Compostela: presentación de Cantareiras. Oralidade. Creación. Transmisión
Arquivo da categoría: Oralidade
A AELG lamenta fondamente o pasamento da Mestra da Memoria Elba Requeijo
Elba Requeijo Barro, Mestra da Memoria en 2014, faleceu o 29 de novembro de 2025, aos 82 anos de idade.
Lembramos aquí o texto que no seu momento lle dedicara Antonio Reigosa:
Nacera en Arca, Montouto, en 1943. Criouse onde no lugar das Basilias, na parroquia de Labrada, concello de Abadín. Alí medrou entre os traballos propios do medio, da idade e do sexo, e os xogos con xoguetes de fabricación propia. Aprendeu na escola básica, a que ensina a ler e a escribir, e as catro regras, e tamén aprendeu outras moitas cousas imprescindibles para sobrevivir: os nomes das árbores e das plantas, os dos animais, os dos penedos, fontes, camiños e leiras, os das ferramentas e os dos labores que se fan con elas, e tamén aprendeu unha lingua para falar, contar e cantar; a lingua nai. Casou e tivo fillos que agora lle van achegando netos; fillos e netos que van e veñen…
Coñecémola en 1992 cando os do Equipo Chaira andabamos cos traballos de campo para a realización dun inventario de literatura de tradición oral do concello de Abadín. Petamos á súa porta na procura de Aurora, a súa sogra, sabedores de que dominaba un amplo rexistro de coplas e cántigas, como así foi, pero ninguén nos avisara de que naquela casa tamén vivía outra persoa que atesouraba inmensas riquezas na súa memoria. Aquel mesmo día gravámoslle romances, parrafeos, contos…, e volvemos outros días, e outros… O resultado está publicado no libro Da fala dos brañegos. Literatura oral do concello de Abadín (O. Carnero, X. R. Cuba, A. Reigosa e M. Salvador, 2004) ao que Elba achega tres contos: “Ben pode ser”, “O fillo do cura” e un interesantísimo “Como naceron os lobos” que esconde, en realidade, un mito. Tamén nos recitou tres versións dos coñecidos romances “Xerineldo”, “Albaniña e “O conde Alarcos”, parrafeos e romances de cego como “Os paraugüeiros”, “Tres casamentos nun día”, “As catorce mentiras”, “Cuarta feira”, “Boas tardes, rapaciña”; unha panxoliña e numerosas coplas do cancioneiro popular.
Anos máis adiante, no 2007, Elba Requeijo participou en dúas sesións (Serra de Outes e Mondoñedo) do poxecto da Asociación de Escritores en Lingua Galega (AELG) denominado Polafías, reunións ou veladas de carácter festivo con contidos literarios e musicais que pretenden rescatar do esquecemento e poñer en valor o valioso patrimonio oral, literario e musical galego. Tamén participou na revista oral “Tesouros vivos”, promovida pola Asociación Cultural e Pedagóxica “Ponte nas Ondas” que tivo lugar no Museo Verbum de Vigo o 5 de xuño de 2009, na 3ª edición da revista oral “O pazo das musas”, 29 de setembro de 2005, editada polo Museo de Lugo, un número especial dedicado a divulgar e apoiar a candidatura para o recoñecemento por parte da UNESCO da Tradición Oral Galego-Portuguesa como Obra Mestra do Patrimonio Oral e Intanxible da Humanidade.
Máis recentemente interveu no curso “As literaturas infantís e xuvenís ibéricas. Reescrituras actuais do conto popular” organizado pola USC e colaborou no proxecto da AELG que leva por título “Mestres da memoria”, unha mostra representativa dos saberes dos máis vellos para divulgalos a través de internet como modelos de excelencia da literatura de tradición oral galega.
Elba Requeijo recrea o que lle escoitou aos vellos, especialmnte a un dos seus avós, e tamén o que leu nas “historias” que lle emprestaban ou que mercaba na feira de Gontán. Sempre gustou de memorizar os textos e logo recitalos coa maior fidelidade posible o que a convirte nunha transmisora fiable e única; Elba foi un Tesouro Humano Vivo.
