Entrevista
de Manuel Vilas a Xosé Manuel Sánchez Rei en Galicia Confidencial:
“(…) – Galicia Confidencial (GC): Que motivos os levaron a decidir publicar un libro [Modelos de lingua e compromiso] que reflexiona sobre a calidade do idioma e a súa normalización?
– Xosé Manuel Sánchez Rei (XMSR): Ben, é unha moi boa pregunta porque demanda ser respondida de varias formas. En primeiro lugar, o libro nace da necesidade de subliñar, contra o que parecen pensar algunhas persoas, que non pode haber unha normalización real da lingua partindo dun modelo hibridizado ou barbarizado a respecto do español, pois esa mestura en si propia supón unha das principais ameazas para a sobrevivencia do galego, xunto á substitución, que é a outra cara da medalla da desaparición do idioma. En segundo lugar, no marco do sempre necesario debate científico-académico, as autoras e autores desta obra propomos outra visión do que debe ser obxecto de promoción da lingua para a súa normalización, xa que non acreditamos en que facendo uso dunha variedade fortemente erosionada se contribúa nin para a recuperación externa do galego (no uso social) nin para a interna (a limpeza de elementos foráneos desnecesarios, adoito provenientes do español). E en terceiro lugar, trátase de devolver ao pobo galego, que ten e tivo o honroso mérito de conservar o idioma, a súa propia lingua destonada na medida do posíbel de hibridacións que só a danan e asentado na tradición galego-portuguesa. Obviamente, en todo este proceso, muda o grao de responsabilidades: corresponde ás persoas con proxección pública (políticos, xornalistas, autoridades académicas, profesorado, investigadores da lingua etc.) daren exemplo cunha boa praxe pública da lingua; non se pode exixir a quen que non tivo a oportunidade de estudar galego que o utilice na súa vida diaria como o debe facer unha persoa neses ámbitos públicos. (…)
– GC: Como pode influír a introducion do portugués como optativa no ensino medio na visión que os mozos teñen da lingua?
– XSMR: O pobo galego está nunhas óptimas condicións para se aproveitar da proxección internacional da súa propia lingua, chamada “portugués” fóra da Galiza; por iso, cunha boa didáctica e unha adecuada praxe do ensino da norma portuguesa, penso que a mocidade podería mellorar a súa percepción do galego se soubese a poderosa axuda que pode ser ter plena consciencia de que o galego é falado por máis de 200 millóns de persoas no mundo.
– GC: Por que consideran que a calidade do galego está vencellada coa súa popularización? Un galego máis culto e menos ‘popular’ limitaría ou axudaría a sua adopción polos máis novos?
– XSMR: As autoras e os autores do libro somos da opinión que a expansión social do galego a través da súa recuperación de usos se acha intimamente unidade a un modelo de lingua digno, xa que dificilemente se pode normalizar unha variedade fortemente influída polo español. Ao mesmo tempo, a lingua debe contar con varios rexistros para ser empregada en contextos ben diferentes e aí teñen cabida tando as variedades máis formais canto as máis populares. Mais ao falarmos de tipos de galego máis populares non estamos a nos referir a variedades coloquiais grandemente interferidas polo español, mais a rexistros populares, claro, aínda que destonados de formas tiradas do castelán. Pode haber unha lingua máis popular que a do cancioneiro anónimo tradicional? Pois ben, xa no século XIX os eruditos que se dedicaron á súa compilación, como Saco Arce ou Pérez Ballesteros, eran plenamente conscientes de que os cantos tradicionais tiñan algúns elementos bárbaros, normalmente lexicais, e ocupáronse moi ben de, nas súas posibilidades, os identificaren. (…)”
Arquivos da etiqueta: Baía Edicións
Cambre: acto de entrega do Premio Meiga Moira a Andrea Maceiras, por Miña querida Sherezade
Compostela: presentación de Modelos de lingua e compromiso
Xosé Manuel Sánchez Rei: “Parece que o galego é a única lingua do mundo que non ten dereito a un estándar culto”
Entrevista de Montse Dopico a Xosé Manuel Sánchez Rei en Praza:
