Gondomar: concerto de Xardín Desordenado, sobre textos poéticos de autores galegos

O venres 23 de marzo, ás 20:30 horas, no Auditorio Lois Tobío de Gondomar, terá lugar o concerto de presentación do último disco de Xardín Desordenado, onde se recollen dezaseis poemas musicados con textos de Xosé María Álvarez Blázquez, Xosé María Álvarez Cáccamo, Darío Xohán Cabana, Eduardo Estévez, Miguel Anxo Fernán-Vello, Ramiro Fonte, Serxio Iglesias, Manuel María, Kiko Neves, Uxío Novoneyra, Manuel Pereira Valcárcel, Anxo Quintela, Manuel Rivas, Daniel Salgado e Rafa Villar.

Manuel Rivas: “O fondo da historia é o poder, a cobiza, querer dominalo todo”

Entrevista a Manuel Rivas en Galicia de Moda, desde Xerais:
“(…) – Galicia de Moda (GdM): Falamos con Manuel Rivas, autor da novela e guionista de Todo é silencio. A relación profesional entre Cuerda e vostede semella que parte tamén dunha amizade activa e creativa.
– Manuel Rivas (MR): José Luis Cuerda é destas persoas que axudan a ter unha mirada más ampla, das que cando falas con elas saes coa cabeza chea de novas ideas. Ten moito sentido do humor e, precisamente, a súa boa aclimatación a Galicia ven do seu carácter irónico. É unha persoa que escoita o latexo da terra e polo tanto sabe contar moi ben as paixóns humanas.
– GdM: No caso de A lingua das bolboretas e O lapis do carpinteiro non foi responsable da escritura do guión pero neste caso a responsabilidade é súa ó cen por cen. ¿Atópase cómodo neste papel?
– MR: Nun primeiro momento fun algo reticente cando mo propuxeron pois todo o proceso de facer unha película é realmente complexo. Pero ás veces é dabondo con que che digan algo novo para que estea aí a idea, coma co pan, levedando. Despois de dous anos chamaron de novo insistindo e decidín aceptar o desafío. Foi unha moi boa experiencia e, ademais, híbrida, por xuntar elementos literarios e audiovisuais. (…)
– GdM: É palpable o éxito cinematográfico e televisivo que ten o tema do narcotráfico, sen embargo, chama a atención o silencio informativo por parte dos medios convencionais. ¿Pensa que falar deste conflito é responsabilidade dos guionistas e escritores?
– MR: O xornalismo e a literatura son tempos diferentes e distantes. Penso que mesmo no título do filme, na idea do silencio, estamos a ver, non só en Galicia senón tamén en Latinoamérica, como a literatura ou o cinema van cun fósforo aí onde hai penumbra e escuridade. Kierkegaard dixera que canto máis profundo sexa o silencio más terrible é o demo que agocha. Nese sentido, o chamado narcotráfico é a metáfora doutras cousas que estamos a ver neste tempo coma a corrupción ou os poderes ocultos. O fondo da historia é o poder, a cobiza polas propiedades, diñeiro ata querelo dominar todo. O importante non é a mercadoría concreta porque cando vemos unha historia de gángsters non nos preocupa tanto o proceso de destilación de alcohol senón que pasa coa condición humana. A historia vai sorprender nese sentido.”

Ao pé de Isaac Díaz Pardo

Ampla reportaxe en El País (Galicia) sobre Isaac Díaz Pardo:
“Como na célebre admonición de O home que disparou a Liberty Valance, cando o feito muda en lenda, hai quen escolle imprimir a lenda. Mais nas idas e vidas, nos contubernios e nos debates, no labor cotián e nas ideas excepcionais, que orixinaron a refundación de Sargadelos, resulta difícil separar a fariña do farelo. As discusións durísimas e os enfados entre os inseparábeis Isaac Díaz Pardo e Luís Seoane quedaron documentados nun volcánico volume de cartas, publicado por Do Castro en 2004, en que o combate dialéctico e a fidelidade a unha utopía funcionan como motor. Mais unha vida de proxectos en común non colle en ningún papel. Tampouco o relato de como era o día a día ao carón de Díaz Pardo, ese que viviron os seus colaboradores máis achegados durante anos. (…)”.
No mesmo medio, tamén se recollen aportacións sobre a súa figura de Manuel Rivas, Marilar Aleixandre, Pepe Barro ou Xurxo Borrazás.

