Entrevista
a Manuel Veiga en La Voz de Galicia, desde Xerais:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): ¿Que supón este libro [Os xornalistas utópicos] no conxunto da súa obra?
– Manuel Veiga (MV): A visión do autor con respecto aos seus libros é máis subxectiva e tamén máis arriscada, pero creo que esta é a miña obra máis elaborada e a que máis satisfeito me deixou ata agora. A fin de contas, escribir non deixa de ser un oficio e como en todos os oficios, cos anos aprendes a profundizar e a facer mellor as cousas, e creo que iso se nota nesta novela. Espero que sexa un salto na miña obra, por dicilo así. (…)”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Xabier López López achégase en 1989 á novela xeracional
Entrevista
de Xesús Fraga a Xabier López en La Voz de Galicia:
“A finais da pasada década dos 80 por Bergondo correuse a voz da inminente chegada dun home de negocios xaponés disposto a investir na industria da xoiería do concello coruñés. Aínda que non sabe como concluíu aquela historia, a anécdota quedou no maxín do escritor Xabier López López, daquela un adolescente, ata agroma agora como punto de partida do seu libro 1989 (Biblos).
A novela regresa a aquel ano para tecer coas narracións en primeira persoa dos seus cinco personaxes principais unha historia na que conflúen o individual e o colectivo. Trátase dun adolescente, un bibliotecario, un sindicalista, a dona dunha pensión e unha figura que o autor define como un clochard ou bufón. De idades e con experiencias distintas, comparten a pertenza a un momento que une ás xeracións: a transformación dun mundo coñecido noutro novo. «A historia transcorre ao longo de 15 días de decembro de 1989», describe Xabier López: a caída do muro de Berlín e a de Ceaucescu en Romanía sinalan a desaparición da URSS e a ideoloxía do «socialismo real». «É a primeira vez que escribo sobre algo que me resulta tan próximo», admite López, referíndose tanto ao tempo como ao espazo. 1989 está ambientada en O Vilar, unha vila ficticia que toma elementos de Bergondo e Betanzos, que o escritor coñece ben, xa que naceu no primeiro e reside no segundo, onde ademais foi concelleiro.
A historia está narrada en clave de comedia, aínda que López cita a Celestino Fernández de la Vega -«o humor é froito da desesperación»- para advertir de que 1989 tamén contén «algunhas cargas de profundidade» que tamén poden ter unha lectura actual. «Fálase moito da xente que deixou os estudos por un traballo na construción, pero en Bergondo iso tamén pasara con moitos mozos que cambiaran o instituto polos obradoiros de xoiería», lembra. (…)”
Ramón Nicolás: “Lueiro non é un autor canonizado e debería selo”
Entrevista a Ramón Nicolás publicada na revista Sustansia, desde o seu blogue Caderno da crítica.
Anxos Sumai: “A maneira de percibir as cousas pode converterse nun límite”
Entrevista
de Camilo Franco a Anxos Sumai en La Voz de Galicia:
“Unha novela, A lúa da colleita, que marca un cambio no seu xeito de narrar é a que permitiu a Anxos Sumai gañar o premio García Barros, da Estrada, no que o xurado salientou a prosa límpida e as fortes doses de intriga.
– La Voz de Galicia (LVG): Recoñece un cambio na maneira de contar.
– Anxos Sumai (AS): Tiña que dar un paso adiante porque xa levaba tempo pensando que estaba dando voltas arredor do mesmo argumento.
– LVG: ¿Cal é o xeito e o argumento novo desta novela?
– AS: Ten que ver coa percepción que temos sobre o mundo e sobre nós e como esta percepción pode ser un límite. Trata de como nos vemos a nós mesmos e como o noso xeito de percibir altera a visión da realidade. Son os límites dun mesmo e como eses límites están condicionados por como percibimos.
– LVG: Leva un tempo sen publicar. ¿Por que?
