O retorno ao recital (III): Os festivais

Reportaxe en Cultura Galega:
“Dentro da axenda dos afeccionados á poesía do noso país, hai unha serie de citas que xa se constituíron e clásicos. Trátase de festivais nos que se concentra un bo número de autores e que teñen no recitado o seu eixe. Desde os eventos máis veteranos e masivos, como o Festival de Poesía do Condado, ata propostas relativamente recentes, como Ponte Poética, a pluralidade de voces e o interese pola palabra falada preséntanse como eixes comúns destes encontros.
Son eventos que concentran nuns poucos días un bo feixe de recitais. Segundo os casos, a poesía falada combínase con performances, obradoiros, concertos, mostras ou videocreacións, sempre tomando a poesía como base. Malia a que se fala de que é un xénero literario para minorías no noso país existen varias destas citas, que configuran unha axenda que brilla pola súa calidade fóra das nosas fronteiras e que conta cun nutrido público. (…)
Encol da situación da poesía no país, en xeral os responsables destes eventos son optimistas. “O público aumenta cada ano”, apunta Jorge Cuña, “quizais a poesía non sexa un espectáculo de masas pero si que resulta un acontecemento fundamental na cultura”. O incremento no interese por esta arte compróbano tamén desde a organización do Festival do Condado. Lara Soto apunta que “aínda que temos un público fiel desde hai moitos anos, que se move desde todo o país para asistir, trátase en boa medida dun público que comparte a orientación política do festival, que sempre estivo atento a situación do social do seu momento. No entanto, nos últimos dous anos estamos a ver que medrou o número de xente nova que se achega e se interesa polas actividades, apoiando tanto o festival como as reivindicacións puntuais que fan desde el”. Karlotti, desde Ferrol, salienta que na actualidade “temos xente que é totalmente asombrosa, poetas que poñen a palabra a voar cara a fóra”, e salienta a cidade duns creadores que achegan unha grande calidade ao reciclado. “María Lado ou Lucía Aldao non son só poetas na escrita, teñen unha grande forza cando a len, e ese é un fenómeno moi potente en Galicia”. Coincide con el Sobral, quen sinala que no país “hai un renacemento moi grande da poesía, sobre todo por parte de mulleres novas que pegan forte como María Lado, Lucía Aldao ou Olalla Cociña. En xeral en Galicia hai unha potencia moi forte a nivel poética, e non o digo eu só Gamoneda ou García Montero alucinan con nivel da poesía que se fai aquí”.”

Diminúe o número de títulos editados en Galicia e en galego

Desde Cultura Galega:
“En 2012 publicáronse no noso país 2.660 títulos fronte a 2.866 do ano anterior. O Instituto Nacional de Estadística publicou as cifras da súa Estatística da Produción Editorial. O mesmo informe sinala que un 45% dos titulos que se editaron en Galicia en 2012, 1.196 obras, estaban en galego. En total, saíron na nosa lingua no conxunto do estado 1.322 obras. o que supón tamén unha diminución na produción fronte ás 1.430 do ano anterior. En total, debido a mudanzas metodolóxicas, o INE xa non achega datos sobre as tiraxes, que estaban a amosar tamén unha tendencia a minguar nos últimos anos.”

Manuscritos: Rosalía de Castro I (vídeo)

Desde o blogue Caderno da crítica, de Ramón Nicolás.
“En abril de 2006, a persoa que daquela detentaba o cargo de presidente da Real Academia Galega, Xosé Ramón Barreiro Fernández, seleccionaba algúns dos fondos máis salientables da biblioteca da Academia para Culturagalega.org, quen gravou algúns deles. Traio aquí o que se corresponde a uns, emocionantes, inéditos de Rosalía de Castro (fonte Consello da Cultura Galega)”.

Coñécense os finalistas do XIX Premio Arcebispo San Clemente

Desde Cultura Galega:
“Os organizadores do XIX Premio Literario Arcebispo Juan de San Clemente, que outorgan alumnos de institutos de toda Galicia, daban a coñecer os finalistas desta edición. Ademais, adiantaron que o vindeiro 14 de marzo se celebrará a entrega dos galardóns do pasado ano, un acto que levará a Compostela a Xavier Queipo, Marina Mayoral e Peter Stamm. Os finalistas en lingua galega son:
– Pedro Feijoo, por Os fillos do mar.
– Alberto Lema, por Da máquina.
– María Lorenzo e Manuel Lorenzo, por Tonas de laranxa.”

Gustavo Pernas acada o XII Premio Teatral Maruxa Villanueva

Desde Cultura Galega:
“A súa interpretación en Snakizados (Ancora Producións) acaba de valerlle a Gustavo Pernas Cora (Viveiro, 1959) o XII Premio Teatral Maruxa Villanueva, concedido polo Concello de Padrón con 1.200 euros, diploma e un busco de bronce de Maruxa Villanueva. O xurado destacou do galardoado a traxectoria multifacética así como a súa firme vontade de resistencia en “tempos agresivos para as artes escénicas”.”