“O profesor titular na Área de Filoloxía Galega e Portuguesa da Universidade da Coruña Xosé Manuel Sánchez Rei é o coordinador do libro Modelos de lingua e compromiso (Baía Edicións), que se presenta na Libraría Pedreira de Compostela o vindeiro 14 de abril. A obra dá acubillo a traballos realizados polos profesoras e profesores da Facultade de Filoloxía da UdC Goretti Sanmartín, Laura Tato, Manuel Ferreiro, Xosé Ramón Freixeiro Mato e o propio Sánchez Rei, integrantes, asemade, do Grupo de Investigación Lingüística e Literaria Galega da Universidade coruñesa. Na publicación, os expertos defenden que “dificilmente se pode pensar nunha restauración social da lingua cando o que se pretende restaurar está fortemente erosionado polo español, cando se confunde autenticidade idiomática soamente con variedades coloquiais ou cando se parece tolerar con certa normalidade, mesmo en ámbitos académicos, inquietantes doses de hibridación con aquela lingua”.
– Praza (P): Hai compromiso dabondo pola calidade da lingua galega?
– Xosé Manuel Sánchez Rei (XMSR): Non se lle pode pedir o mesmo a unha persoa que non puido falar galego ou a quen lle foi prohibido ou que non tivo acceso a el que a un profesor da Universidade ou un profesor de ensino medio… Ou mesmo aos políticos, que teñen entre unha das súas principais encomendas, segundo o Estatuto, a de velaren pola saúde, calidade e proxección social da lingua. Pensamos que hai que facer ver que as autoridades políticas, académicas e instucionais teñen un primeiro grao de responsabilidade en que a lingua se promocione cunha certa calidade lingüística. Non coñezo ningún país normal no noso ámbito onde os poderes políticos ou académicos fagan gabanza de que non falan ben o seu idioma ou de que o falan mal. E tampouco coñezo ningunha serie de televisión neses países onde os propios personaxes fagan un uso inadecuado da lingua, como pasa aquí con programas como A Casa da Conexa, que é un verdadeiro esperpento para o galego. Hai dous niveis: a responsabilidade que teñen os políticos e os poderes públicos e logo a sociedade, que debe, na medida do posible, empregar a lingua da mellor maneira posible. (…)
– P: Como pode desaparecer [a lingua galega]?
– XMSR: Pode desaparecer a través de dúas vías: a primeira a través da confluencia co español, porque se cada vez o galego é máis español e menos galego, acabará sendo un dialecto español con catro cousas folclóricas; e a segunda por substitución, cando en vez de galego se fale español. Conflúese tanto co español que hai veces que escoitamos algún político e temos dúbidas de en que lingua está a falar.
– P: Reivindica que hai que atender á tradición galego-portuguesa.
– XMSR: Son dos que pensa, como o resto de compañeiros que participan no libro, que o galego ten o mundo aberto grazas ao portugués. Non hai nada polo que desaproveitar esa tradición galego-portuguesa e xa dicía Dieste que unha palabra galega no medio do portugués é como unha pinga de auga no medio dunha cunca de auga. É o mesmo. Para ter unha lingua de calidade debemos acudir a esta tradición galego-portuguesa, que non está moi lonxe de como fala a nosa xente. Todos coñecemos xente que ten expresións totalmente galego-portuguesas, pero que se van utilizando cada vez menos. Debemos conectar con esa fala auténtica, popular e enxebre e defender esa unidade básica dialectal entre galego e portugués. É de tolos non aproveitar ese gran recurso. Xa o quererían para eles os cataláns! (…)”
Taboleiro do libro galego XXXII (marzo 2015), por Ramón Nicolás
Desde 
o blogue de Ramón Nicolás, Caderno da crítica:
“Nova entrega do “Taboleiro do libro galego”, correspondente ao mes de marzo de 2015, que se elabora nesta ocasión grazas á colaboración de once librarías galegas: Trama de Lugo, Lila de Lilith de Compostela, Libros para Soñar de Vigo, Suévia da Coruña, Andel de Vigo, Miranda de Bueu, Paz de Pontevedra, Pedreira de Compostela, Biblos de Betanzos, Casa do Libro de Vigo e Airas de Allariz.
