Desde
Galaxia:
“Reunido nas dependencias municipais da Pobra do Caramiñal a mañá do 3 de xullo de 2019, un xurado composto pola escritora Patricia Mallo, a vogal da Asociación Cultural Barbantia Pilar Sampedro e o director xeral da Editorial Galaxia Francisco Castro, decidiu por unanimidade declarar gañadora do II Premio de Literatura Infantil Carlos Mosteiro a obra O enigma do baúl pechado de Xosé A. Neira Cruz.
O xurado destaca a fermosura da linguaxe poética empregada polo autor, malia tratarse a temática dunha cuestión dura e difícil como son as dificultades que moitas veces teñen as persoas inmigrantes para se integrar entre nós, tanto dende o punto de vista social como cultural. Ao tempo, o libro destaca por abordar a trama dende unha proposta que se achega ao realismo marabilloso que entronca perfectamente coa vella e fecunda tradición literaria que vén dende Cunqueiro ata os nosos días. Finalmente, salienta a habilidade narrativa para ter pendente ao lector ou á lectora durante todo o libro ao redor dun baúl e o enigma que agocha. O xurado coida que é un libro que pode servir, tamén, para sensibilizar ás lectoras e lectores sobre a importancia da defensa da igualdade e a loita contra dos prexuízos.”
Arquivos da etiqueta: Álvaro Cunqueiro
“Pilar Pallarés, radical intimismo”
Artigo 
de Daniel Salgado en Sermos Galiza:
“Apenas en cinco libros Pilar Pallarés construíu unha das xeografías máis singulares da poesía galega actual. Radical, arrasada, indagadora, intimista e aberta ao outro, obra e autora son obxecto das honras da AELG como Escritora na súa Terra. Eis un extracto da reportaxe, publicada no número 352 do semanario en papel Sermos Galiza.
“Un espasmo de luz incendia o bosque”, remata o primeiro poema de Leopardo son (Espiral Maior, 2011). Espasmos de luz no corazón do bosque da poesía galega contemporánea, eis unha definición posíbel da obra de Pilar Pallarés (Culleredo, 1957), cuxos cinco libros delimitan un singular e celebrado territorio lírico. Intimismo radical, desposesión, arrasamento, o que o profesor Arturo Casas denomina, con eco a Deleuze, devir animal. A súa escrita é unha indagación brutal no eu e no desexo, na destrución e na intensidade, que comeza na década dos 80 e agora homenaxean as súas colegas da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega.
“Na xeración dos 80 non hai moitas voces femininas”, describe a crítica Teresa Seara para este semanario, “a súa vivencia tan radical do intimismo distínguea. Os homes escriben sobre o erotismo, pero dun xeito completamente diferente”. Ningún como Livro das devoracións (Espiral Maior, 1999), desde logo, peza maior do seu traballo e páxinas de enorme potencia imaxinista: “a beleza dos corpos ten ángulos que doen // corazón: fica imóbil”. A profesora Kathleen March sinalou no seu día a “sorprendente complexidade dos seus referentes” e un campo de batalla “entre Eros e Thanatos, liberdade e opresión, sensualidade e soidade, lingua e silencio”.
Arturo Casas lembra que, na Antoloxía consultada da poesía galega 1976-2000 (Tris Tram) coordinada por el mesmo en 2003, foi “o cuarto libro de poemas máis considerado polas especialistas que participaron, case un centenar”. Por diante, só títulos de Cunqueiro e Ferrín. Sétima soidade antes das devoracións, Pallarés, que descubrira a lingua e a conciencia da mesma grazas a Moncho Valcarce, publicara o iniciático pero aínda á procura Entre lusco e fusco (Do Castro, 1980) e mais Sétima soidade (Sociedade de Cultura Valle‑Inclán, 1984), co que consagrou a súa voz.
“Naquel tempo falouse de neorromanticismo, leuse noutra chave”, relata a Sermos a profesora e crítica María Xesús Nogueira, “pero ese intimismo tan singular xa estaba aí, como estaba esa tensión do discurso, do verso, e ese mundo animal que creou”. E que Nogueira relaciona con coetáneas como Xela Arias. Foi a época en que Pallarés era a única poeta da súa promoción con certo relevo público. E a única muller do grupo De amor e desamor e da escolma Desde a palabra, doce voces. Nova poesía galega (Sotelo Blanco, 1986), preparada por Luciano Rodríguez con evidente vontade canonizadora.”
Lugo: presentación do número 21 da revista Xistral, Revista Lucense de Creación Poética
Información
achegada por Toño Núñez, coordinador da revista:
“O xoves, 28 de marzo, ás 20:00 horas, no Salón de Plenos do Concello de Lugo, presentouse o número 21 da revista Xistral, Revista Lucense de Creación Poética.
