Arquivo da categoría: Entrevistas
Xesús Constela: “Nada morrerá xamais se está dentro dun libro”
Entrevista
de Ramón Nicolás a Xesús Constela, en Qué leer, publicada en galego no blogue Caderno da crítica:
“(…) – Ramón Nicolás (RN): Que permanece en vostede, como autor, desde os primeiros pasos naquela revista artesanal salmantina dos oitenta até hoxe?
– Xesús Constela (XC): Permanecen inalterables as miñas ganas de (re)interpretar a realidade e o meu desexo de plasmar esa (re)interpretación sobre un papel. Actúo como unha especie de filtro, permítaseme a comparación: capto a realidade, ou quizais a absorbo, que sei eu, para despois transformala, ou procesala, ao meu xeito, e finalmente liberala en forma de palabras escritas, de literatura, á fin e ao cabo. (…)
– RN: De 15.724, a súa última novela, destaco persoalmente ese alegato contra a pena de morte e a reflexión sobre as fronteiras entre a cordura e a tolemia…
– XC: A pena de morte é algo que me repugna no máis fondo porque de ningún xeito podo compartir a idea de que unha institución poida ser quen decida cando debe finalizar a vida dun ser humano, independientemente do delito que poida cometer, e 15.724 responde a un desexo de expresar esa repugnancia. E aínda me repugna máis cando o condenado é unha persoa que vive nun mundo propio que ninguén intentou comprender xamais, unha persoa a quen a sociedade deixou de lado… Resultoume duro facelo pero… tiña que dicilo!”
Entrevista a Anselmo López Carreira en Radiofusión sobre Historia de Galicia
Entrevista
a Anselmo López Carreira en Radiofusión:
“Hermerico convértese no ano 410 no primeiro rei de Galicia. Os suevos instálanse na Gallaecia romana e asinan un pacto de hospitalidade co emperador de Roma. Coa teórica aceptación da superior autoridade imperial e co compromiso de prestar asistencia militar, constitúen de facto un reino. Afirmao así o profesor Anselmo López Carreira, autor do libro Historia de Galicia que ven de publicar Edicións Xerais. (…)
A entrevista completa pódese escoitar aquí.”
Berta Dávila: “Amólame que me pregunten por que escribo en galego. Xa sabemos que significa esa pregunta”
Entrevista
de Alberto Ramos a Berta Dávila en Praza:
“(…) – Praza (P): Porque foi até Dakota para contarlles aos seus lectores esta historia [O derradeiro libro de Emma Olsen]?
– Berta Dávila (BD): Foi unha localización que estivo alí case dende o comezo. A idea de localizar a historia nos EUA xurdiu ao tempo que as personaxes de Emma e de Clarisa, que son as dúas protagonistas da novela. De feito, xa xurdiran nese contexto, non poderían existir noutro contexto. O que si fixen foi buscar un lugar concreto na xeografía estadounidense para situar a historia. E decanteime polo Medio Oeste, porque é un lugar en principio anódino, onde existen moitas cidades de poucos habitantes e onde nunca ocorre nada. Ao final, apareceu Faith, un lugar en que sucederon unha morea de circunstancias extraordinarias e, malia todo, rematou coma unha desas vilas anódinas. Circunstancias extraordinarias como a descuberta de Sue, o tiranosauro rex máis grande do mundo, ou como que o nome da cidade é resultado de que o Ferrocarril de Rockefeller remataba en Faith, e a súa filla se chamaba Faith. Todos eses feitos fixéronme pensar que era un lugar para novelar. Decidín acoller na novela todas estas singularidades, pero tamén saír das marxes do Faith real e crear un de ficción para xogar cos estereotipos. (…)
– P: Escolleu a lingua?
– BD: A lingua vennos dada, pero nunha situación de conflito como a que temos nós, tamén é unha elección. No meu caso, foron as dúas cousas. Veume dada por unha banda, pero tamén a escollín. Polo menos, escollín non abandonala. Eu son galega, vivo aquí e escribo en galego… Creo que é o normal. Máis que a pregunta de que nova es, amólame moito máis a pregunta de por que escribo en galego. E por que? Porque xa sabemos que significa esa pregunta. (…)
– P: Polo que sei, anda mergullada nun proxecto de investigación ao redor da Literatura Infantoxuvenil (LIX).
