Entrevista de Laura Veiga a Maurizio Polsinelli en Nós Diario:
“Maurizio Polsinelli, músico de orixe italiana, vén de dar un empuxón á súa vocación poética coa publicación de O deber do lume (Medulia). Polsinelli repasa as lembranzas que compoñen esta obra e a inspiración que atopou entre algúns poetas en lingua galega: “Podo dicir con seguridade que Díaz Castro colocou Galiza no meu mapa conceptual porque é quen de inocularte na forte necesidade de beleza”, salienta.
– Nós Diario (ND): Como comezou a escribir O deber do lume?
Naceu desde unha memoria allea. Carmen Penim, a miña compañeira, ten moita paixón á hora de contar as cousas e de revivir o seu pasado. Isto, co tempo, lévache a experimentar a súa propia nenez como se fose a túa. Cheguei a un punto no que as mesmas lembranzas do seu pasado acababan mesturadas e entretecidas co meu, no que xa non podía distinguir con total seguridade o que vin e o que vivín eu dos feitos que me contou ela. Esta confusión dalgún modo levoume a procurar unha orde, unha claridade. Puntualizar o que é seu e o que é meu.
O bo da poesía é que despois de escribir xa non es o mesmo que se non o escribiras. Ese pasado que me contou Carmiña, que me é alleo, co proceso de escrita pasa a facer parte da miña vida. Xa non é importante distinguir a miña infancia totalmente distinta en Roma, da que viviu ela en Meaus. Non é preciso colocar cancelas na memoria que distingan a fontiña de Meaus das fontes monumentais de Roma. A escrita o que ten que facer é buscar o universal e é nese punto onde nace este poemario.
Dalgún modo tiven que liberarme e pór por escrito relatos de Carmiña, na súa infancia e no Couto Mixto. O deber do lume é unha especie de biografía lírica que está claramente contaminada polo eu poético, pola miña infancia na Roma máis urbana e pola miña memoria e experiencia persoal dos lugares onde ela se criou. (…)
Arquivo da categoría: Entrevistas
Francisco Castro: “O abuso sobre as nenas e nenos, sexual ou doutro tipo, é algo que me desgarra por dentro”
Entrevista de Laura Veiga a Francisco Castro en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como xurdiu A historia de Sara?
– Francisco Castro (FC): Así como son quen de identificar claramente o momento exacto no que se me ocorreu cada unha das miñas outras 22 obras, esta saíu moi de dentro e dalgún lugar que non son capaz de identificar. De feito, saíu moi rápida: a base da historia escribina en dous días, aínda que logo traballei moito sobre ela. É unha historia moi coherente con todo o que fixen até o de agora porque sempre me ocupo de temas que me preocupan desde un punto de vista social, de temas duros.
– ND: Tampouco é a primeira vez que escribe sobre o dano que provocan as persoas adultas na infancia.
– FC: Hai moitas cousas que non me gustan na nosa sociedade, mais desde logo o abuso, sexa sexual ou de calquera outro tipo, sobre a infancia é algo que me desgarra por dentro. A obriga dos adultos é coidar, non esganar a vida a ninguén. A capacidade para relativizar e para valorar o que che pasa é diferente cando es maior que cando tes seis anos, como é o caso de Sara. E o certo é que as estatísticas falan de moitos nenos e nenas que son abusadas e ademais, como se conta no libro, no contexto inmediatamente familiar. Nun contexto no que ninguén sospeitaría que puidese estar acontecendo. E logo, claro, hai unha vergoña social moi grande e inclusive incredulidade. Como imos sospeitar de alguén da propia familia? Mais é así. (…)”
María Reimóndez: “O mundo vexetal, que non entendemos, ten unha visión da existencia distinta á nosa”
Entrevista de Laura Veiga a María Reimóndez en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Cando publicou Cobiza xa tiña claro que ía existir unha segunda parte?
