Desde
Sermos Galiza e o Instituto de Estudos Miñoranos:
“Con O caderno amarelo, a xornalista Lara Rozados resultou gañadora da sétima edición do Premio de Poesía Victoriano Taibo-Entidade Local de Morgadáns, dotado con 3.000 € e que será entregado, como cada ano, nun acto cultural que se desenvolverá no mes de novembro.
As escritoras e escritores Xosé María Álvarez Cáccamo, Marta Dacosta, Araceli Gonda, Rexina Vega, Ramón Sandoval e Miguel Anxo Mouriño formaban parte do xurado que escolleu a obra de Rozados entre as catro que foran seleccionadas como finalistas. Será o primeiro libro publicado desta autora que, sen embargo, cona xa cunha ampla traxectoria no mundo cultural e literario. (…)”
Arquivos da etiqueta: Sermos Galiza
Manuel Rivas alerta da «situación de emerxencia» do galego ao recoller o premio Casa dos Poetas
Desde
Sermos Galiza e La Voz de Galicia:
“Recibía a XXX edición do Premio Celanova Casa dos Poetas e aproveitou a ocasión para demandar unha alianza pola lingua, de “esquerda e dereita, nacionalistas ou non” co fin de crear un “hábitat” coas condicións precisas para garantir o seu futuro. A defensa dunha nova alianza social de Manuel Rivas devén da súa análise da situación da lingua galega que, segundo entende, está nunha situación de “emerxencia” en risco de autodestrución polo que chamou “bioperversidade”. “Rescatar a lingua de pleno dereito, que non sexa un refugallo”, reclamou Rivas no acto de recollida do premio, no seu berro por un “novo Rexurdimento”.
Botou man o escritor e xornalista do título de Celso Emilio, Onde o mundo se chama Celanova, para defender o “local universal” e manifestou sentirse da xeración de Curros, un “librepensador, republicano federal e xornalista valente”.
Compartiu Manuel Rivas o premio co tamén escritor e músico Xurxo Souto, encargado do discurso no que comparou a Rivas con Manuel María e Otero Pedrayo. “Rivas expresa o que todos estabamos a sentir e ninguén se atrevía a contar”, sinalou Souto, para quen a palabra do autor de Os comedores de patacas é “a rebelión da realidade”. Situou a Rivas nas Encrobas, a bordo do Xurelo ou nas mobilizacións de Nunca Máis para mostrar a face de “xornalista valente” que o escritor dixo admirar en Curros Enríquez.”
Agustín Fernández Paz: “Calquera vida pode ser materia para unha novela apaixonante”
Entrevista
de Carme Vidal a Agustín Fernández Paz en Sermos Galiza:
“- Sermos Galiza (SG): -“Cando os nosos pais desaparecen, comezamos a botar de menos non ter conversado máis con eles”, escribe no arranque da novela [A viaxe de Gagarin].
– Agustín Fernández Paz (AFP): É un sentimento xeralizado que a min tamén me aconteceu, a idea de que tiñamos que ter falado máis, das cousas que non se contaron. Meu pai morreu novo, con 56 anos, e quedaron moitas cousas sen saber. Trátase dun tema moi literario e á vez moi real. Unha ausencia forza o repaso á vida. Ten que acontecer algo esencial, forte, para que unha persoa se anime a lembrar a súa vida, como é o caso do protagonista da novela que rememora a última infancia e a mocidade, etapas fundamentais para cada un de nós. Cando escribes a novela non fas ese discurso, ten un aquel de irracional. É unha vez rematada cando lle ves o xeito. Non me decatei, poño por caso, de que entra nos canons da novela de formación. As novelas obedecen a un plan mais tamén responden a un pulo apaixonado, un inicio irracional. Trato de averiguar en que momento xurdiu A viaxe de Gagarin e non me sae algo concreto, deberon ser varias as razóns que me motivaron. (…)
– SG: Procurar esa lectura fluída é traballo de humildade?
– AFP: Non o creo. É a miña concepción literaria, escribir de maneira que ao lector non lle resulte complexo. Outros autores escriben de maneira máis escura e o seu traballo é igual de digno. O meu é optar pola transparencia o que só se pode conseguir a base de versións e cambios. O primeiro borrador sempre é espeso. Só o traballo permite crear unha obra de lectura fluída, que o libro teña ritmo e que a estrutura das cousas que pasan, a materia narrativa, estean ben distribuídas.
