Entrevista
de Montse Dopico a Teresa Moure en Praza:
“(…) – Praza (P): A intervención utilizava os diários para contar a história desde diferentes pontos de vista. Algo semelhante passa em Uma Mãe Tão Punk. Por que?
– Teresa Moure (TM): Utilizo muito o dos diários, sim. No caso de Uma Mãe Tão Punk porque a acção começa quando Sara está morta. Tem, assim, algo de thriller, de romance policial, pois tenta explicar o que se passou. Interessava-me colocar a personagem do ponto de vista do fim, da derrota. Como está morta, a única maneira de aceder à sua voz é através do que deixou escrito, do diário. A personagem de Sara procede de uma obra de teatro, Cínicas, onde já ficou escrito que ela queimava a casa e morria. Em A intervención os diários sim que eram um modo de contar a mesma história desde diferentes perspectivas. (…)
– P: Nos teus romances há muitas personagens que se situam nas margens, por diferentes motivos. É um modo de chamar à rebelião, de alguma maneira?
– TM: Pois a verdade é que não é um projecto consciente, como sim o é nos meus livros falar da maternidade ou pôr as personagens femininas em prelacão a respeito dos masculinos. Não é algo que planifique, mas sim é evidente que muitas das minhas personagens se situam nas margens. Será porque eu são assim. Minha mãe dizia-me que eu era uma menina rebelde. Dizem-me muitas vezes nas entrevistas que falo continuamente em liberdade ou em rebeldia. Pois é. (…)
– P: Politicamente incorreta recolhe reflexões de O natural é político e de Queeremos um mundo novo. Que alarga com outros temas. Num formato se calhar mais divulgador.
– TM: Eu sempre tento fazer ensaios literários, não técnicos. Já nos ensaios anteriores. Mas é verdade o que dizes. Como são professora, e o meu estudantado às vezes quer citar-me nos seus trabalhos, eu queria que não tivessem que citar um ensaio meu que estivesse noutra normativa. Esse foi um dos motivos de recolher fragmentos doutros ensaios em ‘Politicamente incorrecta’. Também mostrar que a normativa reintegracionista não serve apenas para falar de língua. E abrir um debate entre ecologismo, feminismo, independentismo… Buscar interseções entre conjuntos diferentes, que queria tratar juntos. (…)
– P: Neste livro, e em geral na tua obra, reivindicas o corpo. Dizes que há algo de auto-ódio em renegar do corpo pelo feito com que que seja reduzido a objecto pelo patriarcado. Vem a conto, por exemplo, do debate sobre as Femen.
– TM: Esse é um tema que entronca com a literatura galega contemporânea, sobretudo com as poetas que reivindicam o erotismo feminino. Defendo os ludo-feminismos, -algo semelhante ao ludo-reintegracionismo-, porque acho que é um erro situar-se sempre na posição de estar chateada… Para além disso, o prazer é uma das reivindicações clássicas do feminismo. Não quero um feminismo malhumorado. (…)”
Arquivos da etiqueta: Praza Pública
Roberto Pascual reivindica “a dignidade do oficio do teatro” na inauguración da Mostra de Ribadavia
Desde
Praza:
“A Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia celebra o seu 30 aniversario, de novo convertendo esta vila ourensá nun dos referentes das artes escénicas na Península Ibérica. Arrincou este sábado, cun acto no que o seu director, Roberto Pascual, destacou que nas artes escénicas galegas “aínda son moitos os voluntarismos e as precariedades que cómpre solventar para vehicular do xeito máis profesional, ambicioso e eficiente todo o que atrae a esta gran conxunción de astros que nos alumean cada noite nestes escenarios”. Pascual sinalou que “ao igual que os traballadores dese xulgado de en fronte que queren pechar, os distintos traballadores da escena levan reivindicando a dignidade para o seu oficio con moito máis tempo ca outro sector nun país que aínda non dá síntomas de aproximarse a outros países da súa contorna en termos de estabilidade, estímulo e difusión do seu patrimonio activo da escena”.
