de “copar” non creo que sexa exactamente así. Certo que houbo temporadas da miña vida nas que houbo certa “acumulación” de premios, mais hai que pensar que xa levo máis de quince anos publicando. E nese tempo, como é de imaxinar, houbo de todo; novelas premiadas e outras que, a non levar premio ningún, obtiveron outro tipo de recompensas: lectores, traducións a outras linguas… Polo demais, creo que os premios literarios son estímulos tan bos coma calquera outros para a promoción dun escritor e, por extensión, do sistema literario onde se inscribe. Faltan, iso si, máis axudas a un sector, o editorial, obrigado a ver como os poderes públicos se esquecen de que as industrias culturais xeran tanta riqueza ou máis que outras que si merecen de vello a súa atención. Para cando, poño por caso, un plan “Pive” para o mundo do libro e a lectura?
– FdV: Cando Vde. gañou o Xerais, declarou que Cadeas reflectía ese obxectivo seu de que a literatura “comezando pola forma, é ou debe ser sempre algo máis”. “Algo máis” qué? É que acaso, salvo contar novas historias, queda algo por inventar en literatura?
– XL: Nada queda por inventar, certo. Pero os lectores sabemos que o mundo se reinventa con cada libro novo que abrimos. Sobre todo naqueles que nos teñen por suxeitos activos.”