Arquivos mensuais: Decembro 2013
Cuestionario Proust: Pilar García Negro
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Pilar García Negro.
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Pois non che sei moi ben… A vontade de transmitir o que penso e no que creo, talvez…
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Que teñan en conta o Outro (e o “Outro” é moi variado, claro está…)
3.– Que agarda das súas amizades?
– Amizade.
4.– A súa principal eiva?
– A pesadez, ou a nugalla ou a desorde… Calquera, de fóra, diría varias máis, supoño…
5.– A súa ocupación favorita?
– Fóra do traballo, entendo que é… Así que facer o que me peta, sen horarios.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Conciliar recordos do pasado con posibilidades do presente.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– A morte ou o infortunio da xente que quero.
8.– Que lle gustaría ser?
– O que son: profesora e escritora.
9.– En que país desexaría vivir?
– Na miña nación: a Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– A verde.
11.– A flor que máis lle gusta?
– A malvela e os pensamentos.
12.– O paxaro que prefire?
– O carrizo.
13.– A súa devoción na prosa?
– Eduardo Blanco Amor e Ricardo Carvalho Calero.
14.– E na poesía?
– Rosalía de Castro.
15.- Un libro?
– Follas novas, de Rosalía de Castro.
16.– Un heroe de ficción?
– Un contra-heroe: Caliban, d´A tempestade, de Shakespeare.
17.– Unha heroína?
– Mara, de Flavio, de Rosalía de Castro.
18.– A súa música favorita?
– Son músicas, en plural, moitas: case toda a clásica, a das bandas, case toda a galega actual, moita da portuguesa e brasileira, a italiana, moita da inglesa e norteamericana dos anos ´60 e ’70 sobre todo, a bailábel latinoamericana…
19.– Na pintura?
– Castelao e Maruja Mallo.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– A cuidadora cariñosa e responsábel de nenos, vellos ou doentes.
21.– O seu nome favorito?
– Eduardo, Helena, Luís, María, Xavier…
22.– Que hábito alleo non soporta?
– A prepotencia.
23.– O que máis odia?
– O clasismo e a humillación para cos de abaixo. O machismo, patente ou soterrado.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– O escravista de onte e o imperialista de hoxe.
25.– Un feito militar que admire?
– A expulsión de Batista do goberno de Cuba.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– O don da paciencia e da perseveranza a partes iguais.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Da máis breve posíbel.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Pensatibre, que diría o personaxe de Castelao…
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– Os que nacen da boa fe.
30.– Un lema na súa vida?
– Fai o ben que puderes e evita o mal de que fores capaz.”
Taboleiro do libro galego (XVII), por Ramón Nicolás
Desde o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Velaquí unha nova entrega, que desde agora contará cunha periodicidade mensual, das novidades editoriais en lingua galega máis vendidas ao longo do mes de novembro segundo os datos obtidos, nesta ocasión, das seguintes librarías galegas: Biblos, Casa do Libro de Vigo, Sisargas, Torga, Couceiro, Trama, Aira das Letras, Suévia, Paz, Pedreira, Á lus do candil, Librouro, Carricanta e Libros para Soñar. O meu agradecemento ás catorce librarías colaboradoras desta ocasión.”
NARRATIVA
1º-. A memoria da choiva, de Pedro Feijoo, Edicións Xerais.
2º-. Vento e chuvia. Mitoloxia da antiga Gallaecia, de Manuel Gago e Manel Cráneo, Edicións Xerais.
3º-. Acordes náufragos, de Antón Riveiro Coello, Editorial Galaxia.
4º-. Bícame, Frank, de Miguel Anxo Fernández, Galaxia.
5º-. Cadeas, de Xabier López López, Edicións Xerais.
POESÍA
1º-. Os ángulos da brasa, de Manuel Álvarez Torneiro, Faktoría K de Libros.
2º-. Ningún precipicio, de Olalla Cociña, Toxosoutos.
3º-. Eu violei o lobo feroz, de Teresa Moure, Através.
4º-. Na lingua que eu falo, de Najla Shami e Rosalía de Castro, Editorial Galaxia.
5º-. Raíz da fenda, Berta Dávila, Xerais.
ENSAIO-TEATRO
1º-. Historia de Galicia, Anselmo López Carreira, Edicións Xerais.
2º-. O valego, de Xosé-Henrique Costas, Edicións Xerais.
3º-. Morreu o demo, acabouse a peseta, de Tintimán Audiovisual, Urco Editora.
INFANTIL-XUVENIL
1º-. O grúfalo, de Julia Donaldson, Patas de Peixe.
2º-. Ámote, Leo A., Rosa Aneiros, Edicións Xerais.
3º-. Flor de area, de Manuel Lourenzo González, Edicións Xerais.
