“O 
traballo de Valentín Paz Andrade e mais de Isaac Díaz Pardo como emprendedores galeguistas centran o número 193 da revista Grial, que acaba de saír do prelo. Textos dos dous persoeiros, artigos sobre o seu traballo da man de Xoán López Facal, Uxío Labarta ou Fernando Salgado, así como lembranzas de Alonso Montero e Neira Vilas sobre a figura do fundador de Sargadelos ocupan boa parte desta entrega. Canda a isto, un artigo sobre as posibilidades de Galicia como parte da Lusofonía, da man de Henrique Monteagudo e Serafín Alonso Pintos, ou unha análise sobre xornalismo e novos medios da man de Carlos G. Reigosa son outros dos contidos que se poden atopar no número.” Vía Cultura Galega.
Arquivos da etiqueta: Henrique Monteagudo
O desafío exterior
“O
Consello da Cultura Galega acolleu hoxe o Encontro Festlatino 2012, As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional. Coordinado por Henrique Monteagudo e Humberto França, o encontro ten como obxectivo poñer en diálogo cultural a países de linguas e culturas neolatinas de Europa, África, as Américas e Asia. Deste xeito, no evento están a participar representantes do Instituto Cervantes, do Instituto Camões e do Ramon Llull, canda representantes das artes, da universidade e das institucións galegas.
Entre eles, pola mañá celebrouse a mesa redonda A literatura e o audiovisual galegos e a súa proxección internacional, na que participaron o escritor Suso de Toro, o editor Manuel Bragado e a catedrática da USC Margarita Ledo, achegando diferentes perspectivas sobre a proxección internacional da literatura e o audiovisual. O escritor Suso de Toro aludiu ás dificultades para un escritor en galego de conseguir ser incorporado como tal dentro do Estado español. De Toro referiuse á relevancia do contexto cultural do autor como parte da súa visibilidade exterior: “un escritor sempre leva canda el o prisma nacional”. O escritor compostelano sinalou que “o balance da miña experiencia peninsular é que sempre encaixamos parcialmente. Recíbennos como un sitio de narcotráfico ou de ananos do bosque”. O escritor sinalou que “a miña experiencia é que a nosa lingua, sen un Estado que a respalde, non vai funcionar”. O editor e presidente da Asociación Galega de Editores, Manuel Bragado, referiuse á “fantasía” das cifras, que aínda que sinalan datos relevantes sobre o sector do libro en galego, na práctica non se substancian nunha visibilidade exterior clara. Bragado demandou a creación dunha Oficina da Literatura Galega, na que estiveran implicados todos os axentes do sector, e de “menor rango” que o proxecto do Instituto Rosalía de Castro que tiña o bipartito. Pola súa banda, a catedrática de comunicación audiovisaul Margarita Ledo sinalou a dificultade da produción audiovisual galega para ser emitida en versión en galego no propio país, e as dificultades de internacionalización do audiovisual galego se non hai unha política cultural que aposte por ela.” Vía Cultura Galega.
Santiago: Encontro Festlatino 2012. As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional
O
Consello da Cultura Galega ten como encomenda estatutaria a defensa e promoción dos valores culturais do pobo galego. Nos últimos anos véñense desenvolvendo encontros e convenios con distintas institucións públicas e entidades culturais con vistas a contribuír ao diálogo da cultura galega con outras culturas e á súa proxección no exterior. Nesta liña de traballo o Consello da Cultura Galega organiza en colaboración co Movimento Festlatino o seminario As linguas e culturas peninsulares e a súa proxección internacional que terá lugar o martes, 3 de abril de 2012, na sede do Consello da Cultura Galega en Santiago de Compostela. Nel participarán representantes de institucións das distintas culturas da península ibérica vinculadas á súa proxección exterior e á promoción do diálogo intercultural (Institut Ramón Llull, Instituto Camões, Instituto Cervantes, o propio Festlatino), xunto a persoas de recoñecido prestixio no ámbito cultural e universitario galego. O encontro está coordinado por Henrique Monteagudo (Consello da Cultura Galega) e Humberto França (Movimento Festlatino).
