Arquivos da etiqueta: Noelia Gómez
Compostela: Polvorín de versos. Deflagrar (6)
Noelia Gómez Calvo gaña o V Premio de Poesía Gonzalo López Abente
Semana do Libro de Compostela (Selic), actos destacados do sábado 3 e domingo 4
O sábado 3 de xuño continúa a Semana do Libro de Compostela (na Praza da Quintana, con horario de 11:00 a 23:00 horas), organizado polo Concello de Santiago, cos seguintes actos literarios destacados para estes días dentro do seu programa:
Sábado 3
– 12:00 h. Conversa entre Rita Acevedo e María do Cebreiro arredor de Correspondencias.
– 20:00 h. Fernando Cimadevila. “Claves para a escrita e a publicación dunha novela”.
– 21:00 h. Carlos Meixide presenta Cans.
– 22:30 h. Roteiro Inge e Robbie.
Domingo 4
– 12:30 h. Recital. Rosalía Fernández Rial, Noelia Gómez, Alicia Fernández e Ismael Ramos: No seu despregar (Apiario).
– 12:30 h. Enrique López: Vida sana dende a infancia para sempre e J. Julio Fernández: Clara e o rapto do solpor (Aenea).
– 18:00 h. X. A. Perozo e Antonio Seijas: Onde vai Carlos?.
– 18:00 h. Lucía Cobo: O soño do merlo branco e Bruxa e familia (Aenea).
– 18:30 h. Contacontos. María Lado. Onde vai Carlos? (↑5 anos).
– 19:30 h. Marilar Aleixandre: Desescribindo e Dores Tembrás: Auga a través (Apiario).
– 20:30 h. Martiño Suárez: Bestiario do Vestiario e concerto de Grampoder.
Rosa Enríquez: “Estamos nun momento de abrirnos a outras culturas e formas de ver, sentir e pensar”
Entrevista de Noelia Gómez a Rosa Enríquez en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vés de estrear, xunto a Nimrod -nado no Chad, na África central- o oitavo ano do ciclo de Poetas di(n)versos, dirixido por Yolanda Castaño.
– Rosa Enríquez (RE): Estou moi contenta de participar neste ciclo. Creo que é moi interesante para a literatura galega na medida que pon en contacto poetas galegos e galegas con outras persoas que se adican á literatura tamén e que son de diferentes lugares do mundo e teñen diferentes linguas. Paréceme moi necesario o diálogo intercultural. Este ciclo que organiza Yolanda, que está moi ben pensado, creo que é moi preciso. Estamos nun momento de abrirnos a outras culturas e formas de ver, sentir e pensar.
– SG: Neste encontro realizaches un percorrido polos teus últimos libros. Recitaches unha pequena selección de cada un deles, desde os máis intimistas e persoais até os que implican conciencia social e dignidade. Por que esa escolla?
– RE: Hai unha cuestión práctica detrás desta decisión que é que dispoñía de 20 minutos, entón iso condicionou un pouco a lectura dos textos. Se quería ler un texto longo tiña que ler logo outro máis curto para que non durase demasiado. Estiven buscando textos dunha lonxitude similar que fosen representativos e interesantes para ese momento. Así que escollín tres de Desobediencia, tres de Atlas de Chaguán, tres de Espectros e tres de Historia do meu corpo en labaradas. (…)
– SG: Ademais de varios poemarios, es autora de Unicrom, novela xuvenil de ciencia ficción e fantasía. Tes pensado escreber máis sobre este xénero?
– RE: Esa novela é unha cousa puntual. Aconteceu porque tiña un blogue -que xa non está activo- e comecei a escribir aí textos sobre seres doutros planetas. A min gústame moito a ciencia ficción e comecei a construír algo e participaron moitas persoas facendo comentarios. Cando xa levaba tempo no blogue con esa historia, animáronme a construílo ben e tiven a fortuna de que a publicase Sotelo Blanco, pero non, non teño pensado facer máis narrativa. Son lectora fundamentalmente de poesía e ensaio, pero narrativa leo menos. Entón non, non estou interesada en escribir narrativa.”
