Entrevista 
de Montse Dopico a Manuel Rivas en Praza:
“(…) – Praza: As voces baixas comeza lembrando “o primeiro medo” teu e máis de túa irmá María, do que xa falaras no relato A leiteira de Vermeer. En realidade, a túa infancia está presente en boa parte dos contos de Que me queres, amor?, de Ela, maldita alma ou de As chamadas perdidas. Sitúase neles a orixe de As voces baixas?
– Manuel Rivas: Hai retallos, trazos que aparecen xa neses libros, si. O que ocorre é que o que conto neles non son experiencias biográficas no sentido literal. Hai, si, unha fonte de experiencias que agroman nestes libros e tamén en Os libros arden mal, pero iso non significa que o que aparece nos relatos me pasase necesariamente a min, no sentido máis inmediato. A escrita ten, para min, o xeito dun fío que cose moitas cousas. É como unha ponte entre un nós e un eu, ou entre un eu e un nós. Hai unha sorte de memoria colectiva que herdamos e incorporamos á nosa memoria individual. Así, o de A leiteira non era un relato da miña vida, senón dun personaxe que si tomou cousas prestadas da miña memoria.
A orixe de As voces baixas sitúase, propiamente, na serie Storyboard, que se publicou no suplemento Luces de El País, e que supón como unha cuarta parte do contido do libro. Antes eu non me planteara escribir sobre a materia da infancia e das lembranzas. Cando Xosé Hermida, o coordinador de El País Galicia, recibiu o primeiro artigo, levou unha sorpresa porque, claro, eu escribía sobre temas de actualidade, cuestións conflitivas, polémicas, de crítica cultural e social…
Eu penso que As voces baixas é un proxecto que foi nacendo a medida que o fun escribindo. Acabei decatándome de que era para min como unha estraña obriga en marcha. En realidade non traballo cun esquema estruturado. Só parto de mapas xeográficos que despois moitas veces quedan en mapas ilusorios, porque acabo tirando por outro lado. Se cadra debería escribir en braille, porque escribo como un cego. Con esa conexión entre os dedos e o maxín. É unha escrita moi sinestésica… e non me sae doutra maneira. Un xeito de escribir menos “poético” non sería o que eu quero. Por iso a imaxe do cego, ou a do vagabundo, resúltanme moi acaídas para explicalo. (…)”.
Arquivos da etiqueta: Montse Dopico
Susana Sánchez Arins: “Já nos tempos de Maria Castanha havia mulheres a rebelar-se contra a opressom”
Entrevista 
de Montse Dopico a Susana Sánchez Arins en Dioivo:
“(…) – Dioivo (D): A noiva é o navio é a história dumha viagem por mar. Mas semelha, em realidade, umha metáfora da viagem que é a vida: as suas dificuldades, os medos e as dúvidas, o amor e o desamor… Definiria-lo assim? (Nom pudem evitar pensar em Manuel António ao lê-lo…)
– Susana Sánchez Arins (SSA): A noiva e o navio é um livro que fala de amor e mar, como bem transparenta o título. Quigem fazer meu aquele tópico clássico do HOMO VIATOR, mas centrado no amor e mudando os caminhos polas rotas marítimas. Porque se algo tenhem em comum o amor e o mar é que ambos provocam dificuldades, medos, dúvidas, paixões e desamores. Mas em realidade essa foi a segunda escolha: a primeira foi linguística. No começo o que quigem foi apropriar-me dumha língua que me era desconhecida mas que é minha desde sempre, pois faz parte do património galego: a língua marinheira, neste caso do Mar da Arouça. E claro, sempre que alguém escreve em galego sobre o mar, indefectivelmente aparece Manuel António. E mais no meu caso, em que escrevo desde a outra banda do mesmo mar que ele habitou. Porém, dá-se um cruzamento curioso: Manuel António, no começo do século XX, literaturizou nos seus poemas o mar mais moderno da época, a navegaçom de altura, os pailebotes, vapores, guindastres, stocks e ortodrómicas; eu, no século XXI quigem dar entrada à navegaçom tradicional, a que hoje está em perigo de extinçom, abatida polo ferro e o poliéster. (…)
– D: Por outra parte, e no que diz respeito à evoluçom do teu modo de escrever desde o primeiro livro, manténs um estilo muito limpo, mas se calhar nom tam directo como no primeiro. Está como mais trabalhado… e tem ademais um tom um pouco irónico, nom é?