4º-. Endogamia 0.2, de Ramón Caride, Edicións Xerais.
ÁLBUM ILUSTRADO
1º-. Pan de millo, de Migallas, Kalandraka.
2º-. Mamá, de Mariana Ruiz Johnson, Kalandraka (tradución de Manuela Rodríguez).
3º-. A nena e o grilo nun barquiño, de Magín Blanco, Fol Música.
4º-. Bicos de música, de Mamá Cabra, Editorial Galaxia.
BANDA DESEÑADA
1º-. Astérix e os Pictos, René Goscinny (autor), Albert Uderzo (ilustrador), Jean-Yves Ferri (autor), Didier Conrad (ilustrador), Xavier Senín e Isabel Soto López (tradutores), Edicións Xerais.
2º-. Ardalén, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.
3º-. Castelao 3. Máis alá, de Inacio / Iván Suárez, Demo Editorial.
Vigo: presentación de Carne de Leviatán, de Chus Pato
O mércores 4 de decembro, ás 19:00 horas, no Centro de Recursos Feministas (Biblioteca Central, rúa Joaquín Yáñez) de Vigo, preséntase Carne de Leviatán, de Chus Pato, publicado en Galaxia. No acto, xunto á autora, participan Elvira Riveiro e Carlos Lema.
Culturgal, a feira da imaxinación
Desde Sermos Galiza e Praza:
“Son tempos de agudizar o enxeño para sobrevivir ou buscar novas vías no mundo da cultura e en Culturgal xuntáronse unha morea de iniciativas que sorprenderon a un público que asistiu de forma masiva á feira. Con poucos medios, agudizar o enxeño, era a consigna que se apreciaba en moitos dos proxectos, talvez como a propia organización da feira, que conseguiu manter o nivel de actividades e público cun 55% de apoio institucional. (…)
Cada edición con máis forza, as industrias culturais agardan por Culturgal para mostrar as súas novas producións. Desta maneira, á feira chegaron recén saídas do prelo, algunhas novidades editoriais agardadas e tamén discográficas, en especial para público infantil, aproveitando as datas próximas ao Nadal nas que a Feira se desenvolven. Por Culturgal pasaron nestes días Manuel Rivas -con dobrete coa Revista Luzes, recén impresa e coa venda do primeiro exemplar no Pazo da Cultura, e co seu novo libro para a infancia O raposo e a mestra-, Anxos Sumai, Berta Dávila, Francisco Castro, Manuel Gago, Luís Rei Núñez, Manuel Lourenzo González, Marcos Calveiro, Rosa Aneiros, Teresa Moure, Antón Riveiro Coello, Pedro Feijóo, Anselmo López Carreira e Diego Ameixeiras. Da música fixéronse públicos os novos discos de Caxade, Lydia Botana, o CoraSons promovido por Uxía, o de 2naFronteira ou o novo espectáculo de Davide Salvado (…)”
Betanzos: presentación de De amor e vida, de Jane Danko
Bernardo Atxaga, Escritor Galego Universal
O Consello Directivo da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega (AELG) acordou nomear Escritor Galego Universal ao autor vasco Bernardo Atxaga. Este recoñecemento sustentase en sólidos argumentos: polo seu compromiso ético coas causas da dignidade e en concreto do pobo vasco, e por ser creador dunha extensa e intensa obra, valorada tanto en Euskal Herría como nos máis diversos idiomas aos que foi traducida, na que o éuscaro é ferramenta de expresión da cultura de Euskal Herría e ocupa un lugar de centralidade. A súa obra, escrita e publicada en éuscaro abarca o conto, a novela, a poesía e máis o ensaio é un dos escritores en activo máis recoñecido das letras en éuscaro.
Con este nomeamento, Bernardo Atxaga súmase á lista de Escritores/as Galegos/as Universais conformada por Mahmoud Darwish, Pepetela, Nancy Morejón, Elena Poniatowska, Juan Gelman, Antonio Gamoneda, José Luis Sampedro e máis Lídia Jorge.
O premio será entregado na Gala das Letras, que se celebrará o primeiro sábado do mes de maio do vindeiro 2014 na cidade de Pontevedra.
(A fotografía que acompaña esta información foi obtida da Wikipedia).
Bernardo Atxaga
(Asteasu, Guipúscoa, 1951)
A súa obra abarca conto, novela, poesía e ensaio e foi escrita e publicada integramente en éuscaro. Traducido a numerosas outras linguas, é o escritor en éuscaro máis lido e traducido. Licenciouse en Ciencias Económicas pola Universidade de Bilbao e en Filosofía e Letras pola Universidade de Barcelona.