NARRATIVA
1º-. Funambulistas, de Mercedes Leobalde, Xerais.
2º-. A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz, Xerais.
3º-. Cuarto minguante, de Bautista Álvarez, Xerais.
4º-. A diagonal dos tolos, de Santiago Lopo, Galaxia.
5º-. Contos do mar de Irlanda, de Xurxo Souto, Xerais.
6º-. Amor en alpargatas, de Manuel Portas, Xerais.
7º-. Dende o conflito, de María Reimóndez, Xerais.
8º-. Ofrenda á tormenta, de Dolores Redondo, Xerais.
9º-. O ocaso da familia Portela, de Noa Pérez González, Barbantesa.
10º-. Antípodas, de Xosé Vázquez Pintor, Xerais.
POESÍA
1º-. Atravesar o fantasma, de Carlos Callón, Xerais.
2º-. oso, mamá, si?, de María Lado, Xerais.
3º-. Celebración, de Gonzalo Hermo, Apiario.
4º-. O caderno amarelo, de Lara Rozados, Instituto de Estudos Miñoranos.
5º-. Transfusión oceánica, de Xosé Iglesias, A. C. Caldeirón.
6º-. As paisaxes eléctricas, de Cristina Ferreiro, Sotelo Blanco.
ENSAIO-TEATRO
1º-. O Miño. Un caudal de historia, de Anselmo López Carreira, Xerais.
2º-. Galicia encantada, de Antonio Reigosa, Xerais.
3º-. Escrita doada, de Benxamín Dosil, Xerais.
4º-. Medo político e control social na retaguarda franquista, de Lucio Martínez, Xerais.
XUVENIL
1º-. O veleno da risa, de Santiago Jaureguízar (ilustrado por Matalobos), Xerais.
2º-. O mundo secreto de Basilius Hoffman. A batalla por Avalon, de Fernando M. Cimadevila, Urco.
3º-. Reo, de Xesús Fraga, Galaxia.
4º-. As palabras poden matar, de Marcos Calveiro, Xerais.
5º-. Tes ata as 10, de Francisco Castro, Galaxia.
INFANTIL
1º-. O meu pesadelo favorito, de María Solar (ilustrado por María Lires), Galaxia.
2º-. Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas e ilustracións de Víctor Ribas, Xerais.
3º-. A vaca que puxo un ovo, Russell Ayto e Andy Cutbill (tradutoras: Laura Sáez e Mónica Pazos), Patasdepeixe.
4º-. Sanatoria. Historia dos nenos raros, de Francesc Grimalt, Baía Edicións.
LIBROS CD-DVD
1º-. Non hai berce coma o colo, de Paulo Nogueira e Magoia Bodega (ilustracións de Mariona Cabassa), Kalandraka.
2º-. Brinca vai!, de Paco Nogueiras e ilustracións de David Pintor, Kalandraka.
3º-. Xiqui Xoque, fiú fiú!, de Uxía, Editorial Galaxia.
4º-. Gatuxo, de Magín Blanco, Fol Música.
BANDA DESEÑADA
1º-. O bichero IV, de Luís Davila, Edición do autor.
2º-. Marcopola e a illa remeira 3. Dragoneta!, de Jacobo Fernández Serrano, Xerais.
3º-. Mar interior, de Miguelanxo Prado, El Patito Editorial.
