Artigo
de María Reimóndez na Plataforma de Crítica Literaria A Sega:
“(…) Se algunha vez alguén tivo dúbida da conexión entre os mundos da fantasía, no literario e fóra, e aqueles que denominamos “o real” (deixarei a crítica da Matrix para outro día) achegarse a O Gran Reino [de Eduardo Santiago] acabará de disipar esas incertezas. Non é novidade ningunha ler a ficción científica ou a literatura denominada “fantástica” como glosas sobre o que existe, pero neste caso o tema vólvese a materia da propia narración. Unha materia que toma forma corpórea nunha adolescente, Galadriel, que anda, na miña lectura, á procura dun espazo onde poidan convivir a forza e o (auto)control.
Aínda que as capas de lectura deste Gran Reino poden ser moitas, vou ficar nesta concreta. Porque rara vez atopamos na literatura protagonizada por adolescentes unha personaxe como Gala. Certo é que o estereotipo masculino do heroe que ten poderes e non sabe que facer con eles pode ecoar como referencia, mais precisamente o interesante de Gala é que foxe e se arrepón ao discurso adquirido. Para empezar, o único poder que ten Gala é a súa intelixencia, a súa creatividade. Algo ao alcance de calquera moza. Algo fanado socialmente en calquera moza. Como ben nos recorda Carlos Negro en Penúltimas tendencias, o mundo do rosa ao que nos vimos sometidas as que fomos adolescentes e ao que se vén sometidas as que o son agora implica tamén unha asunción da parvicie e da superficialidade por defecto para definir o feminino. As mozas poden ser calquera cousa, mais nunca intelixentes. E moito menos intelixentes de máis. Esa é unha chata incomprensible que fai que unha non saiba que facer con ela.
Porén, Gala atopa unha maneira, controvertida e por veces maléfica (e aló vai outro estereotipo, o da adolescente riquiña, o da muller que ten que agradar a toda costa). Unha moza que sabe aproveitar moi ben as feblezas alleas para o seu propio beneficio. Que sabe usar o estereotipo para o ben propio. Dubido que ningunha adolescente a quixese inicialmente como amiga ante esta descrición, mais a astucia desta novela fica en que malia todo isto Gala é alguén a quen queremos emular porque na súa perfidia está tamén unha creatividade sen límites, aquela da que agroma O Gran Reino. (…)”
Cuestionario Proust: Francisco Antonio Vidal
Desde
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica, este Cuestionario Proust a Francisco Antonio Vidal:
“1.– Principal trazo do seu carácter?
– Introvertido.
2.– Que calidade aprecia máis nas persoas?
– Decencia.
3.– Que agarda das súas amizades?
– Amizade.
4.– A súa principal eiva?
– Timidez.
5.– A súa ocupación favorita?
– Charlar cos amigos.
6.– O seu ideal de felicidade?
– Que o tempo sexa rendible.
7.– Cal sería a súa maior desgraza?
– Ser arredado dos meus.
8.– Que lle gustaría ser?
– Científico.
9.– En que país desexaría vivir?
– Galiza.
10.– A súa cor favorita?
– Azul.
11.– A flor que máis lle gusta?
– Chorima.
12.– O paxaro que prefire?
– Pardal.
13.– A súa devoción na prosa?
– Cunqueiro.
14.– E na poesía?
– Rosalía.
15.– Un libro?
– Cien años de soledad.
16.– Un heroe de ficción?
– Odiseo.
17.– Unha heroína?
– Ursula Iguarán.
18.– A súa música favorita?
– A Alborada de Veiga.
19.– Na pintura?
– A Venus do espello, de Velázquez.
20.– Un heroe ou heroína na vida real?
– Stephen Hawking.
21.– O seu nome favorito?
– Adrián.
22.– Que hábito alleo non soporta?
– Que se mollen sopas nunha fonte común antes de que se sirvan todos.
23.– O que máis odia?
– O engreimento.
24.– A figura histórica que máis despreza?
– Franco.
25.– Un feito militar que admire?
– A revolución dos caraveis.
26.– Que don natural lle gustaría ter?
– Capacidade de retentiva.
27.– De que maneira lle gustaría morrer?
– Sen ver vir á morte.
28.– Cal é o seu estado de ánimo máis habitual?
– Reflexivo.