O director da Mostra pediu un maior apoio para a MIT e sinalou que o evento “dá os pasos que o terreo lle permite dar e ás veces moitos máis, discretamente, para saltar as fochancas. Sería decepcionante que ese terreo non se acondicionase, mellorase, actualizase progresivamente”. No acto Cándido Pazó recibiu o Premio de Honra Roberto Vidal Bolaño, destacándose que “Pazó é hoxe, ademais dun destacado representante da arte da oralidade, un dos dramaturgos máis prolixos a pé do escenario, analítico coa realidade circundante e coa historia e moi aplaudido polo público”.
Ademais das representacións, na edición deste ano cómpre salientar a realización dun curso intensivo de clown co actor arxentino Roberto Iván Moschner, a resolución do 9º Premio Abrente de textos teatrais e a posta en marcha de blogs específicos de críticas dos espectáculos en galego e castelán, elaborados polos críticos Camilo Franco, Manuel Xestoso, Inma López Silva, Carla Capeáns ou Fabrice Corrons. Para os responsables da Mostra estas actividades “axudan a definir o festival como rede”, pois en palabras de Roberto Pascual: “os festivais deben ser un sólido complemento e non un paliativo, un estímulo e non un foguete e nese sentido radica tamén o compromiso da MIT coa sociedade e coas artes galegas”. (…)”
Alberto Ramos gaña o Premio García Barros con Máscaras rotas para Sebastian Nell
Desde
Sermos Galiza e Praza:
“O xornalista e escritor compostelán Alberto Ramos gañou a XXVI edición do premio de novela Manuel García Barros (Ken Keirades) coa súa obra Máscaras rotas para Sebastian Nell. O xurado destaca a “gran orixinalidade estutural da obra e a densidade humana humana que resulta da caracterización do seu protagonista”, un actor inglés nas súas últimas horas.
Os membros do xurado destacan, ademais, a capacidade para aunar diferentes estilos que conxugan o narrativo co xñenero da entrevista. Un relato no que o protagonista lembra as luces e sombras da súa vida, amosando “todo un mundo de miserias persoais e profesionais, de envexas e de iras que trazan un retrato intenso e non sempre agradecido do difícil universo do teatro e do espectaculo”.
A súa obra Máscaras rotas para Sebastian Nell impúxose a outros 32 traballos que se presentaran a concurso. Como galardón, o autor recibirá 9.000 euros en metálico e verá publicada a obra nos vindeiros meses coa Editorial Galaxia. Malia a súa xuventude, anteriormente publicou Dor Pantasma (2006); Con acuse de recibo (2010); e Todos os días (2013). (…)
Ese cóctel de cinema e xornalismo constrúe “un diálogo narrativo” entre Sebastian Nell e a xornalista que o entrevista, unha “narración dialogada” que constrúe os personaxes e a súa vida e tamén realiza “un percorrido pola historia das últimas décadas”, explica o autor. Os bombardeos de Londres na II Guerra Mundial, a beatlemania dos anos 60 ou a vida de Hollywood salfiren un libro no que tamén sobresae o thatcherismo do seu protagonista. Sebastian Nell, “ademais dun elitista é un homófobo, un machista” e un tipo “soberbio, petulante e desagradable en xeral”. Pero asume a praxe política da primeira ministra británica “dun xeito pragmático, aínda que lle quede moi á esquerda porque el é moito máis ultraliberal”, detalla Ramos.
Para o escritor a “importancia” de abordar esa época recae en que “moito do que hoxe vivimos” vén dese “laboratorio inglés”. “Foise coando por Europa durante as últimas décadas” e iso, precisamente, “é o que pensa Sebastian Nell”, que ve a Thatcher como a muller que “marca a política de Europa para varias décadas”. O protagonista “pode ser moi odiable” pero tamén acabar, dalgún xeito, por “caerlle ben” a uns lectores que, afirma o escritor, “superan calquera desafío” e por iso non cre que presentar unha novela con este formato “sexa un risco”. “É un libro máis que poderá gustar máis ou menos”, subliña ante un público que “supera os riscos mellor que calquera escritor”. O resultado, este outono nas librarías.”