Dez editorias galegas amosarán as novidades en Boloña
Desde a Asociación Galega de Editores:
“O luns 30 de marzo dará comezo a primeira xornada da Feira do Libro Infantil e Xuvenil de Boloña, unha cita anual do sector do libro especializado na LIX. Malia estar nunha etapa de transición, en canto á futura convivencia de soportes para o libro e os cambios que iso conleva, os libros para rapaces manteñen o interese de todos os públicos. Os álbums ilustrados, auténticas alfaias artísticas, son os protagonistas principais desta mostra que amosa con moito orgullo aos mellores do ano. (…)
Nesta edición da Feira do Libro Infantil e Xuvenil de Boloña estarán no stand patrocinado pola Consellería de Cultura, os libros das seguintes editoriais: Editorial Bululú, OQO Editora, Editorial Galaxia, Baía Edicións, Edicións Xerais, Hércules de Edicións, Nova Galicia Edicións, Editorial Everest Galicia, Kalandraka Editora e Edicións Embora. Participarán con desprazamenteo de editores á feira Nova Galicia Edicións, Kalandraka Editora, Editorial Linteo, McSport e OQO Editora. As editorias pontevedresas Nova Galicia e Kalandraka manteñen os seus espazos expositivos propios.”
Entregados os Premios Ánxel Casal da Edición de 2014
Desde
a Asociación Galega de Editores:
O gremio editorial galego celebrou este serán en Pontevedra X edición dos Premios Ánxel Casal, nun acto no cal a Asociación Galega de Editores reúne anualmente a representantes do sector do libro de Galicia. (…) O acto foi presentado por María Lado e Lucía Aldao.
O acto contou coa inestimable colaboración do Concello de Pontevedra, grazas á Concelleira de Cultura Anxos Riveiro e asemade do Pazo da Cultura da cidade, con Pilar Portela á fronte, da Consellería de Cultura da Xunta de Galicia e de Gadis, que, dende hai varios anos, apoia economicamente o acto.
Os libros finalistas, entre os cales o xurado selecciona os títulos premiados, foron elixidos polos editores mediante votación, realizada entre a proposta de candidaturas realizada por cada unha das editoriais.
O xurado estivo composto por Pilar Fernández Ruíz, bibliotecaria e directora da Biblioteca de Pontevedra; Cano Paz, libreiro da Librería Paz de Pontevedra; Alfonso G. Sanmartín, editor e ex presidente da AGE; Ramón Rozas, xornalista do Diario de Pontevedra; e Kiko da Silva, ilustrador e editor da banda deseñada. Os premios son os seguintes:
– Premio ao libro de ficción co que se pretende recoñecer ó mellor libro de ficción editado polos editores da AGE no ano 2014: A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz. Edicións Xerais.
– Premio ao libro de non ficción co que se pretende recoñecer o mellor libro de non ficción editado polos integrantes da AGE durante o ano 2014: O soño galego de Julio Cortázar, de Francisco X. Fernández Naval. Edicións Linteo.
– Premio ao Libro de poesía ou teatro, co que se pretende recoñecer o mellor libro do ano 2014: Estrela do Norte, de Luís Rei Núñez, editado por Kalandraka Editora.
– Premio Isaac Díaz Pardo libro mellor ilustrado co que se pretende recoñecer un libro ilustrado editado polos membros da AGE e publicado en galego durante o ano 2014: Leviatán, de Ramón Trigo. Kalandraka Editora.
– Premio Neira Vilas ao mellor libro infantil e xuvenil co que se pretente recoñecer un libro infantil editado polos membros da AGE durante o ano 2014: Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas. Edicións Xerais.
– Premio Lois Tobío ao libro traducido co que se pretende recoñecer un libro traducido para o galego editado no ano 2014: As floriñas de San Francisco, de Darío Xohán Cabana. Alvarellos Editora.
