Jamas: “Os piratas eliminan barreiras”

Entrevista a Jamas na revista Pincha:
“(…) – Revista Pincha (P): Que contas en Diario dun Pirata Confinado? Como naceu a idea?
– Jamas (J): Contei as vivencias que tiven durante o confinamento, aínda que tamén serviume de pretexto para soltar o que tiña dentro. Non o tiña previsto, xurdiu de maneira espontánea a golpe do 14 de marzo de 2020. A miña parella e máis eu fumos facer unha compra post-apocalíptica (moita cervexa e pouca comida) e no Renault 21 escribín a primeira peza no móbil: “Amanceu asollado, respírase un aire a campamento de verán”. Ese día pola tarde propúxeme escribir un capítulo ao día ata que rematara o confinamento. E así foi.
– P: O libro está escrito en tempo real?
– J: Si, polas mañás, sentado na bicicleta estática, fumaba e bebía tintos (risos), e maduraba a idea. Logo pola tarde nas sestas de Arela (a súa filla) dáballe forma, e á noite matizaba e pechaba.
– P: No libro hai personaxes como o policía Harry ou un óptico cun furancho clandestino. Son reais?
– J: Eses personaxes en concreto non. Mestúrase realidade e fantasía. Hai cousas que semellan fantasía, pero son reais e viceversa. Harry non é un personaxe real, vén inspirado por vivencias que tiven de neno coa garda civil. O doutor Cazalla xa quixera que existira (risos). O repartidor non existe, aínda que realmente chegoume unha bandeira pirata á casa. (…)
– P: Cres que a pandemia restrinxiu liberdades en nome da saúde?
– J: Si, por imperativo legal porque non quedaban moitas alternativas. Ao estar pechado nun piso reflexionas sobre o que non tes, que é poder socializar, saír á rúa, ver á familia, aos amigos, e non a través da pantalla.
Estabamos todos máis sensibles sobre as liberdades precisamente por non telas. (…)
– P: A onde partirías se tiveses un barco pirata de verdade?
– J: Sairía desde o porto de Corme a un rumbo indeterminado. Hoxe, unha praia; mañá, unha cala; contemplar as estrelas, rir, cantar… O patrón deste bar sería un dos tripulantes (facemos a entrevista no bar Javichi da Rúa de San Pedro, cuxo dono é un dos históricos da zona e exerceu como xefe de máquinas). A idea do barco é porque teño un tío que tivo un barco alugado no porto de Xixón cando eu tiña 13 ou 14 anos. Pescabamos bonito. Encantábame contemplar as estrelas desde o barco, vin perseidas coas luces apagadas e é das mellores experiencias que tiven.
Os piratas tamén me gustan no senso de eliminar barreiras que sometan a túa liberdade máis aló do mar, o vento e as estrelas.
– P: Cales son as túas influencias literarias?
– J: José Saramago ten unha voz de autor moi persoal que non a vin noutros autores. Tamén Haruki Murakami, Don Winslow de novela negra, galegos como Teresa Moure (fai o prólogo do libro), Suso de Toro, Manolo Rivas. (…)”

Moncha Prieto: “Algunhas amizades literarias catalás preferían que lles falase galego e copiaban palabras”