– María Reimóndez (MR): Si, en realidade cando escribín Cobiza, escribín máis do que está publicado, mais crin que era demasiado contido para un único libro. A historia estaba deseñada, por dicilo dalgunha maneira, mais parecíame mellor dividila nestes dous libros. Multitudes é unha continuidade directa de todo o que aconteceu na primeira parte, con elementos novos que van recompoñendo a historia e os espazos que en Cobiza non están tan aclarados, fíos que quedan do pasado e que nesta novela se van recollendo para coñecer máis. Por suposto, tamén avanza a trama seguindo esas liñas que quedaron abertas.
– ND: Se Cobiza explicaba a causa dos males deste mundo distópico, Multitudes presenta algunhas posíbeis solucións?
– MR: Si, digamos que Cobiza é o espazo onde se presenta a realidade e se dan algunhas pistas do que vai acontecendo, mais Multitudes é realmente a novela onde se exploran cales son as alternativas a esta realidade que se presenta. Dentro diso, hai unha complexidade de situacións e de estratexias, mais a clave é que é unha novela que se achega máis a esperanza.
Nas lecturas que fun facendo de Cobiza, e agora que foi traducida ao español e estou volvendo vivir ese proceso, doume de conta de que hai xente que se queda na parte do horror. Con todo, tamén é certo que a maioría de persoas saben ler xa en Cobiza ese xermolo da esperanza. En Multitudes xa é algo que se explora aínda máis. É unha novela que ten máis acción, non no sentido dos filmes estadounidenses, senón no sentido da materialización da esperanza, de como se formulan as distintas maneiras de actuar e de abrirnos as portas a outros personaxes que parecían máis secundarios, mais que agora teñen un papel relevante.
É unha novela polifónica e evidentemente todos os seres que aparecen, sexan humanos ou vexetais, teñen a súa propia personalidade e perspectiva sobre as cousas, polo que tamén hai múltiples posturas sobre o que se debe facer nunha situación como a que se presenta. En Cobiza xa temos posicionamentos, por exemplo, o de Luz Divina, o que ela pensa que ten que facer, e de feito faino coas consecuencias que iso ten para todo o mundo. E despois, cos seres completos, que foron evolucionando cada un á súa maneira porque partían dunha base distinta. Tiñan a súa propia personalidade, dentro da conexión que teñen, mais tamén foron entrando en contacto con distintas realidades humanas, porque tampouco hai unha soa. (…)”
María Alonso: “Quería cuestionar o mesmo xénero da novela negra”
Entrevista a María Alonso Alonso en Praza:
“(…) – Praza (P): A novela Red Lion é a historia de Lolita Dinamita. Como xorde esta personaxe?
– María Alonso (MA): É unha personaxe que levaba traballando moitos anos dende que escoitara unha nova sobre a detención dun proxeneta que tiña un prostíbulo en Pontevedra onde unha muller que estaba alí retida desaparecera sen deixar rastro. Sempre fun moi consciente deste tipo de lugares onde as mulleres son obrigadas, na maior parte dos casos, a manter relacións sexuais con homes. Ao lado da miña casa en Matamá estaba o Mamba Negra e de camiño a un dos meus traballos en Coruxo estaba o Barbarella. Na maior parte dos casos, estas mulleres usan alcumes ou mesmo son simplemente anacos de carne sen nome. Con Lolita Dinamita quería traballar o empoderamento, sen caer na idealización, das mulleres que se rebelan contra un destino inxusto. Posiblemente isto foi o que aconteceu con aquela muller que desapareceu do prostíbulo pontevedrés e da que nunca máis se soubo.
– P: Lola habita un mundo fóra da lei, dominado pola violencia. O feito de centrar a historia nela muda totalmente o que podería ter sido o típico thriller contado desde o punto de vista masculino. Querías falar dese mundo desde a perspectiva das mulleres?
– MA: Por cuestións académicas levo algúns anos traballando con novela negra e non hai cousa que máis me cabree que decatarme de que o patrón do hardboiled norteamericano dos anos sesenta segue a reproducirse na novela negra actual. Ese patrón é, como ti dis, moi masculino: unha femme fatale sofre algún tipo de infortunio e un home atormentado acode na súa salvación para que todo volva ao seu lugar. Na novela negra latinoamericana dos últimos quince anos parece que houbo un intento de refundar o xénero pero caendo nos mesmos tópicos de muller-vítima e home ou ben vitimario ou ben salvador.