– Premio Xosefa Vilarelle ao libro educativo, co que se pretende recoñecer ó mellor libro educativo do ano 2014: Historia das mulleres galegas. Das marchas nómadas á Marcha Mundial das Mulleres, de Pepe Barreiro. Baía Edicións.
– Premio Xosé María Álvarez Blázquez ao autor ou autora co que se pretende recoñecer a traxectoria creativa dun autor ou autora: María Reimóndez.
– Premio Rosalía de Castro á mellor iniciativa editorial co que se pretende recoñecer o traballo editorial durante o ano 2014: Colección Rescate, de Alvarellos Editora.
– Premio Francisco Fernández del Riego á difusión do ámbito editorial e cultural co que se pretende recoñecer o traballo realizado por unha persoa, empresa, entidade ou colectivo ao longo do ano 2014: Bibliotecas Escolares de Galicia.
A Coruña: presentación de María Barbeito, de Ana Romero Masiá
Entrevista a Xosé Manuel Sánchez Rei no Diario Cultural
Desde
o Diario Cultural da Radio Galega:
“Entrevista a Xosé Manuel Sánchez Rei arredor do libro colectivo Modelos de lingua e compromiso, publicado en Baía Edicións, no Diario Cultural. A entrevista completa pode escoitarse aquí.
Coñécense os finalistas dos Premios da Edición 2014
Desde
a Asociación Galega de Editores:
Os Premios da Edición naceron para poñer en valor o traballo do sector editorial galego ao longo dun ano. O que os diferencia do resto dos que se convocan no ámbito do libro é que premian a escolla da editorial, recoñecendo esa outra parte de autoría que aportan os editores cando elixen os libros que van editar. O sistema de votación consiste nunha primeira proposta de candidaturas, tres por editorial e categoría, realizada polas empresas que o desexen, e unha segunda na que os editores votan a dúas candidaturas de cada categoría, agás as propias.
O mércores 28 de xaneiro finalizou a fase de votacións e os libros, autores e proxectos finalistas pasarán agora a un xurado composto por un libreiro, unha bibliotecaria, un xornalista, un escritor e un editor, este último sen vinculación coas as empresas editoriais asociadas.
Xúntase a relación dos finalistas das nove categorías.
PREMIO ÁNXEL CASAL AO LIBRO DE FICCIÓN 2014
– Ícaro, de Federico Delicado, Kalandraka Editora.
– A viaxe de Gagarin, de Agustín Fernández Paz. Edicións Xerais.
– Salseiros, de Suso Lista. Edicións Embora.
– Somnámbulos, de Suso de Toro. Edicións Xerais.
– Dende o conflito, de María Reimóndez. Edicións Xerais.
PREMIO ÁNXEL CASAL AO LIBRO DE POESÍA OU TEATRO NO ANO 2014
– Onde nunca é mañá, de Manuel Álvarez Torneiro, Kalandraka Editora.
– Anamnese, de Eli Rios. Sotelo Blanco Edicións.
– Dun lago escuro, de Marta Dacosta. Edicións Xerais.
– Atravesar o fantasma, de Carlos Callón. Edicións Xerais.
– Os privilexios dos sonámbulos, de Pablo Bouza. Alvarellos Editora.
PREMIO ÁNXEL CASAL AO LIBRO DE NON FICCIÓN ANO ANO 2014
– O soño galego de Julio Cortázar, de Francisco X. Fernández Naval. Ediciones Linteo.
– Galleira Passport. Crónicas viaxeiras do século XXI, de Luís Menéndez. Alvarellos Editora
– María Barbeito. Unha vida ao servizo da escola e dos escolares (1880-1970), de Ana Romero Masiá. Baía Edicións.
– Á procura da poesía, de Aurora López e Andrés Pociña. Alvarellos Editora.
PREMIO LOIS TOBÍO Á TRADUCIÓN NO ANO 2014
– Cidade de Cristal, de Xavier Queipo. El Patito Editorial
– Tratado Lóxico-Filolóxico, de Xoán Fuentes Castro. Toxosoutos.