La Opinión: ‘Manuel Rivas y Domingo Villar, estrellas gallegas en las lecturas para 2012’

Artigo en La Opinión:
“(…) Dos de los escritores gallegos más exitosos, Domingo Villar y Manuel Rivas, deleitarán a los lectores con nuevas obras. Rivas lo hará en verano con una autobiografía que editará Xerais. (…) Por su parte, Villar regresa en abril con las nuevas y esperadas aventuras del detective Leo Caldas con Cruces de pedra, que editará en gallego Galaxia y en castellano Siruela. (…) Este 2012, el Día das Letras Galegas está dedicado al jurista, político galleguista, empresario y también ensayista y poeta Valentín Paz Andrade (Pontevedra, 1898-Vigo, 1987). Su obra será reeditada por varias instituciones y editoriales, entre las que destacan la Poesía galega completa, que editará Xerais en su colección de Clásicos, y la primera biografía para niños, escrita por Charo Portela, Valentín Paz Andrade. Biografía e antoloxía, también de Xerais. Por su parte, Xan Carballa prepara una biografía del autor que editará Galaxia y una antología de su obra. El género narrativo es el que más títulos ofrece cada temporada. En el primer trimestre de 2012, Xerais tiene prevista la publicación de la segunda novela de Rexina Vega, Dark Butterfly. Carlos Reigosa regresa a las librería con Tras da Corda, un libro que incluye todos los relatos del ciclo y enlaza con su novela Intramunde. Los lectores se toparán también con Os fillos do Mar, de Pedro Feijóo, (…) y con Orlando pendurado, de Goretti Fariña. Por su parte Anxo Angueira (Iria), María Reimóndez (En vías de extinción) y Xesús Constela (Quince mil oitocentos vinte e catro) presentarán sus novelas en el segundo trimestre del año. La editorial Galaxia apuesta por su parte por las novelas Da máquina, de Alberto Lema; Esperando ó leiteiro, de Xosé Neira Vilas; Morgana en Esmelle, de Begoña Caamaño; y Diario de inverno, de Paul Auster. En cuanto al sello Faktoría K, incorporará entre las traducciones al gallego en la colección de narrativa al norteamericano Philip Roth, galardonado con el premio Pulitzer y la Medalla de las Artes de Estados Unidos. En febrero Alvarellos Editora publica un libro curioso: O último amante de Marilyn, de Xavier Navaza, que relata la historia de los últimos días de la actriz Marilyn Monroe con el productor de cine de origen gallego José Bolaños. En febrero, Xerais inaugura su Biblioteca Dixital, con veinte títulos, hasta ahora agotados, que podrán ser leídos en la Red.”
Nova semellante en Galaxia.