Marilar Aleixandre: “Creo que fixen bastante para dicir que son galega”
Entrevista de Noelia Gómez a Marilar Aleixandre en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vas ingresar na Real Academia Galega en substitución de Neira Vilas. Que supón para ti?
– Marilar Aleixandre (MA): Entrar na Academia é unha honra. Supón un recoñecemento a unha traxectoria e neste caso, ademais, o número de mulleres na Academia é moi pequeno, comigo somos 6. Despois máis adiante entra Chus Pato e seremos 7, pero de 30. Eu creo que é importante que haxa mulleres, pero sobre todo que haxa feministas, mulleres que axuden a crear esa nova paisaxe cultural da Galiza. Neira Vilas é unha persoa moi especial coa que eu tiña relación persoal. A outra vez que eu estiven proposta hai 4 anos el foi unha das tres persoas que asinou a proposta e era unha persoa moi comprometida con todo o que é a loita social. (…)
– SG: Como escritora es máis coñecida polas túas obras narrativas, tanto para adultas e adultos como para mozas e mozos. Que achega a poesía a un perfil tan polifacético coma o teu?
– MA: A miña traxectoria é contraria á de moita xente que comeza facendo poesía e logo fai narrativa. Eu nunca escribín poesía cando era nova, escribín relato curto desde que estaba na universidade. Daquela era moi difícil publicar para a xente nova. Por iso eu teño dito en moitos sitios que eu comecei a escribir redactando panfletos para revistas clandestinas, porque realmente as primeiras cousas que publiquei eran sen nome. Mais despois de ter feitas cousas en galego e acadar premios como o Álvaro Cunqueiro, no ano 98 confluíron varias cousas. Por unha banda, as malas compañías, porque eu andaba coa xente do Batallón literario da Costa da Morte, o que despois foi Letras de Cal, ía a recitais con eles e lía un relato curtiño, pero non era o mesmo que a xente que lía poemas. Por outra parte, coincidiu que facía traducións para distintas revistas e publicaba unhas traducións de Sandra Cisneros, poeta e narradora estadounidense e publiquei dous poemas dela que estaban inéditos na Festa da Palabra Silenciada. Fran Alonso pediume que traducise o libro que se chama en galego Muller Ceiba e, xunto con iso, un irmán meu tróuxome coma un diario de neno que miña nai escribiu coma no meu nome, e dicía cousas como que eu collía un libro e non me decataba de nada do que pasaba ao redor. Ela morreu cando eu tiña 25 anos e eu collín todo iso. A primeira parte de Catálogo de velenos é un diálogo entre filla e nai. (…)
– SG: Outro tema a destacar na túa poética, mais tamén na narrativa, é o feminismo, que volta estar en Desescribindo. Con todo, hai poemas no que é máis explícito que outros. Por exemplo en ‘auga na lúa’ ou en ‘as debandadoras de seda’.