Aquí pode consultarse o fondo videográfico coas súas participacións no Proxecto Polafías.
A Coruña: presentación de Maxicamente vella, eternamente nova, de Carlos Callón
A Coruña: presentación de Por que non hei de cantar?
Pontevedra: Culturgal 2025, actividades do 30 de novembro
Este é o programa do Culturgal 2025. As actividades previstas para o 30 de novembro son:
11h a 12h Sinatura de Susi DeLaTorre e Benjamín Hermida – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
11h a 12h Laura Miranda asina Piolliños – Antela Editorial
11:15h presentación con Luis Prego Aida e Rosa. Cantadeiras de Moscoso e actuación de Adonairare – Libraría Paz
11:30h Contacontos. Menú máxico de contos. Cris de Caldas – Xunta de Galicia
12h Sinatura de exemplares do título Cando era pequena polos autores, Blanca R. Millán e R. J. Peralta – Hércules de Ediciones
12h Conversa coas gañadoras dos Premios Raíña Lupa e Castelao LIX: Rosa Aneiros, Érica Esmorís e Laura Suárez. Conduce Susana Pedreira
12h Charla Dialogo entre Silverio Rivas e Alberto Ardid, formulando preguntas de debate. – Fundación Xoán Piñeiro
12h Érica Esmorís presenta Esta é a miña historia e terás que crela, con Susana Pedreira
12h Sinatura de Ana Moreiras – Aira
12h Sinatura de Askja, de Antonio Manuel Fraga – Xerais
12h Sinatura de A vinganza de Paquiño Jackson, de Alba Guzmán – Xerais
12h Sinatura de Francisco Castro-Boulevar
12h A escritora Isabel Blanco e a ilustradora María Lapido asinan exemplares de Galegas na música e outros libros – Belagua ediciones
12h Lectura dramatizada – FETEAGAL
12h Olaia Sendón asina O pirata Bruno – Cuarto de Inverno
12h Puntogal presenta: Demostración de traballos da First Lego League Galicia – Espazo Lego League Galicia
12h a 12:30h Presentación dos puzzles Os nosos mares, a cargo de Diego García de Miudiño e Clara Cerviño, ilustradora. – Economía Social de Galicia
12h a 13h Sinatura de Almu Santamaría e Eva Freire – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
12h a 13h Tiago Delgado asina A busca de Muncho – Antela Editorial
12:30h Sinatura de Juan Parcero-Boulevar
12:30h Maxia de perto. Óscar Fernández. Magia en la manga – Xunta de Galicia
12:30h Pablo Varela asina O dentista musical – Libraría Paz
12:30h a 14h Imprenta en vivo. Da man da cooperativa Manchea achegarémonos aos segredos das artes gráficas arredor dunha imprenta tipográfica. – Economía Social de Galicia
13h Sinatura de exemplares do título Soño de liberdade pola autora, Marisa Castro Cerceda – Hércules de Ediciones
13h Sinatura de Marc Taeger, ilustrador de Son animal, Extra, O elefante que perdeu o seu ollo, Un máis e outros títulos – KALANDRAKA
13h Rosa Aneiros asina Unha historia de amor como outra calquera – Libraría Paz
13h Sinatura de Kiko da Silva, autor de Moncho e a mancha e ilustrador de Cando Martiño tivo ganas de mexar na Noite de Reis, con Chema Heras, autor deste último título e de Avós – KALANDRAKA
13h Sinatura de Laura Suárez – Aira
13h Antonio M. Fraga asina Como escorrentar un lobo – Cuarto de Inverno
13:30h Pablo Varela, sinatura ‘O dentista musical’
13h a 14h Sinatura de Marta Ojea e Teresa Cameselle – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
13:30h Cé Orquestra Pantasma, acústico, Fios do querer 10ºaniversario – Miudiño S.Coop.Galega
