Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Maruja Mallo é a protagonista da nova novela de Pepe Carballude, A pintora libertaria. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Arquivo da categoría: Entrevistas
Saúde e Terra!: Antón Reixa
Pilar García Negro: “O expediente grave que temos entre mans é, como afirmava Ricardo Carvalho Calero, conseguir o uso do galego para tudo”
Entrevista a Pilar García Negro no Portal Galego da Língua:
“(…) – Portal Galego da Língua (PGL): Qual foi a melhor iniciativa nestes quarenta anos para melhorar o status do galego?
– Pilar García Negro (PGN): Permitam-me, antes de mais, umha pontualizaçom: nom é adequado falarmos de “oficialidade” do galego e, portanto, do 40º aniversário da mesma. Tal efeméride, neste 2021, leva-nos à promulgaçom de umha lei orgânica espanhola, o “Estatuto de Autonomia da Galiza” (Abril 1981), dependente, a fortiori, da Constituiçom aprovada e promulgada em 1978. O que em ambos textos legais se permite é um regime de cooficialidade. A tal cooficialidade (verbal, terminológica) nem sequer é real, quer na sua modalidade territorial, quer como direito pessoal. E nom existe, como exercício possível, porque a supremacia da língua oficial do Estado, o espanhol, elimina de raiz qualquer possibilidade de igualdade ou de equiparaçom legal.
As melhores iniciativas (em plural) para melhorarem o status do galego nascerom (des)de abaixo, quer dizer, do mesmo povo galego organizado em diferentes porçons políticas, sindicais ou associativas. Reluzem de jeito singular a atividade, propostas, denúncias de incumprimento de mínimos legais e relaçons internacionais, da Mesa pola Normalización Lingüística. O grande paradoxo-drama é que levamos décadas acumuladas dumha actuaçom governamental-“juntística” que agita com frequência o cocktail da passividade-indiferença-hostilidade-agressom no tratamento sociopolítico da língua galega, com particular ênfase negativa na última década, onde se chegou a conceituar o galego como “barreira” ou a proibi-lo, diretamente, em várias disciplinas do temário escolar.
– PGL: Se pudesses recuar no tempo, que mudarias para que a situaçom na atualidade fosse melhor?
– PGN: Várias cousas. A principal: a utilizaçom da cativa (no duplo sentido) legislaçom e competências autonómicas a prol do galego, para o fazer mais visível e audível socialmente; para ir conquistando e consolidando espaços de uso público; para lhe procurar asociaçons novas e rupturistas; para soldar sentimentos de galeguidade tradicional com pensamentos e atos de galeguidade consciente. Também mudaria táticas de sociopedagogia, que, se calhar, utilizamos com a melhor intençom mas sem a devida inteligência. E, por suposto, encareceria muito mais a necessidade dumha nova didática no ensino da língua, no ensino em geral, e na procura de usos nom redundantes ou consabidos (literatura, efemérides…). (…)”
“O mundo da Xela Arias nena, a ollos de Luz Beloso”
Desde Nós Diario:
“A novela, co título Non te amola!, é unha “biografía emocional dunha infancia que se proxecta, vizosa, cara aos nosos días e que descobre unha ollada descoñecida da autora e unha narrativa impoñente”, sinalan desde a editorial.
Este libro de Xela Arias está ilustrado por Luz Beloso (Monforte de Lemos, 1968), que co seu traballo “axuda a entender como foi a infancia da autora e os marabillosos acontecementos que, desde a súa ollada infantil, sucederon e como ela os conta”, engaden.
Beloso é licenciada en Belas Artes, na especialidade de pintura, pola Universidade de Salamanca. Exerceu de profesora de Educación Plástica e Audiovisual na Galiza desde 1993 no IES As Barxas de Moaña e, desde 2019, como profesora de Artes no IES María Soliña de Cangas. (…)
A nova de facer a ilustración do libro inédito de Xela Arias chega á ilustradora Luz Beloso “da man de Francisco Castro, director da Editorial Galaxia, cunha chamada repleta de ilusión e que para min foi un auténtico agasallo”, relata a ilustradora en conversa con Nós Diario.
Non te amola! é unha obra narrativa que a escritora viguesa realiza con 30 anos, baseada en relatos inspirados na súa infancia e que conta desde a perspectiva dunha nena de nove anos. Esta lembra a súa infancia en Sarria e o seu traslado a Lugo cuns relatos dirixidos a un público infantil, “mais dos que tamén fan gozar os maiores de calquera idade”.