O Festlatino é nun movemento cultural, literario e educacional que ten como obxectivo fomentar o diálogo cultural entre os países e zonas de linguas e culturas neolatinas de Europa, África, Américas e Asia. Anualmente celebra un congreso no Recife e seminarios preparatorios en varios países de linguas neolatinas que reúnen persoas relevantes do ámbito da escrita, filoloxía, profesorado, arte, estudantado, diplomacia, xornalismo, xestión e liderado cultural e político e promoción cultural. O Movimento Festlatino ten como presidente de honra ao Dr. Mário Soares, ex-Presidente da República Portuguesa, e está dirixido por un consello formado por vinte e seis personalidades do mundo da cultura e linguas de doce países. O seu coordinador xeral é Humberto França.
Para asistir é preciso confirmar asistencia previamente no correo electrónico difusion@consellodacultura.org. O programa do Encontro é o seguinte:
– 09:30 h. Inauguración.
– 10:00 h. O Instituto Camões e a proxección internacional da cultura e a língua portuguesa, por Ana Paula Laborinho, Instituto Camões.
– 11:00 h. El Instituto Cervantes y su proyección americana, por Francisco Moreno, Instituto Cervantes.
– 12:00 h. Pausa.
– 12:30 h. Mesa redonda: A literatura e o audiovisual galegos e a súa proxección internacional. Con Suso de Toro, Manuel Bragado e Margarita Ledo, moderados por Humberto França.
– 16:00 h. O movemento Festlatino e a súa proxección internacional, por Isabel Pires de Lima, Festlatino.
– 17:00 h. Promocionando la literatura catalana, por esos mundos de Dios, por Àlex Susanna, do Institut Ramon Llull.
– 18:00 h. Pausa.
– 18:30 h. Mesa redonda: As institucións galegas e a proxección internacional da cultura galega. Con Enrique Sáez Ponte, Francisco Fernández Rei e Valentín García, moderados por Henrique Monteagudo.”
Santiago: presentación de Pallarega, de Marcelino Fernández Mallo
O 
xoves 22 de marzo, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntase a novela Pallarega, de Marcelino Fernández Mallo, publicada por Toxosoutos. No acto, xunto ao autor, participan Henrique Monteagudo e David González Couso.
Henrique Monteagudo: ”Hai que valorar o conseguido no galego co esforzo da xente e sentir a lingua como algo noso”
Entrevista 
a Henrique Monteagudo en Galiciaé:
“(…) – Galiciaé (G): No discurso de ingreso dixo que o galego precisa desenvolvemento e modernidade, ¿como pode a Real Academia Galega actuar nisto?
– Henrique Monteagudo (HM): A RAG ten un papel social moi orientador, xa que é unha institución que vela pola lingua. Conta cun prestixio e carisma, polo que as súas opinións e as orientacións que dá son ben escoitadas. Iso, ademais do servizos concretos que teñen que ver coa norma lingüística ou o asesoramento público. (…)
– G: ¿Que risco ten o uso do galego como baza política?
– HM: Non se pode falar do galego sempre en ámbito de enfrontamentos, de desacordos, de leas, senón que se asocie a innovación, a acordos e a compromisos positivos para o país. É importante que haxa sensacións positivas na lingua. Polo interese común, as grandes liñas da política lingüística deben estar amplamente consensuadas entre os partidos. Aínda que é lexítimo que xurdan discrepancias concretas.
– G: ¿Que opinión lle merece o Manifesto das cadeiras que reclama máis presenza feminina na Academia?
– HM: Esta iniciativa era unha crítica á Academia, na que non hai unha representación equitativa entre mulleres e homes. Xa non é unha cuestión de cuotas, senón de xustiza: o papel das mulleres no desenvolvemento da lingua é importantísimo, así como por exemplo na creación do Día das Letras Galegas.”
Henrique Monteagudo: “O PP e a Xunta dan ao galego menos apoio do que deberían”
Entrevista 
a Henrique Monteagudo en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Do estado de saúde da lingua non fai unha diagnose moi positiva. ¿Tan mal anda a cousa?