– SG: Despois dun proceso como o nacemento dunha novela longa, como se inicia outro proxecto literario?
– AFP: Cun proceso de descompresión. Cando creas un mundo implícaste nel, todo o que che pasa nese tempo semella estar en relación neste caso agravado aínda pola aposta do blog. Para meterme nunha nova novela ten que pasar tempo, que esta xente, os personaxes, se vaian perdendo, que desocupen a túa vida. Unha novela é como un capítulo da túa vida. Agora teño que pechar os anos sesenta, non podo volver a eles, xa lle chegou.”
Xabier P. DoCampo: “Os xornais teñen que volver a publicar literatura”
Entrevista
de Carme Vidal a Xabier P. DoCampo en Sermos Galiza:
“Sermos Galiza conta este verán cunha sinatura de luxo. O Caderno de Agosto publicará en cinco entregas, a primeira esta quinta feira, o sorprendente relato de Xabier P. DoCampo, Operación monte de lixo, un thriller no que o autor se mergulla no mundo da corrupción.
– Sermos Galiza (SG): Que nos ofrece en Operación monte de lixo? É unha lectura para o verán?
– Xabier P. DoCampo (XPD): Non distingo literatura de verán, outono ou primavera porque iso daríalle unha sensación de lixeireza que non quixen que tivese a miña historia. Trátase dun relato en cinco capítulos que resolvín dunha forma que me gustaba, toda ela a través de diálogos para que a historia saíse a partir do que os propios personaxes din. Quixen facer un pequeno “thriller” da corrupción, coa contemporaneidade do tema aínda que o tratamento sexa clásico. Tratei un tema de actualidade, a corrupción, o monte de lixo que se mantén na nosa sociedade, e non digo na política que, ao meu ver, é unha actividade nobre na que hai seres innobres. (…)
– SG: O seu relato sae nos xornais e bebe tamén das historias que aparecen nas noticias. Como é esa relación?
– XPD: Hai unha retroalimentación entre a literatura e o xornalismo. A prensa é unha maneira de saber o que sucede no mundo, o material co que traballamos os escritores. A literatura ten elementos que non ten o xornalismo de noticias e, se é boa, axuda a comprender determinadas cousas.
– SG: Que papel pode cumprir a literatura nos xornais?
– XPD: O relato curto é un dos monumentos da narrativa e está tremendamente relacionado coa publicación en xornais e revistas. En América Latina floreceu un relato curto xenial, con autores como Horacio Quiroga, Borges, Cortázar e tantos outros porque había moitas revistas que publicaban relatos. Tiña a ver tamén coas sociedades agrícolas nas que a oralidade tiña moita importancia. Na nosa literatura temos tamén obras xeniais de relato curto con autores como Fole ou Cunqueiro. Defendo que é preciso volver a publicar literatura en xornais e revistas.
– SG: Acurta a distancia entre literatura e xornalismo?
– XPD: A relación entre literatura e xornalismo é unha relación íntima. Hai momentos en que os textos teñen máis relación coa noticia urxente e a propia premura non permite o tratamento da escrita mais, fóra diso, o xornalismo é literatura. Hai reportaxes marabillosas que se len como un bo conto.
– SG: O xornal permite tamén achegarse a públicos novos?
– XPD: Tes garantido o cen por cen do público habitual, do que lería os teus libros, mais a maiores engádense outros lectores que non son compradores de libros. Fai chegar a literatura a un público que, en principio non estaba tan próximo e desenvolve un traballo didáctico extraordinario. O lector a través do relato na prensa ten que notar como a literatura o está axudando a ter unha percepción do mundo máis completa.”
Fernando Epelde gaña o Premio Abrente de Textos Teatrais
Desde
Sermos Galiza:
“Con Street Art Symphony, Fernando Epelde converteuse en gañador da nova edición do Premio Abrente de Textos Teatrais da Mostra Internacional de Teatro de Ribadavia. Non é a primeira vez que o nome do ourensán aparece no programa da MIT xa que como actor formou parte do elenco de A Tempestade, a coprodución coa compañía Voadora baseada na obra de Shakespeare no 450 aniversario do seu nacemento.