Á hora de realizar a investigación para o traballo, a inspiración da ilustradora “foi particularmente emocionante, xa que a miña infancia tamén transcorreu en Sarria e desde o punto de vista visual hai detalles dalgúns lugares como o da capa, cuxo fondo é “Chanto”, un espazo de lecer que todo cativo e cativa do lugar coñece; ou as gardas, que son os arredores da escola da Granxa de Barreiros, en Ortoá”.
Alén disto, como traballo de documentación sobre a poeta, Luz Beloso encontrou moita información gráfica na rede. “Fun atopando desde fotos familiares de Xela Arias na granxa cos seus pais e mesmo espazos que a propia escritora habitou na infancia do libro”, indica a ilustradora.
Con esta información e “desde o meu propio estilo e coherencia co meu traballo”, Beloso ilustra de modo “colorista, agarimoso e divertido” o libro Non te amola!” .
As súas técnicas para esta publicación levan a que “o trazo do lapis de cor sexa o protagonista, intentando que non se perda o xesto nin a frescura no traballo”.
Para a escolla destas técnicas, Beloso baseouse nos “referentes que me marcaron ao longo da miña vida, tanto en pintura como en ilustración”. As ilustracións de Rébecca Dautremer, Ana Juan ou a pintura de Odilon Redon son exemplos “dun sen fin de artistas contemporáneas que grazas ás redes podemos gozar da súa obra”.
“O marabilloso de ilustrar é que nunca deixas de aprender, cada novo libro é un novo reto”, apunta a ilustradora.
Para Beloso o libro Non te amola! “é unha obra persoal e divertida, chea de aventuras, entrelazada por varios relatos dunha infancia próxima e familiar que mostran unha Xela Arias nena, onde a escritura e os libros teñen un papel protagonista na súa vida. Unha escritora feminista que apunta xa intencións e que está decidida a escribir un libro fresco, divertido e emocionante”, valora.
A ilustradora considera que a escritora de Tigres coma cabalos é “un referente no mundo editorial e da poesía, unha voz única, valente, comprometida, conmovedora, renovadora, feminista e transformadora neste mundo que tanto precisa da súa voz e da súa poesía”.
Por iso, Luz Beloso anima o público para “afondar no traballo de Xela Arias”.”
Manuel Gago: “A novela retrata un escándalo da época e revela un segredo que poucos coñecen”
Entrevista a Manuel Gago na Radio Galega:
“No Galicia por diante, con Kiko Novoa, Manuel Gago preséntanos Nus, unha historia sobre o país e o movemento nudista dos 80, na editorial Xerais. “A novela retrata un escándalo da época e revela un segredo que poucos coñecen”, asegura na Radio Galega. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Saúde e Terra: Euloxio Ruibal
José Carlos Bermejo Barrera: “O mito xacobeo non ten base nun culto anterior”
“O retorno de Xurxo Souto”
Desde o Diario Cultural da Radio Galega:
“Reedición de todo un clásico da literatura bravú: O retorno dos homes mariños, de Xurxo Souto. A entrevista pode escoitarse aquí.”
Darío Gil Arias: “O libro unha palabra: tenrura”
Entrevista a Darío Gil Arias en Nós Diario:
“- Nós Diario (ND): Que lembra da súa nai [Xela Arias]?
– Darío Gil Arias (DGA): Xórdenme sempre moitos recordos de moi diferentes ámbitos cando penso na miña nai. A meirande parte deles teñen que ver coa vida cotiá, coa convivencia. Porén, tamén teño recordos das viaxes que facíamos a Formentera ou a Portugal con meu pai ou das actividades que levaba a cabo miña nai na Fundación Nautilus, relacionadas cos movementos Nunca Máis e Non á Guerra.
As lembranzas do seu labor literario son algo máis borrosas para min, aínda que si lembro vela traballar en varias traducións e incluso unha vez levoume a ver como dobraban ao galego un capítulo de Shin-Chan nun estudo en Vigo.
– ND: Como influíu o legado literario da súa nai na súa vida?
– DGA: Pese a que non sinto ningunha inquedanza por comezar unha produción literaria propia, as particularidades da miña nai, así como as do meu pai, leváronme a ter un profundo respecto por todas aquelas persoas que crean ou promoven cultura, e singularmente cando falamos da galega.
Tamén as numerosas visitas a museos e galerías, que tiven a sorte de facer cando viaxabamos fóra da Galiza fixo que tivera inquedanzas culturais diversas, non enfocadas cara a unha única disciplina, polo que o seu legado en min é un pouco o reflexo da súa obra, a mestura de múltiples disciplinas culturais nun diálogo entre iguais.