– AS: Primeiro porque tiña que dar un cambio, ir noutra dirección. Tamén porque non son escritora profesional e dedícolle á literatura o tempo que sobra, aínda que me gustaría que fose doutro xeito. Tamén pode ser que agora teña menos enerxía e todo vaia máis lento. Eu non publico un libro cada ano e, en certo modo, presentarse a un premio e gañalo é como volver a empezar. Ten a vantaxe da dotación económica e dunha difusión que un libro por si mesmo non pode conseguir.”
Fran Godón: “O máis divertido é ser actor, pero é o que peor se me dá”
Entrevista
de Camilo Franco a Fran Godón en La Voz de Galicia:
“Ten unha compañía, Ut-Tópico, e alterna todos os oficios que un teatro pode ofrecer. Fran Godón gañou o premio Abrente de textos teatrais cunha obra, Diante do espello, que ía para montaxe pero deu unha pequena volta polo mundo da escrita escénica.
– La Voz de Galicia (LVG): ¿En que consiste Diante do espello?
– Fran Godón (FG): En principio era un texto para escenificar. Unha encarga que quedou aparcada. Foi entón cando decidín darlle unha volta á escrita e presentalo ao premio. É unha peza para dúas actrices que se sentan en dúas partes simétricas do escenario e que teñen ao público como espello. Elas van falando da súa vida, do que van facer ao día seguinte. Falan co espello, pero non entre elas. Segundo avanza a obra vaise descubrindo que teñen máis cousas en común.
– LVG: ¿Os premios son a única saída para os dramaturgos?
– FG: Eu son profesor de secundaria. Empecei a facer teatro porque me gusta e vou facendo máis cousas. Pero os premios son como unha táboa de salvación para quen escribe teatro. Por iso a noticia da desaparición de convocatorias é unha moi mala noticia. Non hai traballo no mundo escénico e os premios son das poucas cousas que podes facer. (…)”
Estefanía Mosquera: “As SMS, as redes sociais ou os chats conforman novos xéneros textuais”
Entrevista
a Estefanía Mosquera en Praza e Sermos Galiza:
“Estefanía Mosquera Castro, licenciada en Filoloxía Galega, presenta o seu libro Didáctica da lingua e novos soportes comunicativos: a linguaxe SMS o 25 de xullo no marco do Festigal. O libro é produto da súa tese na Universidade da Coruña. É tamén investigadora e estivo contratada para o proxecto de investigación Glosario crítico da poesía medieval galego-portuguesa. I. Cantigas de amor e cantigas de amigo entre o 2010 e 2011.
– Praza (P): Acabas de publicar o teu libro. É boa época para os escritores/as galegos?
– Estefanía Mosquera (EM): Estamos nunha época complexa en moitos sentidos e, como é obvio, o ámbito editorial tamén se está a ver afectado, sobre todo no contexto social e político en que nos achamos, onde a pesar da calidade literaria de moitos e moitas autores e autoras, seguimos sendo unha literatura minorizada en moitos aspectos. Mais coa tecnoloxía as dificultades para publicar redúcense de forma considerábel e as obras poden ser editadas, cando menos, en formato dixital. No meu caso tiven a sorte de contar tamén coa publicación en papel, e fiquei moi contenta co trato recibido pola Asociación Socio-Pedagóxica Galega.
– P: Como xorde a idea do teu libro e tese Didáctica da lingua e novos soportes comunicativos: a linguaxe SMS?