Un xurado composto pola directora e profesora da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia Cristina Domínguez, o actor ourensán Toni Salgado, o escritor e crítico Camilo Franco e o director da MIT, Roberto Pascual, optaron pola obra de Epelde por unanimidade para concederlle o galardón de Ribadavia por tratar, segundo fixeron constar, dunha historia arredor de situacións conflitivas da nosa contemporaneidade como o illamento ou os desencontros xeracionais. As novas formas de relación entre as persoas e a transformación de personaxes son tamén outros dos valores destacados polo xurado do Abrente. (…)”
Fran Alonso: A fenda que nos fende
Desde
o blog de Fran Alonso, Cabrafanada:
“Reproduzo un artigo da miña autoría, centrado na creación literaria, que me foi solicitado desde a AELG para a súa publicación no semanario Sermos Galiza.
A fenda que nos fende
Ás veces pregúntome por que escribo. Non é que me interrogue sobre os motivos que me levaron á escrita senón sobre os que me impulsan a seguir escribindo. Os primeiros, probablemente, son máis persoais. Escribir non deixa de ser unha procura de identidade que nos axuda a situarnos ante nós mesmos e ante o mundo. E, se cadra, un desexo de parar o tempo.
Os motivos que me impulsan a seguir escribindo son máis complexos. En Galicia adoitamos escribir desde as marxes, loitando contra a invisibilidade e contra a indiferenza da administración. Abordamos o proceso creativo cando remata a nosa xornada laboral, abrindo unha nova xornada centrada na escrita. Escribimos roubándolle o tempo ao lecer, ao descanso, ao sono, ás persoas ás que queremos, á amizade… Construímos a nosa obra literaria co vento en contra. Acudimos a numerosas citas e requerimentos de xeito voluntarista e ás veces nin sequera atopamos comprensión cando expresamos as dificultades. Tragamos a nosa decepción. E batemos cos nosos propios fracasos, que non adoitamos recoñecer. Afrontar a escrita nesas condicións resulta esgotador. Sen dúbida, a vocación é unha chamada profunda, abisal, que vén dalgún lugar remoto para aflorar cunha forza salvaxe.
Pero o que máis me preocupa é esa fenda enorme que se abre entre nós e a sociedade. Esa fenda que non ten nada que ver coa calidade do que escribimos senón coa lingua en que escribimos. Esa fenda que nos dilúe e nos encolle día a día. Esa fenda que nos apodrece e nos devora. Esa fenda ante a que baixo ningún concepto podemos permanecer impasibles.”
O orzamento da Xunta para cultura caeu nun 60% desde o inicio da crise
Desde Sermos Galiza:
“O Observatorio da Cultura Galega (dependente do Consello da Cultura Galega) constata que entre 2007 e 2014 o orzamento para cultura da Xunta de Galiza caeu en perto dun 60%, situando o gasto por habitante en 34,4 euros, o que fai de Galiza o noveno territorio do conxunto estatal en gasto.
O informe Gasto público en cultura analiza o destino e a natureza do gasto das diferentes administracións no eido cultural a partir dos datos do Ministerio de Facenda e Administracións Públicas; das Entidades Locais, e do Instituto Galego de Estatística. Así, constata que o descenso dos orzamentos é unha característica do financiamento das administración públicas nos últimos anos. “O orzamento da Xunta de Galiza descendeu entre 2007 e 2014 un 12%. Agora ben, este informe evidencia que o recorte global se distribúe de xeito diferenciado entre as diferentes áreas e políticas. De tal xeito que se o descenso en sanidade é dun 6,64%, o de educación é un 11,18% o de cultura é un 58,40%”.
O informe destaca a dificultade de coñecer como se distribúe o gasto, principalmente polas diferentes formas que toma a administración (axencias, empresas públicas.). Tendo en conta estas características, no ano 2011 a Xunta destinou 94 240 000 euros, que executou nas seguintes partidas: 22 564 000 en bens e servizos culturais; 300 000 en artes plásticas, escénicas e musicais; 5 526 000 en libro e audiovisual, e 65 850 000 en actividades interdisciplinares (dos que 37 millóns foron para promoción e difusión cultural e 23 millóns para política lingüística).”
Manifesto O xenio criador do Pobo galego. Lingua, cultura e literatura
Desde Sermos Galiza:
“As asociacións culturais con máis persoas asociadas e maior actividade do país asinan o manifesto común O xenio criador do Pobo galego. Lingua, cultura e literatura no que manifestan a vontade de manter o carácter de unión e festivo do Día das Letras, en especial, “nun momento de ataques á nosa lingua sen precedentes na etapa democrática como o que padecemos na actualidade”.
