Entrevista
de César Lorenzo Gil a Xosé Duncan en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): Para que crear Lermos? Foi por cubrir algún oco? Por engadir un punto de vista máis ao ecosistema de información sobre literatura en galego?
– Xosé Duncan (XD): Si. Se buscamos no Google ou, simplemente, nos poñemos a perder o tempo navegando pola Internet na procura de algo interesante, chegaremos á conclusión de que as webs adicadas á literatura galega poderían ser clasificadas en dous grupos. Por unha banda temos os blogues de escolas e bibliotecas e pola outra as webs da crítica e as editoriais. Obviamente hai excepcións mais, xeneralizando, unha persoa que procure información sobre a literatura en galego atoparíase cunha visión bipolar das nosas letras. Nun extremo os proxectos de fomento á lectura dos docentes e os posts do seu alumnado e, no outro, as análises da crítica e as auto-recensións das editoriais das novidades literarias que, na maioría das ocasións, teñen un nivel de narrativa e complexidade de recursos estilísticos mesmo superiores á obra da que falan. Cando decidimos o que queriamos que fose Lermos, tiñamos moi claro que debería ser un punto de encontro no que tivese cabida toda a literatura (en especial aquela da que non se fala por moitos e variados motivos) mais tratada dun xeito accesíbel e atractivo para calquera amante das letras, desde un nivel básico de acceso até mesmo para algún erudito que se deixase pasar pola web. (…)
– B: Hoxe visibilízase máis ca nunca esa dupla faceta do lector que acaba converténdose en escritor afeccionado, acode a obradoiros de escrita creativa e por fin publica. Como valora esa vía de entrada á literatura?
– XD: Pois supoño que é tan lícita coma outra calquera. Eu, por exemplo, fun moi lector de rapaz e xusto cando deixei de ler, déuseme por escribir. A vida é frenética e, polo menos a min, non me dá tempo para as dúas cousas. Na miña opinión, o importante non é como chegues a escribir senón o que escribas e como o fagas. Si que é certo que semella que hai un boom de obradoiros e plataformas que posibilitan escribir e mesmo de publicar. Mais, en certo modo, resúltame estraño. Quero dicir que se a min me gusta escribir, escribo. Non me adico a ler durante anos e, de súpeto, dáseme por pensar que hai un escritor en min. É como se escoitas heavy metal toda a vida e un bo día decides aprender a tocar a guitarra. Se tiveses vocación, se tiveses a necesidade de envorcar a túa alma sobre unha páxina en branco, terías agarrado unha guitarra tan pronto como rematases de escoitar o primeiro disco. (…)
– B: Falemos de Duncan como autor. Vostede forma parte da nómina de autores da convocatoria de Contos Estraños. Que representou para vostede esa publicación?
– XD: O meu nacemento como escritor. Eu era un escritor nas sombras do meu cuarto. Abandonara a lectura había tempo para me deixar levar polos meus propios pesadelos. Só precisaba unha porta que cruzar e alguén que me ensinase a subir os chanzos dun xeito máis ou menos aparente. Iso foi para min a oportunidade que me ofreceron Fernando M. Cimadevila e Tomás González Ahola. Sen eles, sinxelamente, non escribiría. Eu son dos da clase creativa que non van a obradoiros porque non se consideran bos dabondo nin se presentan a certames literarios porque pensan que iso é para os entendidos e cultos. Así que o meu destino sería o do artista incompleto, non formado e, a poder ser, moi bohemio e afundido na miña propia frustración. Si. Contos Estraños foi a miña psicoterapia. (…)
– B: Malia a forte implantación dunha tradición oral fantástica e termos un nutrido grupo de escritores de prestixio que cultivaron dun ou doutro xeito o xénero (Fole, Risco, Ferrín…) si chama a atención que non haxa máis autores e obras de hoxe en día que escriban fantasía e sobre todo que teñan éxito. Non sei como ve o tema.
