Justo Beramendi: “Do cambio radical das Irmandades bebe todo o nacionalismo posterior”

EntrevistaJusto Beramendi a Justo Beramendi en Sermos Galiza:
“(…) – Sermos Galiza (SG): Vostede é o principal especialista nas Irmandades da Fala. Ten a listaxe máis completa dos militantes e o seu libro De provincia a nación segue a ser referencial no estudo desta época. Cal é foi a dimensión histórica das Irmandades?
– Justo Beramendi (JB): A importancia das Irmandades é múltiple. Por unha banda, son as parteiras do nacionalismo galego propiamente dito, porque son as que protagonizan a transición de 1916 a 1918 do rexionalismo ao nacionalismo. E isto non é un simple cambio de nome. É algo moi importante desde o punto de vista ideolóxico e político, porque pasan de considerar que Galiza é rexión da nación española, a considerar que Galiza é unha nación e España non, é un Estado plurinacional. E de aquí derivan unha serie de reivindicacións políticas que se plasman no programa da Asemblea de Lugo e avogan por unha reformulación radical do Estado español, de maneira que se pase dun estado totalmente centralista a unha federación ou confederación de estados parcialmente soberanos. E aquí xa chega un cambio radical, e dese cambio bebe todo o nacionalismo posterior.
Tamén hai un cambio respecto do sistema político vixente daquela, que era un sistema parlamentario non democrático, e eles propoñen unha democracia representativa auténtica, con igualdade de dereitos para a muller e con unha eliminación do caciquismo, da fraude electoral, dos abusos, etc. E logo na cuestión da lingua tamén supoñen un salto cualitativo porque até ese momento os galeguistas defendían a lingua galega, pero en castelán maioritariamente, e no ámbito da poesía. A partir das Irmandades hai unha coherencia entre teoría e práctica e grazas a elas Galiza asiste ao que podemos chamar o segundo Rexurdimento, de maneira que o galego queda definitivamente incorporado á prosa. E logo, no ámbito político antes do 31 non conseguen gran cousa, pero logo o Partido Galeguista recolle a herdanza das Irmandades e propicia nos anos da República o proceso autonómico. Iso quere dicir que boa parte das cousas que hoxe consideramos normais e naturais, como a autonomía política, a oficialidade do galego, a lingua no ensino, etc. en realidade teñen o seu punto de partida nas Irmandades. (…)
– SG: Pois aproveito para facer unha última pregunta que sempre lle quixen facer. Como remata un enxeñeiro madrileño converténdose no principal historiador do nacionalismo galego?
– JB: Iso é unha historia longa e complicada. Por unha serie de azares da vida eu tiven que saír fuxindo de Madrid por mor da policía política de Franco, así que fun para Barcelona, onde a miña cuñada estaba casada cun galego, Xosé Manuel Casabella, arquitecto. E alí entrei en contacto con Galiza, coa colonia galega que nos axudou e nos acolleu. E nesa colonia coñecín a César Portela, que estaba organizando naquel momento o Colexio de Arquitectos de Galicia, e contratoume a min para levar a Comisión de Cultura, así que no 74 vinme para acá. E eu empezara como segunda carreira Historia -Filosofía e Letras, vaia- en Barcelona e remateina aquí, que era o que me gustaba, non enxeñería. E aquí entrei en contacto cun ambiente nacionalista ou filonacionalista que me convenceu. Cousas da vida. Non estaba programado, pero saíu así. E non saíu mal.”

Compostela: presentación de As Irmandades da Fala (1916-1931). Reivindicación identitaria e activismo socio-político-cultural no primeiro terzo do século XX

Airmandades-da-fala-laiovento sexta feira 4 de novembro, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6), en Santiago de Compostela, preséntase o libro As Irmandades da Fala (1916-1931). Reivindicación identitaria e activismo socio-político-cultural no primeiro terzo do século XX, publicado en Laiovento, con Justo Beramendi, coautor do libro, e Uxío-Breogán Diéguez, coordinador e tamén coautor do libro.

Compostela: Simposio Xaime Isla Couto: raíz e utopía de Galicia

Asimposio-xaime-isla-couto-2016 Fundación Xaime Isla Couto organiza o Simposio Xaime Isla Couto: raíz e utopía de Galicia, na Facultade de Filosofía da Universidade de Santiago de Compostela. A inscrición é gratuíta e pode facerse aquí.