En Red Lion, Lolita Dinamita é vítima, sen dúbida, pero tamén é vitimaria e esa é unha idea moi atractiva coa que traballar. Certo é que hai moitos exemplos de novela negra onde a muller ten un papel diferente como pode ser o da detective, pero mesmo nestes casos parece que hai unha imposibilidade manifesta de cambiar os roles de xénero dentro dun xénero literario que parece que se está esgotando. Na miña novela quería que todas as personaxes fosen vítimas e vitimarias ao mesmo tempo para cuestionar o mesmo xénero da novela negra e ofrecer, á vez, unha especie de redención final. (…)”
Xosé Carlos López Bernárdez: “As mulleres merecen ser recoñecidas na historia da arte galega”
María Reimóndez: “A multitude é a suma das disidencias, nada que ver coas masas fascistas”
Entrevista a María Reimóndez no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Os ósos, destoutro lado, xa nada somos, máis que voces e verdades, sen palabras, dores, só sentido. Entre as palabras de Multitudes ás veces nacen poemas. Multitudes é a última novela de María Reimóndez. Unha obra que nos leva a un futuro distópico en que, tras un Grande Apagamento, as mulleres humanas e os seres vexetais terán que enfrontarse outra vez contra a discriminación e o abuso. A historia comezouna con Cobiza e Multitudes parece poñerlle un fin. A entrevista pode verse aquí.”
Álex Alonso: “Baixo unha capa cómica, O estranxeiro trata temas serios como a morte dun ser querido”
Entrevista de Laura Veiga a Álex Alonso en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Que significou gañar o Premio Manuel Lueiro Rei?
– Álex Alonso (AA): Foi unha sorpresa. Considero que o meu é un texto que tiña bastantes dificultades para gañar polo seu ton cómico. Penso que son un tipo de textos aos que se lles dá menos valor. Con todo, eu digo que é humorístico desde o meu punto de vista. Lémbrome perfectamente de rir mentres escribía ou repasaba, mais tamén hai que esperar a interpretación que faga a persoa que o le, que pode dicir que non lle parece así. É un texto que, baixo esa capa cómica, está tratando temas serios como a relación cun mesmo cando morre un ser querido, a xustiza… É un texto que pode ter un abano moi amplo de interpretacións.
Aliás, este é un premio moi prestixioso que ademais está conformado por xente moi técnica, que pertence ao mundo da literatura, a diferenza igual doutro tipo de premios onde o xurado varía máis, polo que foi unha inmensa alegría coñecer este resultado.
– ND: Por que decidiu utilizar este ton cómico para tratar os temas serios dos que fala?
– AA: Saíume así. Cando cheguei a O Estranxeiro de Camus chamoume a atención porque era un texto moi ambiguo onde hai un personaxe que é deste tipo de persoas que cando falan non se sabe se o di en serio ou está de broma. É un personaxe que tamén é moi ambiguo, que de súpeto asasina unha persoa, mais que pode dar lugar a múltiples interpretacións. Como me chamou tanto a atención este texto, púxenme a facer unha especie de versión, O estranxeiro á miña maneira, e nada máis comezar xa derivei cara ao humor.
En moitas ocasións a historia depende do inicio, da deriva que tome a historia a medida que vas construíndo personaxes e neste caso todo se foi movendo cara a aí. Lembro que o pasei moi ben escribindo e que sentín unha cousa que non sentira nunca en ningún outro texto: había momentos nos que parecía que quen escribía o texto non era eu, senón que o meu personaxe, Manuel María, ía ditando o argumento e a acción.
