Artigo de Xavier Frías Conde en Galaxia:
“A literatura en lingua galega tivo sempre unha sede lonxe do seu territorio natural e non estou a me referir a Buenos Aires, senón a Madrid. Case todos os grandes persoeiros da literatura galega, a comezar por Rosalía e Murguía e a seguir polo último homenaxeado das Letras Galegas, Loís Pereiro, pasaron tempadas longas da súa vida nesa cidade. Porén, esta é só unha parte da realidade, outra menos coñecida e moito máis dinámica e que Madrid segue a ser caldeira onde bole a literatura galega. Ademais dunha ducia de autores que viven na capital de España e crean en galego, existe unha dimensión cultural importantísima que non pasa desapercibida, onde mesmo dúas universidades, a UNED e a UCM, dedican tempo e esforzos a promover a literatura en lingua galega. O motor da creación galega nos últimos quince anos é o chamado Grupo Bilbao, así chamado por teren un faladoiro na Glorieta de Bilbao no delicioso Café Comercial. Alí foi fundada a colección de cadernos poéticos O Roibén, que está a espera de renacer nunha segunda época, nese mesmo formato de cadernos. Por tanto, considero inxusto o desinterese, en moitos casos a mantenta, que se fai do Grupo Bilbao e dos escritores galegos de Madrid, pois ao meu ver teñen todos eles moito que dicir no ámbito literario galego. En Madrid celébrase o Día das Letras Galegas durante unha semana enteira e con tantos actos como se poden facer nas máis das cidades galegas. Hai público e, ademais, a presenza de autores galegos en Madrid está a ser unha marabillosa montra para os eventuais lectores de lingua non galega. Non en van, de aquí xurdiron xa varios poetas alógrafos dunha excelente calidade poética. Paga a pena achegarse, ver e coñecer. Estades todos convidados aos faladoiros galegos do Café Comercial nos últimos sábados de cada mes a partir das catro. A palabra en galego, con café, sabe aínda mellor.”
Arquivo da categoría: Sistema literario
Redelibros 2.0: comezan os cambios
“Durante un ano, Redelibros foi crecendo non só en usuarios, senón tamén en servizos -aí está a tenda de redepuntos, os Cadernos Redelibros, os Concursos, os Textos, o Fisgando na rede e tantas outras seccións non previstas inicialmente, moitas incorporadas grazas ás vosas suxestións. Pero xa sabedes que a rede é un terremoto continuo, e nós non queremos quedarnos agochados baixo o colchón. Cremos que Redelibros xa está suficientemente madura para dar o seguinte paso: para seguir evolucionando. Por iso, nas próximas semanas asistiremos a unha chea de cambios importantes, algúns relacionados co aspecto da rede e outros cos novos servizos que iremos incorporando. (…)”. Vía Redelibros.
”As leccións de Lois Pereiro”
“Hai non tanto tempo eran moitas as voces que sinalaban que o Día das Letras era unha celebración caduca e con pouco futuro. No entanto, as edicións dos últimos anos, dedicadas sucesivamente a nomes de lustre e con contrastada calidade literaria como Xosé María Álvarez Blázquez, Ramón Piñeiro ou Uxío Novoneyra detiveron unha certa tendencia a apostar pola recuperación de autores pouco coñecidos. A consolidar a data, o día dedicado a Lois Pereiro neste 2011 amosou unha mobilización inédita pola súa amplitude e a variedade de manifestacións que se realizaron arredor deste autor desde a sociedade civil. (…) Un feito particular deste último Día das Letras, é que a Academia llo dedicou a alguén que viña sendo reivindicado con certa insistencia por diferentes voces do mundo cultural. Este factor pode ser outro dos que expliquen o eco que acadou a celebración neste ano. Cesáreo Sánchez sinala que “por unha banda se queres que haxa participación, a data ten que se compartida con toda a sociedade. Eu penso que, igual que a Academia Sueca recibe propostas anuais para o Nobel, sen que iso signifique que se invadan a súas competencias nin se cuestione a súa autoridade, penso que é importante que a RAG sexa receptiva ás opinións maioritarias da sociedade, iso garante a participación”. Sen fiar tan fino, Manuel Bragado considera que unha xestión máis aberta da celebración será beneficiosa. “Debe ser unha efeméride organizada en mancomún. Este é un esforzo da sociedade civil, promovido pola Academia, e na que o sector editorial, as escolas, o asociacionismo ou os concellos poden pór o seu esforzo para conseguir uns obxectivos que deben ser recuperar a obra literaria e a figura humana e literaria dos homenaxeados”. A concretar máis, Cesáreo Sánchez sinala que “penso que hai unha Marola que pasar, que é o nome de Ricardo Carvalho Calero. Está aí, pendente, e hai un sentir bastante maioritario na sociedade para que se lle conceda”. Coincide con el Miguel Anxo Fernán-Vello, quen salienta que “boa parte da sociedade máis informada fala del, e cada ano que pasa sen se celebrar a súa figura é un ano no que se enterra máis a coherencia e a lóxica. É un erro que non sexa considerada unha das figuras máis importantes das nosas letras”. Encol da permeabilidade da RAG, os sectores consultados coinciden na necesidade dunha maior apertura á sociedade, malia a que, como sinala Cesáreo Sánchez, “dalgún xeito as letras son froito da propia composición da Academia, e esta mudou moito. Nós mesmos [AELG] temos un convenio de colaboración con eles que era impensable noutro tempo. Pódese dialogar con eles e hai unha confianza. Ademais, polo xeral é para estar contentos cos nomes que vai traendo á luz”, conclúe.”. Vía Cultura Galega.