A revistra Xistral foi creada por Manuel María no ano 1949, cando tiña 21 anos e aínda non publicara Muiñeiro de Brétemas (1950). Un proxecto de xuventude que fundou en compañía do seu amigo Manuel Antonio Sopena. Pero, daquela, tan só deron sacado dous números en edición bilingüe. Aínda así, neses dous números chegaron a publicar, ademais de Manuel María, autores da talla de Cunqueiro, Pimentel e Aquilino Iglesia Alvariño.
Despois de medio século de silencio, no ano 2000, o Concello de Lugo recuperou a idea e puxo a andar de novo a Revista Xistral co subtítulo de Revista Lucense de Creación Poética. En realidade, a iniciativa quen a toma é Camilo Gómez Torres, que fora alumno de Manuel María en Monforte e, a esas alturas xa, un bo amigo do poeta. O propio Manuel María autorizou esta renacenza e, mesmo, chegou a escribir un texto de presentación para o número 3, número co que se iniciaba a segunda etapa desta revista. Será, pois, Camilo Gómez Torres, amigo persoal do poeta de Outeiro de Rei, quen se faga cargo da coordinación desta e das sucesivas edicións, dende a número 3 ata a número 20, converténdose no verdadeiro mantedor e dinamizador deste proxecto poético. Camilo Gómez Torres, exprofesor do IES Lucus Augusti de Lugo, realizou un traballo ímprobo con absoluta discreción, dándolle á revista unha personalidade singular.
Xistral é unha revista de poesía cun denominador común: a pluralidade. Poetas, homes e mulleres, de todas as idades, procedencias e con moi diferentes traxectorias poéticas e vitais; dende poetas que son xa referentes na poesía galega contemporánea, ata outros/as que comezan a dar os seus primeiros pasos na creación poética. Diversidade, igualmente, na temática, no estilo, na forma…
Pero, no ano 2017, Gómez Torres pediu o relevo e o número 21 sae baixo a coordinación de Toño Núñez, quen procurou darlle continuidade a un proxecto totalmente consolidado.
O Consello de Redacción desta publicación está integrado, dende o número 3, por Luz Pozo Garza, Marica Campo, Claudio Rodríguez Fer, Olga Novo e a concelleira de Cultura do Concello de Lugo; nestes últimos anos, Carmen Basadre.
Cabe
salientar que todos os distintos grupos políticos que tiveron responsabilidades de goberno no Concello de Lugo dende ese ano 2000, creron no proxecto e mantivérono vivo.
Xistral 21 conta coas achegas de 77 poetas (44 homes e 33 mulleres) e con 144 páxinas, ao longo das que se van debullando preto duns 150 poemas. E con sete marabillosas e poéticas ilustracións da autoría do recoñecido artista lugués Christian Villamide, que axudan a que estas 144 páxinas se fagan moito máis atractivas aos nosos ollos. Tamén poderiamos salientar que a familia Xistral segue a medrar e que son varias as voces poéticas que publican por primeira vez en Xistral neste número.
O acto estaba previsto que rematase cunha sinxela, pero sentida, homenaxe a Camilo Gómez Torres, e coa entrega duns simbólicos agasallos. Mais, un imprevisto fixo que o acto tivese que quedar interrompido cando xa faltaba pouco para finalizar. Buscarase data e lugar para poder darllle un final axeitado.”
Outeiro de Rei: presentación de O vento nas brasas, con Manuel Lourenzo
A Casa Museo de Cunqueiro abre o 1 de marzo en Mondoñedo
Desde
Cultura Galega:
“Logo de varios anos de traballo, este venres 1 de marzo, ás 16:30 horas, está prevista a inauguración da Casa Museo de Álvaro Cunqueiro. O inmoble no que o escritor residiu en Mondoñedo durante tres décadas fronte á catedral acolle o novo centro, onde os visitantes poderán atopar obxectos persoais do autor, retratos, unha sala con audiovisuais, unha biblioteca na que se poden atopar obras de Cunqueiro ou sobre el e mesmo unha cantina. Segundo anunciou a alcaldesa, Elena Candia, a Casa Museo pretende se transformar “nun elemento dinamizador que poña en valor a súa obra, que siga divulgando todo o que nos achegou á cultura galega”. Así, de xeito paralelo, anunciou a activación da fundación que leva o nome do autor coa intención de ofertar bolsas de investigación e de crear un premio literario.”