14h a 15h Sinatura de Mar Muñiz – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
16:30h Antía Vázquez e André Espiñeira, sinatura de libros A Apalpadora – Mitolóxicas
17h Sinatura de exemplares do título A egua de Breogán e do resto da súa obra, pola autora, Estefanía Padullés – Hércules de Ediciones
17h Conversa coas gañadoras dos Premios Xerais Érica Esmorís e Abril Camino, conducida por Teresa Cuíñas
17h Presentación de Caixa Agasallo O MAR, ilustracións a partir dos poemas de Xosé Daniel Costas – AFOUTA
17h Presentación de Caixa Agasallo POEMONIMIA, ilustracións a partir dos poemas de Luís da Roxa – AFOUTA
17h Sinatura de Ítaca, de María Besteiros – Xerais
17h Sinatura de Ata que a norte nos separe e O libro de Borboligón, de Elena Gallego Abad – Xerais
17h Asinatura: Lela, a superavoa de Xosé Tomás – Libraría Pedreira
17h Lectura dramatizada – FETEAGAL
17:15h As escritoras Elisabeth Oliveira e Pura Tejelo asinan exemplares dos seus respectivos poemarios, As ninguén e Vestidos de organdí – Belagua ediciones
17:30h Contacontos. Menú máxico de contos. Cris de Caldas – Xunta de Galicia
17:30h a 18h Presentación da nova xoguetería da cooperativa Miudiño, a cargo de Silvia Freiría – Economía Social de Galicia
17:30h Sinatura con Fernando Tomé
18h Sinatura de Mulleres que viven xuntas, de Abril Camino e Erin e o lobo, de Érica Esmorís – Xerais
18h Sinatura de Anaír Rodríguez e David Rodríguez
18h O escritor Xabier Paz asina exemplares da novela A filla de Lucrecia – Belagua ediciones
18h Jorge Rodríguez Durán asina Carnívoras e domésticas – Cuarto de Inverno
18 h Ana Romaní presenta Love me tender – Chan da Pólvora
18h Sinatura con Sandra Ferreira-Boulevar
18:30h Sinatura de Galizan Nation, de Isabel Rei Samartim-Boulevar
18:30h Maxia de perto. Óscar Fernández. Magia en la manga – Xunta de Galicia
19h Sinatura de De príncipes, princesas e otras andrómenas, de Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso – Xerais
19h Espectáculo Drag – FETEAGAL
19h Entrega do Premios do público ao mellores proxectos de videoxogos galego.Videoxogos.gal. Asociación Galega de Videoxogos e Contidos Interactivos – Xunta de Galicia
19h Encontro Lembrando a Begoña Caamaño, homenaxeada no Día das Letras Galegas 2026, con Ana Romaní, A Pedreira, Mónica Camaño e Uxía-Escenario Música
19h Érica Esmorís asina O Peculiar – Cuarto de Inverno
Promoción Andrea Area Estudio e Volvemos a primera producciones – Pont-Up Store
Escola de Narración Oral da AELG, en Lugo
Destacado
A Escola de Narración Oral da AELG é unha iniciativa da Escola de Escritoræs da AELG, co patrocinio da Deputación de Lugo e a colaboración do Concello de Lugo.
– Terá 4 sesións de 2 horas cada unha, a cargo de Carmen Conde, Larraitz Urruzola e Avelino González.
– Hai un total de 20 prazas por sesión para persoas maiores de 18 anos. A inscrición, gratuíta, farase mediante o envío dun correo electrónico a oficina@aelg.org indicando o nome, apelidos e o nome do obradoiro.
– O obradoiro desenvolverase no Centro Cultural O Vello Cárcere (Praza da Constitución, s/n, 27002), en Lugo durante o mes de decembro de 2025, co seguinte calendario:
– Mércores 10 de decembro de 2025, de 18:00 a 20:00 h. con Carmen Conde.
– Venres 12 de decembro de 2025, de 18:00 a 20:00 h. con Carmen Conde.