A Mesa pola Normalización Lingüística, Associaçom Galega da Língua, Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega, Asociación Socio-Pedagóxica Galega, Comités, Confederación Intersindical Galega- Ensino, Coordinadora de Traballadoras e Traballadores pola Normalización Lingüística, Federación de Asociacións Culturais Galegas-Galiza Cultura e Liga Estudantil Galega son as entidades asinantes do comunicado no que rexeitan a decisión da Academia de dedicarlle o Día das Letras a Filgueira Valverde, unha figura que, segundo din, “non pode unir a ninguén”.
“O seu papel destacado dentro da estrutura dun réxime como o franquista que perseguiu a lingua e cultura galega e as súas figuras máis relevantes, silenciándoas, exiliándoas ou facéndoas presas, fan del o contrario do que debe ser exemplo á sociedade galega e por iso só podemos considerar profundamente desafortunada a decisión tomada pola RAG”, explican no comunicado, nacido da xuntanza mantida a pasada quinta feira en Compostela, cinco días despois de que a Academia fixera pública a designación de Filgueira como figura a homenaxear o vindeiro Día das Letras Galegas.
Anuncian tamén que van dedicar o 2015 a homenaxear o “ xenio creador do pobo galego a través da súa lingua e a súa literatura, o seu exemplo cívico e de compromiso co país mesmo nas peores circunstancias”, como primeiro paso “dunha camiñada conxunta e partillada con toda a cidadanía” que iniciará a súa andaina a partir de setembro cando se vaia materializando a proposta das asociacións culturais.
Apostan nunha data para festexar a lingua que nos une e darlle á nosa literatura a difusión social que merece. Son asociacións que tradicionalmente organizan actos e programacións arredor do 17 de maio e que se xuntarán de novo despois de setembro para artellar as súas actuacións cara á un Día das Letras en que, por vez primeira nos cincuenta e un anos de historia, optarán por unha conmemoración diferente, á marxe da figura escollida pola Academia.”
O xenio criador do Pobo galego. Lingua, cultura e literatura.
“Desde a súa institución o 28 de abril 1963 até o pasado 5 de xuño de 2014, a Real Academia Galega escolleu para ser homenaxeada no Día das letras Galegas unha ”figura autora dunha obra relevante en galego e persoa de calidade cultural e humana que mereza propoñerse como exemplo á sociedade galega de hoxe”, tal e como se recolle na acta da sesión onde se decidiu estabelecer esta data tan relevante para a nosa lingua e cultura e que celebra a saída ao prelo da obra mestra da literatura galega contemporánea, Cantares Gallegos, de Rosalía de Castro.
Ao longo destes 51 anos as persoas homenaxeadas nesta data caracterizáronse por seren autoras e autores cunha obra de calidade e un compromiso e achegas claros en defensa da nosa lingua e da nosa cultura fóra de toda dúbida, alén das súas posicións máis ou menos progresistas, máis ou menos conservadoras, máis ou menos relixiosas ou ateas.
Estes dous elementos: lingua e compromiso co país, fixeron do Día das Letras Galegas unha data de reinvindicación da nosa lingua e de festa para a nosa ampla literatura, capaz de unir todo o pobo galego nunha soa voz, sendo xunto co Día da Patria Galega o máis sinalado de Galiza.
As entidades asinantes, que traballamos día a día para a defensa, dignificación e normalización plena da nosa lingua e cultura en centros de ensino, vilas, cidades e todos os recunchos do país, queremos que o Día das Letras Galegas siga a ser a data para festexar a lingua que nos une e darlle á nosa literatura a difusión social que merece.
Queremos que siga a manter o carácter integrador e de unión que sempre tivo, e que debera ser reforzado nun momento de ataques á nosa lingua sen precedentes na etapa democrática como o que padecemos na actualidade.
Filgueira Valverde non pode unir ninguén. O seu papel destacado dentro da estrutura dun réxime como o franquista que perseguiu a lingua e cultura galega e as súas figuras máis relevantes, silenciándoas, exiliándoas ou facéndoas presas, fan del o contrario do que debe ser “exemplo á sociedade galega” e por iso só podemos considerar profundamente desafortunada a decisión tomada pola RAG.
O xenio creador do pobo galego a través da súa lingua e a súa literatura, o seu exemplo cívico e de compromiso co país mesmo nas peores circunstancias, debe ser hoxe e sempre o homenaxeado o Día das Letras Galegas, e a el dedicaremos o 2015 como primeiro paso dunha camiñada conxunta e partillada con toda a cidadanía que pretendemos explorar a partir de setembro.
