Entrevista a Manuel Ferreiro en La Voz de Galicia:
“(…) – La Voz de Galicia (LVG): Pondal tiña medo de ser esquecido? Á luz dalgún verso…
– Manuel Ferreiro (MF): Pondal estivo preocupado toda a súa vida por que a súa memoria ficase viva, que a obra que el concibiu ao servizo do pobo galego fose lida e tida en conta no seu tempo, pero tamén nos tempos de hoxe. Nese poema que dita na pensión La Luguesa dous ou tres meses antes de morrer, explica ben o que é a súa obra.
– LVG: Cumpriuse a súa vontade?
– MF: [Suspira] Non vivimos bos tempos. Continúa a ser moi necesario que os galegos e galegas volvamos ler o que os nosos antepasados escribiron, e nomeadamente aqueles que entregaron a súa vida a que a nosa patria non desaparecese. Probablemente se reflexionaría, e moitas actitudes poderían variar: poderiamos construír ou reconstruír unha patria que está en perigo.
– LVG: Que é Pondal na súa vida?
– MF: Comecei a traballar con Pondal un pouco de casualidade, como un traballo académico, investigador, facendo o doutoramento. Eu nin sequera son bergantiñán, son chairego, e moi rexionalista. Sinto que a miña patria de orixe é esa, pero recoñezo que teño unha fraqueza especial por Bergantiños, e foi a partir de Pondal. Para el Bergantiños era Galicia. Cando dedicas moitas horas, días, semanas, meses e anos a traballar sobre un autor acaba habendo unha especie de identificación. Pondal é un home complexo e non todo me gusta na mesma medida, claro. Mais síntome satisfactoriamente acompañado por el. (…)
Arquivo da categoría: Entrevistas
María Rosendo: “O amor que se presenta en Diáspora é combativo porque rompe as normas do heteropatriarcado capitalista”
Entrevista de Montse Dopico a María Rosendo en Praza:
“Cartas de amor en forma de poemas. Que conforman un relato da ausencia, do anceio por reencontrarse coa persoa amada. Así é Diáspora de Amor Balea, o poemario co que María Rosendo e Andrea Nunes gañaron o premio Illas Sisargas de poesía erótica. Mais é moito máis ca iso. Mediaba, entre as dúas autoras, a distancia física, xa que Andrea atopábase en China e María en Galiza. Mais o libro reflicte outra migración, cunha pegada tanto ou máis fonda. Un movemento cara “outros xeitos de amarse, de construírse na afectividade”, tal como nos explica María nesta entrevista, na que falamos tamén da súa obra anterior, Nómade, ademais de analizar un pouco a conexión de Diáspora cos anteriores poemarios de Andrea Nunes.
– Praza: En realidade, os dous libros, Nómade e Diáspora de Amor Balea, están relacionados coa migración. De que xeito? Non sei, ademais, se podemos dicir que o feito de que os dous traten ese tema está relacionado coa situación dunha xeración (a vosa), que tivo que volver emigrar. Que pensas ti diso?
– María Rosendo: Si, os dous poemarios teñen a temática da migración presente, dun xeito ben transversal, mas eu acho que é unha migración que vai para alén dos territorios físicos. É certo que Nómade foi escrito na súa meirande parte fóra, na Arxentina, mas o que moveu os poemas, o que os fixo posíbeis non foi a diáspora física mais un sentimento de estranxeiría na propia pel. Nómade existe pola necesidade de pór palabras a un estado de sitio histórico contra das mulleres, que se dá desde que existe o patriarcado e que nos fai a todas aquelas socializadas como mulleres, ter que ir na busca do nós propias, do noso centro, que nos foi usurpado para atendermos antes os desexos dos outros.
En Diáspora de Amor Balea a voz que eu represento é a que fica na casa, na Galiza, no lugar onde o amor foi posíbel. E si, aquí hai unha referencia a unha emigración mais forzada; no poemario non sabemos o por que, mas si sabemos que é contra vontade, e esa distancia é a que nace para facer posíbel o texto, o intercambio poético.