Camilo Franco: Pereiro, o heterodoxo integrado

Artigo de Camilo Franco en La Voz de Galicia:
Méndez Ferrín sentenzou ao finalizar o Congreso da Real Academia Galega que todos «os anos non podemos ter un Lois Pereiro». A valoración do presidente da RAG explica a circunstancia, coreada desde algúns ámbitos, de que este Día das Letras Galegas saíuse do patrón e levou a celebración a sectores sociais e culturais que permaneceran alleos a ela.
Para o presidente da Academia, as celebracións demostraron a «potencia da cultura galega e súa variedade». Admite Ferrín a singularidade e a versatilidade das actividades celebradas este ano e o atribúe á calidade poética «dunha figura que, como dixo Gimferrer, é unha das grandes da poesía en Europa, conectado ás correntes do seu tempo».
Para Manolo Rivas, compañeiro en algúns dos colectivos poéticos nos que foi incluído o poeta, «a enerxía despregada pola sociedade galega arredor de Pereiro ao longo deste ano demostra non só que a poesía de Lois está moi viva e ten capacidade de conectar coa sociedade agora, tamén explica que hai moita xente disposta a participar e a utilizar a obra de Lois para facer outras cousas». Unha enerxía social que, segundo Rivas, «non vai haber recortes que poidan parala».
Tanto Ferrín como Rivas dan por boa a descrición de Pereiro como heterodoxo e os dous académicos da lingua consideran lóxico o proceder da institución lembrando a un autor pouco académico. Ferrín considera que a RAG non fai «as cousas porque si Pereiro foi unha elección axeitada, como todas as da Academia, aí están os resultados». Para Rivas, o éxito deste ano dedicado a Pereiro demostra que a «Academia está atenta ao que pasa na rúa».
Para o irmán do escritor, o xornalista Xosé Manuel Pereiro, «foi un ano sorprendente, primeiro pola cantidade de actividades e logo pola variedade». Engade o irmán do escritor que hai que ter en conta «a variedade de propostas que foron nacendo arredor da obra de Lois, fosen libros, películas, discos, teatro ou concertos». O periodista explica que a polémica arredor da elección de Pereiro «só demostra o interese que hai polo autor e pola celebración». Para o irmán do poeta, o carácter diverso e pouco académico da súa obra «foi unha das circunstancias decisivas para que este fose como foi». O propio xornalista sinalou na Academia que o Día das Letras «pode elevar ou tombar a un autor». Considera que no caso do seu irmán «non hai perigo do segundo».
Para algúns críticos, a obra de Pereiro «ten solventados os riscos de institucionalización». Explícao Olivia Rodríguez, quen sinala que o proceso de «canonización de Pereiro xa comezou no ano 85 e ao longo deste ano recibiu un pulo definitivo». Explica tamén que a obra «non quedou esgotada neste ano».
Mercedes Queixas pide aproveitar o resultado deste ano para «repensar o canon literario en Galicia e non perder de vista o ensino nin o funcionamento que poidan ter determinadas obras na escola».”

Manuel Rivas: “O xornalismo que solta segredos”

Artigo de Manuel Rivas sobre Álvaro Cunqueiro en El País:
“O primeiro que facía cun tolo era cambiarlle de nome. Despois inventáballe unha vida nova. Ese era o método curador de Borrallo da Lagoa, un dos personaxes máis inesquecíbeis de Escola de menciñeiros. E na breve e intensísima estampa, aparece a mellor loanza que se pode facer dun terapeuta popular: “Valía máis que Conxo!”. Aínda máis: “A Borrallo bótano moito en falla”. Álvaro Cunqueiro enxerta no texto un dato histórico, unha espiña dramática da realidade, que semella insólita neste retablo con primeira edición en 1960: “O Borrallo, polo verán de 1936, apareceu morto nunha cuneta cun tiro na cachola”.
Imos aló, sen medo ao que dirán: Álvaro Cunqueiro era un tolo e un menciñeiro a un tempo. Dito ao seu xeito, nun autorretrato preferido: “Un escritor da imaxinación”. O que non quere dicir desmemoriado. Un erro de lesa incompetencia crítica é esgazar na literatura o eido da imaxinación do da memoria. Do mellor e máis atinado que se escribiu sobre Cunqueiro está nesta frase de Francisco Fernández del Riego: “Ao cabo chegaba a noite e penduraba todo o seu feitizo nunha lámpada eterna, a memoria”.
A imaxinación fai levedar a memoria. A esa re-lembranza chamaba el “a memoria deformante”. Un tecido de reminiscencias, un urdido que enfía con visión exacta o coñecemento escuro, o visíbel co invisíbel. El dixo un día no Ribeiro d’Avia (Avia-Avon, como gustaba de xogar con Shakespeare!) que hai “viños que soltan segredos”. Así catamos os seus artigos, en prensa ou lidos na radio. A partir do pequeno detalle, ou dun asunto común, todos conteñen unha revelación. Como viños que soltan segredos.
Houbo varios Cunqueiro dentro dun. Tamén como xornalista, o mellor xornalista foi “o xornalista da imaxinación”. Mais esa foi unha segunda vida. E mesmo unha terceira. Como facía cos seus tolos Borrallo da Lagoa, o menciñeiro Álvaro Cunqueiro deulle unha nova vida ao doente Cunqueiro. (…)”.