O programa é o seguinte:

Xoves, 20 de outubro de 2016

Mañá
9:00. Entrega de documentación.
9:30. Inauguración. Juan Viaño, Anxo Lorenzo, Manuel Meixide e Marcelino Agís.
Sección I. O galeguismo político de Xaime Isla.
• 10:00. Carlos Baliñas Fernández (USC): “Un intento de Partido Galeguista: o Partido Popular Galego (1976-1979)”.
• 10:30. Uxío Breogán Diéguez Cequiel (UDC): “Xaime Illa: dos agrupamentos Ultreya á Federación de Mocedades Galeguistas (1932-1936)”.
• 11:00. Justo Beramendi (USC-Museo do Pobo Galego): “Os dilemas do galeguismo baixo a Ditadura”.
• 11:30. Rolda aberta.
• 12:15. Visita guiada á exposición “Xaime Isla: raíz e utopía de Galicia”
• 12:45. Miguel Barros (USC): “A Xeración Galaxia e a revisión do nacionalismo”.
• 13:15. Ramón Villares (USC-Consello da Cultura Galega): “A viraxe de 1950: da política á cultura”.
• 13:45. Rolda aberta.

Tarde
Sección II. O pensamento humanista de Xaime Isla.
• 16:00. Carlos Fernández (UVIGO): “O pensamento epocal da Xeración Galaxia”.
• 16:30. Alba Iglesias Varela (USC): “O rexionalismo xaponés de Kenichi Ohmae no pensamento de Xaime Isla”.
• 17:00. Xosé Luis Pastoriza Rozas (USC): “Xaime Isla e os homes da Populorum Progressio: J. Maritain, W. Röpke, E. Mounier e J-L. Lebret”.
• 17:30. Rolda aberta
• 18:15. Pepe Barro (Grupo Revisión Deseño): “Tres pés para un tríscele. Os irmáns Isla Couto e a identidade corporativa de Zeltia”.
• 19:15. Rolda aberta
• 19:30. Presentación da fotobiografía Xaime Isla: raíz e utopía de Galicia (Vigo, Editorial Galaxia, 2015).

Venres, 21 de outubro de 2016

Mañá
Sección III. O pensamento económico de Xaime Isla.
• 10:00. Xoán Carmona (USC): “O emprendemento galeguista: os irmáns Fernández López e os Illa Couto”.
• 10:30. Mesa redonda: “O pensamento económico galego nos anos 50 e 60”.
o Miguel Anxo Bastos Boubeta (USC): “Liberalismo económico no galeguismo da posguerra”.
o Xavier Martínez Cobas (UVIGO): “Os berros galeguistas de Xaime Isla: a Revista de Economía de Galicia”.
o Modera: Xosé L. Pastoriza Rozas (USC)
• 11:30. Rolda aberta.

Sección IV. Xaime Isla e a galeguización da Igrexa.
• 12:15. Quico Dominguez (SEPT): “Xaime Isla e a inculturación da Igrexa Galega”.
• 12:45. Xosé Fernández Lago (ITC): “A tradución da Biblia ao galego desde as linguas orixinais. Atrancos e axudas no camiño da luz”.
• 13:15. Marcelino Agís Villaverde (USC): “A misa de Rosalía: os acontecementos de 1969”.
• 13:45. Rolda aberta.

Tarde
Sección V. O galeguismo cultural de Xaime Isla.
• 16:00. Víctor F. Freixanes (Editorial Galaxia): “A Editorial Galaxia: unha ollada estratéxica”.
• 16:30. Xosé Luís Franco Grande (Real Academia Galega): “Xaime Isla nas orixes do europeísmo en Galicia”.
• 17:00. Mª Dolores Villanueva Gesteira (Fundación Penzol): “Xaime Isla, o proxectista da Editorial Galaxia (1950-1963)”.
• 17:30. Rolda aberta.

Sección VI. Xaime e os “Novos”: a transmisión xeracional do galeguismo.
• 18:15. Xosé Carlos Morell (Empresario): “O futuro da cultura galega e Xaime Isla: entre o pragmatismo e a revolución”.
• 18:45. Camilo Nogueira Román (Economista e ensaísta): “Xaime Isla e o galeguismo que herdamos”.
• 19:15. Rolda aberta.
• 19:30. Mesa de clausura: Xaime Isla nas institucións galegas.

Compostela: Simposio Repensando Galiza: As Irmandades da Fala (1916-1931), do 17 ao 19 de novembro

simposio-irmandades-2016-1simposio-irmandades-2016-2simposio-irmandades-2016-3simposio-irmandades-2016-4simposio-irmandades-2016-5

Xornadas As Irmandades da Fala en Compostela, 2016

xornadas-as-irmandades-da-fala-compostela-1xornadas-as-irmandades-da-fala-compostela-2