Eran como ideas que aparecían de súpeto e, como é un texto que escribín hai tempo e está gañando agora, só podo dicir que me alegro de que saíra á luz. Creo que moitas veces é cuestión de algo que te chama a atención e a partir de aí ir probando e ver o que ocorre. (…)”
Manuel Ferreiro: “Xa en vida Pondal quería que se corrixise o himno”
Entrevista a Manuel Ferreiro no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“En 1890 Eduardo Pondal publicaba o poema ‘Os pinos’ e en 1907 interprétabase na Habana por primeira vez. Aquí chegou uns ano despois pero… soaba exactamente coas mesmas palabras que escribira Pondal? Así foi como nos chegou, pero hai investigadores que defenden que a letra que coñecemos contén erros e reclaman que o himno oficial sexa restaurado. De feito, xa fixeron varios intentos, o último a través dunha iniciativa lexislativa popular que impulsada por entidades como Vía Láctea e Galiza Cultura, o musicólogo Fernando López-Acuña e o investigador Manuel Ferreiro. A entrevista pode verse aquí.”
Francisco Castro: “Os produtos artísticos teñen a obriga de facer reflexionar a sociedade”
Entrevista a Francisco Castro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Quen é Sara?
– Francisco Castro (FC): É una cativa de seis anos que non fala logo dun accidente traumático no que morreu o seu pai. A partir dese momento, só fala co fantasma do seu pai. En realidade é Sara quen escribe o libro porque está narrado en primeira persoa, non ten puntuacións, nin liñas de diálogo porque trato de escribir esta historia coma imitando a maneira de falar dos cativos. Repite moito as cousas e pasa dun tema a outro con total naturalidade. A esta nena estalle pasando algo moi gordo, o máis infernal do que lle poda pasar a un neno ou a unha nena dentro da súa casa.
– LVG: O feito de ser un libro ilustrado quere dicir que vai dirixido a un público infantil?
– FC: Eu escribín este libro para un público adulto; é un libro ilustrado para adultos. É algo que se fai moito en Francia e en Alemaña, pero que en España non é habitual; hai moita banda deseñada, pero no libros ilustrados para adultos. Eu cando escribo estou interpelando ao lector adulto. (…)
– LVG: Os seus libros teñen sempre un sentido moi social. Teñen algunha finalidade didáctica?
– FC: Intento que non, pero o resultado está aí. Eu diría que é un acto consciente político e social porque eu non son capaz de facer literatura só entretida, con todo o respecto e o recoñecemento a quen o fai. Eu entendo que quen temos un altofalante como é a literatura, ou os artigos que escribo en La Voz ou as miñas intervención na Radio Galega creo que temos unha certa obriga de que os nosos produtos artísticos poñan o dedo nas cuestións que creo que a sociedade ten que reflexionar. Neste libro falo da saúde mental infantil e tamén da violencia sexual contra os nenos e as nenas, e alguén podería dicir que deses temas feos mellor non sería, pero creo que a literatura si ten que ocuparse deles.
– LVG: Como foi a coordinación coa ilustradora Luz Beloso?
– FC: Como é un texto moi especial, eu sabía que necesitaba unha ilustradora moi especial por iso falei con Luz. Ela díxome inmediatamente que si, pero eu lle dixen que era mellor que lera o texto antes. Chamoume esa mesma noite e díxome que estaba moi emocionada e chorara moito lendo o texto. Se o libro termina sendo unha pequena alfaia será, sobre todo, polo traballo dela. Foime amosando bocetos de como quería levar o tema. Un dos personaxes é un fantasma, algo que non é doado de representar. Eu fun vendo as ideas que ela tiña, fómolas comentando e unha vez que tiñamos máis o menos claro cal era a música que queriamos xa foi o seu traballo. Quedou realmente espectacular. (…)”
Miguel Sande: “Comezar o camiño de volta na vida é toda unha descuberta”
Entrevista a Miguel Sande no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Chorar sen memoria, como cando chuviña sen brisa sequera nin tampouco desmasiada luz; a avoa chora a así. Deses pequenos detalles, deses pequenos momentos prodúcese Brinde e desespero, un poemario co que Miguel Sande gañou o premio Johan Carballeira. O cotián no poemario de Miguel Sande ten tamén algo de performático: un brinde pola imposibilidade; o desespero como algo doce na nosa inmobilidade. A entrevista pode verse aquí.”