Alberte Valverde: “Vexo Rompente constantemente: na crise económica, na situación do país que temos hoxe”
Entrevista
de Marcos Pérez Pena a Alberte Valverde en Praza (foto da Universidade de Vigo):
“”Rompente é un espazo de convivio, de diálogo, e de experimentación. Foi o acicate necesario que houbo na Transición para renovar por completo o campo literario galego”. O pasado mes de decembro Alberte Valverde presentou na Universidade de Vigo a súa tese de doutoramento, Elementos para a descrición e análise da vangarda no final do século XX na Galiza: o grupo Rompente (1975-1983), dirixida por Burghard Baltrusch. O traballo, unha biografía artística de Rompente, serviu para organizar, sistematizar, dixitalizar e dar a coñecer os textos poéticos, teóricos e performáticos do grupo, tanto os xa publicados e coñecidos, como unha morea de inéditos. “Ante a falta de interese de todas as editoriais” por publicar a tese -destaca-, o obxectivo inmediato é que estes textos, especialmente os inéditos, sexan difundidos a través da web, nun proxecto que deberá concretarse á volta do verán.
A maior parte dos textos inéditos que esta investigación saca á luz estaban nas propias bibliotecas persoais dos integrantes do grupo. Por exemplo, Alfonso Pexegueiro conservaba un inédito teórico de 1977, aínda que a meirande parte das descobertas foron feitas grazas a Manolo Romón, “auténtico arquiveiro de Rompente”, destaca Alberte Valverde. Ademais dos textos poéticos, Valverde destaca a importancia dos traballos teóricos sobre Teoría da Literatura, política ou ideoloxía na Galicia da Transición, “cunha importancia moi grande para o campo literario galego, porque fan unha reflexión na súa propia contemporaneidade”. E despois habería un terceiro grupo de textos, os máis deles inéditos, que serían os textos performánticos. “Rompente son os primeiros que traballan a performance de xeito serio, non como simples espectáculos poéticos. Os documentos das performances estaban inéditos, a única información que tiñamos era a través da prensa da época ou por exercicios memorísticos”, sinala. (…)”
Daniel Salgado: “Declararon unha guerra contra todos nós e non nos decatamos ou non a tomamos en serio”
Entrevista
de Montse Dopico a Daniel Salgado en Praza:
“(…) – Montse Dopico (MD): María do Cebreiro e ti publicastes xuntos A guerra. Non se distingue o que escribiu un e o outro… Como foi o proceso de creación?
– Daniel Salgado (DS): Sempre estamos conversando: por correo, por teléfono, en persoa… A guerra comezou como un intercambio de poemas, noticias, fragmentos de textos… que foi moi seguido e tivo unha continuidade no tempo. Nun momento pensamos que de todo aquel magma de conversas podía saír un libro. O que fixemos foi seleccionar, revisar, reordenar… Os textos son dos dous. Pero tampouco houbo unha intención de que non se saiba quen escribiu cada parte… Propuxémoslle o proxecto á editorial Barbantesa e aceptaron encantados. Ademais quedou moi ben a portada, co anxo de Paul Klee que a Walter Benjamin lle inspirou a súa teoría do anxo da historia. Unha revista académica americana, Abshynte, vai publicar anacos de A guerra nun monográfico sobre novas escritas de Europa. A proposta foi de Neil Anderson, que fixo a tradución ao inglés.
– MD: Hai unha continuidade entre todos os teus libros. Sempre estivo presente neles a loita de clases, a consciencia de pertencer a un recuncho de Occidente… Mais desde Os poemas de como se rompe todo e ruído de fondo describes unha paisaxe de cascallos, ruínas, que antes máis ben intuíase.