Vídeo da conversa de Manuel Rivas José Luis Cuerda co xornalista Manuel Jabois, no Culturgal 2011

“O escritor Manuel Rivas e o cineasta José Luis Cuerda falan co xornalista pontevedrés Manuel Jabois dos camiños de ida e volta que unen a literatura e o cine, a partir das súas experiencias con A lingua das bolboretas e Todo é silencio, a última novela de Rivas que Cuerda está rodando en Galicia. Rivas falará tamén da antoloxía de relatos O máis estraño, que ven de presentar con Xerais.” No Culturgal 2011. Vía Redelibros.

A Coruña: presentación do libro-catálogo Lois Pereiro: Quen corta os fíos do soño?

O xoves 22 de decembro, ás 19:00 horas, na Fundación Luís Seoane (Rúa San Francisco) da Coruña, preséntase o libro-catálogo Lois Pereiro: Quen corta os fíos do soño?, onde se recollen os traballos que fixeron parte da exposición co mesmo nome. Participan: Manuel Rivas, Xosé Manuel Pereiro, Silvia Longueira e Antón Patiño.

A Real Academia Galega sinala que non todos os anos se pode “ter un Lois Pereiro”

Artigo de Camilo Franco en La Voz de Galicia:
“A Real Academia Galega está a punto de pechar o libro Lois Pereiro para abrir o libro Valentín Paz Andrade. A institución clausurou onte o congreso sobre o poeta case como punto final a un ano que distintas voces sinalaron como diferente no histórico das celebracións do Día das Letras Galegas. O presidente da Academia, Xosé Luís Méndez Ferrín, apuntou ao finalizar o congreso que a institución «escolle ben aos homenaxeados, pode haber autores menos divertidos, pero todos son importantes e todos os anos non podemos ter un Lois Pereiro».
Para o presidente da RAG o congreso finalizado onte culminou un ano intenso arredor do poeta e no que se demostrou que a academia «pensa ben». Ferrín explicou que dedicarlle o día «a Lois Pereiro non era ningún risco, risco foi cando llo dedicamos a María Mariño». Admitiu que este ano foi distinto «como é cada ano» engadindo que os autores poden gustar máis ou menos, pero a academia «é un tanque de pensamento dos mellores do país». Puxo de exemplo a importancia de Valentín Paz Andrade con que, explicou, «imos poder repasar case todo o século XX en Galicia e creo que é un asunto moi importante aínda que pareza menos divertido».
Na valoración do Congreso, o presidente apuntou dúas características fundamentais. «A participación maioritaria no mesmo foron poetas, co que temos a interpretación da poesía desde dentro e por tamén tivemos a ollada externa que nos deu Gimferrer e que colocou a Pereiro como un dos grandes de Europa».
Para o escritor Manuel Rivas o congreso e as celebracións de Lois Pereiro demostraron que era un poeta que ligaba «o individual e o colectivo, unha ponte entre o eu e o nós» e este carácter da poesía de Pereiro «escenificouse dunha maneira na que as celebracións non foron un culto á personalidade, senón un campo fértil e moi creativo e participativo».”