29.– Que defectos lle inspiran máis indulxencia?
– A ignorancia.
30.– Un lema na súa vida?
– Non deixes para mañá o que poidas facer hoxe.”
Lugo: encontro sobre O veleno da risa. Un misterio para Tintimán en Lugo, con Santiago Jaureguízar
O
xoves 12 de marzo, a partir das 18:00 horas, no Museo Interactivo da Historia de Lugo (Parque da Milagrosa), Santiago Jaureguízar será o escritor protagonista da Cata Literaria, onde manterá un encontro cos lectores da súa obra, dirixida a público xuvenil, O veleno da risa. Un misterio para Tintimán en Lugo, publicada por Xerais.
Bases da III Edición de MicroCatrorelatos, do Café de Catro a Catro
Compostela: presentación de Quem fala a minha língua? Vol. 2
A Coruña: presentación de María Barbeito, de Ana Romero Masiá
Betanzos: presentación de O sistema foral en Galicia, de Severino Fernández Abel
Pontevedra: presentación de Marcelino Gómez Arias, de Perfecto Ramos
Paseos pola Coruña Literaria, os 14 de marzo, 25 de abril e 16 de maio (prazas cubertas)
Os
Paseos pola Coruña literaria son unha iniciativa da Asociación de Escritoras e Escritores en Lingua Galega desenvolvida coa colaboración e patrocinio da Concellaría de Cultura do Concello da Coruña.
PROGRAMA
A volta á cidade xerminal, Manuel Rivas.
Sábado, 14 de marzo, de 12:00 a 13:30 h.
Saída: Porta Real, antiga Avenida da República.
A Coruña, cabo do Faro, era unha cidade-libro. O libro estaba no escudo. Un almeiro urbano de bibliotecas populares, ateneos, escolas racionalistas e centros de librepensamento. En 1936, o fascismo quixo queimar e borrar do mapa todo iso. A novela Os libros arden mal conta a historia dramática da cultura, mais tamén a estratexia da memoria para xermolar nas cinzas. A literatura anda ás ceibas pola cidade-libro.
A Coruña de Luísa Villalta, María Casar.
Sábado, 25 de abril, de 12:00 a 13:30 h.
Saída: Estatua de Pardo Bazán nos Xardíns de Méndez Núñez.
Un percorrido polos espazos da cidade da Coruña que Luísa Villalta poetizou nos libros En Concreto e Papagaio ofrécenos a fusión entre poesía e paisaxe que sinala ao territorio como xerme da creación.
A cidade do vento e do mar que se sabe sempre aí, medrando en ondas que mollan os ollos e lamben as xanelas, faise palabra e debúxase no vento en ceos poboados de nubes.
A poeta re-constrúe a Cidade como lugar mítico, actualizando a súa inclusión no inventario dos lugares literarios do noso país.
As pedras percebeiras da Torre de Hércules (Ruta de Ulyses Fingal), Xurxo Souto.
Sábado, 16 de maio, de 12:00 a 13:30 h.
Saída: Praia de santo Amaro.
Tanto para a tradición greco-latina como para as vellas lendas atlánticas , A Coruña é unha fin do mundo –Torre de Hércules, Torre de Breogán–, porta do Mar Maior ou, o que é o mesmo, porta de todos os misterios.
O pintor Urbano Lugrís condensou estas dúas tradicións no seu alcume literario: Ulyses Fingal (Ulises de Ítaca, e mais Fingal, o heroe dos versos escoceses do bardo Ossián).
O Grelle, Macallás, Area de Concha, o Cabalo, as Longuiñas, a Rabaleira, Sogadoiro, Gueivouteiro… Velaí as pedras que rodean a Torre, conforme nos ensinou Emilio Mariñas, o sabio percebeiro.
Nesta ruta –dende a praia de Santo Amaro até o vello faro- queremos coñecer cada unha destas rochas, e que a eufonía dos seus nomes sexa impulso evocador para nos reencontrar coas máis grandes lendas do mar.
NOTA: agradecemos enormemente ao público o seu interese nesta actividade, que levou a que xa se cubrisen todas as prazas.
Ramón Caride: “Se fose estadounidense escribiría series de televisión”
Entrevista
de César Lorenzo Gil a Ramón Caride en BiosBardia:
“(…) – BiosBardia (B): É noticia ver un autor coma vostede, consagrado, habitual nas grandes editoras, publicando nun selo pequeño e relativamente novo como Urco. Teño entendido que foi vostede quen lle ofreceu á editorial o proxecto Flash-Black 13.