– DS: Todos os meus libros teñen que ver, e de maneira consciente, co noso tempo, individual e colectivo. Gústame que se note, ademais. Si hai unha continuidade, e pode que si, que haxa agora unha confirmación dunha catástrofe que antes se intuía. E non é só cuestión de política, ou si o é mais no sentido de como nos afecta, como colectividade, o que está a pasar, como afecta ás nosas relacións como individuos. En canto á maneira de escribir, ruído de fondo levoume a unha calella sen saída. Porque vai ata o final dun xeito de entender a linguaxe que non consigo levar máis alá, que me levou a un punto morto. Non sabía como continuar. E neste último libro, Dos tempos sombrizos, tentei romper con iso. De feito envieino a un premio para obxectivalo, porque era un salto tan grande que non sabía se funcionaba… Por iso é un libro con moitas referencias concretas, con dedicatorias a amigos… Quixen rexistrar cousas de maneira directa. (…)”
Xosé Filgueira Valverde, Día das Letras 2015
Desde
Praza, Sermos Galiza e Real Academia Galega:
“Xosé Filgueira Valverde será o protagonista das Letras Galegas en 2015, segundo vén de anunciar a Real Academia Galega, que a mañá do sábado 5 de xullo celebrou xuntanza ordinaria do seu Pleno. Xela Arias, Ricardo Carvalho Calero, Celestino Fernández de la Vega e Manuel María eran os outros catro candidatos (…).
Historiador, divulgador e escritor, Filgueira Valverde (Pontevedra 1906-1996) vinculouse dende novo a proxectos culturais e do país. Dese xeito, formou parte xunto con Lois Tobío e Fermín Bouza Brey do nacemento do Seminario de Estudos Galegos. Tamén se involucrou na creación en 1927 do Museo Provincial de Pontevedra, do que foi secretario até 1942, ano no que se converteu no seu director, mantendo a colaboración co Museo ata a fin dos seus días. Tamén dirixiu o Instituto Padre Sarmiento e a casa Museo de Rosalía de Castro. A Real Academia Galega, da que comezou a formar parte o 27 de xullo de 1941, destaca o seu carácter “prolífico e dotado dunha grande erudición” e tamén as súas achegas á historia e á etnografía, así como ao estudo da literatura galega medieval. (…)
A figura de Filgueira Valverde foi sempre polémica. Fronte ao seu traballo a prol da cultura e da lingua, que lle valeu unha habitual definición como “preservador da cultura galega”, criticouse a actitude mantida durante a guerra civil e a súa participación institucional na ditadura franquista. Dende a relación de Filgueira Valverde con Alexandre Bóveda, con quen cruzou cartas moi críticas motivadas pola adscrición do Partido Galeguista á esquerda, até o seu papel nas depuracións de mestres nos anos inmediatamente posteriores ao golpe. (…)”
A RAG escollerá as Letras 2015 entre Carvalho Calero, Filgueira Valverde, Xela Arias, Manuel María e Celestino Fernández de la Vega
Artigo
de Alberto Ramos en Praza:
“Ricardo Carvalho Calero, Xosé Filgueira Valverde, Manuel María, Xela Arias ou Celestino Fernández de la Vega. Un destes autores collerá o relevo de Díaz Castro para as Letras Galegas do vindeiro ano, tal e como o confirmaron fontes da Real Academia Galega a Praza Pública. A decisión tomarana os académicos este sábado, día no que se reunirán en pleno na sede da institución na Coruña. Cada unha das propostas conta co aval de tres membros numerarios da entidades e o resultado darase a coñecer tras unha rolda de votacións eliminatorias, de xeito que en cada quenda a proposta menos apoiada quedará descartada. (…)”
A cerdeira de Xabier P. DoCampo xa medra na Chaira
Desde
Sermos Galiza (foto dese mesmo medio), tamén en Praza:
“Con só sete meses Xabier P. DoCampo, nado en Rábade, foi vivir a Castro de Ribeiras de Lea de onde se sitúan as súas lembranzas da infancia, o tempo de máis importancia vital para o escritor. En Castro de Ribeiras de Lea, na Terra Chá, orixínase tamén a súa traxectoria literaria, nos relatos escoitados a seu pai e nos versos e contos que a nai transmitía á pé da súa máquina de coser, onde o cativo Xabier pasaba un feixe de horas. A ese espazo é onde Xabier P. DoCampo escolleu ir para recibir a homenaxe O escritor na súa Terra que este sábado día 21 lle tributou a Asociación de Escritores e Escritoras en Lingua Galega. “O acto de amor máis sublime que coñezo é contar unha historia”, dixo o escritor, referíndose tamén á herdanza recibida dos seus pais en forma de literatura oral.