VI Ciclo de mesas redondas Escritoras/es na Universidade
A Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, co patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística e a colaboración da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo, organiza o VI Ciclo de mesas redondas Escritoras/es na Universidade, que chega á súa sexta edición, desta volta co lema Literatura galega hoxe (alba de gloria ou solpor dos deuses): poesía, narrativa, teatro. Os escritores/as perante a crise. Os/as autores/as falarán da súa obra persoal e as súas expectativas perante a grande crise (galega, española, europea; literaria, social, de comunicación, de visibilidade…, etc.) na que estamos e como saír dela. Os actos celebraranse no Salón de Actos da Facultade de Filoloxía e Tradución da Universidade de Vigo, ás 12:00 horas. O programa é o seguinte:
– Xoves 6 de outubro. Mesa redonda de narrativa. Marilar Aleixandre e Bieito Iglesias. Presenta Camiño Noia.
– Xoves 20 de outubro. Mesa redonda de poesía. Marga do Val e Emma Pedreira. Presenta Anxo Angueira.
– Xoves 3 de novembro. Mesa redonda de teatro. Afonso Becerra e Quico Cadaval. Presenta Manuel Forcadela.
“Publicacións delicatessen”
Artigo en Cultura Galega: ‘Son libros especiais, diferenciados, con amplísimo traballo de investigación e documentación por detrás…e, por suposto, moi caros. Por iso, as editoras preparan relativamente pouco exemplares e abren escasas liñas deste tipo de producto case de delicatessen. “Son libros que teñen auténtico interese cultural pero que teñen dificultades comerciais evidentes” afirma Manuel Bragado, responsable da editorial Xerais, unha das beneficiadas desta convocatoria de axudas que permitirá que se materialicen obras que, doutro xeito, nunca verían a luz. As axudas a grandes proxectos editoriais van dirixidas a aqueles “que procuran a excelencia tanto polo que respecta á presentación formal, como polos propios contidos”. As axudas inclúen novos soportes de edición, aínda que os beneficiarios desta liña de axudas de 2011, optan pola impresión tradicional en papel. Pero teñen outras características comúns estes proxectos que analizan desde a historia do fútbol en Galicia, a música que se facía nas catedrais ou un inventario de todos os xoguetes que hai no país. (…)”.
Día de Feira VI, artigo de Armando Requeixo sobre os premios literarios
Artigo de Armando Requeixo recollido no seu blog Criticalia:
“Cando hai uns días preguntei ás visitas deste blog por cales crían que eran os males que afectaban os nosos premios literarios xa me daba o corpo que talvez as opinións ían ser variadas abondo. (…)
As miñas cábalas non ían descamiñadas, pois das nove posibles respostas tiveron algún voto sete delas, o que demostra ata que punto os premios literarios de noso, tal como están concibidos, son sentidos como problemáticos.