Mas tamén teño que dicir que a cuestión migratoria en Diáspora de Amor Balea ten así mesmo un compoñente que vai para alén da distancia que existe entre a China e Galiza; penso que o poemario nos fala tamén dun movemento migratorio amoroso, dunha migración -tamén forzada- cara a uns outros xeitos de amarse, de construírse na afectividade. E aí imos, migradas, porque o feminismo non nos deixa un outro lugar. Daquela eu atreveríame a dicir que aquí dáse un movemento que é complexo, que ten moito de soidade, como nas migracións territoriais físicas, mas que acho ten un destino ulterior, que é o lugar da emancipación. (…)”
Xabier P. DoCampo: “A proba de que a posguerra non está esquecida é que non somos capaces de enfrontarnos a ela”
Entrevista a Xabier P. DoCampo en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): Quince anos de escritura para rematar esta novela [A nena do abrigo de astracán]. Vostede di que non se podía facer en menos.
– Xabier P. DoCampo (XPD): Eu concretamente non puiden! É certo que no medio escribín outras dúas, pero estiven durante todo ese tempo dándolle voltas a esta historia. A estrutura foi complicada, e necesitei unha documentación amplísima, que me levou moito tempo conseguir. Vin máis de setenta películas que puideran entrar na novela? Todo iso vai alongando.
– LO: Pensou en deixala?
– XPD: En abandonala non pensei nunca. Pregúntasmo agora e decátome. Nunca pensei en abandonar esta novela, o que si cheguei a pensar é que ao mellor non era quen de escribila [ri], que é totalmente distinto.
– LO: A obra sitúase nuns anos corenta que vostede tamén viviu, axudouse das súas vivencias para recrear o ambiente?
– XPD: Si. Eu nacín no 46, pero recordo todo canto poño alí. Ribadeínsua é unha especie de Macondo que eu creo a base das vilas da miña infancia, e de onde fun sacando as miñas vivencias daquel tempo. (…)
– LO: A súa obra é relacionada con outra que escribiu hai uns anos, Cando petan na porta pola noite, pola súa reflexión sobre a culpa. É un tema que lle interesa?
– XPD: Si. É unha cuestión que está moito no meu pensamento, a culpa e o remordemento. Con algún dos contos de Cando petan na porta pola noite ten esa relación de recoñecer o mal e de ver que existe. É un elemento que está en toda a vida que vivín. Sempre recoñecín o mal e o ben e, por tanto, tiven a oportunidade de optar por unha maneira ou outra de actuar. Supoño que todas esas persoas que eu retrato tamén a tiveron, e optaron pola maldade.
– LO: Tamén lle interesa a memoria. Temos esquecido o período da posguerra?
– XPD: A proba de que non está esquecido, por máis que de cando en vez se diga, é que non somos quen de enfrontarnos a el, e que tratamos de que permanezan nas cunetas aínda as vítimas do mal que houbo. Iso é un xeito de ter unha actuación absolutamente indigna, é negarlles o recordo e a memoria. Moitas veces se ten falado do esquecemento e o perdón. Ben, todos os perdóns que queiras, pero unha vez que puxeches as cousas na situación de seren esquecidas. Ninguén pode esquecer se toda a vida viviu escoitando aos seus pais ou veciños falar da desaparición de alguén do que nunca se soubo máis. A memoria actúa dentro da culpa, roe e corroe ata que alguén se enfronta ao recordo como o ten que facer, con humildade e recoñecemento da dignidade da vítima.”
Concha Blanco, autora do libro de relatos O medo é libre
Desde Chamando á Terra, da Radio Galega:
“Falamos con Concha Blanco, autora do libro de relatos O medo é libre, que bebe da tradición oral que viviu de nena na taberna e o salón de costura familiar. Pode escoitarse aquí.”
Xabier P. Docampo publica a novela A nena do abrigo de astracán
Desde Galicia por Diante, na Radio Galega:
“Xabier P. DoCampo publica a novela A nena do abrigo de astracán. Falamos co autor da obra de Xerais, que lle levou 15 anos de traballo e reflicte unha historia triste sobre unha rapaza, Susana, a vila de Ribadainsua e o cinema. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Entrevista a Lois Pérez sobre Long Play
Eva Mejuto: “O distinto asusta”
Entrevista a Eva Mejuto en La Opinión:
“(…) – La Opinión (LO): A transexualidade segue a non existir?