Entrevista de Antón Escuredo a Moncha Prieto en Nós Diario:
“Moncha Prieto entra no mundo editorial galego coa súa primeira obra en solitario, o libro Alma de barro. Relatos da Ribeira Sacra. En realidade sempre estivo presente a través dos seus programas de radio en galego en Catalunya ou en numerosas publicacións colectivas realizadas na emigración. As duras experiencias da súa contorna, a maioría en tempos de guerra e posguerra, xorden da memoria e pasan polo seu torno para chegar a ser literatura.
– Nós Diario (ND): De que maneira marcou a súa vida a experiencia da emigración na Catalunya?
– Moncha Prieto (MP): Marchei de Gundivós, Sober, até Barcelona cando tiña quince anos por motivos familiares. Volvín un ano para rematar os estudos e marchei outra vez até a miña volta definitiva á Galiza. Deixei a miña adolescencia no mundo rural para atoparme nunha gran cidade. En Catalunya non tiven contacto coa emigración até pasados os trinta anos, coincidindo coa creación de entidades galegas a partir do Centro Galego de Barcelona.
Débolle á emigración aprender a amar a terra e a cultura que deixara. Non con saudade, máis ben con orgullo. Lembro que algunhas amizades literarias catalás preferían que lles falase galego e mesmo copiaban palabras que, pola súa sonoridade, lles parecían fermosas. Valorábannos e seguen a facelo agora. (…)
– ND: Cando comezou a escribir?
– MP: Antes de marchar a Barcelona. Era unha necesidade intrínseca de expresión. A través da escrita podes ceibar sentimentos de toda índole. Coas palabras podes verter nunha páxina o estado de ánimo, escribir sobre diferentes temáticas, revivir o vivido,… A partir da miña entrada na radio, comecei a participar en certames literarios e levei varios premios de poesía e relato. Colaboraba nalgunhas publicacións, sobre todo galegas en Catalunya. Foi unha vocación temperá mais con froitos tardíos e tamén con algúns maduros que me mantiveron no camiño.
Nunca pensei en ter unha publicación en solitario mais ás veces ese desexo de levar a termo unha vocación non se realiza por motivos laborais, de familia,… ou por escusas que nos poñemos a nós mesmos. Quizais non temos a forza para loitar polo que queremos e polo que soñamos. O motivo chegou agora e deume a entender que somos moi fráxiles e a vida corre demasiado rápido e se non o facemos hoxe ao mellor mañá xa non podemos. Ese motivo deume forza para loitar e recompilar toda a documentación e seguir adiante.
– ND: Que é Alma de barro?
– MP: Naceu coa idea de apresurarme en escribir e transmitir todas as vivencias. Todas as temáticas do libro estaban na miña memoria. Houbo un traballo de investigación previo no que tiven que escoitar moito. En total son 18 relatos e cada un deles está baseado nun feito real. Chegáronme a través da memoria colectiva e da memoria individual das e dos habitantes desta zona da Ribeira Sacra. Aínda que parten da realidade despois pasaron polo tratamento literario. Aínda que foron desta zona coido que poden ser extrapolábeis a calquera outra parte da xeografía.
Os acontecementos históricos e a forma de vivir serían semellantes. Lembro unha frase que me dixo un poeta catalán unha vez que lle dicía que me daba como vergonza escribir segundo que poemas, ás veces escribes dunha maneira moi espida, cos sentimentos directos… Daquela dicíame que non me dese vergonza, pois todos estabamos feitos do mesmo barro. No meu caso, ficción e realidade forman unha amálgama necesaria, mais difícil de saber onde remata unha e comeza a outra.”

“Arantza Portabales e a vida secreta de todos”

Entrevista a Arantza Portabales na revista Pincha:
“Tras a exitosa Beleza Vermella, Arantza Portabales publica A vida secreta de Úrsula Bas, unha nova aventura da explosiva parella formada polos detectives Abad e Barroso. Pero esta novela -que atrapa, madura- vai máis alá dos eternos desencontros destes dous policías composteláns. Tamén é unha reflexión da violencia sobre a muller, a soidade e o abatemento da vida cotiá.
Ano e medio despois de resolver o caso de Xiana Alén, os detectives regresan con feridas e cousas non ditas que deberán arranxar, nun difícil equilibrio entre o eido laboral e persoal.
Ana Barroso xa non é aquela moza fascinada por Santi Abad, poñendo en solfa o seu traballo, senón unha muller reivindicativa do seu espazo en todos os sentidos. Por iso non permite actitudes condescendentes ou abertamente machistas dos seus compañeiros, incluíndo ao propio Santi Abad, que deberá aprender a tratar con esta nova Ana e consigo mesmo, inmerso como está nun proceso de cambio. Ambos están a madurar, coa dor que iso supón.
A entrevista pode verse aquí.”

Bases do II Premio de Novela da Galicia Rural

“Entre os grandes retos que debe afrontar a Galicia de hoxe en día cómpre destacar a procura de alternativas para o desenvolvemento do rural de cara a garantir o seu futuro e adecuación ás novas realidades do século XXI, sen que iso derive na perda da súa identidade, tradicións e cultura. Así mesmo, considérase preciso potenciar a defensa da lingua galega e a promoción das actividades culturais no ámbito local. Neste sentido, co obxectivo de promover a visibilidade do mundo rural galego e reflexionar sobre as súas problemáticas, posibilidades e retos presentes e futuros a través da creación literaria, o Concello de San Xoán de Río, co apoio e patrocinio da Secretaría Xeral de Política Lingüística da Xunta de Galicia e a colaboración da Editorial Galaxia, convoca o II Premio de Novela da Galicia Rural. Trátase dunha convocatoria dirixida tanto autores e autoras xa consagrados como a novos talentos da nosa literatura que, coas súas novelas, queiran contribuír a poñer en contacto aos lectores e lectoras co presente, o pasado ou o futuro do mundo rural galego.