Vigo: acto de sinatura da doazón de documentos do fondo de Álvaro Cunqueiro á Fundación Penzol
Román Raña no ciclo-homenaxe a Ramiro Fonte (IES Castelao)
Desde
o Caderno da crítica, de Ramón Nicolás:
“Celebrouse o 29 de xaneiro a primeira sesión do ciclo-homenaxe a Ramiro Fonte que organiza o Departamento de Lingua Galega e Literatura do IES Castelao. Tras unhas introdutorias palabras de Agustín Nieto sobre a dinámica e concepción do ciclo, o profesor e escritor Román Raña realizou unha suxestiva intervención baixo o título de “Poesía da experiencia. Experiencia da poesía”.
Nela debullou elementos vinculados, inicialmente, coa denominada Xeración dos 80, á que pertence, a carón de Ramiro Fonte ou o tamén malogrado Eusebio L. Baleirón. Alén de sinalar as figuras de Ferrín e Cunqueiro como referentes nas máis das voces desta xeración, apuntou tamén outras lecturas que deixaron pegada nos seus constituíntes como foron obras de Eliot, Pound, Éluard, Pessoa ou Paul Celan. Situou, asemade, os alicerces xeracionais como respostas á poesía panfletaria que se atopaba nos ecos do social-realismo para analizar, posteriormente, os ecos que a produción poética dos 80 xerou en diversos ámbitos críticos, con lugares comúns que seguen a reiterarse como o do célebre “culturalismo”, alén de subliñar os elementos que deron cohesión ao grupo.
A figura de Ramiro Fonte foi aparecendo ao entender que a do autor de Capitán Inverno foi, xustamente, unha poesía da experiencia persoal que chega a “transmutarnos”, que repara nos grandes temas de sempre -o paso do tempo, o amor, a morte, a infancia…-, sostida na sinxeleza expersiva, no relato de fragmentos da vida cotiá e na configuración dun lector ou dunha lectora cómplice. Tamén subliñou que en Fonte se atopan os ecos da “experiencia da poesía” en tantas composicións nas que podemos atopar unha reflexión sobre o labor do poeta. Neste sentido, Pasa un segredo, para Raña o mellor libro de poemas de Fonte, é un volume no que fala dos “adentros” do autor, do seu lado máis íntimo.
A lectura dalgúns poemas de Pasa un segredo e un breve comentario posterior de cada unhas das composicións, alén dun breve diálogo sobre diversas cuestións vinculadas coa memoria de Ramiro Fonte e outros xuízos poéticos, concluíron o que valoro como unha excelente apertura deste ciclo. (…)”
Fai 37 anos da morte de Álvaro Cunqueiro
Desde
o Zig-zag da Televisión de Galicia:
“”Se de min algun día despois de morto se quixera facer un eloxio e eu estivera dando herba na terra nosa, podería dicir a miña lápida: aquí xaz alguén que coa súa obra fixo que Galicia durase mil primaveras máis”.
Señor Cunqueiro, xa pasaron 37 primaveras desde que nos deixou e, mal que ben, aquí seguimos. Lembrámolo e loámolo como vostede loou a Deus por terlle dado o don da fala nosa. Ensinounos que ao dicir rula, bidueira, dorna, ponte e fonte convertiámonos en señores.
Sempre dixo que non cría na inspiracion, pero si na memoria, sempre deformante, e no poder da evocación co que se vai tecendo ese soño incerto que lle chaman vida, que sempre empeza unha vez, nunha ocasión, un día.
Dicían que xa de pequeno lle daba por lerlles o xornal en voz alta aos clientes da xastreria e da barbería que había pegadas á farmacia do seu pais ali en Mondoñedo, e contan que vostede amecíalles as historias e dun crime facía catro. Din tamén que alí descubriu que as palabras máis valiosas son as que enmudecen os que escoitan, e vostede aprendeu a escoitar os que tiñan o don da palabra, aínda que non soubesen escribila, porque o reino das palabras e o reino dos galegos.
“Eu quixen e quero que a fala galega durase e continuase, porque a duración da fala é a única posibilidade de que nós duremos como pobo”.”
Jorge Emilio Bóveda: “A min o que me interesa nesta miña fase vital é probar novos camiños combinando o incombinable”
Entrevista
a Jorge Emilio Bóveda en Palabra de Gatsby:
“(…) – Palabra de Gatsby (PdG): Cal é o xerme de As sete mortes de Leopoldo Pardo (Xerais, 2018)? Como concibiu o proceso creativo?