Galiza, 14 de xullo de 2014.
A Mesa pola Normalización Lingüística
Associaçom Galega da Língua
Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega
Asociación Socio-Pedagóxica Galega
Comités
Confederación Intersindical Galega- Ensino
Coordinadora de Traballadoras e Traballadores pola Normalización Lingüística.
Federación de Asociacións Culturais Galegas- Galiza Cultura
Liga Estudantil Galega.“
Xosé Filgueira Valverde, Día das Letras 2015
Desde
Praza, Sermos Galiza e Real Academia Galega:
“Xosé Filgueira Valverde será o protagonista das Letras Galegas en 2015, segundo vén de anunciar a Real Academia Galega, que a mañá do sábado 5 de xullo celebrou xuntanza ordinaria do seu Pleno. Xela Arias, Ricardo Carvalho Calero, Celestino Fernández de la Vega e Manuel María eran os outros catro candidatos (…).
Historiador, divulgador e escritor, Filgueira Valverde (Pontevedra 1906-1996) vinculouse dende novo a proxectos culturais e do país. Dese xeito, formou parte xunto con Lois Tobío e Fermín Bouza Brey do nacemento do Seminario de Estudos Galegos. Tamén se involucrou na creación en 1927 do Museo Provincial de Pontevedra, do que foi secretario até 1942, ano no que se converteu no seu director, mantendo a colaboración co Museo ata a fin dos seus días. Tamén dirixiu o Instituto Padre Sarmiento e a casa Museo de Rosalía de Castro. A Real Academia Galega, da que comezou a formar parte o 27 de xullo de 1941, destaca o seu carácter “prolífico e dotado dunha grande erudición” e tamén as súas achegas á historia e á etnografía, así como ao estudo da literatura galega medieval. (…)
A figura de Filgueira Valverde foi sempre polémica. Fronte ao seu traballo a prol da cultura e da lingua, que lle valeu unha habitual definición como “preservador da cultura galega”, criticouse a actitude mantida durante a guerra civil e a súa participación institucional na ditadura franquista. Dende a relación de Filgueira Valverde con Alexandre Bóveda, con quen cruzou cartas moi críticas motivadas pola adscrición do Partido Galeguista á esquerda, até o seu papel nas depuracións de mestres nos anos inmediatamente posteriores ao golpe. (…)”
Evaristo de Sela ou Homero en galego, vinte anos após a súa morte
Artigo
de Xosé Abilleira Sanmartín en Sermos Galiza (a fotografía é dese mesmo medio):
“Cúmprense este 28 de xuño vinte anos da morte do poeta, profesor e tradutor Evaristo González, máis coñecido por Evaristo de Sela. Figura fundamental no mundo da tradución, a obra de Homero chega á nosa lingua da súa man. (…)
Todo un universo que dá como resultado inquedanzas e creación: unha descuberta do país, Galiza; unha obra literaria, os dous poemarios Amar (Vigo, 1945) e o póstumo Versos de preso e outras rimas (2007); unha dedicación, a docencia, o grego. Unha definición: a entrega á cultura mediante, sobre todo, a tradución.
Sobre isto último quero pararme algo. Evaristo de Sela, poeta, profesor, é, fundamentalmente, o tradutor de Homero ao galego. Pensemos no que iso supón. E contextualicemos non só atendendo a biografía e circunstancias penosas que sofriu o noso autor, senón tamén cavilando a clave nacional do feito: aportar para Galiza a Iliada e a Odisea no noso idioma. Unha tarefa inxente, referencial. A consciencia dunha necesidade. Unha contribución clara a favor do país, da súa cultura, da súa lingua, nas coordenadas conflitivas que o marcan. Comparábel en dimensión, por exemplo, a fitos como o colectivo da Biblia na editorial SEPT ou o do Fausto de Goethe a cargo de Lois Tobío. Unhas traducións senlleiras dende o coñecemento do orixinal (neste caso, o mundo homérico, a lingua grega). Non son paráfrases, polo tanto, como resultaron tantas versións dalgunhas literaturas (pensemos, así, na rusa que lemos dende o francés, v. g. Tolstoi, Gorki, Dostoievski). Son os resultantes textos completos e fidedignos, e non amputacións nin deturpacións (lembremos que pasou con tantas versión de Aristófanes, Lucrecio, Petronio, etc). (…)”
