Arquivo da categoría: Entrevistas
Emma Pedreira: “As autoras aparecen cando deixamos de pensar que os homes o fan todo mellor”
Entrevista de María Solar a Emma Pedreira no Zig-zag da Televisión de Galicia:
“Cando unha editora lle encargou a Emma Pedreira facer unha biografía bibliográfica, porque sabía da súa adicción por devorar libros, ela devolveulle xusto iso: un percorrido vital pola súa relación cos libros como memoria persoal, dos seus libros lidos e recordados, odiados ou amados, pero tamén un pachwork de personaxes e recordos vitais que saca tirando do fío dos libros. A entrevista pode verse aquí.”
Paco Martín: “O lector ten que gozar cos libros”
Entrevista a Paco Martín en La Voz de Galicia:
“Galicia deu á cultura a Xeración Nós: Ramón Otero Pedrayo ou Vicente Risco xa conseguiron a consideración de clásicos. Pero hai tamén unha Xeración Lamote, que nestas pasadas décadas ten achegado moitos lectores á literatura en galego. O escritor Paco Martín (Lugo, 1940) é un dos membros, á que pertence dun xeito especial.
O nome do grupo, que Martín lle atribúe «ao editor Manuel Bragado», ten moito que ver cunha das obras máis coñecidas do autor, Das cousas de Ramón Lamote, cuxo éxito se pode comprobar de moitas maneiras. En primeiro lugar, non lle faltaron ao libro recoñecementos oficiais, pois acadou o Premio Barco de Vapor e o Premio Nacional de Literatura en 1986. En segundo lugar, porque o libro editouse ducias de veces e Martín ten coñecido familias nas que uns membros lían a obra e lla pasaban despois a outros.
Para entender o interese de Martín polas palabras e pola literatura, convén situarse no Lugo da posguerra. Por unha banda, lembra que os nenos que ían á escola dun mestre do barrio de Magoi, que estaba represaliado por republicano e daba clase na casa, escoitaban como o que fora ao cine contaba despois a película aos outros: algún filme, di, case lle gustou máis «como narración oral que visto na pantalla». Por outra, súa nai e outras mulleres xuntábanse e lían un libro, Genoveva de Brabante, que lles facía chorar. Martín confesa que non o leu para que non se rompese o mito xurdido arredor da obra, aínda que sospeita que as bágoas saían cando as mulleres descubrían, naqueles duros anos, historias máis duras ca as das súas vidas.
A Xeración Lamote —que inclúe nomes coma Agustín Fernández Paz, Xabier P. DoCampo ou Fina Casalderrey— veu encher un oco. Martín lembra que había algúns títulos —As laranxas máis laranxas de todas as laranxas, de Carlos Casares, ou Os soños na gaiola, de Manuel María—, pero non un conxunto de obras pensadas para o público infantil e xuvenil.
A súa coñecida obra apareceu nun momento en que, lembra Martín, os escritores amosaban «unha certa tendencia a amosarse solemnes». «A literatura é o que é», opina el, convencido de que na lectura hai unha parte de pracer sen a cal non paga a pena. «O lector ten que gozar cos libros», di. Martín recoñece que foi un apaxionado lector, quizais coa mesma intensidade coa que agora rele libros coñecidos hai anos. Aos seus 81 anos, segue a escribir e prevé que dentro duns meses se publique a novela que vén de rematar. Entrementres, a gran familia de amigos de Ramón Lamote ten razóns para esperar máis incorporacións, pois o centro sociocultural que se abrirá no barrio lucense da Piringalla leva o seu nome. Admite que lle faría ilusión que alguén descubrise alí esa obra.”
“A novela dos últimos días de Manuel Antonio”
Entrevista a Xosé Ricardo Losada no Diario Cultural da Radio Galega:
“Xosé Ricardo Losada novela en O rosario e a buguina as últimas semanas de vida de Manuel Antonio contrapoñendo a voz do poeta rianxeiro coa de súa nai, dona Pura, unha mestra conservadora e profundamente relixiosa. Losada xa abordara a vida de Manuel Antonio nunha biografía e con esta obra de ficción conseguiu o premio Torrente Ballester 2020. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Camilo Franco: “O lector vai encontrar un exercicio case diario de baixar santos”
Entrevista de Ana G. Liste a Camilo Franco en Praza:
“O xornalista e escritor Camilo Franco presenta unha aplicación propia na que irá publicando textos breves cada semana e na que xa se poden ler ducias de pezas literarias e xornalísticas. Piso Franco é como “un Netflix de Camilo Franco” co lema “a palabra para quen a traballa” detrás. Unha experiencia novidosa na que as lectoras e lectores poden “subscribirse a un autor”. Así a define o propio autor, quen advirte de que non faltará a ironía sobre a actualidade nesta “nova versión do libro de peto”.
– Praza (P): Non se esgotan nunca as construcións irónicas co teu apelido?
– Camilo Franco (CD): Non. Igual que tivemos 40 anos de ditadura e 40 de democracia, agora necesitamos 40 anos de ironía, a ver se con ela conseguimos poñernos no lugar que nos corresponde.
– P: E ese lugar é dixital?