– MA: É interesante que o vexas aí. Eu son feminista, creo que hai que dicilo e eu non teño ningún medo. Ademais é o meu primeiro compromiso. Entrei en política por iso, o feminismo é o que percorre toda a miña vida, mesmo desde o punto de vista da investigación. Creo que na maioría das veces, por exemplo, en narrativa, non se dá un discurso sobre feminismo, senón que é algo que se manifesta na ollada. O que pasa é que estamos tan habituados a que a ollada sexa patriarcal que cando hai a ollada feminista parece unha cousa rara. Ideoloxía ten todo o mundo, pero parece que só temos ideoloxía a xente de esquerda. Pois isto igual. As feministas temos unha ollada particular. Pero hai moitos feminismos. Este ano coordinei o penúltimo número de Grial que se chama así, Feminismos. Un poemario, como por exemplo Mudanzas, que colle as metamorfoses, que basicamente é unha historia de violacións, colle a voz das violadas. Ou en narrativa A Cabeza de Medusa, que é unha novela xuvenil. O peor é a violación social. Eu teño varias cousas sobre o tema, o que pasa é que antes a crítica non o lía. En Lobos nas illas, que é unha das primeiras cousas que publiquei de adultos, hai unha historia que se chama ‘Terror na madrugada’ que é un conto contra os malos tratos. Gañei o primeiro premio de novelas por entrega de La Voz de Galicia con Unha presa de terra, que está centrado na violencia machista e nos malos tratos, pero iso a crítica non o viu. As mulleres que leron o libro si. Catálogo de velenos, cuestiona a relación entre nai e filla. Aquí, en Desescribindo, hai poemas como ’somos Verbo’ que son máis explícitos. As ‘debandadoras de seda’ foi escrito para o primeiro Implícate, pódese entender como feminista pero tamén trata a cuestión do colonialismo. ‘auga na lúa’ é un encargo, creo que é o último poema que escribín, tamén para un proxecto de Manuela Palacios de como afecta as migracións ás mulleres (…)”
Antía Otero: “O rural non está en fase de desaparición, o rural morreu”
Entrevista de Noelia Gómez a Antía Otero en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): “As casas deixan cicatrices (ás veces invisibles) pero queiman”. Este é un dos primeiros poemas de O cuarto das abellas. Que hai detrás deses versos?
– Antía Otero (AO): Igual que ao mellor un non transitou nunca o que é a morte pero viviu moitas mortes ao longo da vida, as casas dalgunha maneira van deixando feridas. Non teñen porque ser cicatrices físicas nin estar asociado directamente co negativo. Teñen que ver con marcas. Como quen deixa marcas na codia dunha árbore. A casa como espazo incorporado no tránsito. A casa en O cuarto das abellas é algo importante. É algo referencial como arquitectura e tamén a nivel simbólico.
– SG: Falas da casa dos teus avós, mais tamén doutros espazos. Outros cuartos.
– AO: A casa dos avós é importante neste libro. O cuarto das abellas existe fisicamente pero até aí. Gustábame entrar no sentido da casa como orixe. A casa como matriz. E outros espazos. Todos os outros espazos que ao longo da vida imos sentindo como casas. É dicir, o cuarto de baño dun bar pola noite pode ser unha casa. As casas, os lugares de calma ou de protección que un vai creando e desenvolvendo ao longo da vida. (…)
– SG: O feminismo tamén tiña protagonismo nos libros anteriores. En O son da xordeira, o teu primeiro poemario, dis “incrongruencia é dicir que a muller naceu da costela do primeiro home cando ela foi a que lle deu o ser”. Agora, en O cuarto das abellas, obsérvase, en concreto, no poema ‘Matronas veladas’, que lle dedicas a Dores Tembrás.
– O texto das matronas xurdiu a través dunha conversa na que Ana Abelenda nos xuntou a dialogar a Dores Tembrás, a Olalla Cociña e máis a min sobre a relación entre a literatura, a muller e a arte. De aí xurdiron unha serie de conversas entre nós e deume para escribir ese texto. Algo que falamos Dores e máis eu era sobre as mulleres que traballamos na literatura como autoras e editoras. O triplo traballo que hai que facer para moitas cousas. Para que che dean o lugar. Parece que non é un lugar que ti tes por dereitos, senón que cho teñen que dar. Iso paréceme terrible. De aí xurdiu ese poema, e tamén bebendo da idea das Guerrilla Girls. Ese colectivo de mulleres que nos anos 80 viron que nos museos a presenza das mulleres era sempre como obxecto. Non como autoras. Formaban parte das obras de arte como espidos que os homes pintaban. En relación con todos estes elementos xurdiu o texto. (…)
– SG: A natureza e o rural é outras das temáticas a destacar na túa poética. En O son da xordeira había millo, campo e bolos de pan. Agora dalgunha maneira regresan.