– EM: Pois xorde como resultado das investigacións para a miña tese de doutoramento Lingua e novos soportes comunicativos, no que analizo as características lingüísticas destes novos códigos que se utilizan na rede e trato de eliminar os falsos preconceptos que existen ao seu redor e de analizar a súa proxección social. Neste sentido, un dos ámbitos en que máis temores existen a este respecto é no do ensino, pois considérase que se trata de deturpacións lingüísticas que van acabar coa lingua estándar e que farán que o alumnado non asimile correctamente a variedade normativa. Así, con este traballo queríamos demostrar que as SMS, as redes sociais ou os chats e tamén as súas linguaxes conforman novos xéneros textuais, ao igual que a carta, e que por tanto son perfectamente válidos para traballarmos lingua e tamén literatura. De feito, este tipo de actividades achegan as aulas á rúa e a aprendizaxe formal á informal e deste modo o alumnado pode ver que as aulas de lingua tamén reflicte o que se fai coa lingua fóra delas. (…)
– Sermos Galiza (SG): Hai novelas que incorporan as sms como elemento dentro do relato. Agora mesmo vénseme á cabeza O coitelo de novembro, de Marilar Aleixandre. Coñece algunha que estea escrita integramente en linguaxe sms?
– EM: Si, este novo código aparece como soporte na trama argumental da novela do mesmo xeito que noutras se incluíron fragmentos de cartas. Na literatura anglófona e tamén aquí, en 2010, si que houbo un concurso de mensaxes de Nadal que debían estar redactadas como sms.
– SG: Esperta entón a nosa creatividade?
– EM: Si, permite opcións moi creativas. Hai tamén un escritor finlandés que redactou toda a súa novela coa linguaxe das sms [The last messages, de Hannu Luntiala] porque o contido do relato propiciaba o uso deste tipo de código. O argumento trata sobre un executivo das TIC quen renuncia ao seu traballo e se dedica a viaxar por varios países de Europa e da India mantendo o contacto cos achegados mediante mensaxes curtas de móbil. É moi atractiva para o leitor porque deixa ocos en branco que deben ser enchidos por el. (…)
Teresa Moure: “Todas podemos ser lobos, todas asomamos as orellas porque somos ferozmente de plástico”
Entrevista
a Teresa Moure en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): É o seu primeiro libro de poesía [Eu violei o lobo feroz]. Porén, eu non puiden deixar de lelo como un conto.
– Teresa Moure (TM): Si, é certo que é unha poesía moi narrativa onde ao longo do libro segues practicamente unha historia dunha presa que despois é liberada. Hai moitas claves para entendelo en clave de conto.
En xeral eu non acredito moito nos xéneros. Había moitas veces que escribía ensaio e intercalaba contos. Pasa en A palabra das fillas de Eva ou en O natural é político. Gosto moito de misturar as técnicas. Creo que non hai xéneros senón historias que deben ser contadas e utilizanse as ferramentas para contar esa historia. Nese sentido vexo moi audiovisual sempre todo, como un videoclip das cousas que vou escribir e segundo vexa o videoclip si me adapto.
Mais eu tiña ganas de publicar algo de poesía porque sempre é o que me reclama o público e neste momento publiquei teatro, novela, relato, xornalismo… creo que todos os xéneros menos a poesía e hai moitos lectores de poesía en galego. Ten moita tradición a poesía na literatura galega. Así que curiosamente moita xente me dicía ‘poesía para cando?’ E neste momento a poesía xurdiu, pareceume unha boa estratexia para esta historia e… alá foi.
– SG: Outra cousa das que lle reclamaba o público era a temática erótica.
– TM: Si! Sabes por que? Moitas veces a crítica dixo que unha das características da obra narrativa de Teresa Moure era que falaba metaforicamente… (…)
– SG: Eu violei o lobo feroz é a súa primeira experiencia literaria en galego-portugués. Como a está a viver? Como acolleron as editoriais a súa mudanza ortográfica?
– TM: Ben. Teño que estar moi agradecida a ATravés, que me brinda a posibilidade de publicar despois de pasar a fronteira das normas non recoñecidas. Non podo evitar neste momento sentir que se inaugura unha etapa na medida en que o meu paso non é baladí. Para moitas persoas pode ser unha integración nunha idea ou unha estética, mais eu, como dicía no artigo das encrucilladas, fágoo só por motivos éticos, mais suponme perder voz, perder posibilidade de publicar.