– CF: O lugar que nos corresponde como sociedade galega é un no que, evidentemente, non estamos agora. O dixital forma parte dun conxunto de ferramentas e lugares públicos dunha sociedade, e aí creo que tampouco estamos. E creo que nos faría falta estar porque hai unha competición aberta, incluso podemos chamarlle guerra se nos poñemos dramáticos, e como sociedade non estamos, pero culturalmente tampouco; ou estamos nunha posición que non é a que nos correspondería se tivésemos outras ambicións. (…)
– P: Centremos o tema, vas publicar relatos nunha aplicación que é como un Netflix de literatura?
– CF: Bueno, un Netflix de Camilo Franco, non da literatura mundial. O que estou facendo, no fondo, é imitar un comportamento que parece normal en case todas as cousas do consumo cultural, sobre todo do popular, e adaptalo ao que me parece que eu podo responder. E o que podo responder é literatura. Igual que a xente se subscribe a Netflix, HBO ou ao que queira que se subscriba, pois podes subscribirte a un autor. O que o autor promete son dous textos semanais, como mínimo, nos que haberá maioritariamente literatura pero tamén xéneros mixtos. Iso que eu non podería ter feito nun xornal porque a combinación de xéneros non gusta, ou porque determinados argumentos non podían ser, aquí si que o podo facer. Creo que haberá algún xénero novo, non vou descubrir a pólvora, pero farei cousas que antes non me estaban permitidas.
– P: Entón, haberá política?
– CF: Si, é que o imposible é que non haxa política. Creo que case todos os que están definindo hoxe a sociedade menten a propósito. Agora mesmo só hai dous grandes argumentos na sociedade contemporánea e ningún é o amor. Hai un argumento predominante, chámase economía, e hai un argumento que está perdendo historicamente a importancia que tiña que ter, que é a política. Hai unha conexión moi intensa entre eles dous, porque unha parece depender da outra, e aquí é onde se está torcendo a historia. Debera ser a economía a que dependese da política, pero está sendo ao revés, e iso está a torcer calquera horizonte de mellora social. Na conxuntura actual xa non é posible separa ambas cousas. (…)”
Entrevista con Pura Tejelo, o domingo 19 de decembro
O domingo 19 de decembro, ás 13:00 horas en Galicia, o programa Sempre en Galicia, en Radio Oriental, vinculado ao Patronato da Cultura Galega de Montevideo entrevistará en directo a Pura Tejelo. Pode escoitarse directamente aquí.
“Galicia pensada como unha única cidade ligada a Portugal”
Entrevista a Antón Baamonde na Radio Galega:
“O filósofo e ensaísta Antón Baamonde presenta o libro Unha nova Olanda. De Ferrol ao Porto: as cidades galegas e o norte de Portugal no escenario global. O autor explica como Galicia non ten que pensarse como un país con sete grandes cidades, senón como unha única urbe que agrupa moitas. Asegura que o futuro galego podería mellorar se se combinase o norte de Portugal co Eixo Atlántico para atraer investimentos, poboación, recursos e talento. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Francisco Castro: “Cambiaba toda a miña carreira literaria, toda, sen dubidalo, por unha carreira discográfica”
Entrevista a Francisco Castro en Vigoé:
“(…) – Vigoé (V): Como é un día calquera na vida de Francisco Castro, editor, escritor, articulista, comentarista de televisión, radio…?
– Francisco Castro (FC): É intenso. Un día normal para min se dedica fundamentalmente á editorial, moitas veces tamén a tarde e no sería estraño que a noite. O posto de director xeral de Galaxia implica estar traballando trescentos sesenta e cinco días ao ano, vintecatro horas do día. É así, e aínda que eu intento estar aquí polas mañás, o certo que polas tardes e polas noites xorden cousas que tes que atender. E logo o que intento é buscarlle tempos para a literatura, sobre todo antes de que empece o día, e penso que si eu saco todo adiante é porque teño unha boa axenda. Aproveito moi ben o tempo. Nun aeroporto, entre avións, eu escribo. Mañá, pola tarde, mentres miña filla está en inglés, de oito a nove e media, eu vou estar traballando… Entón, é un día intenso, pero organizado. (…)
– V: Cales son as súas fontes de inspiración?
– FC: A vida. A vida. Continuamente, a vida. Antes estiven cunha persoa falando, que me contou unha historia incrible, e, jo, iso é unha novela, escríbea. Para min, camiñar pola praia, ir no Vitrasa… Eu sempre me sentín desde pequeno como que tiña unha antena parabólica xigantesca na cabeza, e aí vas captando as historias. A gran fonte é a vida.
– V: Cal é o seu método para escribir unha novela? Dun tirón ou pouco a pouco.
– FC: Eu son moi verborreico. Escribo dun tirón. Outra xente escribe a novela na cabeza e logo case non corrixe. Eu con absolutamente verborreico, é dicir, eu teño claro, aproximadamente, o que teño que contar, teño unha certa intuición da trama, un pouco deseñados os personaxes, escribo sen preocuparme de redundancias, contradicións, problemas de racord… Eu teño que contar a historia. Eu empezo de verdade a escribir cando imprimo, collo o boli vermello, e nese momento empezo a facer todo ese exercicio de albanelería fina. Digamos que eu levanto a casa, ten gretas, unha parede me quedou amarela e outra verde, o parqué está levantado por moitas partes…, e agora vamos a facer ben a mansión. Iso para min é, tamén, o momento máis gozoso.