– As floriñas de San Francisco, de Darío Xohán Cabana. Alvarellos Editora.
– Ofrenda á tormenta, de Ramón Nicolás. Edicións Xerais.
PREMIO ISAAC DÍAZ PARDO AO LIBRO ILUSTRADO DO ANO 2014
– Erik o construtor de soños, de Dani Padrón. Editorial Bululú.
– O soño de Esther, de Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso. Nova Galicia Edicións.
– As floriñas de San Francisco, de Darío Xohán Cabana. Alvarellos Editora.
– Ovella descarreirada, de Óscar Villán. Edicións Xerais.
– O libro dos bicos, de Nuria Díaz. Edicións Embora.
– Leviatán, de Ramón Trigo. Kalandraka Editora.
– Feroz o lobo, de Leire Salabarria. OQO Editora.
– Elefante comellón, de Marc Taeger. Kalandraka Editora.
PREMIO NEIRA VILAS AO MELLOR LIBRO INFANTIL E XUVENIL DO ANO 2014
– Reo, de Xesús Fraga. Editorial Galaxia.
– A fuxida, de Berta Davila. Biblos
– O soño de Esther, de Miguel Ángel Alonso Diz e Luz Beloso. Nova Galicia Edicións.
– Miña querida Sherezade, de Andrea Maceiras. Baía Edicións.
– A cociñeira do rei, de Soledad Felloza. OQO Editora.
– Non hai berce coma o colo, de Magoia Bodea e outros. Kalandraka Editora.
– Escarlatina, a cociñeira defunta, de Ledicia Costas. Edicións Xerais.
– Ovella descarreirada, de Marilar Aleixandre. Edicións Xerais.
– Xique Xoque, Fiu Fiú, María Fumaça. Editorial Galaxia.
– Cuca e o abrigo marrón, Patricia Castelao. Edicións Rodeira.
PREMIO XOSEFA IGLESIAS VILARELLE AO MELLOR LIBRO EDUCATIVO DO ANO 2014
– Colección Emocións (9 títulos), de Mireia Canals/Sandra Aguilar. Baía Edicións.
– Historia da Literatura Galega II. De 1853 a 1916. O Rexurdimento, de Xosé Ramón Pena. Edicións Xerais.
– Quen falta?, de Arianna Papini. Kalandraka Editora.
– Historia das mulleres galegas. Das marchas nómadas á Marcha Mundial das Mulleres. Baía Edicións.
PREMIO ROSALÍA DE CASTRO Á INICIATIVA EDITORIAL DO ANO 2014
– Serie audiovisual Cocorico. OQO Editora.
– Lemos, cantamos, gozamos… Semana da música infantil nas Feiras do Libro de Galicia. Editorial Galaxia.
– Colección Oeste (Divulgación e ensaio) cumpre 10 anos en 2015. Van publicados 18 volumes. En 2014 reactivouse a publicación con cinco títulos novos. Aposta polo xénero moi pouco comercial mais imprescindible, como é o caso do ensaio e a divulgación. Alvarellos Editora.
– Colección Rescate. Cumpre 10 anos en 2015. Van publicados 19 volumes. En 2014 publicáronse dous: O rescate (con máis de 80 poemas inéditos) do poeta Aurelio Aguirre e a biografía de máis de 700 p. de San Francisco de Emilia Pardo Bazán. Estes dous, en coedición co Consorcio de Santiago. En 2008 levara o premio Irmandade do Libro á Mellor Obra editorial do ano. Alvarellos Editora.
– Proxecto europeo Cociña de Contos. OQO Editora.
PREMIO XOSÉ MARÍA ÁLVAREZ BLÁZQUEZ AO AUTOR/AUTORA OU COLECTIVO DE AUTORES EN LINGUA GALEGA NO 2014
– Begoña Caamaño, María Reimóndez e Xurxo Souto.