Así que fágoo cun bocado de amargura cara ás editoriais que moito tempo publicaron obras miñas e as venderon e agora de repente se tornan de costas polo feito anecdótico de eu escribir nunha ortografía disidente. Claro, anecdótico sería se non fose tan triste. E se os escritores e as escritoras que asumimos outra norma non nos quedasemos deitados directamente nas marxes. Eu creo que esas editoriais deberían repensar un pouco.
Creo que á volta duns anos o proceso vai ser distinto, que teremos que aguardar. E si convocaría tanto as leitoras e leitores a non abandonar aos escritores que tomamos este paso. Creo que é importante que se vexa que hai apoio, que se segue lendo independentemente da ortografía. E convidaría aos escritores e escritoras a se sumaren, porque as loitas teñen que ser colectivas. En ningún caso o fago como un beneficio persoal. Forma parte da loita da presa. (…)”
Carlos Taibo: “O colapso do sistema está moi perto e é a nosa capacidade de responder o que está en xogo”
Entrevista
de Montse Dopico a Carlos Taibo en Praza:
“O profesor de Ciencia Política e ensaísta Carlos Taibo volve ampliar o seu abano de investigación. Se hai un tempo introducíase no campo da literatura con Parecia não pisar o chão. Treze ensaios sobre as vidas de Fernando Pessoa, no seu último libro -cuxa autoría comparte co sociólogo Arturo de Nieves- trata de contrastar coa realidade, a través da realización dun inquérito, o que era unha intuición persoal: o elevado grao de aceptación que o reintegracionismo atopa nas elites culturais galegas. E o resultado, recollido no libro Galego, Português, Galego-Português? (Através editora), confirma, sequera parcialmente, o seu presentimento: a maioría das persoas entrevistadas cuestionan a norma aprobada pola RAG no 2003 e o motivo principal é o seu afastamento a respeito do portugués. Falamos con el sobre esta e outras obras que publicou nos últimos anos.
– Praza: Unha das conclusións do libro é que, aínda que non hai acordo sobre se galego e portugués son a mesma lingua, si ten claro todo o mundo que a relación coa lusofonía debe potenciarse. Iso é un éxito do movemento reintegracionista, ou algo máis?
– Carlos Taibo: En parte é o que dis, mas eu creo que apoiar unha maior relación da Galiza coa lusofonía é, tamén, unha cuestión de pura lóxica. É verdade que non hai consenso sobre se portugués e galego son unha mesma lingua, mais tamén é importante o dato de que ninguén rexeita a pergunta en si, porque, creo eu, se aceita que é lexítima. Se cadra por debaixo hai unha intuición de que galego e portugués son, nos feitos, a mesma lingua. (…)”
Daniel Salgado: “Este é un libro sobre o medo, amarrado a unha esperanza desesperada. Un libro de vencidos”
Entrevista
a Daniel Salgado en Compás da Costa:
“O libro Os tempos sombrizos do lucense Daniel Salgado é o gañador da primeira edición do Premio de Poesía Gonzalo López Abente que organiza a Fundación muxiá que leva este nome. O xurado decidiuno así polo seu claro compromiso anticapitalista e social e pola rica intertextualidade da obra tanto coa poesía como coa música contemporáneas, e de maneira especial co jazz. (…)
– Compás da Costa: Tempos de crise. A poesía é un bo investimento?
– Daniel Salgado: A poesía resiste as augas xeadas do cálculo egoísta, que dicía o Marx. Prefire o reino da liberdade ao reino da necesidade. Non acepta o modo de produción que impón a barbarie como paisaxe xeral da época. A poesía, ao cabo, é incalculábel e, polo tanto, non se pode someter ao réxime do investimento. Ou polo menos isto é o que a min me parece que debe ser a poesía. (…)”
Xabier Paz: “Agardabamos a modernidade, pero todo quedou no que a socialdemocracia europea quixo que quedase”
Entrevista
de Montse Dopico a Xabier Paz en Praza:
“(…) – Praza (P): Hai unha certa conexión entre As vidas de Nito e a túa anterior novela Renacer. O intento de recuperar a memoria familiar como eixo do libro, por exemplo.