– Henrique Monteagudo (HM): Atravesamos unha crise moi seria, non só polo que nos mostran os datos sobre a evolución do galego como lingua falada da poboación, senón tamén polos discursos sociais en expansión que cuestionan a lexitimidade, a conveniencia, a utilización… da normalización lingüística. (…)
– LVG: Afirma tamén que o idioma precisa apoio. ¿Préstallo a Xunta?
– HM: Home, creo que a Secretaría Xeral de Política Lingüística está dando un apoio que lle toca dar. O Partido Popular no seu conxunto e a Xunta no seu conxunto, menos do que deberían dar: con mensaxes contraditorias aquí e en Madrid, buscándolle sempre a volta a calquera cousa que sexa para favorecer o galego… e incluso tomando medidas que nalgúns casos restrinxen o alcance da oficialidade da lingua.
– LVG: Tras a súa incorporación á Academia, a porcentaxe masculina de membros da corporación sobe ao 85,2 %. ¿Que ocorre?
– HM: Creo que a Academia debera pensar niso. Son claramente partidario de que tome nota de que é imprescindible recoñecer a importantísima achega das mulleres á cultura galega. Non por promocionar ou darlle unha cota especial; simplemente, recoñecerlles ese papel.”
Henrique Monteagudo ingresou na Real Academia Galega
Desde
Galaxia:
“Solemnemente, rodeado de familiares e amigos, cunha ampla representacion da vida cultural, política e académica, Henrique Monteagudo Romero, filólogo, especialista en sociolingüística, autor de Galaxia e codirector da revista Grial ingresou con todos os honores na primeira institución da nosa cultura, fundada por Manuel Murguía en 1905, cun discurso sobre o presente e o futuro do idioma, ao que respondeu a académica Rosario Álvarez Blanco.
“O futuro do idioma galego está profundamente vencellado ao proxecto de futuro que sexamos quen de darlle ao noso país. Unha responsabilidade de todos, non só dos especialistas, non só dos intelectuais, non só dos partidos políticos, senón do conxunto da sociedade, homes e mulleres conscientes da significación dun activo tan importante para un pobo como é dispoñer de idioma de seu”, apuntou o novo académico.
“O futuro do idioma está nas mans dos homes e mulleres de Galicia, dos que o falan e mesmo dos que, aínda sen falalo, o consideran patrimonio fundamental da nosa identidade e da nosa historia”, engadiu. “Os pais e as nais han saber transmitilo aos fillos e aos netos. Os políticos teñen a responsabilidade de dotalo de recursos para a súa recuperación. A escola debe incorporalo de xeito activo e inequívoco, para facelo normal, como lingua de uso e vehículo de coñecemento. Pero é a sociedade no seu conxunto, a través das súas institucións públicas e das súas institucións civís, quen debe garantir ese futuro, que nos afecta como pobo, moito máis nestes tempos difíciles de discurso neoliberal, ideoloxía darwinista e globalizacion”. (…)”
O discurso completo pódese descargar aquí.
Henrique Monteagudo: “Nos conflitos lingüísticos, sempre ten vantaxe a lingua que se asocia á innovación social”
Entrevista 
a Henrique Monteagudo en Praza:
“(…) – Praza (P): O modelo que nace nos oitenta entrou en crise?
– Henrique Monteagudo (HM): Entre 2005 e 2010 o proceso autonómico pechou un ciclo e non sei como vai continuar. Por un lado, debido ao propio esgotamento do modelo, e polo outro pola non implicación de axentes que poderían terlle dado contido real dinamismo a ese proceso, falo dunha parte do nacionalismo. En Catalunya e Euskadi a autonomía foi para adiante e foi un elemento de construción nacional porque son as forzas nacionalistas as que asumen a autonomía como un reto propio, e como un reto que non é do nacionalismo, senón que é do país. (…)
– P: Dis que a normalización non é ‘recuperación’ senón ‘innovación’. Poderías explicalo?