Membro de pleno dereito da Real Academia da Lingua Vasca desde 2006, en novembro de 2010 tamén foi nomeado membro da Academia das Ciencias, das Artes e das Letras.
Fillo de carpinteiro e mestra, marchou a Bilbao para cursar os seus estudos universitarios, logrando a licenciatura en Ciencias Económicas pola Universidade de Bilbao en 1973. Pouco antes, en 1972, escribira o seu primeiro texto en éuscaro: Borobila eta puntua, breve composición teatral integrada na antoloxía Euskal literatura 72. Os seus textos chegaron ao escritor bilbaíno Gabriel Aresti, quen xogaría un papel importante no mozo Atxaga, animándoo a escribir, augurándolle un gran futuro e aconsellándolle así mesmo a lectura dalgúns clásicos da literatura en éuscaro.
Traballou nun banco de Donostia, publicando en 1975 os seus primeiros textos na revista literaria Panpina Ustela, que publicou durante algún tempo xunto con Koldo Izagirre. A finais dos 70 regresou a Bilbao, traballando en numerosos oficios (instrutor de eúscaro, guionista para programas de radio, vendedor de libros, economista, etc.) que combinaba coa escritura. En 1976 viu a luz a súa primeira novela, de corte vangardista, Ziutateaz á que seguiría o poemario Etiopia (1978), obra fundamental na poesía vasca contemporánea e que pechaba a traxectoria vangardista do autor. Foi membro do grupo literario de vangarda Pott (1978-1983) xunto a Joseba Sarrionandia, Ruper Ordorika, Jon Juaristi e outros escritores.
A comezos dos 80, Atxaga decide dedicarse profesionalmente á literatura. Marchou a Barcelona, onde se licenciou en Filosofía e Letras. Tras publicar varios contos en diversas revistas literarias, aparece por primeira vez o universo Obaba, onde se localizan moitas das súas seguintes obras, entre elas novela Bi anai , que o devolveu á primeira liña da literatura vasca. Tras un silencio de tres anos, en 1988 publicou a súa obra máis exitosa, Obabakoak, un híbrido entre novela e antoloxía de contos que foi traducida a 26 idiomas e que gañou o Premio Nacional de Narrativa en 1989. Algunhas das narracións aparecidas na obra foron levadas ao cinema en 2005 por Montxo Armendáriz, co título de Obaba. Tras Obabakoak, en 1993 Atxaga deixou de lado a literatura baseada na fantasía para abrir un ciclo realista, sobre todo mediante as novelas Gizona bere bakardadean (1993), finalista no Premio Nacional de Narrativa e Zeru horiek (1995). En 1996 apareceu unha nova antoloxía de textos e poemas baixo o título Nova Etiopía, que inclúe un CD no que diversos cantantes e grupos vascos musican os seus poemas. Dous anos máis tarde apareceu o ensaio Groenlandiako lezioa (1998).
Xa no século XXI, publicou catro obras: en 2003 publicou na editorial Pamiela Soinujolearen semea , unha novela que trata sobre a desaparición do mundo de Obaba, “un mundo que deixou de existir”, segundo o propio autor. Finalizado o ciclo Obaba, publicou as obras Lekuak (2005) e Markak. Gernika 1937 (2007), no que recolle reflexións sobre o bombardeo desta vila. E no 2009 sae á luz a novela Zazpi etxe Frantzian, publicando ao mesmo tempo as versións en éuscaro, castelán, catalán e galego, sendo das primeiras veces que se publica un libro en todas as linguas oficiais de España.
Manuscritos: Lois Antón
Desde o blogue Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.
Rafa Vilar: “Escribir poemas para a infancia é un reto literario”
Entrevista de Carme Vidal a Rafa Vilar en Sermos Galiza:
“Animalario estrafalario é o terceiro libro que o escritor dedica ás crianzas, após Acuarelas e Patente de corso. Trátase dun catálogo de cen animais aos que lle dedica cadanseu poema. Animalario estrafalario é o segundo libro publicado en e-pub por Sermos Galiza e que está ao dispor na loxa de Sermos Galiza.
– Sermos Galiza (SG): Cunha sólida traxectoria literaria que comezou hai máis de vinte anos, como se produce o encontro co público lector infantíl?
– Rafa Vilar (RV): Como escritor supuxo un reto. É un cambio na maneira de escribir, os destinatarios son outros, rapaces e rapazas. O primeiro libro que publiquei puiden testalo antes nas aulas e resultou unha experiencia moi grata. Iso animoume a continuar escribindo para esa idade. A compensación é ter un público espontáneo. Ademais, entendía que había pouca poesía infantil en galego escrita neste tempo e a vontade de responder a esta necesidade tamén me animou. A receptividade foi grande. (…)
– SG: Que aporta a poesía á infancia?
