Compostela: Lembrando a Samuel Eiján. A poesía relixiosa galega

Justo Beramendi: “As Irmandades da Fala modificaron a dinámica política galega”

Entrevista de Daniel Salgado a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
Repensar Galicia. As Irmandades da Fala é o título do volume colectivo, coordinado por Uxío-Breogán Diéguez, Carme Fernández, Pilar García Negro, Xosé Manuel González Reboredo e Justo Beramendi que recolle as achegas ao simposio do mesmo nome organizado en novembro de 2016 polo Museo do Pobo Galego, a revista Murguía, o Grupo de Investigación Lingüística e Literaria Galega (ILLA) coa colaboración da Xunta.
Sermos Galiza disponibiliza agora os vídeos que rexistraron as intervencións nas xornadas. O historiador Justo Beramendi (Madrid, 1941) explica con concisión o papel fundamental das Irmandades da Fala para a Galiza contemporánea.
– Daniel Salgado (DS): Cal é a importancia histórica das Irmandades da Fala?
– Justo Beramendi (JB): É altísima. Por suposto foron moi importantes para a articulación do galeguismo político. E para o salto do rexionalismo a un nacionalismo pleno e moderno. Ademais, contribuíron a que se xerase en Galiza un espazo sociopolítico diferenciado e a apontoar un segundo Rexurdimento, coa consolidación da lingua e a literatura galegas.
– DS: A súa influencia excedeu o campo galeguista?
– JB: Aínda que o desenvolvemento do nacionalismo foi lento, ou non tan vizoso coma o vasco ou o catalán, aquí foi decisivo para a historia de Galiza. As Irmandades modificaron cualitativamente a dinámica política galega. Sen elas non se entende, por exemplo, a aprobación do Estatuto na II República. (…)
– DS: Que falta por saber das Irmandades?
– JB: En historia nunca se acaba, aínda que coas Irmandades eu creo que xa está cuberto o 80% do terreo. O que falta son cousas menores. Pero outra cousa é que este traballo chegue á xente.”

Xusto Beramendi, Medalla Castelao 2017

Desde Sermos Galiza:
“O Consello da Xunta aprobou a concesión destes recoñecementos, que se entregarán o vindeiro 28 de xuño, a Xosé Ramón Gayoso, Cristina Pato, o Oceanográfico de Vigo, o Grupo Nove e Xusto Beramendi, quen consagrou a súa vida académica ao estudo das ideoloxías e o nacionalismo, de feito, entre as súas obras figuran estudos sobre as figuras de Vicente Risco, Manuel Murguía ou Alfredo Brañas, ademais do monumental ensaio De provincia a nación: Historia do galeguismo político. Este último valeulle o Premio Nacional de Ensaio 2008. Actualmente preside a xunta rectora do Museo do Pobo Galego do que foi cofundador. Ademais, é membro fundador da Fundación Castelao e director da sección de pensamento político da Fundación Vicente Risco. (…)”

“Onte 1821: Proxecto Bolxeviques”, por Manuel Bragado

Desde Brétemas, de Manuel Bragado:
Presentamos na Libraría Pedreira de Compostela o proxecto Bolxeviques 1917-2017 / Bolcheviques 1917-2017, coordinado pola escritora Teresa Moure e editado por Xerais e Através editora. Un libro colectivo no que participaron 23 autores e autoras, que escriben en ortografías diferentes, presentado en dous volumes distintos publicados por dúas editoras que compartiron formato, deseño de cuberta (realizado por Ricardo Cabanelas) e interiores, así como axenda de lanzamentos. Nesta primeira presentación do proxecto acompañaron á coordinadora dous dos coautores, o xornalista Joel Gômez e o historiador Justo Beramendi.
Na súa intervención Teresa Moure desvelou que o proxecto de edición do libro tivera a súa orixe na proposta que fixera na reunión na que fora convidada polo Comité galego para a celebración da revolución bolxevique. “Aquel comité nunca chegou a ser presentado, mais o proxecto do libro foi adiante. Foron convidadas figuras importantes da historiografía, especialistas en diversas disciplinas (como as artes ou a comunicación), así como figuras da militancia comunista, relación de persoas participantes corrixida con criterios de xénero co obxectivo de conseguir paridade”. Despois de referirse aos contidos do proxecto, onde a palabra clave é “respeito”, entendida como “ollar dúas veces, ollar calmo”, e ao movemento editorial que comeza a existir na celebración do centenario da revolución, explicou como foi abordada a cuestión ortográfica e agradeceu o traballo das dúas editoras, Teresa Moure rematou salientado que “esta obra non é un panfleto propagandista do comunismo, é un ensaio que pretende contribuír á necesaria revisión do bolxevismo, ao tempo que non oculta o conflito normativo”. (…)
Justo Beramendi confesou que o encargo de Teresa Moure levouno a volver sobre as súas orixes, “ao meu primeiro traballo, que en 1974 conseguiu pasar a censura franquista, Miserias de la Economía, que publiquei con Eduardo Fioravanti, no que esculcabamos na orixe económica do marxismo e do marxismo leninismo”. “Eu de mozo fun bolxevique, pero non relixioso, achegueime ao bolxevismo con mentalidade crítica. Atraiume a vontade científica social do marxismo, o seu afán de construír unha ciencia da historia e das realidades humanas coa intención de transformalas”. “Daquela, en 1974, xa diciamos que o estado soviético non era unha sociedade sen clases. Con aquel espírito de revisar dogmas e teorías debemos achegarnos hoxe á revolución soviética para saber que leccións podemos tirar da súa experiencia”. “A revolución soviética aínda afecta ás nosas vidas, non desapareceu a sociedade de clases nin o estado para garantir a súa pervivencia. Debemos determinar que ideas continúan tendo a súa operatividade, polo que resulta difícil achegarse a elas sen prexuízos. Un risco inevitable para os historiadores medianamente decentes”. (…)”

Entrevista a Teresa Moure e Justo Beramendi no Diario Cultural

Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
Teresa Moure: “Foi a revolución bolxevique a que conseguiu popularizar unha serie de símbolos que seguen funcionando, seguen estando na nosa linguaxe, como referentes”.
Justo Beramendi: “Estamos vivindo unha involución moi grave de todo o conquistado polas sociedades no último cuarto do século XX”.
Preséntase Bolcheviques/Bolxeviques, unha obra en dous volumes con traballos de 23 especialistas arredor dos 100 anos da Revolución. Poden escoitarse as entrevistas aquí.”