– V: Gústanlle os clásicos?
– FC: Algúns si e outros non. Eu penso que non pasa nada por dicir que hai clásicos absolutamente insoportables, e hai outros que seguen sendo unha delicia. Os clásicos son clásicos porque son vellos. Eu creo moito no que dicía Italo Calvino, que un clásico é un texto que tiña unha mensaxe para a súa época e para as épocas futuras. Entón, a min hai textos clásicos que non me din nada e hai outros que me seguen falando hoxe. E iso é o que me interesa. (…)”
Antón Baamonde: “Non lembro unha soa idea forza que Feijóo puxese na mesa”
Entrevista de Daniel Salgado a Antón Baamonde en O Salto Galiza:
“(…) – O Salto (S): Precisamente unha das teses centrais dunha Nova Olanda é a concepción de Galicia como cidade única. Pero o localismo, adoito funcional ao centralismo español, é aínda un factor activo.
– Antón Baamonde (AB): España é un país centralista, onde Madrid quere ser París. Pero Barcelona e Bilbo son tamén polos. Aquí había esa idea de Vigo como a Barcelona do Atlántico, ao meu ver errada. España é un país centralista pero foi historicamente policéntrico: a capital, Madrid, era política, pero a economía era Barcelona, Bilbo… E estaban Valencia ou Sevilla.
– S: É unha das grandes disfuncións do Estado español, politicamente centralista pero social, económica ou culturalmente plural.
– AB: Agora queren resolvelo implementando economicamente Madrid. O meu modelo máis ben é o holandés. Historicamente Galicia tamén foi policéntrica. Aquí non hai, nin é previsíbel que vaia haber, unha única cidade rectora. E o universo das comunicacións xa é outro. Cantos exemplos hai, empezando por min e a miña familia, de xente que vive na Coruña pero traballa en Santiago, ou vive en Vigo e traballa en Santiago, ou vai de Vigo a Pontevedra… (…)
– S: Por que esta realidade urbana e policéntrica acaba derivando a miúdo cara á competición e non cara á cooperación?
– AB: A palabra clave é cooperación. Ademais de admitir que o ámbito é Galicia e o norte de Portugal. Do punto de vista da loxística, da distribución… Se che interesa crear un mercado interno, agora que non existe fronteira política con Portugal, é evidente. Porque ves o mapa da Península Ibérica e está clarísimo: o eixe mediterráneo; no centro Madrid; e Galicia e Portugal, de Ferrol a Setúbal. Pero o poder político en Galicia ten que ver coas provincias agrarias. As cidades están gobernadas por binomios progresista e nacionalista.
– S: As cidades e as súas áreas metropolitanas.
– AB: Exacto. Pero o poder na Xunta ten que ver con esa poboación que en número é menor e a súa representación política é o PP.
– S: A relación entre Galicia e Portugal é un dos grandes tópicos da política galega. Todo o arco parlamentario asegura defendela. Pero nunca acaba de concretarse nunha estratexia clara, e logo a alta velocidade a Madrid acaba concentrando todo o debate.
– AB: De entrada, todos os expertos din que o AVE beneficia á cidade central. Un AVE Galicia-Madrid beneficia a Madrid. Segundo, un dos sentidos do meu libro é apuntarse ao modelo da España en rede. Pero o modelo da España en rede significa ter en conta Portugal e o que propón o seu primeiro ministro: conectar Portugal ao sur con Alxeciras e ao norte con Galicia e o Cantábrico. Se Galicia quere protexer a súa unidade de mercado e o seu aspecto estratéxico -no sentido de por exemplo mellorar o tráfico marítimo ou calquera parámetro- teno que facer con Portugal. Debería ser un eixe da política galega compartida polos tres partidos. A continuidade demográfica, económica e social con Portugal é obvia e evidente.
– S: E cultural.
– AB: E cultural, por suposto! Ese lazo é o que pode evitar que Galicia, aínda cun nivel de vida relativamente decente, siga perdendo peso demográfico ou económico.
– S: Por que esta cuestión non se concreta politicamente máis alá da retórica?
– AB: Feijóo é un mal xestor e unha persoa sen ideas. O que quería ser de maior, non sei se aínda está a tempo, era líder da dereita española. Todo o aparato institucional da Xunta e o seu organigrama político cultural púxoos ao servizo de non molestar a mentalidade dominante en Madrid. Este é un aspecto do problema. E logo o programa de goberno da oposición debería ser este, implementar as conexións por estrada, por tren, por avión, con Portugal. Non se trata dunha política de esquerdas ou dereitas, senón de puro medre económico e social. Na miña mente está relacionada cunha idea federal e policéntrica, pero tan sequera tes que ser federalista ou partidario dunha España policéntrica para defender este plan, abonda co puro argumento económico. (…)”