– Ramón Caride (RC): Certo. Son lector e comprador de Urco, unha editorial que me parece moi interesante, un proxecto de autoxestión, cunha imprenta propia, cunha filosofía orixinal nas letras galegas: achegar o libro aos novos; que non renuncia á súa identidade un tanto freaky, leais ao idioma galego. A miña simpatía con eles ten a ver tamén coa miña propia vivencia. No Ourense da década do 1980 eu curtinme como veterano do activismo cultural. Paréceme de seu que este libro, que entra dentro dos seus temas centrais: a literatura fantástica e a ciencia ficción, apareza nas súas coleccións. (…)
– B: Vostede defende e cultiva os xéneros literarios populares, os que buscan entreter: novela policial, fantástica… Mais a día de hoxe a audiencia deses contidos non está algo afastada dos libros? Non compiten polo mesmo público que o cinema, os videoxogos ou as series de televisión?
– RC: Se eu fose estadounidense, escribiría series de televisión. O que pasa é que en Galicia temos un gran déficit de formatos de expresión, especificamente os audiovisuais. Sempre digo que se a literatura popular feita en galego, a que se escribe para chegar a públicos habitualmente non compradores de libros no noso idioma, tamén fracasa na conquista do público é porque utiliza formatos desfasados. Esa narrativa non é patrimonio do libro, debería existir noutras formas, noutras canles. Non é lóxico que teñamos un canal de televisión propio, público, que emite en galego, e case non se fagan series pensadas para a xente nova. Na última edición da revista Tempos Novos publícase un traballo moi interesante sobre as series da Galega. O PP intentou desde o primeiro día rematar coa serie Matalobos,a pesar de que conseguía boas cifras de audiencia. Por que? Porque non encaixa nun sistema de valores que unicamente busca a satisfacción das capas de maior idade de Galicia. De aí que se espreman os formatos decimonónicos, antiquísimos de Padre Casares ou Pazo de familia. Paréceme unha pésima idea afastar o público novo da TVG a mantenta.
En canto ao debate de se a literatura de xénero, a popular, ten vixencia, coido que a pesar de todo, si. A literatura segue a ser a base de todos eses contidos. As ideas prenden mellor sobre o papel; o ideal sería que logo outros as retomen e as adapten a outras linguaxes. (…)
– B: Aínda que na súa bibliografía hai moitas novelas, o relato é un dos seus formatos preferidos. Vostede ten reflexionado incluso sobre o proceso creativo. Escoiteino dicir que o ideal do relato curto é que tanto na lectura coma na escritura responda a un acto único, que empeza e acaba sen interrupcións.
– RC: É certo. O relato ten que funcionar como unha unidade de redacción e de lectura. Outra característica fundamental é que o relato ten un antes e un despois que non coñecemos, de aí a súa intensidade. O relato é o chispazo da literatura. Ao contrario do que pensan moitos creadores e críticos, para min é a novela a que ten que inspirarse no relato: unha boa novela é aquela que consegue imitar esa intensidade do relato, que se vai sucedendo a base de episodios que conseguen manter o lector preso porque en cada páxina hai esa chispa da que falaba. Para min, o maior pracer da literatura é porse a escribir un relato, cando sabes que todo o que elucubraches no deseño previo se mestura con ese pouso irracional que non tiñas previsto e queda o resultado sobre o papel: cando sabes que o texto xa está, xa existe.
– B: Vostede é un dos veteranos das letras galegas contemporáneas, cunha ampla obra detrás. Como se sente tratado pola crítica?
– RC: Depende. Coido que a xornalística me trata habitualmente ben; a académica penso que se achega á miña obra con preconceptos. En xeral, esa crítica “a longo prazo” tivo unha relación comigo baseada en dous conceptos: un é responsabilidade miña, xa que ao cultivar determinados xéneros que non estaban de moda para a crítica canónica, pois as miñas obras acabaron maltratadas. A visión da crítica ás veces é limitada, néganse a apreciar nada literario en determinados xéneros ou temas. Outro factor ten a ver coas relacións persoais, que eu non cultivo especialmente nese ámbito. (…)”