En Castro plantou Xabier P. DoCampo unha cerdeira, a súa árbore preferida, en especial, no seu tempo florido e tamén a árbore que lembra da infancia, cando soñaba poñerse debaixo das súas ponlas a apañar as primeiras cereixas. En Castro inaugurou tamén unha avenida que leva xa o nome do escritor e recibiu a letra E, na forma de escultura de Silverio Rivas. Na Casa da Cultura recibiu o escritor o agarimo dos seus, dos compañeiros e compañeiras das letras que partillaron a memoria de infancia de Xabier P. DoCampo e, en especial, do presidente da AELG, Cesáreo Sánchez, e do escritor e amigo Agustín Fernández Paz, encargado da laudatio da homenaxe.
En dez mandamentos resumiu Fernández Paz o labor de Xabier P. DoCampo que vai desde unha traxectoria literaria recoñecida até un papel fundamental nos movementos de renovación pedagóxica e de moito compromiso en multitude de iniciativas e plataformas creadas para promover a normalización lingüística. Ademais, bo cociñeiro e excelente amigo co que compartiu, entre outras cousas, moitas películas vistas ao tempo, afección que tamén os une. Compañeiro da que Xabier P. DoCampo definiu como a xeración que volveu a “soñar o país”, Agustín Fernández Paz utilizou o plural para lamentar que agora lles tocara “ver que doado é derrubar todo o que levou tantos anos erguer”.
Malia ese pesimismo compartido, a intervención de Xabier P. DoCampo transmitiu a súa vontade vital de revolta da que tanto saben quen o coñecen e quen sigue a súa traxectoria pública de compromiso permanente co país, a lingua e a cultura. “Ningún esforzo é inútil na defensa da nosa lingua”, dixo, nun discurso que comezou referíndose a súa infancia, evocada pola Chaira como territorio literario creado por Manuel María -segundo defende- e como territorio vital que remite aos seus primeiros anos, ao tempo do neno da escola rural que se ía facer escritor empurrado pola lingua e as historias que escoitou naquela terra. O amor á lingua, á nación e a vida presidiron a emocionante intervención do escritor que volveu e levou canda el á República das Letras a Castro de Ribeiras de Sil onde xa medra unha cerdeira que formará parte da paisaxe da Chaira.
Acompañaron no acto a Xabier P. DoCampo entre outros e outras Cesáreo Sánchez Iglesias, Xosé Miranda, Manuel Bragado, Álvarez Torneiro, Marta Dacosta, Saleta Goi, David Otero, Xoán Costa, Paco Martín, Celia Torres, Mini e Mero, Carlos Negro, Marica Campo, Carme Pérez Sanjulián, Antón Cortizas ou Mercedes Queixas. Do mundo da política asistiron tamén o responsábel de cultura da Deputación de Lugo, Mario Outeiro e as deputadas do BNG Ana Pontón e Carme Adán ademais dos alcaldes de Rábade, onde naceu o escritor, e o de Castro de Rei que desexou que da cerdeira naceran tantas cereixas como libros escribiu e escribirá Xabier P. DoCampo. O escritor desexou que foran os merlos os que se aproveitaran do gorentoso froito.”
María Reimóndez: “Na esfera do privado, dos afectos, é onde está a pedra angular do patriarcado”
Entrevista
de Montse Dopico a María Reimóndez en Praza:
“(…) – Praza (P): Desde o conflito forma parte dun ciclo de novelas que comeza con En vías de extinción. Aínda que a relación entre Dende o conflito e En vías non se ve. Cal é?
– María Reimóndez (MR): En En vías de extinción, Gaia, que é tradutora e intérprete, vai unha vez interpretar a un curso e alí atopa outras dúas lucenses coma ela. Unha delas é Aurora, que é xornalista. É un personaxe anecdótico, en En vías de extinción. Por iso resulta imposible conectar as dúas novelas se ninguén o explica. En realidade estaba previsto que se publicase agora a segunda entrega do ciclo, A música dos seres vivos, que desenvolve a historia da cantante MK. Mais co premio Xerais cambiouse a orde, a vai saír antes Desde o conflito. Ademais, faltan aínda máis libros do ciclo. O seguinte, despois deste terceiro, será o que desenvolva a historia de Aurora. Cada unha destas novelas pode lerse de maneira independente, mais se se len todas terase unha visión máis complexa de todo. Hai novelas máis e menos vinculadas entre si. Mais, claro, o que se fixa nunha sobre un dos personaxes afecta ás outras.
