Antón Cortizas: “No xogo tradicional hai un valor moi importante: os roles sempre son cambiantes”

Publicado o 25 Xaneiro 2023 por asociacionescritoras-es

Entrevista de Laura Veiga a Antón Cortizas en Nós Diario:
“(…) – Nós Diario (ND): Como foi saber que ía recibir o Premio Arume por Os versos da mariola?
– Antón Cortizas (AC): Resulta moi agradábel ver que algo que ti fixeches gusta, máis se é un premio que leva detrás o nome de Neira Vilas. Xa recibira unha mención de honra polo poemario Cando as follas voan. Nos premios literarios hai que ser insistente porque teñen que darse unha serie de circunstancias como ter unha obra dunha certa calidade e que lle guste a ese xurado concreto, porque sobre gustos non hai nada escrito.
Os versos da mariola é un capítulo máis da miña obra dedicada ao xogo e ao brinquedo tradicional. Na miña xuventude comecei a describir os xogos do meu barrio en Ferrol e de investigacións posteriores xurdiron Chirlosmirlos (Xerais) e Tastarabás (Xerais).
A mariola é un xogo universal con moitos nomes e que podemos ver nos parques debuxada de diversas formas, mais infelizmente non vemos moitas crianzas xogando nela. Aquí, eu decidín xogar coas palabras e co xogo mesmo da mariola. Son 26 poemas que se van colocando de forma que a propia lectura é un xogo en si.
Ademais, intento valorizar precisamente o xogo tradicional, así como escapar un pouco das pantallas e das novas tecnoloxías.
– ND: É unha forma de transmitir estes xogos a crianzas que non os viviron pola falta de transmisión xeracional, non?
– AC: Claro. Si que temos iniciativas, como o Observatorio do Patrimonio Lúdico Galego, no que se intenta divulgar precisamente isto para que as crianzas gañen os beneficios tan fantásticos que ten o xogo tradicional. Como docente que fun toda a miña vida, a educación ten un papel fundamental aquí, mais a escola non está facendo moito por este labor. É dicir, si que hai algunhas escolas que brillan pola divulgación e polo estímulo do xogo tradicional, en Ferrol e en Santiago mesmo hai, mais en xeral parece que por parte do profesorado non se lle dá demasiada importancia, cando ten bastante máis que outro tipo de cousas que se tratan nos centros.
O xogo tradicional leva miles de anos entre os seres humanos e é unha forma natural do desenvolvemento humano porque serve para interiorizar as capacidades físicas do corpo e o movemento, así como de aprendizaxe das normas de grupos.
Claro, estas normas moitas veces tamén aparecen terxiversadas a través da ideoloxía ou do sistema dominante, porque os valores están aí. Eu lembro ter xogado ás guerras e agora pénsoo e é unha burrada, algo totalmente evitábel. Con todo, tamén é certo que no xogo tradicional hai un valor moi importante: os roles son cambiantes. A persoa xefa de equipo nun determinado xogo, na seguinte partida non o será.
Algo que non se dá na sociedade, porque acaba mandando a xente de sempre, mais no xogo tradicional vaise desenvolvendo a convivencia e apréndese a valorar as demais persoas, dándonos de conta de que sen outra xente non podemos xogar nin dirixir un equipo. Isto para min é importantísimo. (…)”

Vigo: presentación de Adeus ás armas. Que foi do pacifismo?

Publicado o 25 Xaneiro 2023 por asociacionescritoras-es

Oitenta títulos na primeira selección de obras para os premios Follas Novas do Libro Galego

Publicado o 24 Xaneiro 2023 por asociacionescritoras-es

Os premios Follas Novas do Libro Galego, organizados conxuntamente pola Asociación de Escritoras e Escritoras en Lingua Galega (AELG), a Asociación Galega de Editoras (AGE) e a Federación de Librarías de Galicia (FLG), finalizou a primeira fase de selección de candidaturas sobre os títulos publicados durante 2022. Os premios resolveranse na gala de entrega que terá lugar no vindeiro mes de abril. En total, oitenta títulos forman parte desta primeira selección, como un espello do bo momento creativo do sector do libro galego.

Nesta primeira fase dos premios, a selección foi realizada polos asociados e asociadas dos tres colectivos organizadores para que, desde agora, un xurado formado con persoas de recoñecido prestixio procedentes do sector do libro escollerá as finalistas e as gañadoras en cada unha das trece candidaturas destes galardóns que repasan a actividade literaria e editorial do ano 2022.

Unha vez finalizada esta primeira fase de selección, a mediados do mes de marzo daranse a coñecer as tres finalistas en cada unha das categorías. O 22 de abril, no Teatro Principal de Santiago de Compostela, terá lugar a gala na que se darán a coñecer as gañadoras desta edición. Estes premios, que valoran e recoñecen o traballo de todos os sectores do mundo do libro, están organizados co patrocinio da Xunta de Galicia, o Concello de Santiago, a Deputación da Coruña e CEDRO (Centro Español de Dereitos Reprográficos).