– XD: A miña teoría é que a fantasía está considerada unha literatura moi interesante, e mesmo beneficiosa, para lles dar de ler ás crianzas. Por ese mesmo motivo non está ben visto, ou cando menos ben considerado, que un adulto siga a ler ese tipo de literatura. Xa non che digo nada se un adulto a escribe, agás que o faga para a rapazada. Iso si, despois imos ao cine e consumimos toda fantasía que nos poidan querer vender. Aínda que ninguén se estraña que non leven Oscars, polo menos si que se lles permite ser un produto de consumo masivo. Eu firmaba agora mesmo por non gañar na vida os galardóns e premios que levou, ben merecidos, o mestre Agustín Fernández Paz e vender 5.000 exemplares ao ano d’As Crónicas. E non o digo polos cartos, eh. Só hai que ler ‘Onde van os cartos dun libro?’ en Lermos para saber canto ingresaría eu ao ano por eses 5.000… Non sei, supoño que é o peixe que morde o rabo. Non hai demanda e non hai oferta ou a oferta que hai, ao non haber demanda, ten un proceso de maduración e perfeccionamento máis lento do que debera e está a tardar demasiado en acadar o nivel e a importancia que podería ter. (…)”
Compostela: presentación-concerto de A voz do vento, libro-CD de Fran Amil sobre textos de Manuel María
Ourense: presentación de Dez anos na Porta
Carballo: presentación de Entremeses, de Álvaro Antelo
Burela: presentación de Chorimas serodias, de Montse González Álvarez
A Coruña: presentación de Que non te aten, de Manuel Iglesias Turnes
Polafía en Mondoñedo: Manuela Rey, memoria dun mito, o sábado 2 de abril
A
Polafía en Mondoñedo: Manuela Rey, memoria dun mito, é unha actividade da Sección de Literatura de Tradición Oral da AELG, co apoio da Deputación Provincial de Lugo e a Consellaría de Cultura e a colaboración do Concello de Mondoñedo.
A AELG propón visitar Mondoñedo cunha nova Polafía, que terá como tema central a figura de Manuela Rey. Nacida en Mondoñedo en 1842, esta actriz tivo unha carreira rápida e brillante, ata converterse nunha das principais figuras da interpretación en Portugal. Morreu de tifo cando o éxito máis lle sorría, con só 23 anos. Cando era unha nena pasa por Mondoñedo unha compañía dramática itinerante que se hospeda na fonda na que traballaba súa nai, viúva e con dez fillos. Manuela conquista aos comediantes que lle propoñen levala en adopción. Con só seis anos subiu aos escenarios recitando versos e facendo pequenos papeis.
Aínda que hai outras versións da súa traxectoria, parece que Manuela chegou a Lisboa en 1856 formando parte dunha compañía de teatro ambulante. Pouco a pouco gaña prestixio. En 1859 xa figura nunha listaxe de biografías de actores e actrices destacadas de Portugal e Brasil que se ía publicar baixo o título Galería artística, da autoría de Machado, Andrade e Ferreira. Ademais de actriz, escribiu algunhas obras, así como cartas, escritos filosóficos e apuntamentos autobiográficos.
Aquí pode verse este artigo de Antonio Reigosa, Manuela Rey, a muller lirio. E nesta ligazón pode verse o vídeo pendurado no perfil de facebook do propio Antonio Reigosa.
Vigo: presentación de Os kowa, de Xavier Queipo
O
xoves 31 de marzo, ás 20:00 horas, na Libraría Andel (Avenida das Camelias, 102), preséntase Os kowa, de Xavier Queipo, publicada en Galaxia, obra que obtivo o Premio Blanco Amor en 2015. No acto, xunto ao autor, participan Xosé Monteagudo e Carlos Lema.
Entrevista a Mario Regueira en Noticieiro Galego
Entrevista de
Carlos Loureiro a Mario Regueira en Noticieiro Galego:
“(…) – Noticieiro Galego (NG): Amigo Mario, nunha biografía túa figura que te caracteriza “o gosto pola subversión”. Que tes que dicir desta afirmación caracterizadora?