– Eva Mejuto (EM): Hai colectivos que están a facer moitísimo traballo de visibilización, pero falta aínda moitísimo que facer, sobre todo no público adolescente, que é unha idade moi difícil. O distinto asusta. Poñerse na pel do outro e entender que a sexualidade é moi ampla e diversa, resulta moi complicado. Aínda fai falta moita visibilización e normalización en todos os aspectos. Eu apostei pola normalización na literatura.
– LO: Na súa obra [22 segundos] fala da aceptación da sociedade, pero tamén dun mesmo.
– EM: Si. De feito, hai algunha xente que me di que no libro hai pouco conflito, porque o protagonista é bastante ben aceptado pola súa familia. Hai moitas capas: aceptarse a un mesmo, despois no ámbito familiar e despois no social. Eu quíxenme centrar no conflito interno. Este libro sería como unha primeira parte dunha historia que fala da aceptación dunha persoa consigo mesma. Faltaría a parte sobre como o recibe a sociedade.
– LO: Pensa abordar esa segunda parte?
– EM: Si que me gustaría, pero primeiro quería ver a receptividade do público. Querería seguir traballando o tema, pero non sei se abordalo ou deixalo para a imaxinación dos lectores, porque eu o que desexaba era deixar esa píldora de curiosidade. A partir de aí, espero que a transexualidade se normalice en todos os ámbitos. (…)”
Montse Fajardo: “O culpábel só é o que mata, non a vítima nin a súa contorna”
Entrevista de María Obelleiro a Montse Fajardo en Sermos Galiza:
“Ao seu pesar, Eva, Mariluz, Tina, Ana, Irene, Marga e Begoña son as protagonistas de Invisibles, un libro impulsado polo Concello de Pontevedra e escrito pola xornalista Montse Fajardo que recolle os relatos destas mulleres maltratadas a mans das súas parellas. Unha obra necesaria que pon o foco sobre os agresores. Entrevistamos a súa autora no Sermos275. Eis un avanzo da conversa.
– Sermos Galiza (SG): Faste eco do maltrato físico, mais tamén do psicolóxico. É moi revelador que unha das vítimas aluda ao “mexo baixando polas pernas”, cando sente pánico. Outra di, “que me mataba tíñao clarísimo, nin sequera sentía medo”. Estarrecedor.
– Montse Fajardo (MF): Isto non o reflicten as estatísticas nin os estudos. Téñenme dito, “Montse, non é nada a malleira comparándoa coa devastación do psicolóxico”. Tamén me chamou a atención o caso de Ana, que tiña claro que non ía sobrevivir, mais que quería esperar a que os nenos fosen maiores, e a súa dúbida era se o home metería os restos na fosa séptica da súa casa ou da casa dos pais del. O libro recolle dous casos de actuacións diferentes cando hai nenos polo medio, o de Ana –que permanece durante anos co seu maltratador para defender as súas criaturas– e o de Irene –que decide romper e sofre o calvario, un dos máis importantes do libro, de levar os nenos co home que te maltratou cando eles che están dicindo non nos leves con el que nos fai dano–.
– SG: A culpa tamén desenvolve un papel central no libro. De feito, unha das vítimas di “non foi a Miguel ao único que xulgaron”. Por que?
– MF: O tema da culpa é unha constante en todos os capítulos. Hai culpa na muller que non denunciou; hai culpa na muller que denuncia… e non só elas senten a culpabilidade, no caso das mulleres asasinadas tamén queda coa culpa a contorna que as rodea. Intentamos enfocar a culpa no maltratador, porque a culpa nunca a ten a vítima nin a súa contorna. O culpábel sempre é o que mata, non quen está a ser vítima nin quen a rodea. (…)”
Xosé Luís Méndez Ferrín recibe o Premio Voz de Liberdade
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Xosé Luís Méndez Ferrín recibe o Premio Voz de Liberdade que concede o Centro PEN Galicia. “En realidade nunca deixei de estar na oposición e por tanto anhelar un réxime de liberdade de expresión pleno”. Pode escoitarse aquí.”
Entrevista a Estíbaliz Espinosa sobre As neuronas irmás
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“”A ciencia é cultura e esa reivindicación faise importante nestes tempos”. Estíbaliz Espinosa gaña co libro As neuronas irmás o Premio de Poesía Afundación. Pode accederse á entrevista aquí.”