PREMIO Á OBRA DE ENSAIO E INVESTIGACIÓN
A defunción dos sexos. Disidentes sexuais na Galiza contemporánea. Daniela Ferrández Pérez. Edicións Xerais de Galicia
A música das palabras. Darío Xohán Cabana. Edicións Xerais de Galicia
Maternidades virtuosas. Unha crítica aos modelos profesionais de crianza. María do Cebreiro. Editorial Galaxia
Mulleres imprescindibles, educadoras na vangarda do século XX. VV-AA. Kalandraka Editora
O libro negro da lingua galega. Carlos Callón. Edicións Xerais de Galicia
Querida liberdade. Vida e obra dun precursor do Rexurdimento. Antolín Faraldo. Con biografía de Xurxo Martínez. Alvarellos Editora

PREMIO Á OBRA DE DIVULGACIÓN
A nación dos mil viños. Martiño Santos Canosa / Xosé Gontá Sobrino (autores) e Toño Núñez Amigo-Rivadulla (ilustrador). Editorial Laiovento
Eu son Exeria. Lectura feminista dunha viaxe no século IV. Marisa Vidal Collazo. Editorial Galaxia
Facedores de imaxes. Fotografía e sociedade en Vigo. 1870-1915. Vítor Vaqueiro. Editorial Galaxia
Juana de Vega. A muller que desafiou o seu tempo. Marilar Aleixandre e Emma Pedreira. Editorial Galaxia
O libro negro da lingua galega. Carlos Callón. Edicións Xerais de Galicia
Quen son? Crías de animais. Australia. Tándem Seceda, Ester García. Kalandraka Editora
María Casares. Arancha Estévez. Aira Editorial
María Casares fronte ao espello. Sabela Hermida. Edicións Xerais de Galicia
Memoria diversa. Eva Mejuto. Deputación da Coruña

PREMIO Á OBRA DE NARRATIVA
A culpa. María Solar. Edicións Xerais de Galicia
Días de intemperie. Antón Riveiro Coello. Editorial Galaxia
Non penses nun elefante rosa. Antía Yáñez. Edicións Xerais de Galicia
Os seres queridos. Berta Dávila. Edicións Xerais de Galicia
O tradutor de sombras. Moncha Fuentes. Edicións Xerais de Galicia

PREMIO Á OBRA INFANTIL
Animalario de ler a diario. Eduard Velasco (autor), Nuria Díaz (ilustradora). Edicións Xerais de Galicia
O gran libro da nosa horta. Blanca Millán. Edicións do Cumio
O neno de lume. Ledicia Costas (autora), Iván R. (Ilustrador). Edicións Xerais de Galicia
Soños á beiramar. Rosa Estévez Gantes, Rafa Antón. Kalandraka Editora
Trece avisos. Contos para ler pola noite. Paula Carballeira (autora), Iria Fafián (Ilustradora). Edicións Xerais de Galicia

PREMIO Á OBRA XUVENIL
A ladroa da biblioteca de Meirás. Eva Mejuto. Edicións Xerais de Galicia
A lebre mecánica. Ledicia Costas. Edicións Xerais de Galicia
Curros & Holmes no misterio d’o kapital. Marcos Calveiro. Editorial Galaxia
No bico do vento. Charo Golmar e Olaya Naveira. Ediciones Bolanda
Que me pare o corazón se te esquezo. Andrea Maceiras. Edicións Xerais de Galicia
Sálice e Sándala. Xoán Babarro. Antela Editorial
Trece avisos. Contos para ler pola noite. Paula Carballeira (autora), Iria Fafián (Ilustradora). Edicións Xerais de Galicia
Un elefante na sala de estar. Berta Dávila. Edicións Xerais de Galicia

PREMIO AO LIBRO ILUSTRADO
Cando leo. Bea Gregores, (autora, Eva Mejuto). Edicións Xerais de Galicia
Criptografías. Pepe Cáccamo e Baldo Ramos. Alvarellos Editora
Os Winkle, máis finos ca un allo. Iván R. Edicións do Cumio
Saínza. A punkiereteira. Cristian F. Caruncho (autora, María Canosa). A Costureira Edicións
Verme Federico Fernández. Germán González. Kalandraka Editora
Violeta Parapluie e outras historias de xente pouco corrente. Ramón D. Veiga (autor), Iván R. (ilustrador) Edicións Embora