– Xabier Paz (XP): Se cadra hai un fío común na relación pais-fillos, a importancia do ambiente familiar na construción do individuo. Tamén a especie de revelación que pode ser o amor… en fin, que se poñen en cuestión os valores familiares. Aínda que en As vidas de Nito hai máis humor e é unha novela máis ambiciosa. Porque é unha indagación na natureza humana, a través desas achegas heteróclitas das fichas que escribe Casiano e que lle mostra á neta. Todas debullan algunha cuestión: a vida física, o papel da arte ou da literatura, a relixión…
– P: Por iso houbo quen che dixo que era unha novela densa… Eu creo que só cómpre ler con máis atención algunhas partes.
– XP: É certo que a novela contén moitas consideracións, reflexións que ilustran as distintas facianas da natureza humana, desde o desastre da influencia da educación relixiosa católica á importancia do corpo… Cuestións estéticas e morais diversas, da ética á política ou mesmo a gastronomía… Pero eu creo, como dicía, que tamén hai humor, que pode ser divertida de ler…
– P: O protagonista é un home cun atraso do crecemento que viviu sempre acomplexado. Apuntas á escravitude creada pola moda no capitalismo, pero tamén á creación social do concepto de “corpo normal” que procede xa da Antigüidade…
– XP: É que os seres humanos vivimos en sociedade e iso supón a creación de normas de tipo moral e estético que levan a que o estraño sexa obxecto de mofa, rexouba… E xa era así cos ananos, bufóns, coas persoas como Quasimodo, moito antes do culto ao corpo actual, que é unha escravitude aínda máis forte. Hai moitos nichos de negocio dedicados ao corpo, pero non ao cultivo da mente e do saber. Non hai, por exemplo, academias no sentido clásico, helenístico, escolas situadas á marxe do ensino regrado para o cultivo da mente. O único que hai é para o lecer, que ten un compoñente sobre todo escapista: pastillas, macrodiscotecas… un lecer que non busca o pracer precisamente no enxeño.
– P: Un dos aspectos máis tratados no libro é a decepción da xeración que loitou contra os últimos anos do franquismo. As mentiras da Transición e da democracia e tamén a autocrítica: eran, dis, como intelectuais afastados da realidade…
– XP: Cando a neta lle pregunta a Casiano se está arrepentido de algo, el di que se cadra terían que facer menos cousas e dun xeito máis ordenado. El é un home que non atendeu os afectos familiares, que escolleu a tribo de afectos dos militantes coma el, e que esborrallou cando viu que eses valores de modernización nos que crera non se facían realidade, porque a xente non quería saber nada de afondar na democracia, senón de consumir. E así foi. Ninguén puxo en cuestión nada nin pediu desculpas por nada, aí quedou Juan Carlos despois de ser posto por Franco, aí quedaron os mesmos poderes, aí quedaron as promesas dunha socialdemocracia que pensabamos que ía traer a modernidade, o Estado de Benestar… Tamén hai autocrítica, si, no sentido de que Casiano admite que eran inxenuos, maniqueos… Pero é que por debaixo da ideoloxía está a antropoloxía. Somos animais humanos que conservamos os nosos instintos por moi envolvidos en cultura que andemos. Hai moitas explicacións do mal: a relixiosa do pecado; a do psicanálise (Eros e Tánatos…), pero está aí. Na entrega da xeración de Casiano había tamén soberbia, altiveza intelectual porque pensaban que sabían máis… Agardabamos a modernidade, pero todo quedou no que a socialdemocracia europea quixo que quedase. (…)”