BASES

1. Poderán optar ao II Premio de Novela da Galicia Rural aquelas autoras e autores que presenten novelas orixinais e inéditas, non publicadas ou divulgadas, en todo ou en parte, por calquera medio físico ou electrónico, escritas en lingua galega segundo a normativa RAG/ILG, que sitúen a súa trama na Galicia rural ou que concedan a esta un protagonismo relevante na narración.
2. As obras deberán ter unha extensión mínima de 100 páxinas, en letra Times New Roman 12, interliñado 1,5 e marxes inferior e superior de 2,5 cm e marxes esquerda e dereita de 3cm.
3. Cada proposta deberá ser presentada exclusivamente en papel, entregándose 6 copias, impresas a dobre cara, debidamente encadernadas baixo lema e sen ningún dato que identifique á autora ou autor. No envío incluirase un sobre pechado que deberá conter no exterior o lema elixido e no seu interior os datos de autoría correspondente: Nome e apelidos, DNI, enderezo postal, enderezo electrónico, teléfono de contacto e unha declaración xurada na que se indique que se presenta unha obra totalmente orixinal e inédita. Estas propostas serán enviadas ao Concello de San Xoán de Río, Praza Gabino Rodríguez Álvarez, 1, 32770, San Xoán de Río, Ourense, indicando no exterior do sobre II Premio de Novela da Galicia Rural.
4. As propostas serán enviadas antes do 15 de decembro do 2021 e o ditame do xurado farase público no mes de febreiro do 2022.
5. O premio consistirá na edición da obra por parte da Editorial Galaxia, unha contía en metálico de 2.000€, máis a entrega dun diploma acreditativo, que será entregado nun acto público organizado polo Concello de San Xoán de Río e ao que se compromete a asistir o/a galardoado/a. A contía do premio considerarase unha entrega á alzada en concepto de adianto polos dereitos de autor. O gañador ou gañadora comprométese a renunciar expresamente a calquera pretensión sobre os devanditos dereitos. A Editorial Galaxia resérvase o dereito de publicación, sen limitación do número de exemplares, da primeira edición e reimpresións, reservándose tamén os dereitos preferentes de edición tanto da segunda e seguintes edicións en lingua galega coma da súa tradución a outros idiomas.
6. Formarán parte do xurado cinco persoas pertencentes ao ámbito da crítica, a escrita, o ensino e o estudo da lingua galega, máis un secretario ou secretaria, con voz pero sen voto, en representación do Concello de San Xoán de Río. O premio será outorgado á obra que reciba o maior número de votos. Comunicarase a composición do xurado tras o peche da recepción de orixinais.
7. O premio poderá ser declarado deserto no caso de que o xurado o estime oportuno por non reunir as obras a calidade necesaria ou non cumprir cos obxectivos da convocatoria. Esta decisión, así como a concesión, serán inapelables.
8. Os orixinais non premiados serán destruídos salvo que os autores/as acudan ao Concello de San Xoán de Río a recoller os orixinais. En todo caso, non se devolverán por correo postal.
9. A participación nesta convocatoria require a plena aceptación das normas contidas nas presentes bases.”

Edgar Costas Sanmartín gaña o IV Premio Roberto Vidal Bolaño 2021

Desde Galaxia:
“A obra gañadora do IV Premio Roberto Vidal Bolaño de Teatro 2021 é Casa de feras.
O 25 de xuño, ás 19 h, celebrouse, no Concello de Porriño, a entrega do Premio Roberto Vidal Bolaño de Teatro 2021. O gañador Edgar Costas Sanmartín, recolleu o galardón nun acto no que interviron Raquel Castro (IES Ribeira do Louro), Eva García, alcaldesa de O Porriño, e Francisco Castro, director xeral da Editorial Galaxia.
O xurado, formado por Inma López Silva, Ana Abad de Larriva, Delio García, e Raquel Castro, como secretaria; destacou da obra “a orixinalidade do tratamento dramatúrxico do xénero da fábula, as posibilidades escénicas que presenta ao ser un texto con moitos personaxes que permiten o seu traballo con grupos amplos de alumnado e as distintas temáticas abordadas que van dende o maltrato animal, ás relacións de poder e a liberdade.”
Casa de feras, achega, mediante o uso dun humor cargado de ironía, “a terríbel situación protagonizada polos animais que entre 1774 e 1972 habitaron, no parque do Retiro de Madrid, un zoolóxico de aceiro e formigón”. (…)”