– ND: Que sentiu cando soubo que lle ían dedicar o Día das Letras Galegas 2021?
– DGA: Foi un orgullo tremendo. Aínda que esta época está irremediabelmente marcada pola pandemia e podíase pensar que iso desluciría o seu ano, o gran traballo das institucións e editoriais en tan pouco tempo, e cos condicionantes sanitarios tan restritivos, está facendo que todos os proxectos saian cara a adiante e se lembre e celebre o ano da miña nai o mellor posíbel. Toda a familia está encantada.
– ND: Que podemos agardar deste novo libro de Xela Arias [Non te amola!]?
– DGA: É algo especial publicar un inédito de modo póstumo, mais decidimos dar o paso porque ela xa o quixera publicar no seu tempo e por circunstancias externas non se deu.
Ela estaba orgullosa do seu traballo e consideraba que estaba á altura precisa para ser publicado, polo que nos permitimos de boa gana que vise a luz. É algo moi distinto aos seus outros traballos, xa non só por ser prosa, senón porque se trata de contos infantís, que pouco ten que ver coa súa temática habitual. Se houbese que resumir nunha palabra o libro, eu quedaríame con tenrura.
– ND: Como animaría o público a que afonde no traballo de Xela Arias?
– DGA: Por sorte, e grazas ao traballo de moitas persoas e editoriais, hai moita obra da miña nai dispoñíbel. Quizais a poesía non é o estilo máis popular á hora de escoller lectura, pero para todo aquel que lle queira dar unha oportunidade recomendaríalle que comezase con Darío a diario, xa que é un poemario curto, sinxelo, cunha visión diferente da maternidade e que pode servir de primeiro chanzo para familiarizarse coa obra de miña nai, e posteriormente seguir avanzando nela.
Con todo, para todas aquelas persoas afeitas a ler poesía, coido que Tigres coma cabalos é unha obra moi valiosa xa que pon en diálogo os poemas coas fotografías, sendo toda unha pioneira no seu momento.”
Reportaxe: Pablo Bouza gaña o Díaz Castro
Desde Terracha.xa:
“(…) O poeta, nacido en Fene e licenciado en Fiolosofía e Ciencias da Educación, séntese moi afortunado por ter obtido dito premio, e conta que cree ter “unha conexión espiritual coa chaira que parece que me da sorte”. Bouza gañou en cinco ocasións o Certame de Poesía de Vilalba, nos anos 2003, 2004, 2009, 2010 e 2013, e considera a vila a súa “praza poética”. Agora, despois de seis anos sen publicar, volverá ter nas súas mans un novo poemario que será editado por Espiral Maior. “Para poder publicar hoxe en día o máis viable é presentarse a certames cos que conseguir ese premio. Estes concursos vanlle dando firmeza á túa obra e permiten que se poida visibilizar. O de Guitiriz aínda é moi novo e hai que recoñecer que todos os premiados sempre son poetas de relevancia”. Esta obra sumarase aos seis libros que xa ten publicados, e o premio aos 13 galardóns que obtivo polo momento polas súas estrofas.
Na súa nova creación, Coma o ruído que fan as portas das igrexas ao pecharse, os lectores divisarán a liña de escritura característica de Bouza “nas miñas obras hai un fío común que é a memoria, para min é algo que nos fai imperecedoiros. Sempre escribo referencias ao fogar, establezo diálogos coa memoria persoal e colectiva, ademais de tratar os grandes temas da historia universal: o amor, a morte, a fraxilidade da vida…”.
Ademais de manter un dos recursos que máis caracteriza a súa poesía, a metáfora, o galardoado trata de transmitir imaxes aos lectores dende as súas verbas “non só sonoras ou orgánicas, senón de dor e desasosego, unha poesía transparente, sen medo”. O propio título da obra pretende provocar esa reacción no lector, “que a xente atope o que lle transmiten a cada un as igrexas, soidade, amor… Hai un poema no que explico o que significou para min nun momento dado”.
Ademais de ter familia numerosa, Pablo Bouza exerce de xefe do servizo de Cultura e Educación no Concello de Culleredo, pero non compaxina con horarios a súa vida laboral e familiar e a súa paixón. “Son un poeta moi pouco racional, son moi inspirado e os poemas chéganme como lanzas. Recollo os versos e logo se converten en poemas e despois en libros. Non programo, nin compaxino, vou escribindo e cando sinto que teño un libro rematado preséntoo nalgún certame. Trato de atopar a poesía nas cousas da vida cotiá, os libros van xurdindo e chegan como eles queren”.”