– Mario Regueira (MR): A cultura galega móvese habitualmente nunhas nocións do subversivo bastante peculiares. Dun lado, hai quen defende que calquera aposta pola lingua galega é, en si mesma, unha actitude subversiva. Hai algo de certo, xa que apostar por unha lingua minorizada é ir, en certo sentido, contra a orde das cousas. A pesar diso, a nosa cultura conformouse moi habitualmente con esa mínima rebeldía, e así acabamos canonizando persoas que, aínda contando cunha certa sensibilidade galeguista, en realidade foron cómplices dun estado das cousas opresivo e conservador. Por outra parte, a nosa cultura é particularmente impresionábel ante calquera xesto subversivo que exceda ese compromiso cultural e lingüístico. Imaxino que a miña caracterización vai máis no segundo sentido, aínda que en realidade é unha perspectiva que sinxelamente propón unha interpretación alternativa da realidade en relación ao reparto da riqueza, a loita de clases, a división dos xéneros ou o papel das culturas minorizadas no mundo. É dicir, é unha aposta por impugnar o estado actual das cousas e a perspectiva que o presenta como natural e como o único posíbel. Penso que ese “gosto pola subversión”, interpretado así, debe ser o punto de partida de toda literatura: sinalar as alternativas, desvelar o artificial das convencións e das explicacións vixentes sobre a realidade. E isto, ben complexo de facer, non é necesariamente o mesmo que facer literatura panfletaria. Para min esa afirmación, máis que unha caracterización, é unha meta, un proxecto, algo que non perder nunca de vista no traballo da escrita. (…)
– NG: Vimos que nunha entrevista che andaban a preguntar verbo de literatura “seria” e literatura de “entretemento”… Este último termo non leva a enfocar a literatura -neste caso a galega- dunha maneira un tanto enganosa ou manipuladora?
– MR: Se cadra o problema é identificar a literatura de entretemento como unha literatura mala por definición, algo que non fai xustiza a moitas obras que se poden encaixar nela. Tampouco creo que se poida opoñer á literatura “seria”, a literatura de entretemento pode ser seria até o dramatismo, e a literatura experimental pode facernos rir a gargalladas. Creo que esa contraposición entre o “serio” e o “entretido” é unha simplificación interesada dun debate que afecta de forma un tanto artificial á literatura galega nos últimos anos. Noutros contextos esa oposición está fondamente baseada no valor económico dunha proposta e no valor simbólico da outra. No contexto galego ambos valores están moi mesturados e significan cousas ben distintas. As súas relacións son ecos doutras realidades, e, en certo sentido, tamén son parte desa obsesión pola normalidade e a reprodución de debates que tanto triunfa por veces na nosa cultura.
– NG: E aínda que ti dis que ao mellor terminarás facendo este último tipo de literatura, poderá a túa pluma fuxir do compromiso do autor tanto como para simplemente procurar “entretemento”?
– MR: Se cadra a contraposición continúe a ser artificial. Non vexo por que non pode haber compromiso de autor en nutrirse de determinados xéneros ou en procurar unha finalidade determinada. De feito, nos últimos anos fixéronse cousas moi interesantes a base de subverter xéneros populares, en ocasións apropiándoos para unha perspectiva máis ambiciosa ou máis experimental, tamén politizándoos inesperadamente, é dicir, reivindicando as súas raíces populares e de cultura de masas. Creo que esa mestizaxe, como todas as mestizaxes, representa un camiño interesante no que me gustaría entrar algún día. Por suposto que na literatura de entretemento hai obras que, a pesar de vender moito, son malas como a fame, da mesma forma que as hai na literatura pretensiosamente experimental, moitas veces tan tópica e predicíbel como a outra. (…)”
Ribeira: presentación de A cacería, de Amadeo Cobas
O 
xoves 31 de marzo, ás 20:30 horas, no Salón de Plenos do Concello de Ribeira, preséntase o libro A cacería, de Amadeo Cobas, publicado en Xerais, novela gañadora da VI Edición do Concurso Internacional de Novela Cidade Centenaria de Ribeira. No acto, organizado polo Concello de Ribeira, participan, xunto ao autor, Manuel Ruiz Rivas, Fabiola García e Manuel Bragado.