Segundo parece, o maior problema que estes amosan (así o entende o 46% dos votantes) radica no seu excesivo número. E está é, con certeza, unha ladaíña que xa vén de vello e que, porén, non foi aínda sensatamente atendida: ¿por que contro seguen a convocarse tantos premios?, ¿é razoable que nun país do tamaño do noso, coa poboación do noso e, sobre todo, co teito lector que temos coexistan ducias e ducias de premios grandeiros, medianeiros e pequeneiros?, ¿a(s) función(s) que cumpren fanos tan esenciais que xustifican a súa proliferación?, ¿seriamos quen de proxectarnos como unha literatura ‘forte’ sen depender (tanto) deles?… Son moitas as cuestións que suscita a votación, mais, o que fica ben claro é que para a maioría tanto premio é innecesario e non estaría mal que tomasen nota as institucións e entidades convocadoras, pois se callar non é preciso que cada un dos tres centos e medio de concellos, das deputacións, das mancomunidades, das fundacións etc. etc. etc. teñan o seu galardón-leira, porque tal minifundismo, lonxe de potenciar a visibilidade da nosa escrita, ao mellor o que fai é conseguir desdebuxala, pois tanta noticia de autores premiados hoxe e mañá e pasado, aquí, alá e acolá é máis que probable que provoquen desentendemento, insensibilidade e fastío entre o común. (…)”
As manías d@s escritor@s de noso (II), no blog Trafegando Ronseis
Continuación do artigo no blog Trafegando Ronseis: As manías d@s escritor@s de noso (II):
“Celso Emilio Ferreiro: Antes de escribir o poema xa o elaboraba con anterioridade mentalmente e de xeito concienciudo. A súa muller era sempre a súa primeira lectora e crítica (a pedra para constatar a realidade, a emoción que pode espertar).
Yolanda Castaño: Con silencio total, pechada e con luz artificial, acode primeiro á súa cabeza antes de deixar pegadas no papel.
Antón Riveiro Coello: Merca cadernos en branco que logo non utiliza e asina sempre cun bolígrafo vermello. Un pouco de licor café axúdalle a enfeitizar as musas.
Elena Gallego Abad: Cando está en pleno proceso creativo non le outras literaturas, aínda que si se documenta moito para os seus escritos. Cociñar é o xeito que ten para desbloquearse.
Manuel Núñez Singala: Non fala do seu traballo ata telo rematado. Cambiou o caderniño e un cabo de lapis polo iPhone: sempre anda a anotar para non esquecer as ocorrencias.
María Canosa: A orde é fundamental para poder efectuar este labor que nos ocupa, algo que adoita realizar descalza e cunha vela porque lle relaxa mirar a lapa. Prefire escribir con lapis, e sempre a man.
Miro Villar: Nunca se pon á escrita de noite e faino en papel necesariamente. Adoita traballar intermitentemente e repousar a súa creación literaria.
Marta Dacosta: Acostuma utilizar as mesmas ferramentas, un vello caderno cheo de folios soltos e un bolígrafo agora extraviado. Obrígase asemade a utilizalas cando menos unha vez ao mes.
Antón Fortes: Utiliza uns pequenos cadernos de 10 por 15 centímetros nos que escribe cun Pilot de tinta líquida negra con letra minúscula (o propio autor asegura que é “de formiga”).
Marica Campo: Cómprelle a soidade e escoitar música de violonchelo, preferentemente Mischa Maisky ou Jacqueline du Pré.”
As manías d@s escritor@s de noso (I), no blog Trafegando Ronseis
Artigo no blog Trafegando Ronseis: “As manías d@s escritor@s de noso (I)“:
“Agustín Fernández Paz: Sempre escribe a man, en cadernos de follas amarelas da marca Uniextra e con rotuladores negros de 0,5 mm. Ademais, pon un título provisorio cando comeza unha novela, aínda que o título “de verdade” poñerao cando esta está rematada.
Antía Otero: Tenlle manía á desorde e á incomodidade: coloca todo antes de se pór á escrita e vístese con roupa ampla. Ao seu carón sempre hai un gran termo de infusión que irá bebendo paseniñamente. Toma notas continuamente que garda nunha mesma caixa antes de transcribilas ao ordenador.
Marcos Calveiro: Comeza as novelas polo derradeiro capítulo e escoita sempre ao inicio dunha nova novela o “Favorite things” de John Coltrane. Busca a aprobación da súa parella, lectora e musa ideal.
Iolanda Zúñiga: Cómprenlle tapóns nos oídos por mor dos ruídos e escribe soamente polas mañás, co seu habitáculo en orde. Ademais, faino medio núa e rillando nas unllas. Élle imprescindible xogar cos cans e conducir a súa vella scooter.