– HM: A min estas ideas de presentar as políticas de normalización como un proceso de recuperación dun ben perdido, esa mitificación da Idade Media, mesmo nalgún libro que se di serio afírmase que na idade media o galego era unha lingua normal, cando na Idade Media a inmensa maioría da poboación era analfabeta e a lingua de cultura era o latín. Ese é o modelo que queremos recuperar? A normalización lingüística é unha innovación social, é unha sociedade que quere modernizarse coa súa lingua, levándoa a aqueles ámbitos nos que non está presente.
– P: Que estratexias se deben seguir para mudar as tendencias negativas sobre o uso do idioma, que se perciben sobe todo nas cidades e na mocidade?
– HM: Os cambios lingüísticos van asociados aos cambios sociais. Nos conflitos lingüísticos, sempre ten vantaxe a lingua que se asocia á innovación social. Aquí tempo que abandonar esta retórica ‘pasadista’ e tentar conectar con aqueles sectores da sociedade máis innovadores; hai que presentarlles o galego non como algo do pasado, senón como un desafío de futuro. A xente segue identificando cultura galega con cultura tradicional, e iso ten que ver coa mensaxe que trasladamos nós. (…)”
Santiago: ingreso de Henrique Monteagudo na Real Academia Galega
O 
sábado 25 de febreiro, ás 12:00 horas, no Paraninfo da Universidade de Santiago (Facultade de Xeografía e Historia, Praza da Universidade), terá lugar o acto oficial de ingreso de Henrique Monteagudo na Real Academia Galega. O seu discurso leva por título Facer país co idioma, e será respondido pola académica Rosario Álvarez Blanco.
Henrique Monteagudo: “O nacionalismo quixo apropiarse da normalización, foi un erro desastroso”
Entrevista 
a Henrique Monteagudo en El País:
“(…) – El País (EP): Boa parte das enerxías no combate contra o decreto destináronse a crebar ese monopolio do nacionalismo, tanto a nivel discursivo como a nivel organizativo. Deron resultado?
– Henrique Monteagudo (HM): As estratexias contra o decreto foron derrotadas. Cando defendín publicamente o informe Por un proxecto de futuro para o idioma galego, do Instituto Galego de Estudos Autonómicos (IGEA), estaba a ver unha contradición notable no nacionalismo. Como se podía defender a convivencia sen recoñecer a realidade lingüística de Galicia? Eu puxera esa condición: asumir o bilingüismo como realidade e como estratexia. A reacción do nacionalismo ortodoxo ao informe pareceume irracional e excesiva. Demostroume que os que se opuñan a unha renovación do discurso estaban á defensiva. Decatábanse de que o barco facía auga e disparaban contra todo o que se movía. A Mesa fixo unha tentativa de remudar, pero deu marcha atrás. Quen se acorda agora de Queremos galego? (…)
– EP: A Real Academia Galega ten un dobre discurso. Fai causa colectiva do seu financiamento, buscando a complicidade dos medios, pero non rende contas publicamente. No caso das mulleres demostrou ser pouco permeable ao que lle pedían as impulsoras do manifesto O xogo das cadeiras, que vostede asinou, pero dentro tampouco se revolveu nada. É iso un reflexo da cultura galega?
– HM. A RAG é unha destas institucións encargadas de gardar esencias, e as esencias poden ser un lastre. A mellor xustificación para reclamar financiamento é ofrecer un servizo e ser eficaz, e aí temos o caso clamoroso do dicionario [sen actualizar dende 1997]. Iso implica pasar dunha corporación de notables con funcións case rituais a unha institución operativa. En que medida reflicte o que hai fóra? A RAG necesita incorporar as distintas correntes da cultura galega na súa viveza, moitas veces contraditoria, e esforzarse en ser equilibrada. Cómpre evitar as tentacións de enclaustrarse e privilexiar certos sectores. Hai que saber xestionar as contradicións.
– EP: Dá a sensación de que a asignación de cadeiras responde máis á reprodución dos grupos de poder realmente existentes no seu plenario que ao que acontece fóra. Por que ingresan xeógrafos e non os escritores e as escritoras máis vendidos ou máis gabados pola crítica?
– HM. A RAG necesita reforzar a súa parte literaria, que está un pouco frouxa. Hai unha serie de voces da miña xeración e dos maiores e as maiores da miña xeración que deberían estar aí. (…)”