– SSA: Ui, a ironia penso que me acompanha desde que nascim… Acho que já havia ironia em [de]construçom. Em aquiltadas é provável que esteja mais presente e n’a noiva e o navio colonizou -porque foi umha ocupaçom inicialmente nom consentida- a voz que se expressa nas notas finais de cada capítulo. Se houvo mudança de estilo nom foi intencionada, porque sinto que esse é o que quadra comigo e nom busquei modificá-lo. Em realidade, a noiva e o navio foi escrito no último lugar ao tempo que revisava aquiltadas, e combinando as duas tarefas gostei de comprovar como alguns poemas poderiam fazer parte de um ou outro, ao tempo que outros textos pertenciam por força a um único lugar. Cada poemário é diferente e tem umha música pessoal, mas penso que se dá umha continuidade nos três que os identifica como meus. Se os dous últimos parecem mais trabalhados quiçá é porque ambos exigem certos conhecimentos para submergir-se em todos os seus matizes. Alguém que conheça a história das explorações marítimas ou as partes dumha dorna e todos os seus nomes, há sacar mais gosto d’a noiva e o navio que alguém sem esse acervo cultural; o mesmo acontece com o mundo do patchwork e a costura em aquiltadas. Porém, para mim nom fórom mais trabalhosos que [de]construçom, porque esses som materiais que tenho interiorizados e naturalizados.”
Francisco Pillado: “O que chaman crise é un atraco das mafias financeiras”
Entrevista 
de Montse Dopico a Francisco Pillado en Dioivo:
““Con todo, durante algún tempo, o sistema funcionou. As formigas -obreiras coma nós-, chegaron a crer que tamén pertencían á élite, que en calquera momento podían converterse en raíñas. Esa foi a nosa condena”. Este é un anaco do texto de Olivia Pena en Banqueiros, o libro que, coordenado por Francisco Pillado e a través das achegas de 21 dramaturgos e dramaturgas do país, trata de denunciar a gran estafa disfrazada de crise. A dos bancos. E de convidar as formiguiñas obreiras a non seguir a ser as perfectas escravas. Como cando miraban para outro lado cando parecía que todo funcionaba. Malia que sabían que xa había abusos, corrupción e mentiras. O volume contén textos de Roi Vidal, Fidel Vidal, Diana Varela, Vanesa Sotelo, Henrique Rabuñal, María Xosé Queizán, Gustavo Pernas, Olivia Penas, Xosé Manuel Pazos, Zé Paredes, Manuel Lourenzo, Lois Diéguez, Ánxeles Cuña Bóveda, Santiago Cortegoso, Marica Campo, Lino Braxe, Afonso Becerra de Becerreá, Vicente Araguas, Xosé María Álvarez Cáccamo e Marcos Abalde, ademais do limiar do propio Pillado. (…)”.
Marcos Calveiro: “Queren que deixemos de ser cidadáns para volver ser vasalos”
Entrevista 
de Montse Dopico a Marcos Calveiro en Praza:
“(…) – Praza (P): O tema de fondo [Palabras de auga] é a loita pola supervivencia dunha tribo á que lle quitaron as súas terras…
– Marcos Calveiro (MC): É que nós tamén pertencemos a unha cultura ao bordo da extinción. Cada vez temos máis problemas e o tema da lingua é un bo exemplo. A min aínda me seguen preguntando por que escribo en galego. Por iso o libro pode ter algo de reflexo de como me sinto ás veces. Ademais, no fondo todas as culturas minorizadas se parecen, viven dificultades semellantes. O que pasa é que eu teño certa tendencia a escapar de Galicia para falar dela. Digamos que o meu camiño vai do global ao local, e non ao revés. Cando falo de que as mulleres africanas son o alicerce do clan malia estaren relegadas socialmente, tamén estou falando das mulleres da sociedade rural tradicional galega. Todos somos seres humanos, e non somos tan diferentes. (…)
– P: Falabas antes das mulleres, representadas no libro pola nai de Amadou. Non teñen voz nas decisións, malia o importantes que son na súa sociedade.
– MC: As mulleres non tiñan por exemplo capacidade de decisión legal ata hai pouco, malia ser elas as que sustentaban a familia. Meu avó era a típica figura patriarcal de autoridade, pero miña avoa era quen organizaba todo… E, como dicía antes, nisto e en moitos outros aspectos as sociedades rurais son moi semellantes. A miña infancia estivo, ademais, rodeada de mulleres: eu pasaba moito tempo coas miñas tías mestras, que me ensinaron moitas cousas. De todas maneiras, cústame explicar con detalle os meus personaxes. Porque a miña escrita é bastante caótica, non sigo un plan predefinido.
– P: Outro dos piares do libro é a preocupación polo medio natural: os incendios, a destrución da paisaxe coas minas. E a ruptura desa relación tan estreita coa natureza que tiñan as sociedades rurais.