– BD: É un ámbito moi interesante para investigar. Creo que é unha das mellores literaturas que se fan no mundo e chegan a todo tipo de lector, porque eu non creo na literatura como xeito de illarnos do mundo, senón de conectarnos. Ademais, está vinculada ao ensino.
– P: Cre que se subestima a LIX?
– BD: Non é que o crea, é que moitas veces se subestima. Só hai que ver a atención crítica e mediática que se lle dá a unha obra de adultos e a outra de LIX. E tendo unha literatura infantil e xuvenil potente, interesante e moi rica como a que temos… Houbo unha época que parecía que estaba mal vista… Vaia, mal vista tampouco, que non é un vicio escuro… Pero si parecía unha lectura de segunda, sobre todo en determinados ámbitos académicos. Parecía que se lías a Fernández Paz, non podías ler a Proust. A min, Fernández Paz paréceme alta literatura. (…)”
Nova tempada de Escrita(s) en Compostela
Entrevista
a Edita Fernández Oca e Claudio Pato en Praza:
“(…) – Praza (P): As Escritas son unha ollada sobre a relación de quen escribe coa escritura, pensando nos autores que viven aquí. Calís [Claudio Pato], ti dixeches que a xente nova era a que máis se achegaba á escritura. Isto non é unha contradición dado o estranamento entre xente nova e lingua no noso país?
– Claudio Pato (CP): O que eu dixen é que buscabamos xente nova. Eran os que menos visibilidade tiñan. Eu polo que vía, como espectador, sempre vía os mesmos nomes. Tiramos por xente nova a nivel temporal. A min parecía interesante que esa xente tivese un espazo para falar. (…)
– P: Houbo ocasións nas que falastes dunha permeabilidade do texto, non pensades que esa permeabilidade pode matar a escrita?
– CP: A escrita o que fai é embebedarse de todo o que está no mundo. Interésanos que o de fóra entre na escritura. Non hai autonomía na escritura, senón que bebe de procesos que a rodean. Son persoas que viven, traballan ou estudan e dánlle á cabeza para logo escribilo.
– P: A escritura é para vós un xogo?
– CP: Para min é un oficio.
– Edita Fernández Oca (EFO): Para min é unha responsabilidade.
– P: Se vos comparades coa escrita oficial, sentídesvos coma uns pallasos que non lle fan gracia a ninguén?
– CP: Volvendo ao de xogo, cambiei ese termo polo de oficio, porque a escrita é un oficio que te leva ao oficio máis importante, o de vivir. Apréndese moito por aí. A escritura é un xogo porque ti xogas coa linguaxe. Nese xogo ten que haber un compoñente ético e político para que esa linguaxe non fira, e se o fai que fira a hexemonía que crean os marcos de guerra que non nos deixan vivir. E de ser pallaso, pois os pallasos gustan.
– EFO: Entre pallasos e burros anda a cousa. (…)”
Parlamento das Letras: Séchu Sende
Entrevista 
de Armando Requeixo a Séchu Sende no seu blogue, Criticalia:
“(…) – Armando Requeixo: ¿Que cres que lle falta aínda ás nosas letras e que lle sobra definitivamente?
– Séchu Sende: Pois falta que umha parte da gente que escreve poida participar em igualdade de condiçons com a outra, ou seja, que acabe a discriminaçom por questiom de letras, em todos os sentidos. E claro, falta mais gente que lea livros na nossa língua. Se nom me equivoco de cada 100 livros vendidos na Galiza compram-se na nossa língua 7. (…)
– Armando Requeixo: ¿Cal é a túa valoración do noso presente literario?
– Séchu Sende: Está mui condicionado polo conflito político e sociolingüístico. A nossa vida como galegos é mui precária, económicamente, culturalmente e literariamente.