PREMIO AO LIBRO DE BANDA DESEÑADA, GRÁFICO E HUMOR
A estrambótica volta ao mundo en 80 días. Pinto & Chinto. Editorial Bululú
Miquits. Paula Cheshire, Alba de Evan e Xabier Domínguez. Antela Editorial
Miñoca e pega. Iván Raña, Ramón D. Veiga. Edicións Xerais de Galicia
Os Escachapedras. Marilar Aleixandre e Fran Bueno. Demo Editorial
Pequena historia de Vigo. Pedro Feijoó, Xosé Tomás. Edicións Embora
Roxín Roxal. A daga do conde. Manel Cráneo e Brais Fierro. Demo Editorial

PREMIO Á INICIATIVA BIBLIOGRÁFICA
Así fala Penélope (Unha antoloxía de xénero). VV. AA. Edición de Marta Dacosta. Chan da Pólvora Editora
Chévere 1987-2022. Trinta e cinco anos de axitación cultural. Chévere. Kalandraka Editora
Colección Rúa do Lagarto. Euseino? Editora
Colección Seica. Edicións Xerais de Galicia
Entre leiras e labores (antoloxía verbo-visual de autoras galegas). VV. AA. (Edición de Inma Doval Porto). Editora Urutau
Tac, tac, tac. Edicións Xerais de Galicia
Verdemar. Contos pola diversidade. VV. AA. Alvarellos Editora

PREMIO Á OBRA TRADUCIDA
A educación sentimental. Gustave Flaubert/ Traducido por Isabel Soto. Hugin e Munin
Carol. Patricia Highsmith / Traducido por María Alonso Seisdedos. Kalandraka Editorial
Conto ao carón do río. Amantegi Oihane/ Traducido por Isaac Xubín. Editorial Rodolfo e Priscila
Despois do diario de Anne Frank. Bas von Benda Beckmann/ Traducido por María Alonso Seisdedos, Antón Vialle. Kalandraka Editora
Diario do ano da peste. Daniel Defoe / Traducido por Xesús Fraga. Editorial Galaxia
Feminismo de peto. Bel Olid / Traducido por María Alonso Seisdedos. Edicións Embora
Léxico familiar. Natalia Ginzburg/ Traducido por María Alonso Seisdedos. Editorial Laiovento
O verán en que miña nai tivo os ollos verdes. Tatiana Țîbuleac / Traducido por Andreea Birsanu. Rinoceronte Editora
Siluetas na area. Isabelle Eberhardt/ Traducido por Fernando Domènech. Rinoceronte Editora

PREMIO AO LIBRO DE POESÍA
Barroco. Antía Otero. Apiario
Criptografías. Pepe Cáccamo e Baldo Ramos. Alvarellos Editora
Ex_céntricas. Anxela Lema, Sara Villar. Edicións e producións Fetiche
Materia. Yolanda Castaño. Edicións Xerais de Galicia
Montaña Ioga. Lupe Gómez. Edicións Espiral Maior
Tríptico Ártabro. Ánxeles Penas. Editorial Laiovento

PREMIO AO LIBRO DE TEATRO
As alumnas. Paula Carballeira. Editorial Galaxia
Chévere (1987-2022).Trinta e cinco anos de axitación cultural. Chévere. Kalandraka Editora
Donas de nós. Ánxela Gracián. Baía Edicións
Ese silencio. Avelina Pérez. Edicións Positivas
Estrela… fugaz? Carlos Labraña. Editorial Galaxia
Pandrama. Afonso Becerra de Becerreá. Edicións Laiovento
Planeta Bugallo. Raquel Castro. Editorial Galaxia

PREMIO AO LIBRO MELLOR EDITADO
A nación dos mil viños. Martiño Santos Canosa / Xosé Gontá Sobrino (autoría) e Toño Núñez Amigo-Rivadulla (ilustracións). Editorial Laiovento
As mulleres que cultivaban néboas. Bea Gregores. Edicións Xerais de Galicia
Até aquí podo contar. A Lingua da Illa de Ons. José Manuel Dopazo Entenza. Chan da Pólvora Editora
Barroco. Antía Otero. Apiario
Chévere (1987-2022), Trinta e cinco anos de axitación cultural. Chévere. Kalandraka Editora
Criptografías. Pepe Cáccamo e Baldo Ramos. Alvarellos Editora
Os cadernos escolares da II República. Miguel Paz Cabo e Víctor M. Santidrián Arias. Alvarellos Editora
Querida liberdade. Vida e obra dun precursor do Rexurdimento. Antolín Faraldo. Edición e estudo de Xurxo Martínez. Alvarellos Editora

PREMIO PROMOCIÓN DA LECTURA
Canle de Youtube de Neeumatiko
Campaña Municipal de animación á lectura do Concello de Santiago de Compostela
Libraría Cartabón
Ramón Rozas
Surfeando libros
Traballadoras das Bibliotecas Municipais da Coruña