– Mércores 17 de decembro de 2025, de 18:00 a 20:00 h. con Larraitz Urruzola.
– Xoves 18 de decembro de 2025, de 18:00 a 20:00 h. con Avelino González.
Información sobre protección de datos
A/O responsábel do tratamento é a Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega. A finalidade do tratamento é a prestación do servizo que se detalla na solicitude ou actividade organizada. A base legal do tratamento é o cumprimento dunha obriga contractual na prestación dun servizo. Os seus datos conservaranse unicamente durante os prazos de prescrición legalmente aplicábeis. Pódense comunicar os seus datos a terceiras/os organizadoras/es ou colaboradoras/es da actividade. No caso de solicitar certificado de asistencia, os seus datos comunicaranse ao/á impartidor/a da actividade. Pode acceder, rectificar, suprimir os seus datos e nos casos determinados opoñerse ao tratamento, limitar o seu uso ou portar a outra/o responsábel. Tamén pode solicitar a tutela da Axencia Española de Protección de Datos ou presentar unha reclamación ante a mesma.
Pontevedra: Culturgal 2025, actividades do 28 de novembro
Este é o programa do Culturgal 2025. As actividades previstas para o 28 de novembro son:
11h Diego Linhares realizará en directo a peza Raíces e Cultura. Pintando redes – PuntoGal
11:30h a 12h Visita ao stand das representantes de EspazoCoop, Coceta, e outras asociacións de cooperativas e público de diversos territorios (Valencia, Andalucía, Cataluña, Madrid e Galicia) con motivo do Ano Internacional das Cooperativas 2025 e a celebración das Xornadas SOMOS CULTURA, SOMOS COOP. – Economía Social de Galicia
12h Lectura dramatizada – FETEAGAL
12h Puntogal presenta: Demostración de traballos da First Lego League Galicia. Espazo First Lego League Galicia
12h a 13h Sinatura de Raquel Rodríguez Muñiz e Lydia Chas – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
12:30h a 14h Encontro de intercooperación cultural e visita da Secretaría Xeral de Emprego e Relacións Laborais. Xuntanza de intercooperación entre as entidades presentes no stand, e outras cooperativas e entidades de economía social vinculadas ao sector. – Economía Social de Galicia
16:30 Emma Pedreira e Baltar Morgade presentan as súas novas obras, Inventaria e Netchu, o neno momia, con Daniel Chapela-Escenario Letras
17h Lectura dramatizada – FETEAGAL
17h Demostración de ilustración en vivo arredor de Memorias dun neno labrego, con Iria Aldegunde
17h a 18h Sinatura de María Gil e Carmen Alcañiz – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
17h a 19h Encontros coa Economía Social de Galicia. Reunións comerciais entre as entidades do stand e outras programadoras, técnicas ou promotoras do sector cultural. Estes encontros serán espazos breves, nos que cada entidade presentará un proxecto ou servizo a distintos interlocutores. – Economía Social de Galicia
17:30h Presentación: A regueifa chega ao teatro: Lupe Blanco, Josinho da Teixeira, Manolo Maseda e Touriñán – Xunta de Galicia
18h Contacontos arredor de Croco, de Irene Alonso Gasalla.