– AO: Para min hai algo que está pasando na natureza. Neste caso no entorno rural. O rural non está en fase de desaparición, o rural morreu. Polo menos tal e como o coñeciamos. En O cuarto das abellas non quixen falar desde a dor. Quixen falar desde a consciencia. Está abandonado. E o abandono é salvaxe e duro. A emoción está no abandono, mais non xeremos drama disto. É así. A miña relación coa natureza non foi una visión contemplativa. Foi como de estar dentro e ser consciente. Había en O son da xordeira un poema que falaba dos eucaliptos. Creo que aí xa comeza este deterioro. Aquí foi contado desde dentro. (…)”
As novísimas da poesía galega, reunidas no volume No seu despregar
Desde Sermos Galiza:
“(…) No seu despregar son 18 autores e autoras que naceron entre 1985 e 1997. No volume, publicado por Apiario, podemos atopar poetas xa recoñecidos e con obra publicada como Gonzalo Hermo, Rosalía Fernández Rial ou Ismael Ramos, entre outros, aínda que tamén novos valores curtidos en fanzines, blogs ou na propia revista Dorna. E un caído en combate, Fran Cortegoso, finado o pasado outubro.
Elas e eles son, por orde alfabética: Afonso Traficante, Afra Torrado, Alba Cid, Alicia Fernández, Antón Blanco, Celia Parra, Francisco Cortegoso, Gonzalo Hermo, Helena Salgueiro, Ismael Ramos, Jesús Castro, Lara Dopazo, María Vilas, Noelia Gómez, Olalla Tuñas, Paula Antía Rey Baliña, Rosalía Fernández Rial e Tamara Andrés.
Como xornalistas que somos buscamos unha traza común, unha etiqueta para os nomear, até que nos demos de fuciños coa realidade en forma de editora, Antía Otero, que negou a maior: “No seu despregar’ nace como unha idea de recompilación, de antoloxía, non con ningunha vontade de etiquetar. O propio título refírese a iso tamén, como unha idea de despregable, de mostra. No texto das editoras falamos precisamente disto. Creo que son autores que comparten un tempo, seguramente un espazo e seguramente uns referentes, unha ollada ou non. O único é que hai é un marco cronolóxico, pero non hai máis”.
E abonda: “Este libro, desde logo, non quere marcar unha xeración. Nace como unha mostra de cales son eses novos impulsos na escrita, pero sen vontade de xerar ningún nome nin etiqueta. É máis, nace con outra vontade, de que sexa o lector/a quen descubra os vasos comunicantes entre eles, que os hai”. (…)
Preguntada polas diferenzas desta xeración coa anterior, Otero considera que “para min a xente que escribe agora está moito menos encorsetada, moito menos acomplexada, que cren moitísimo máis no que fan, e cunha altísima calidade. Pero sobre todo esa idea de que non teñen corsé nin o queren. Creo que as voces deben ser individuais, compartes un tempo físico e non significa que sexas igual que o teu compañeiro. Non quere dicir nada que nazas parello a alguén. Por iso nos gustou a idea de despregar. Interesanos moito a idea non xerárquica, a idea transversal do despregable, coma quen desprega un mantel nunha mesa e séntanse todos a comer. E non hai postos de mellores nin peores e xenéranse sinerxias entre eles. Esa é a vontade deste libro. Non é a de buscar unha etiqueta en ningún caso”.”
Compostela: presentación de No seu despregar
O sábado 17 de decembro, ás 12:00 horas, en Hervorefervor Bar (Praciña das Penas, 2), en Santiago de Compostela, preséntase a antoloxía No seu despregar, editada por Apiario. No acto intervirán as coordinadoras do proxecto, Dores Tembrás e Antía Otero (Apiario), e escoitaranse textos de vari*s autor*s presentes na antoloxía da man de: Antón Blanco, Afra Torrado, Rosalía Fernández Rial, Ismael Ramos, Celia Parra, María Vilas, Tamara Andrés, Paula Antía Rey, Helena Salgueiro, Jesús Castro, Noelia Gómez e Alba Cid. A sesión vermú estará acompañada pola selección musical de Madreselva djs.