– RV: Por unha parte, satisfacción, se conseguimos darlle algo que lle guste, logo versatilidade no uso da lingua. Enriquece non só polo vocabulario senón tamén polas estrutura. A estas idades a recepción é fácil, a poesía chégalles sen grandes dificultades. Con rima e moito xogo interno non teño dúbida de que contribúe á adquisición da linguaxe.
– SG: Animalario estrafalario ve a luz en edición dixital, que supón para vostede como autor?
– RV: Os formatos dixitais ofrecen importantes posibilidades para a literatura. Non son catastrofista con respecto ao libro en papel mais vai ter que coexistir con outros formatos e cómpre ter en conta que hai xente que xa se está alfabetizando dixitalmente. Para min publicar en dixital abre outras portas á difusión.
– SG: Tamén é certo que o soporte tenlle que ser familiar. Vostede foi autor dun dos primeiros blogues literarios en galego, pioneiro en botar man da rede como ferramenta de difusión cultural.
– RV: Son dos que nunca lle puxo reparos á experimentar coas novas tecnoloxías e mesmo tratamos de incorporalas ao noso discurso literario. O formato dixital é máis barato, máis accesíbel entón para a xente, e pode chegar a públicos de todo o mundo.”
Rosa Aneiros: “Nos 70 había polo menos conciencia de que había que loitar. Agora a sociedade parece rendida”
Entrevista de Montse Dopico a Rosa Aneiros en Praza:
“Leo é unha moza que decide iniciar, soa, unha viaxe. Ao seu xeito, é unha rebelde que busca o seu propio camiño en contra da vontade dos demais. Aínda que, no seu periplo, vai aprender máis de si mesma que dos lugares que visita. Así é a protagonista da nova novela de Rosa Aneiros, Ámote Leo A (Xerais). Unha muller na procura da liberdade. Como tantas outras das personaxes da autora, coa que falamos nesta entrevista.
– Praza (P): Tiñas desde o principio a idea de facer unha triloxía?
– Rosa Aneiros (RA): Non. Comecei a escribir e, ao ir desenvolvendo a historia, vin que non tiña traza de acabar nun só libro. Nun principio pensei que ía precisar dous libros e ao final acabaron sendo tres. Hai xente que planifica moito a estrutura das novelas. Eu fágoo só mentalmente e, neste caso, a idea inicial sobre a extensión fóiseme das mans. Cabía a posibilidade de renunciar a partes, pero eu sempre prefiro seguir o ritmo da propia historia e despois, se é necesario, recortar. Evidentemente, é máis arriscado, tanto para min como para a editorial, presentar unha novela en tres volumes. Cando rematei presenteille a novela a Xerais para que eles decidisen. E optaron por publicala así tamén podían recomendarme que resumise… Pensa que xogo coa vantaxe de non estar atada por condicionantes como os que teñen os autores de super ventas. Eu conservo a liberdade para escribir o que quero, guiada pola paixón da escrita e nada máis. E a editorial ten a liberdade de decidir se o publica ou non. (…)
– P: Falando de voltas atrás, o teu relato sobre a ditadura portuguesa en Resistencia ten partes que poderían lerse como de actualidade. Porque non só está a haber retrocesos en dereitos sociais. Tamén en liberdades públicas. É como volver aos 70, antes da morte de Franco. Compartes esa sensación?
– RA: É que estamos a volver aínda máis atrás dos anos 70. Hai unha ideoloxía profundamente reaccionaria que se mantivo e agora se manifesta con máis énfase. E son moitas cousas: as liberdades públicas, o dereito de manifestación, o dereito de folga… Din que é a xente a que exerce a violencia, pero non falan da violencia estrutural, da violencia que bota a xente da súa casa ou que impide que os fillos coman no comedor escolar. Nos 70 polo menos había unha conciencia de que había que loitar. Agora a sociedade parece rendida. Daquela había unha violencia e unha reacción, agora só queda a violencia estrutural, que é negada. A iso contribúe una terrible manipulación da linguaxe e da realidade.
– P: No teu traballo en centros, que percepción tes da actitude do alumnado cara ao galego? Se cadra é un tema que nin se formulan se o libro lles gusta.
– RA: É habitual que che pregunten por que escribes en galego. Pero tamén o é que che pregunten canto cobras por libro. Non ten tanta importancia. Si é verdade que, neste libro, a protagonista vai cambiando de país, e eu non vou especificando nada sobre a lingua de comunicación. Si hai unha reflexión dela no sentido de que ao falar galego, castelán e inglés pode ir a calquera parte. Pero os lectores e lectoras non preguntaron polo tema do galego, parece que o aceptan con naturalidade. E iso faime sentir optimista. (…)”