– Jorge Emilio Bóveda (JEB): Esta é a terceira parte dun proxecto que eu chamo “As variacións Pardo”, que comezou con Asasinato no centro comercial, na que Leopoldo Pardo, desmotivado, nugallán e con complexos, vivía gris enchufado como vixilante nun centro comercial, e, como quería demostrar ao cacique que lle regalou o posto de traballo que el valía para moito máis, fixo algo que non se lle ocorrería nin ao que asou a manteiga. Un libro que homenaxeaba no seu formato aos bolsilibros de Bruguera.
O proxecto continuou con A morte vén en chancletas, na que Leopardo, logo de saír do cárcere, vai coa muller a celebralo a unha casa de turismo rural e de socato vense pechados con outros oito personaxes e un morto, coa estrutura dos Dez Negriños de Agatha Christie. Tamén tiña certo recordo do Isidro Parodi de Borges e os Crimes da Rúe Morgue de E.A. Poe.
Agora, nesta terceira parte, Leopardo fíxose axente de seguros sen escrúpulos e bate cun antagónico chamado Marco Aurelio Sieiro quen, coma se do conde Drácula de Stocker se tratara, concédelle unha estraña entrevista para proporlle asegurar varias pezas paradigmáticas da cultura galega como o estatuto de autonomía de Galicia ou a caveira de Breogán, desenvolvéndose unha trama moi contraria ao que semella ao principio.
– PdG: Por que combinar clichés e elementos da literatura de masas coa tradición e a tendencia popular da nosa literatura?
– JEB: Pois supoño que por influencias e por outros referentes previos como a cinema. Grazas ao meu pai vin centos de filmes de cinema fantástico dende que abrin os ollos de neno (de aí o meu libro con Urco A xanela escura) pero tamén comecei moi novo a ler aos clásicos por rebeldía. E cando digo os clásicos refírome aos occidentais tendo en conta tamén os de noso: Risco, Cunqueiro, Curros, Blanco Amor, Pedrayo… aos que cheguei máis tarde.
Na miña opinión, moitas veces a innovación procede de mesturas imposibles a primeira vista, e a min o que me interesa nesta miña fase vital é probar novos camiños combinando o incombinable. Por que non? E que sexa realmente anovador ou non xa o dirá o tempo, non eu.
– PdG: O compoñente de sátira tamén é moi relevante neste libro como forma de crítica social…
– JEB: Si, penso que é mester procurar unha mensaxe porque a evasión por evasión xa está moi vista, e lida e sobradamente contada. Ás veces penso que os que defenden a morte da novela como tal se refiren á súa concepción tradicional encadrada nos xéneros e cos mesmos lugares comúns de sempre, algo co que non podería estar máis de acordo se se refiren a iso. Para que a novela non morra hai que procurar novas combinacións, camiños e rangos caracteristicos propios do escritor. (…)”
Cuestionario Proust: Ana María Fernández
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Ana María Fernández:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
-A impulsividade e a resolución.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
-A empatía e a solidariedade.
3.– Que agarda das súas amizades?
-A honestidade e a gana de compartir o seu tempo comigo.
4.– A súa principal eiva?
-A impaciencia.
5.– A súa ocupación favorita?
-Escribir historias e poemas.
6.– O seu ideal de felicidade?
-Estar cos meus e vivir con intensidade cada momento da vida.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
-A perda das persoas queridas.
8.– Que lle gustaría ser?
-O que son.
9.– En que país desexaría vivir?
–No que vivo.
10.– A súa cor favorita?
-Azul, laranxa…, calquera.
11.– A flor que máis lle gusta?
-As pequenas flores silvestres.
12.– O paxaro que prefire?
-As andoriñas, as merlas…
13.– A súa devoción na prosa?
–X. L. Méndez Ferrín, Cunqueiro…
14.– E na poesía?
-Rosalía, Lorca, Neruda…
15.– Un libro?
–O Principiño.
16.– Un heroe de ficción?
-Don Quixote.
17.– Unha heroína?
-Mafalda.
18.– A súa música favorita?
-A de Beethoven.
19.– Na pintura?
-Monet, Sorolla, Miró…
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
-Quen traballa por mellorar as vida dos demais sen pensar no propio beneficio.
21.– O seu nome favorito?
– Xoán.
22.– Que hábito alleo non soporta?
-A calumnia.
23.– O que máis odia?
-A agresividade.
24.– A figura histórica que máis despreza?
-A de calquera ditador que só busca eliminar o contrario.
25.– Un feito militar que admire?
– Os servizos de salvamento nas grandes catástrofes.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
-O da oratoria.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
-Coa maior tranquilidade e aceptación.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
-A alegría.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
-Os pequenos defectos da xente nova.
30.– Un lema na súa vida?
-Pensa cousas boas e fai sempre o mellor para todos.”