Quiosco: Revista Galega de Teatro, nº 73

Desde Cultura Galega:
“Fai o número 73 da Revista Galega de Teatro, o relativo ao inverno de 2012-2013 e xa se pode atopar nas librarías. Nesta ocasión a proposta segue fiel ás súas liñas de traballo habituais con crítica, análise e divulgación das artes escénicas. Nesta ocasión Marta Pérez e Vanesa Sotelo falan de Tomar as rendas e crear á inversa: Unha perspectiva feminista da creación escénica en Galicia. Ademais informa de actividades e festivais desenvolvidas no fin do ano 2012, como as III xornadas de Escena Galega ou do LXVI Festival de Avignon e do XXVII Festival Iberoamericano de Cádiz. Recomendacións editoriais e producións destacadas (Pegadas de Teatro de Ningures e Viaxe a ningunha parte de Sarabela Teatro) completan este número.”

A edición privada en galego baixa un 26,37 por cento

Desde Cultura Galega:
“As editoras galegas non institucionais publicaron en 2012 un total 2.190 títulos, 800 menos do que no período anterior. O descenso supón tamén unha mingua do peso da edición galega no conxunto do estado, onde pasa de supor un 2,91% ao 2,58%. A edición na nosa lingua é a que sofreu especialmente a mingua, xa que se pasou de editar 1.855 títulos en 2011 a só 1.340 no pasado ano, un 26,37% menos. A cifra supón que dos 800 títulos que se deixaron de editar neste período, 515 foron obras en galego. Medra ademais o peso do libro electrónico, 280 títulos, que supoñen xa o 12,7% da oferta editorial.
Achegamos, coa colaboración do Observatorio da Cultura Galega do Consello da Cultura un resumo das táboas da produción editorial dos últimos anos. (…)”.

Javier Pastor gaña o X premio Pura e Dora Vázquez de Ilustración

“Foi a “forza visual e o uso moi expresivo do colaxe dixital” o que, en palabras do xurado, lle valeu a Javier Pastor Díaz (Barcelona, 1974) o X Premio Pura e Dora Vázquez de Ilustración. Presentábanse sesenta obras a concurso e destacou a súa “pola composición con gran dinamismo” así como “a modernidade e o cromatismo da ilustración”. O galardón está dotado con 1.500 euros e servirá para ilustrar o texto gañador do premio homónimo, pero na categoría de narración infantil e xuvenil. De feito, nas bases dise que a ilustración proposta debe tomar como base o texto premiado na modalidade de narración desta edición.” Desde Cultura Galega.

Dosier: Francisco Fernández del Riego

Desde Cultura Galega:
“A presentación en Vigo de Francisco Fernández del Riego. Vigo dende o corazón de Galicia continuaba a celebración do centenario de nacemento do ilustre galeguista, falecido en 2010. A obra, promovida pola Fundación Penzol e a Editorial Galaxia recolle as visións de diferentes persoeiros da cultura e da sociedade viguesa sobre o homenaxeado. A iniciativa súmase ao blog sobre a figura de Del Riego que abriu recentemente no web de Galaxia e terá continuidade en diferentes actos ao longo do ano. (…)”

É para rir: de Castelao aos Tonechos

Reportaxe publicada en Cultura Galega:
“Moito se ten falado sobre a importancia do humor como elemento definitorio da identidade galega. Desde Castelao a Piñeiro, pasando por Celestino Fernández de la Vega, Paz Andrade ou Siro López, diferentes pensadores analizaron o xeito no que nos rimos os galegos. Agora, Félix Caballero presenta unha obra na que recolle e analiza as opinións ao respecto. Edicións Morgante presentaba o pasado mes de decembro O humor galego alén da retranca, un traballo no que Félix Caballero analiza o xeito que temos de nos rir e repasa as visións que sobre este fenómeno ten dado a cultura do país. No seu traballo atopamos desde análises xa clásicas sobre o humor galego ata comentarios sobre series televisivas actuais e o xeito no que o noso xeito de entender o sorriso se adaptou aos novos tempos. Na obra, a seguir autores como Baldomero Cores ou Paz Andrade que xa teñen tratado a cuestión no noso país, Caballero distingue “catro xéneros ou formas de humor. Está a retranca, que penso que é unha manifestación puramente defensiva onde se actúa con moito disimulo para dicir o que un quere sen que pareza mal, mais sen intención de burla”. Tamén ten este carácter o trasacordo, caracterizado por se desdicir do dito ou mudar de opinión. Fronte a isto, “a sorna é un xeito indirecto de loita, ten unha intención de atacar”. A rexouba, pola súa banda, “ é un tipo de humor claramente expansivo, mesmo ofensivo no mellor sentido da palabra, xoga coa burla e a exaltación”. O interese por analizar este fenómeno non é orixinal de Caballero, quen recoñece que o seu traballo supón unha compilación e unha análise de diferentes achegas que sobre esta materia que xa se teñen feito no país. “Non achega novidades teóricas, o que fixen foi compilar e ordenar o que se ten dito, pretendía facer unha especie de introdución”, sinala. Con O segredo do humor de Celestino Fernández de la Vega como obra de referencia ineludible para quen queira reflexionar sobre o tema, son varios os autores que no país abordaron esta cuestión. Malia ao interese que existiu e existe no noso país, Caballero recoñece que non foi sinxelo compilar a extensa bibliografía que manexou para o seu traballo. “A maior parte son artigos en revistas e referencias dentro de libros que non tratan especificamente a cuestión. De feito penso que o único traballo específico é o de Celestino Fernández de la Vega, que xurdiu como unha encarga para este investigador da man de Piñeiro e dos responsables de Galaxia”, lembra. “Castelao, Piñeiro, Rof Carballo ou máis recentemente Siro, que ten escrito moito, trataron o tema”. (…)”.