18h PuntoGal presenta: Concurso e demostración en directo de fútbol gaélico – PuntoGal
18h Conversa con Sandra Lodi, autora de Adelina (Premio Castelao BD 2024), e Loli Rodríguez Rodríguez, autora de Nailía (Premio Torrente Ballester 2024), moderada por Susana Pedreira
18h a 19h Sinatura de Mayte Corbillón e María Vila Tarela – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
18:30h Sinatura de exemplares dos títulos Escola de monstros, Teoría King Kong, A miña vida nas estradas e Basta!, pola tradutora Raquel Senra. – Hércules de Ediciones
18:30h Silvia Penas asina A pel do exilio, Ed. Espiral maior – Libraría Paz
19h Sinatura de Noa e a cidade sen maxia, de Angie Roa – Xerais
19h Irene Alonso Gasalla asina O nobelo de Nenuca – Cuarto de Inverno
19h Presentación de Baixo o ceo de xeo, Premio Illa Nova de Narrativa 2024, con Adrián Pérez Bote acompañado polo libreiro Daniel Chapela-Boulevar
19h a 19:30h Petiscos de maxia, a cargo da cooperativa Magia en la Manga. Convidamos ao público a presenciar unha selección de trucos que sorprenderán por igual a crianzas e adultas. A súa maxia visual, participativa e sorprendente logrará que quenes se acheguen a estes petiscos queden con ganas de converterse en magos e magas. – Economía Social de Galicia
19h a 20h Sinatura de Chus González del Río e Tania Poza – AGER, Asociación Galega de Escritoras e Escritores
19h Sinatura de Manual de camuflaxe, de Samuel Merino – Xerais
19:30h Coloquio entre Silvia Tasende e Lidia Barreiro arredor de O espírito das maceiras-Boulevar
20h Recital poético-audiovisual Véndoche un poema, de Fran Alonso
20h Sinatura de Chus Álvarez e El primo Ramón – Pepa a Loba editora
20h Sinatura de Marc Taeger – Pepa a Loba editora
20h Arturo Lezcano asina O país invisible. Libros del KO – Libraría Paz
20:30 h Recital de Manual de camuflaxe, de Samuel Merino
Promoción Creativas Galegas Sociedade Cooperativa e Atípico Circo – Pont-Up Store
Crónica videográfica da Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria 2025, dedicada a María da Vrea e ao Equipo Chaira
A Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria 2025 foi unha actividade da Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, co apoio da Área de Cultura, Turismo e Promoción da Lingua do Concello de Lugo. A Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, previa deliberación do Grupo de Traballo composto por Ana Acuña, Félix Castro Vicente, Carme Pernas Bermúdez, Calros Solla, Xurxo Souto, Cesáreo Sánchez Iglesias, Xosé Manuel Varela, Lois Pérez e Antonio Reigosa, propuxo ao Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega recoñecer como Mestra e Mestras/es da Memoria 2025 respectivamente a María da Vrea e ao Equipo Chaira, polas súas achegas á mesma ao longo das súas vidas, contribuíndo así a manter viva unha parte fundamental da nosa memoria colectiva e o saber popular.
As distincións entregáronse no marco da X Gala dos Premios Mestras e Mestres da Memoria, a celebrar en Lugo, co apoio do Concello de Lugo, que tivo lugar o 24 de outubro, no Centro Cultural O Vello Cárcere (Praza da Constitución, s/n). No acto, conducido por Lois Pérez, participarán Cesáreo Sánchez Iglesias, presidente da AELG, Calros Solla, quen vai ler a laudatio de María da Vrea, e Xosé Miranda, quen lerá a laudatio do Equipo Chaira. A actividade contou co compañamento musical de Sés e a intervención de María da Pontragha.
Aquí pode verse a crónica videográfica completa:
Muxía: Simposio Día das Letras Galegas 2025. As cantareiras e a poesía popular oral
Polafía en Chantada. Memorias do Entroido ribeirao e demais contos
A Polafía en Chantada, organizada pola Sección de Literatura de Tradición Oral, coa subvención da Deputación de Lugo e o apoio do Centro Español de Dereitos Reprográficos (CEDRO), trae como título, neste 2025, Memorias do Entroido ribeirao e demais contos.
Terá lugar o sábado 15 de novembro, a partir das 17:00 horas, no Local veciñal de Santiago de Arriba, en Chantada, con entrada libre até completar capacidade.
Contará coas intervencións de: Juan Carlos e Marisé, Xosé Manuel Seixas, Xosé Figueiredo e demais veciñas e veciños da contorna. Haberá acompañamento musical con dous gaiteiros.
A coordinación e divulgación corre a cargo de Branca Villares e Xosé Manuel Seixas.