Há muitas persoas a desenvolver muita criatividade com as palavras mas cada vez somos menos gente a falar galego… Se houvesse mais persoas galego-falantes, galego-viventes, haveria mais escritores e escritoras a enriquecer a nossa literatura. Entendo que o proceso de normalizaçom da língua e da literatura deve sumar as forças de todos os agentes sociais, galego-falantes, mais galego-falantes, ou mais castelám-falantes, porque som processos de participaçom social, abertos, implicativos. E de aí que veja a necesidade de que as forças galeguistas mais conscientes caminhemos cara a umha irmandade real. E isso nom se pode conseguir se discriminamos por questiom de letras. Muita gente que escreve fai-no com Ñ e muita gente que escreve fai-no com NH. Por outro lado, os últimos meses resultarom-me mui interessantes e dinámicos, especialmente polos livros da irmandade do NH, que medra cada dia: Ramiro Torres, Verónica Delgado, Eugénio Outeiro, Susana Sánchez Arins, Andrea Nunes, Ugia Pedreira, Concha Rousia, e mais, ou o abandono do caminho galego-castelhano por parte de Teresa Moure. Tarda-me muito o seguinte livro de Igor Lugris. (…)”
Ramón Villares: “A cultura serviu de argamasa na construción da autonomía”
Entrevista
de Xesús Fraga a Ramón Villares en La Voz de Galicia:
“O Consello da Cultura Galega conmemora o venres 27 de setembro os seus primeiros trinta anos. Un período no que, segundo o seu actual presidente, o historiador Ramón Villares (Cazás, Xermade, 1951), a cultura desenvolveu un camiño parello ao da autonomía, a cuxa consolidación contribuíu. O Consello naceu en 1983 «coa vontade de facer institucións que acompañasen o proceso da autonomía», lembra. (…)
– La Voz de Galicia (LVG): Dende 1983 Galicia mudou moito. ¿Cales serían os logros principais no eido da cultura?
– Ramón Villares (RV): Como éxito global, creo que o de facer normal na vida institucional, algo menos na cotiá, a cultura galega. A lingua, o gusto polo patrimonio, a literatura, a arte, por todo aquilo que ten que ver con Galicia. Non é que antes non existise, pero creo que a autonomía favoreceu moito esa tendencia. Galeguizáronse moitas institucións, as propias universidades, ou os concellos. Nese sentido, a cultura foi un elemento substancial na construción da autonomía, porque a política, dende o punto de vista de partidos de maior ou menor orientación galeguista, foi, en certo modo, ausente nesa construción. A cultura serviu de argamasa da propia autonomía. Non foi todo feliz nin hoxe podemos dicir que estea todo correcto. Segue habendo moitos problemas e limitacións, pero iso é a vida mesma.
– LVG: ¿Cales son os esas materias pendentes que cómpre afrontar?
– RV: A fundamental é a percepción que a propia sociedade galega ten de si mesma e como quere facer o seu futuro. Creo que aquí hai unha disonancia entre os desexos da sociedade galega e a interpretación que dela fan as elites políticas, empresariais e sociais. O máis sorprendente da situación que vivimos agora é unha certa desafección da sociedade galega polos seus propios valores. Isto a min preocúpame un pouco, aínda que tamén hai que entender que vox populi, vox Dei. Aínda que ás veces se equivoque o pobo, pero se a sociedade vai nunha dirección, non se pode atallar. Podemos facernos algunhas autocríticas, que non sempre son fáciles, pero aínda así creo que o que hai que facer é que algunhas propostas de futuro sexan atractivas, sendo asumidas pola sociedade e que poidan modificar a situación. Pero é algo que está fóra do meu alcance e de institucións como o Consello da Cultura. Creo que en trinta e tantos anos que levamos de autonomía avanzamos moito no ámbito do consumo cultural, da democratización da cultura, pero non todo é perfecto e hai que ter en conta que hoxe a cultura atópase con problemas aquí e fóra, aínda existe unha visión elitista da cultura. (…)”
Manuel Portas: “Cando nunha sociedade hai machismo, haino nos homes e nas mulleres”
Entrevista
de Montse Dopico a Manuel Portas en Praza:
“(…) – Praza (P): Faneca Brava vai pola segunda edición…
– Manuel Portas (MP): Si. A primeira saíu en abril e vamos pola segunda. Está a funcionar ben: parece que a xente o recomenda… E non é unha lectura recomendada nos institutos, como tantas veces se di da literatura galega. O problema é que os rapaces teñen, moitas veces, a percepción de que a literatura galega é unha cousa antiga, doutro tempo… (…)
– P: Dixo Fernández Paz do seu libro Non hai noite tan longa que quería retratar a miseria moral da sociedade das últimas décadas do franquismo. Faneca Brava é tamén así…
– MP: Cando nunha sociedade hai machismo, haino nas homes e nas mulleres. E a avoa é un tipo de muller machista que pasou toda a vida xogando ao xogo do nome dos Pereira, do clan, da estirpe, aínda que para iso tivese que sacrificar a neta. Ás veces pensamos que este tipo de comportamento só se daba nas familias burguesas, pero non é así. Na novela, é unha familia de mariñeiros e carpinteiros. Lela ocupa, porén, como diciamos antes, un lugar intermedio entre a avoa e a neta. E Encarna é o alter-ego de Concha, que representa outro tipo de muller. Deste xeito, grosso modo, falo dun abano de mulleres que reaccionan de xeitos diferentes ante os feitos. É evidente a miseria moral de tapar un crime como o que se comete contra Concha. (…)
– P: E o tema do galego [na educación]? Que ocorre na práctica?
