Emma Pedreira e Laura Romero: “Que entendemos da poesía e das poetas? Xela Arias tamén formulaba esta cuestión na súa poética”

Desde o Zig-zag da Televisión de Galicia:
XelArias. Palabra á intemperie son poemas a dúas voces, colaxes e ilustración para achegarse á figura de Xela Arias a través dos textos de Emma Pedreira e as ilustracións de Laura Romero. O libro, de Edicións Baía, inclúe partes biográficas, versos e anacos de conversas con Xela Arias. A entrevista pode verse aquí.”

“Xela Arias desde a intimidade da palabra”

Desde Nós Diario:
“”O amor é morte antiga”, dicía Xela Arias. “E parecía que levabas contigo toda a tristeza do mundo”, prosegue Emma Pedreira.
Xelarias está ateigado de “conversas” así. Xoga á transgresión, a reconstruír unha vida xa de seu transgresora a partir das pistas deixadas nos poemas de Xela Arias. Mais, sobre todo, é un orixinalísmo diálogo entre dúas poetas que non chegaron a atoparse en vida e que, daquela, aproxímanse a través da escrita.
“Ela marchaba cando eu chegaba á poesía”, recoñece Pedreira. “Nunca coincidimos e, aínda que creo que si houbo algunha oportunidade, eu era tan tímida que a desaproveitei. Mais vinte anos despois, grazas a este libro, puidemos encontrarnos a través da escrita. O interesante dunha poeta son as palabras que deixa escritas e esta conversa atravesa todo o que me tería gustado falar con ela a partir das súas palabras, da obra poética e tamén de entrevistas, de autopoéticas… Non só hai versos neste libro, tamén hai moita Xela oral, moita desa palabra en liberdade da que ela gostaba”.
Reconstruír a vida dunha poeta a través dos seus escritos é, cando menos, atrevido, mais Pedreira aceptou o desafío: “Gústanme os riscos. Suponse que no ano en que se lle dedica o Día das Letras a unha autora van saír moreas de publicacións e biografías que van contar a vida e a obra dunha forma seria, académica e coidada. E eu estaba buscando outra forma de achegarme. Procurei que o libro, ademais de ser unha peza de coñecemento e entretemento, fose un obxecto artístico. Por esa vía buscamos o que ninguén ía facer, sen invadir o espazo de persoas que si a coñeceron ou que estudaron a súa obra dun modo sistemático e que van falar con máis rigor científico que nós”.
En Xelarias está moi presente unha estética da colaxe que evoca os fanzines da época e que se transmite tamén a un texto construído a base de retallos, de citas e respostas, de fragmentos que compoñen un cadro poliédrico, talvez en consonancia coa escrita da propia Arias. “Xela o que facía era colaxe: deconstruía a palabra e a sintaxe e, a maior escala, o discurso. Ela rompía as formas do equilibrio para crear unha nova composición”, subliña Pedreira, “e nós apostamos por seguir esa liña a todos os niveis. Xogamos cos textos, coas imaxes e até convidamos o público lector a que faga o mesmo: hai unha páxina na que se poden recortar fragmentos para logo colar na seguinte. Nese sentido, quixemos ser activas na lectura e seguir o seu método de escrita”.
Esa estética alternativa foi unha constante vital na biografía e na obra de Xela Arias, unha proximidade ao underground que podería perderse se tratamos cun exceso de academicismo a súa figura: “Eu agardo que non”, di Pedreira, “porque a súa imaxe é moi recoñecíbel: chupa de coiro, pelo revolto, mirada desafiante… E, ao mesmo tempo, a súa obra reflectía ese sentir. Creo que é mellor que Xela non entre nas institucións, que sexan as institucións as que saian á rúa para atopala. O seu caso é moi próximo ao de Lois Pereiro, que segue sendo un referente moi potente. Eles estaban dentro do sistema literario, mais nas marxes, porque desde alí existe unha perspectiva diferente. Creo que a recepción que está habendo é consciente da importancia desa estética e desa actitude vital. Paréceme básico que todo iso se nomee, que non se converta a Xela Arias en algo que non era”. (…)”

Ferrol: actos destacados do 25 de abril na Feira do Libro 2021

O 25 de abril acaba a Feira do Libro de Ferrol (na Praza da Constitución), organizada pola Federación de Librarías de Galicia, con horarios de 11:00 a 14:30 h. e de 17:00 a 20:00 h., cos seguintes actos literarios destacados dentro do seu programa:

12:00 h. Laura Cortés asina As formiguiñas fiandeiras, publicado por Hércules.
13:00 h. Andrés C. M. Riveira asina Memoria das cousas perdidas, publicado por Urutau.
13:00 h. Regina Touceda asina deriva, publicado por Espiral Maior.
17:00 h. Xulio Pardo de Neyra asina Os rostros do frío, publicado por Fervenza.
18:00 h. Emma Pedreira asina XelArias. Palabra á intemperie, publicado por Baía.
19:00 h. Medos Romero asina Hortensia, publicado por Medulia, e Peixes que esvaraban ao unísono, publicado por Caldeirón.
19:00 h. Antón Cortizas asina Adiviña esta adiviña, publicado por Galaxia.
20:00 h. Marilar Aleixandre asina As malas mulleres, publicado por Galaxia.
20:00 h. Ignacio Vidal Portabales asina exemplares de Lara e Sabela, publicado por Xerais, e o resto da súa obra.

“Que é unha poeta?”

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Baía Edicións publica XelArias: palabra á intemperie. A través dunha conversa a tres bandas, Emma Pedreira e Laura Romero preséntannos a Xela Arias, poeta, tradutora, docente, letrista e, sobre todo, muller transgresora. Poemas a dúas voces, colaxes e ilustracións para recuperar e coñecer a figura dunha das nosas voces máis interesantes e, se cadra, máis descoñecidas da literatura. No Diario Cultural, Emma Pedreira conversa con Ana Romaní, aquí.”

Kathleen March, gañadora da I Residencia Xacobeo para tradutoras/es da Xunta

“A profesora emérita da Universidade de Maine (Estados Unidos) Kathleen March, vén de obter a I Bolsa en Residencia Xacobeo, a primeira axuda en formato residencia para tradutores/as de literatura galega convocada pola Xunta de Galicia en colaboración coa Residencia 1863 da Coruña que naceu este ano para impulsar ao sector da tradución e contribuír á proxección exterior da literatura galega. March é unha das máis prestixiosas investigadoras e divulgadoras da literatura galega nos Estados Unidos e tamén experta nos estudos sobre Rosalía de Castro.
Ao abeiro da bolsa, a investigadora realizará o seu traballo durante o vindeiro mes de maio na Coruña e traballará sobre dúas obras en prosa das escritoras Marica Campo e Emma Pedreira. Doutora en Español e Creatividade e directora do Centro de Estudos Galegos da Universidade de Maine, vén realizando unha dilatada contribución ao estudo da escrita e cultura de Galicia. É tamén experta en Rosalía de Castro, editora e tradutora dun altísimo número de pezas literarias galegas para o inglés, e premio da Cultura Galega en Proxección Exterior en 2015.
En concreto, March planea traducir Confusión e morte de María Balteira e Bibliópatas e Fobólogos (2017) para alén de desenvolver actividades que podan atraer outros tradutores/as de lingua inglesa a empregar temas galegos no seu labor. A convocatoria da Residencia Xacobeo concitou o interese dun bo número de tradutores e tradutoras, que concorreron con proxectos para linguas coma o sueco, o inglés, o italiano, o francés, o ruso ou o alemán. A autoría abrangueu dende figuras da Idade Media á contemporaneidade, inclinándose a balanza cara autoras actuais de distintos xéneros (narrativa, poesía e teatro) nunha participación de alta esixencia valorada moi positivamente polo xurado.
A I Residencia Xacobeo enmárcase no traballo da Consellería de Cultura, Educación e Universidade por divulgar e difundir a literatura galega e apoiar os profesionais. Consiste en que a Xunta e a Residencia Literaria 1863 fornecen ao beneficiario/a dun espazo en Galicia para o seu traballo e investigación durante todo o mes de maio. Así, a profesora aloxaranse na Residencia Literaria 1863, un apartamento do século XIX no casco histórico da Coruña que combina residencia con centro de xestión cultural. O programa incluirá o billete aéreo dende o país da tradutora e dietas para gastos básicos.
A iniciativa ten tamén como obxectivo achegarlle o proceso de creación ao público, con accións abertas. Porque o beneficiario, se así o desexa, terá a oportunidade de ofrecer un encontro público de mostra do seu traballo durante o tempo de residencia. Ademais, na Coruña terá acceso prioritario a museos, galerías, bibliotecas, concertos, visitas guiadas, encontros literarios, obras de teatro e outros eventos nunha cidade que conta cunha rica e diversa vida cultural.”