– P: Un dos aspectos que valorou o xurado é a estrutura do libro. Construído con fragmentos: narración, cartas, crónicas xornalísticas… mais moi ben fiado.
– MR: Son relatos xornalísticos de Saínza, anacos dos libros que escribe, ou retransmisións para a BBC, ou as cartas que se escribe con Aurora, máis a narración dela, máis textos doutras xornalistas… Aínda que é máis liñal que En vías de extinción, malia esa estrutura multitextual. O tratamento do tempo era máis complexo en En vías de extinción. En Desde o conflito a liña temporal é máis clara e correspóndese coa liña de evolución da personaxe, Saínza. (…)
– P: O libro contén tamén unha reflexión sobre a guerra como algo que está durmido nas nosas sociedades. Por que?
– MR: Porque as persoas que viven nunha aparente paz moitas veces non reflexionan sobre o fácil que é que comece un conflito. Hai unha violencia subxacente, contra as mulleres, contra as persoas diferentes,… que amosa unhas tensións que en calquera momento poden estoupar. É fácil velo co caso de Ucraína. Parece moi sorprendente que estale un conflito de tal magnitude en Europa. Pero non o é. Están a aumentar as desigualdades, o pensamento fascista, os extremismos, a violencia do Estado… Así, a guerra está máis perto do que pensamos. No Estado español está a alimentarse o discurso misóxino, homófobo, fundamentalista católico, contra a estranxeira, contra a diversidade cultural e lingüística… E todo isto é un caldo de cultivo perigoso. Son discursos que temos que combater no día a día. Primeiro, falando. E non só falando. Pero se calamos estamos cedendo ante eles. (…)”
Begoña Díez Sanz: “Gustoume ese toque de poder chamarlles camaradas aos lectores”
Entrevista
de Ramón Mariño a Begoña Díez Sanz en Praza:
“Begoña Díez Sanz naceu en Valladolid. Leva máis dunha década vivindo en Galicia e agora, logo dun proceso de auto-inmersión lingüística, é galego-falante. Mais non quedou a cousa aí senón que vén de publicar o que é o seu primeiro traballo poético. E fíxoo en galego. En Camarada: eu só quería facer algo bonito, atopamos varias voces poéticas coa orixe na mesma autora, desde a sensual ata a máis reivindicativa, pasando pola íntima e persoal. Falamos con Begoña dos puntos que distinguen o seu poemario e das súas visións a respecto da muller, da lingua e da poesía por suposto. (…)
– Praza: A sorpresa para moita xente vai ser cando descubran que ti es de Valladolid e vexan que este primeiro traballo teu está en galego. Cando decidiches falar e escribir en galego foi unha maneira de posicionarte nun marco concreto ou o inicio dunha aventura para ti?
– Begoña Díez Sanz: Non, foi un posicionamento. Levo trece anos vivindo aquí, o ano pasado presenteime ao CELGA 3 e estudei pola miña conta. A literatura que consumo é toda en galego e considérome a día de hoxe galego falante. Indiferentemente da lingua que me falen, respondo en galego. Foi un camiño duro porque ser de Valladolid ás veces ponche unha etiqueta que non es. Os primeiros intentos de falar en galego foron recibidos con risos. Claro que teño erros aínda, son consciente deles e pido que me corrixan. Pero ao principio ninguén me corrixía e era como dicir “mira esta que vén falar en galego”. Iso tira para atrás cando querer falar unha lingua ten detrás unha ideoloxía e un sentimento. Especialmente polo galego e polas minorías. Deixei de falar en galego porque me daba vergoña. Tamén estaba como en terra de ninguén, para os galego-falantes eu non falaba galego e para as persoas con outras ideoloxías e xente de Valladolid, pois chamáronme de todo. Pero chegou un momento que decidín que tanto me tiña todo. Paseime ao galego estando fóra de aquí. (…)”