– MP: O que si se nota é que agora os profesores teñen moita máis formación. Por iso, se houbese apoio, a galeguización sería maior. Con máis apoio legal poderíase avanzar moito, sen que pasase, desde logo, nada traumático.”
Entrevista a Hixinio Puentes en Fervenzas Literarias
Entrevista
en Fervenzas Literarias:
“Hai historias terribles que compre contar para que a forza do Lethes non arromben con elas e as súas augas as leven corrente abaixo, lonxe de nós. Acontecementos que son precisos coñecer, onde se fai necesario saber o que pasou. Entre esas historias que algunhas persoas queren sepultar baixo múltiples capas de indolencia e de apatía está a historia dos irmás cariñeses Pita Armada, e para contala temos a un narrador posuidor dunha das prosas máis áxiles das nosas letras: Hixinio Puentes.
Winnipeg (Xerais) amosa ao lector -a xeito de crónica- a peripecia vital da familia Pita Armada. Propietarios de varios negocios na vila ortegana de Cariño, entre eles unha fábrica de conserva, amósanse activos na mellora das condicións de traballo dos empregados desta puxante industria a través do Sindicato da Industria Pesqueira. O estoupido da guerra vailles poñer no gume da navalla de insidiosos e de malpocados. Seica houbo un momento na nosa historia recente onde axudar ao veciño pagábase coa morte.
O levantamento militar, a fuxida, os anos da guerra, a botadura do Winnipeg na costa francesa e, finalmente, o golpe militar chileno son algúns dos pasaxes debuxados con estrema mestría por Hixinio Puentes. (…)”
Manuel Veiga: “Como autor, non me gusta a cultura da queixa”
Entrevista
de Montse Dopico a Manuel Veiga en Praza:
” O novo libro de Manuel Veiga é unha novela de xornalistas. Dun tipo de xornalismo que naceu coa Transición, coas esperanzas postas no futuro e nunha transformación real da realidade. Mais tamén é a crónica dun desencanto. Dunha xeración que pasou da ilusión á decepción, non sen complicidades co que veu despois. Alén dun retrato social, político e cultural da evolución dun país que houbo un tempo no que pechou en falso demasiadas portas. E até hoxe. Chámase Os xornalistas utópicos. E mestura a memoria do autor coa ficción. O autor presentará o libro este mércores 25 de setembro en Compostela, na libraría Couceiro, coa presenza de Manuel Bragado e Mario Regueira.
– Praza: Os xornalistas utópicos achéganos unha visión bastante crítica do xornalismo actual. Di que non interesa a verdade senón facer literatura economicamente rendíbel: coa súa trama, o seu malo, a súa vítima… Era ese un dos obxectivos principais da novela?
– Manuel Veiga: De primeiras, eu non tiña vontade de facer ningunha crítica. Eu quería só escribir e facelo o mellor posíbel. Pero un, como autor, responde a un carácter, a unha biografía. Non podes evitar ser quen es, aínda que o intentes e escollas o xénero da ciencia ficción. Detrás sempre está o mesmo pulmón alentando. En concreto, eu son xornalista de profesión e sempre tiven unha perspectiva crítica, desde que me presentaba aos concursos de redacción no bacharelato. Incluso a ironía xa estaba naqueles textos. O libro, é certo, vai de xornalistas, como outros van de detectives. (…)”