– MC: Iso é unha preocupación persoal tamén. O mundo labrego é de onde nacen as culturas. E ese mundo está esmorecendo, como tan ben contaron John Berger e outros autores. Hai rapaces de Vigo que xa perderon o contacto con ese mundo rural. E se ese mundo esmorece vanse con el moitas partes importantes da nosa cultura. Só hai que pensar por exemplo en todo o vocabulario que se perde. Ademais, é certo que sempre estamos contando a mesma historia, entón reflectimos o que nos preocupa. É o que fai Philip Roth, ou Paul Auster -e non me estou comparando con eles literariamente-. Cando escribimos non podemos ser outros, só podemos ser nós, e escribimos desde as nosas circunstancias. (…)”
Manuel Lourenzo González: “A alienación conséguese co vello truco da cenoria”
Entrevista 
de Montse Dopico a Manuel Lourenzo González en Dioivo:
“O Estado Único Universal controla ata o último detalle da vida dunha cidadanía alienada e submisa. A propaganda, a relixión, as drogas, o consumismo e os medos fabricados desde o poder manteñen a poboación na absoluta ignorancia da realidade. A felicidade é tan virtual como falsa e a liberdade é pura ilusión. Así é Atl, o mundo creado por Manuel Lourenzo González na súa última novela, publicada hai uns meses por Xerais. Dela falamos co autor días despois dunha das últimas presentacións da obra.
– Dioivo: O libro naceu dun guión de banda deseñada. Como foi?
– Manuel Lourenzo González: Cada libro ten a súa propia historia. Este naceu hai cousa de quince anos a partir da petición dun amigo debuxante chamado Manuel Fragoso que desexaba que lle preparase un guión para un álbum de banda deseñada. A única indicación que me deu foi que na historia figurase unha fábrica de queimar libros. Pois ben, a partir desa idea, fun tecendo o bosquexo dun relato que cada vez se complicaba máis ata converterse en algo que o meu amigo non foi capaz de asumir porque resultaba inabarcábel mesmo para unha novela gráfica. O guión aínda correu polas mesas doutros debuxantes, entre eles Miguelanxo Prado, que o considerou seriamente, mais o problema do tamaño foi definitivo. Daquela, ficou gardado nunha gaveta ata que o recuperei anos despois e, achando que me seguía a gustar, decidín convertelo en novela. (…)”.
Camilo Nogueira: “A historia oficial de España está fundamentantada na negación de Galicia como reino independente”
“Montse 
Dopico publicou no suplemento Faro da Cultura, de Faro de Vigo, unha reportaxe sobre o libro Para unha crítica do españolismo de Camilo Nogueira.
Combater a ideoloxía de “España como nación única” e restaurar o lugar na historia da Galicia medieval foi o obxectivo de Camilo Nogueira ao publicar, no 2001, o seu libro A memoria da nación. O reino de Gallaecia. O político nacionalista afonda nesas mesmas cuestións nas súas dúas últimas obras, A rota do sol (Laiovento) e Para unha crítica do españolismo (Xerais). Explicouno nunha recente presentación en Santiago deste último ensaio: “A historia oficial de España está fundamentantada na negación de Galicia como reino independente”. E este é, ademais, ao seu ver, un dos alicerces principais da lexitimación política da concepción da “nación única” española. Calquera debate sobre a renovación da estrutura territorial do Estado español está condicionado pola idea de España que, de fondo, cada quen asuma. Nas diferentes interpretacións historiográficas sitúase, así, un dos fundamentos da controversia. “Para unha boa parte da opinión pública española, e sobre todo para o nacionalismo conservador español, España é un produto dunha historia común dende polo menos os Reis Católicos, senón desde antes (a Hispania romana, os visigodos). Aí seguen vixentes moitos dos mitos historicistas do nacionalismo español do XIX”, explica o historiador e profesor Xosé Manuel Núñez Seixas.” A reportaxe pódese descargar aquí.” Desde Xerais.
Branca Novoneyra: “Nada que non me transforme con intensidade ten espazo hoxe nos meus poemas”
Entrevista 
de Montse Dopico a Branca Novoneyra en Dioivo:
“Hai un movemento cara á luz nos dous poemarios de Branca Novoneyra, Dentro do labirinto e Cristal escuro. Unha procura da saída, unha viaxe a través dos simbolos. Pero é no segundo onde todo se concentra. En poemas de poucos versos. Algúns como haikus. Nos que só queda o esencial.
– Dioivo: No caso de Dentro do labirinto, había unha peza de danza creada a partir do poemario. Con Cristal escuro tamén é así?
– Branca Novoneyra: Si. Presenteino na Galería SCQ con Linde, unha instalación sonora que materializa a poesía fóra do papel. Para a produción da peza contei con Mónica de Nut no espazo sonoro e con Jesús Andrés Tejada nos visuais. Linde é un espazo simbólico onde a palabra procura unha última fronteira. (…)”.
Santiago: presentación de Meu pai vaite matar, de María Xosé Queizán
O 
mércores 7 de marzo, ás 20:00 horas, na Libraría Couceiro (Praza de Cervantes, 6) de Santiago de Compostela, preséntase Meu pai vaite matar, de María Xosé Queizán, publicada en Xerais. No acto, acompañando á autora, participan Montse Dopico e Manuel Bragado.