Fran Alonso: Precisa illarse do mundo e moitas horas seguidas. Sempre escribe con música de tonalidade estable, pero con cada libro cambia de música, sempre a mesma ata que o remata.
Rosa Aneiros: A súa manía, curiosamente, é non permitirse telas: “vencerse como carne para gañarse como imaxinación”.
Francisco Castro: Asegura que a súa mellor hora para este labor é as cinco da mañá e que sempre o fai descalzo. Corrixe tres veces a novela, e non permite que lla lea ninguén ata que esta saia do prelo. Dispón as súas producións alfabeticamente e precédeas dunha cita dos Beatles.
Inma López Silva: Leva en todo momento un caderno no bolso e anota neles constantemente: por iso utiliza sempre bolsos nos que caiba este obxecto. Ademais, escribe descalza.
Xabier DoCampo: Require para traballar dun caderno pequeno ou mediano que contén toda a arquitectura interna da obra: escenarios, personaxes, reflexións… pero non a textualidade. Este caderno lévao sempre consigo, mesmo sente pánico a perdelo.
María Reimóndez: Utiliza cadernos raiados ou lisos, e estes teñen que lle “cadrar” coa historia; odia poñer nomes aos personaxes, por iso adoita utilizar aqueles que coñece. De poder, escribe a primeiras horas da mañá ou a últimas da tarde.”
Ramón Caride: A aventura do futuro. Da ciencia ficción na literatura infantil e xuvenil
Artigo de Ramón Caride nos Cadernos Redelibros:
“¿De que falamos cando falamos de fantasía científica?
Falar de ciencia ficción semella unha contradicción per se. Se unha cousa é ciencia non é ficción, e se é ficción non é ciencia. Ou sexa, que nos choven as labazadas dos dous lados. E por riba: defensione non pedita… Citas á parte, os catalogados como autores de subxénero, con todo o que o prefixo sub ten de connotativo, non temos moita ocasión de falar de literatura. Como se a literatura non fose con nós.
Mala fama, e peor crítica, perseguen por estes pagos á fantasía científica —“ciencia-ficción” por mal nome se nos atemos a pésima e literal, como en tantos outros casos, traducción do termo anglosaxón—. A confusión dos sustantivos non é senón outra das confusións que se amorean sobre este xénero. Esta variante da novela de aventuras que utiliza como unha das súas referencias básicas as aportacións ou proxeccións da ciencia —que isto, e non outra cousa, é a fantasía científica—, oscila entre o menosprezo do canon e o beneplácito dos lectores, ou viceversa. Viceversa, decididamente, porque a xerarquía entre ficción e ciencia, ou entre pracer e erudición, no noso caso, está clara a favor dos primeiros termos destas dicotomías delirantes que, aínda hoxe padecemos a cotío.
¿Por que a ciencia ficción? ¿Por que ciencia ficción en galego? Etcétera. Case dúas décadas despois de que un —e desculpen tanto falar da obra propia— perpetrase aquel pecado orixinal de novela de xénero chamada Soños eléctricos, semella que non abondase aínda a penitencia. Por sorte, os rapaces e rapazas son lectores lúdicos e entenden pouco de xéneros, nada de subxéneros nin de canons. Abominan das antoloxías para saír ou entrar no milenio, das historias xerais e das particulares, dos panexíricos sobre a normalización ou dos problemáticos camiños e corredoiras do noso sistema literario. A literatura xuvenil é, se cadra, o derradeiro refuxio da aventura. (…)”
Rexina Vega: Galicia e Cataluña. Un diálogo trucado
Artigo de Rexina Vega en Cadernos Redelibros:
“Hai xa ben de anos que falamos de literaturas peninsulares sen dar conseguido que esta realidade sexa recoñecida na súa complexidade. Nin dende o centro —ocupado pola expresión castelá cada vez máis poderosa na súa dimensión internacional—, nin desde as periferias —nas que nos movemos prisioneiros dos cárceres simbólicos dos límites territoriais—, somos quen de trazar canles seguras e sólidas que fomenten o coñecemento da diversidade. Porén, o contacto, o trasvase fructífero, tivo e continúa tendo lugar.
Neste texto quixera centrarme nas relacións de dúas das literaturas que compoñen este mosaico ibérico, a catalana e a galega, e quixera facelo falando tanto de autores concretos como de trazos de recepción e sensibilidade social, amparada na miña propia experiencia como profesora na área de filoloxía galega da Universitat Autònoma de Barcelona durante os anos noventa.”